Γράφει η Δήμητρα Βαΐτσου
Πως νιώθουν τα παιδιά όταν μία νέα γυναίκα έρχεται στην οικογένεια;
Είναι πολύ υποκειμενικός ο τρόπος που εκδηλώνουν τα παιδιά την διάθεση τους, τα συναισθήματα τους απέναντι σ’ αυτή την γυναίκα. Σε κάθε ηλικιακή φάση πάντως υπάρχουν και διαφορετικές εκδηλώσεις. Σαφώς παίζει ρόλο η προετοιμασία του πατέρα προς τα παιδιά πριν παντρευτεί δεύτερη φορά, αρκετή συζήτηση και αρκετή υπομονή από την πλευρά του. Είναι μία ιδιαίτερη αλλά όχι δύσκολη κατάσταση, με κατάλληλους χειρισμούς επιμονή και συνέπεια η σχέση αυτή μπορεί να εξελιχθεί αρκετά ομαλά.
Τα παιδιά που ζουν με τον πατέρα είτε λόγω διαζυγίου, είτε λόγω απώλειας (θανάτου) αρχικά φοβούνται κάθε φορά που ο πατέρας τους μπορεί να βγαίνει έξω και ειδικά τον πρώτο καιρό που ακολουθούν αρκετά ραντεβού με την νέα σύντροφο.
*Στις πολύ μικρές ηλικίες τα παιδιά δεν έχουν την αίσθηση του χρόνου και δεν καταλαβαίνουν το πότε ή αν θα ξαναγυρίσει ο πατέρας τους.
*Τα μεγαλύτερα παιδιά βιώνουν και αυτά τις ίδιες αγωνίες αλλά σε ένα πιο συνειδητό επίπεδο. Η αναχώρηση του πατέρα μπορεί να αναβιώσει παλιότερα συναισθήματα στο παιδί, εγκατάλειψης και απώλειας. Ο Τζ. αναφέρει: «Τις πρώτες ημέρες του διαζυγίου των γονιών μου –ήμουν γύρω στα δώδεκα- ο πατέρας μου συχνά είχε μία γυναίκα, που έμενε σπίτι του όλη την νύχτα και την έβλεπα όταν την επισκεπτόμουν. Η παρουσία μου εκεί δεν τον εμπόδιζε. Έτσι, το πρωί τρύπωνα στην κρεβατοκάμαρα του πατέρα μου, κοίταζα την γυναίκα που ήταν ξαπλωμένη δίπλα του και έλεγα «Γεια, πως σε λένε;». Εκείνη μου έλεγε το όνομα της. Τότε εγώ παρατηρούσα: «Α, την προηγούμενη εβδομάδα την έλεγαν Μαίρη». Αυτό συνήθως είχε ως αποτέλεσμα να φεύγει η γυναίκα άρον-άρον έτσι είχα τον πατέρα μου όλο δικό μου. Ο μπαμπάς σύντομα κατάλαβε ότι, όταν τον επισκεπτόμουν, δεν ήταν προς το συμφέρον του να έχει καλεσμένη για όλη την νύχτα».
Η νέα γυναίκα –μητριά- που έρχεται να αφομοιωθεί στην νέα σύνθεση της οικογένειας υπάρχουν φορές που μπορεί να απογοητεύεται, να στεναχωριέται, να απελπίζεται για το πως είναι να χειριστεί την συμπεριφορά των παιδιών του συζύγου της. Με ασυνείδητο τρόπο τα παιδιά λειτουργούν και ως φροντιστές των γονέων τους δηλαδή τσεκάρουν και τεστάρουν τις αντοχές, την διαθεσιμότητα της νέας αυτής γυναίκας. Με κάποιον τρόπο την ωθούν να περνά κάποιες δοκιμασίες (όπως κάνουν και με τα παιχνίδια τους) για να δώσουν στο τέλος το τελικό τους οκ. Όταν ο αρχικός γάμος των γονέων ενός παιδιού πάψει να υπάρχει είτε από κάποιο διαζύγιο είτε απώλειας, το παιδί συνήθως κυριαρχεί επάνω στον έναν κυρίως γονέα και εναποθέτει σ’ εκείνον αρκετά πράγματα με συνέπεια αυτό αργότερα στην είσοδο ενός νέου συντρόφου να εκδηλώνονται συμπεριφορές απέχθειας, άρνησης, θυμού, ζήλιας. Ένα τετράχρονο αγόρι στον γάμο του πατέρα του και της μητριάς του έγραψε ένα γράμμα στον Θεό: «Αγαπητέ Θεέ, πήγα στον γάμο και τους είδα να φιλιούνται μέσα στην εκκλησία. Είναι σωστό αυτό; Νέιλ» (Eric Marshal – Stuart Hample)
Πως να χειριστεί η νέα γυναίκα την αρνητική στάση των παιδιών;
Όταν ο πατέρας ξαναπαντρεύεται (τι να δίνεται προσοχή):
1. Το παιδί να μην νιώσει τον γάμο ως απειλή.
