Η επείγουσα αντισύλληψη ή πιο ευρέως η χρήση του χαπιού της επόμενης ημέρας έχει γίνει ιδιαιτέρως γνωστή στην κοινωνία.
Τι ακριβώς όμως είναι και πως δρα; Στην ουσία πρόκειται για δύο δισκία (από διαφορετικές εταιρείες) τα οποία περιέχουν πολλή υψηλή δόση οιστρογόνων. Το ένα περιέχει 1,5mg λεβονεγεστρέλης, ενώ το δεύτερο περιέχει 30mg οξικής ουλιπριστάλης. Ο ακριβής μηχανισμός δράσης τους δεν είναι απολύτως γνωστός. Ανάλογα με τη χρονική στιγμή της σεξουαλικής επαφής φαίνεται ότι δρουν είτε στην ωορρηξία διαταράσσοντας την, είτε αν έχει περάσει η ωορρηξία επιδρούν στην τραχηλική βλέννη και στην υποδεκτικότητα του ενδομητρίου.
Πότε πρέπει να γίνεται η λήψη του; Έχει διαπιστωθεί ότι όσο πιο νωρίς μετά τη σεξουαλική επαφή γίνεται η λήψη του τόσο καλύτερα αποτελέσματα έχει. Πιο αποτελεσματικό δηλαδή είναι το πρώτο 24ωρο μετά την επαφή παρά το τρίτο. Το σκεύασμα της λεβονογεστρέλης έχει αποτελεσματικότητα τα τρία πρώτα 24ωρα μετά την σεξουαλική επαφή, ενώ το σκεύασμα της οξικής ουλιπριστάλης φέρεται να έχει αποτελεσματικότητα ακόμα και 5 ημέρες μετά την επαφή. Να τονιστεί ότι κανένα από τα δύο δεν παρέχει 100% κάλυψη, για αυτό ακριβώς το λόγο θα πρέπει να γίνεται ένα τεστ κυήσεως σε γυναίκες που έλαβαν το χάπι και δεν είχαν έμμηνο ρύση μετά από 21 ημέρες.
Μπορεί να τα λάβει οποιαδήποτε γυναίκα; Επειδή ο χρόνος δράσης τους είναι πολύ μικρός, από τη βιβλιογραφία προκύπτει ότι γυναίκες καπνίστριες ή μεγαλύτερες των 35 ετών δεν αποτελούν αντένδειξη, επίσης δεν έχει φανεί κάποιος πρόσθετος κίνδυνος φλεβοθρόμβωσης. Ασφαλώς γυναίκες με γνωστή αλλεργία στην ουσία δεν θα πρέπει να πάρουν το δισκίο.
Ποιες μπορεί να είναι οι ανεπιθύμητες ενέργειες; Οι πιο κοινές παρενέργειες είναι η ναυτία, οι εμετοί, η ζάλη και το αίσθημα κόπωσης. Η λήψη συγχρόνως κάποιου αντιεμετικού φαρμάκου μπορεί να μειώσει τα συμπτώματα αυτά. Εάν μετά τη λήψη του χαπιού της επόμενης ημέρας υπάρξει εμετός στις επόμενες δύο ώρες, θα πρέπει να επαναληφθεί η δόση του χαπιού. Έχει επίσης διαπιστωθεί ότι μετά τη λήψη του χαπιού μπορεί να ακολουθήσουν ένας ή δύο μήνες με διαταραχές στην έμμηνο ρύση.
Πόσες φορές μπορεί να το πάρει μία κοπέλα; Δεν υπάρχουν σαφή βιβλιογραφικά δεδομένα για τις φορές που μία κοπέλα μπορεί να κάνει χρήση του χαπιού της επόμενης ημέρας, το μόνο που είναι γνωστό είναι ότι μειώνεται η δράση του όσες περισσότερες φορές λαμβάνεται. Πιστεύω ότι ακριβώς αυτό είναι το σημείο που πρέπει να επισημάνουμε ότι είναι πιο φρόνιμο μία κοπέλα να λαμβάνει αντισύλληψη και να είναι ενημερωμένη για τους τρόπους που μπορεί να έχει μία επιτυχημένη αντισύλληψη παρά να κάνει απερίσκεπτη χρήση του χαπιού της επόμενης ημέρας. Αλλά σε περιπτώσεις που υπήρξε κακή χρήση του προφυλακτικού ή δεν έγινε σωστή χρήση των αντισυλληπτικών δισκίων ή έπεσε θύμα βιασμού (δυστυχώς υπάρχουν και αυτές) τότε έχει μία επιλογή με το χάπι της επόμενης ημέρας.
Τέλος να αναφέρουμε και το ενδομήτριο σπείραμα του χαλκού, το οποίο μπορεί και αυτό να χρησιμοποιηθεί ως μέτρο επείγουσας αντισύλληψης και μάλιστα μέχρι 7 ημέρες μετά τη σεξουαλική επαφή και με καλύτερα αποτελέσματα.
Παπανικολάου Αθανάσιος MD, MSc
Μαιευτήρας Χειρουργός Γυναικολόγος
T: 213 03747762
W: www.doctorpapanikolaou.gr