2. Να μην αισθανθεί ανταγωνιστικά προς τον σύντροφο του πατέρα ή της μητέρας του, προσπαθώντας να διεκδικήσει την αγάπη του γονιού του.
3. Παύει να διατηρεί την ενδόμυχη ελπίδα που έτρεφε μετά τον χωρισμό των γονιών του ότι κάποια στιγμή θα γίνει επανασύνδεση.
Τι μπορεί να κάνει η νέα σύντροφος:
1. Η νέα σύντροφος επωμίζεται ένα δύσκολο ρόλο πρέπει να αντιμετωπίσει την επιφυλακτικότητα του παιδιού.
2. Όταν το νέο ζευγάρι αποκτήσει παιδί πολύ άμεσα οι δυσκολίες μπορεί και να μην λείψουν, οι ισορροπίες είναι πολύ λεπτές, χρειάζεται προσοχή και ωριμότητα για να μην πληγωθεί το παιδί. (Καππάτου Α. 1999)
Τι είναι χρήσιμο να αποφευχθεί:
1. Να είναι ιδιαίτερα επιεικής με το παιδί του συντρόφου τους..
2. Να παρεμποδίζουν την σχέση του παιδιού με το φυσικό γονιό.
3. Να αλλάζουν συμπεριφορά όταν αποκτούν δικό τους παιδί.
4. Να λένε: «αν ήμουν η μητέρα σου ή ο πατέρας σου θα έκανα αυτό, ή θα το έκανα αλλιώς…»
5. Να συγκρίνουν την συμπεριφορά του ή τις επιδόσεις του στο σχολείο με εκείνες του δικού τους παιδιού (εάν υπάρχει).
Οτιδήποτε την απασχολεί, την προβληματίζει είναι χρήσιμο να το μοιράζεται με τον σύντροφο της και από κοινού να ορίζουν το πως θα το χειριστούν Εάν νιώθει η ίδια εισβολέας στην ζωή τους ή ότι ήρθε για να αντικαταστήσει κάτι, ε, τότε μ’ αυτό το στοιχείο θα συστηθεί στα παιδιά και εκείνα θα της φερθούν αντίστοιχα. Οι στέρεες βάσεις θα έχουν τοποθετηθεί αρκετά πριν επέλθει ο γάμος, σ’ εκείνο το διάστημα λοιπόν έχουν όλο τον χρόνο να γνωριστούν, να μιλήσουν για τους εαυτούς της, εκείνη ως ενήλικη να ακούσει –ακόμα και να δεχθεί κάποιες φορές- τις άμυνες των/του παιδιού/ων και να προσπαθήσουν να κάνουν γέφυρες μαζί τους. Χρειάζεται να έχει ξεκαθαρίσει μέσα της την θέση και την ύπαρξη σ’ αυτή την νέα της οικογένεια και αυτό να το στηρίζει δυναμικά. Σαφώς και θα υπάρξουν φάσεις δύσκολες αλλά ανάλογα την ηλικία του παιδιού και τα βιώματα του εάν προκύπτει κάτι που την ίδια την δυσκολεύει να το χειριστεί χρήσιμο και ωφέλιμο είναι να μιλήσει σε εκείνον, (σύζυγο) σε ανθρώπους που είναι ειδικοί σε ζητήματα παιδιών για να βοηθήσει καταρχήν η ίδια την θέση της, αλλά και την ομαλότερη επαφή και επικοινωνία με το παιδί.
Ο ρόλος του πατέρα
Ίσως είναι από τους πιο δύσκολους με πολύ δουλειά ρόλος. Χρειάζεται να προετοιμάσει και να διαχειριστεί οτιδήποτε γίνεται στο σπιτικό του. Καταρχήν τον εαυτό του, τα παιδιά του, τους οικείους του, την νέα του σύντροφο. Οι ποιο συνηθισμένες «νάρκες» στα θεμέλια μίας σχέσης είναι οι απόλυτα κατηγορηματικές δηλώσεις, όπως «Έτσι, είμαι εγώ μην προσπαθήσεις να με αλλάξεις». Ένα πρόσωπο που δηλώνει κατηγορηματικά «Αυτή είναι η μητριά σου, είτε το θέλεις είτε όχι…» όπως καταλαβαίνουμε μόνο αρνητικές συνέπειες μπορεί να επιφέρει.
Όταν απευθύνονται ταυτόχρονα στον πατέρα/ σύζυγο το παιδί και η νέα του γυναίκα σε ποιον «πρέπει» να απαντήσει πρώτα; Η απάντηση ιδίως τον πρώτο καιρό όντως μπορεί να δώσει λαβή για καβγάδες. Ούτως η άλλος σε κάποιον θα χρειαστεί να απαντήσει πρώτα. Με ευλυγισία με εύστοχο χιούμορ εάν ο πατέρας απαντήσει στην γυναίκα του, μπορεί χαριτολογώντας να ικετεύσει για έλεος, ή μπορεί να ακολουθήσει την προσέγγιση ότι έχει μόνο δύο αφτιά και ένα μυαλό, ότι οι ενήλικοι προηγούνται και ότι κανείς δεν διακόπτει τον άλλον. Βεβαίως χρειάζεται αυτό να αλλάζει σειρά κάποιες φορές, διότι το παιδί εύκολα μπορεί να νιώσει απορριπτέο. Ακόμα και τα παιδιά οφείλουν να δεχτούν, να μάθουν ότι σ’ αυτόν τον κοινό χώρο όπου ζουν όλοι υπάρχει και ένα άλλο μέλος που θα το σεβαστούν όπως τον πατέρα τους και θα μοιράζονται μαζί του πράγματα, σκέψεις όταν εκείνα νιώσουν έτοιμα. Εάν υπάρχει ένα παιδί η δυαδική σχέση και η έντονη προσκόλληση και αποκλειστικότητα παύει να υπάρχει, η δυναμική της οικογένειας χρειάζεται να επαναπροσδιοριστεί με νέους κανόνες και όρια. Αρκεί αυτά να μην εξοστρακίσουν την βασική καθημερινότητα των συνηθειών που έχει το παιδί. Τα παιδιά από τον προηγούμενο γάμο αντιμετωπίζουν δυσκολίες και οι γονείς είναι να παρατηρούν και να σέβονται αυτή τους την δυσκολία της νέας πραγματικότητας. Μία νέα σχέση ή ένας δεύτερος γάμος είναι μία δύσκολη κατάσταση που είναι να αντιμετωπίσουν τα παιδιά έπειτα από εκείνη του διαζυγίου των γονιών του. Αυτή η αλλαγή για όλους έχει ένα ρίσκο για τα παιδιά αλλά και για τους νέους συντρόφους. (Καππάτου Α. 1999).
Είναι σημαντικό να αναφερθεί την προσοχή που είναι να δίνει ο γονέας όταν έχει γιο στην εφηβεία και ιδίως στην φάση προς την μετεφηβεία. Εάν η νέα σύζυγος χρονικά ή ηλικιακά είναι περισσότερο κοντά στον νεαρό γιο σε κάποιες τέτοιες περιπτώσεις όπως αρκετές φορές γίνεται μπορεί υπάρχουν κρυφές συγκρούσεις, μυστικά, θυμοί, άρνηση ιδίως από την πλευρά του νέου. Επειδή σχεδόν τίποτα δεν μπορούμε να προκαθορίσουμε και να προβλέψουμε μπορούμε να είμαστε έτοιμοι για όλα και στην αντίστοιχη φάση απλά να είμαστε έτοιμοι για το πως θα το χειριστούμε. Οι άνθρωποι προχωρούν, εξελίσσονται, ωριμάζουν σ’ όλη την πορεία της ζωής τους. Η σύζευξη ενός δεύτερου γάμου είναι προχώρημα και για τον πατέρα και για το παιδί αλλά και για την νέα μητέρα.
Η Δήμητρα Βαΐτσου είναι Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας BSc και Οικογενειακή Ψυχοθεραπεία και συνεργάζεται με το doctoranytime.gr , που σας εξασφαλίζει μια πιο εύκολη καθημερινότητα για τη φροντίδα της υγείας σας, καθώς:
– Βρίσκετε τον κατάλληλο γιατρό αξιολογώντας πληροφορίες όπως βιογραφικό, εμπειρία, εξειδίκευση, κόστος επίσκεψης, αξιολόγηση άλλων ασθενών κ.α.
– Κλείνετε το ραντεβού σας δωρεάν & online οποιαδήποτε στιγμή και σε λιγότερο από 1΄
– Έχετε τον πλήρη έλεγχο της παρακολούθησης της υγείας σας, διατηρώντας το ιατρικό ιστορικό σας στην προσωπική σας σελίδα!
