από την Φανή Βαγγελάτου, Αναπτυξιακή Λογοθεραπεύτρια *
Πότε πρέπει να επισκεφτεί ένα παιδί ένα ειδικό λόγου για μια αξιολόγηση; Διαβάστε στο κείμενο που ακολουθεί μερικά από τα συμπτώματα για τα οποία συχνά οι γονείς ρωτούν τους ειδικούς.
- Το παιδί δεν έχει αναπτύξει λόγο, δεν μπορεί να εκφραστεί και γι’ αυτό συχνά έχει ξεσπάσματα θυμού που εκδηλώνονται με χτυπήματα (στον εαυτό του ή σε άλλους, φωνές κ.α). Η ομιλία σε ορισμένες περιπτώσεις έρχεται αρκετά γρήγορα και όλα τα ξεσπάσματα συμπεριφοράς μειώνονται από τις πρώτες συνεδρίες.
- Το παιδί έχει λόγο αλλά η ομιλία του δεν γίνεται καταληπτή από τρίτους. Αν πιάνετε τον εαυτό σας να κάνει τον «διερμηνέα» και να εξηγεί σχεδόν πάντα τι λέει το παιδί ώστε να καταλάβει ο συνομιλητής του, η λογοθεραπεία θα βοηθήσει το μικρό σας και στην καθαρότητα και στις κοινωνικές σχέσεις. Αρκετές φορές τα παιδιά που δεν γίνονται κατανοητά δυσκολεύονται στον παιδικό σταθμό και δύσκολα εκφράζουν εκεί τι θέλουν και τι τα ενοχλεί.
- Το παιδί μιλάει σχετικά καθαρά αλλά το λεξιλόγιό και η σύνταξη δεν είναι αρκετά ανεπτυγμένα. Ορισμένα παιδιά, είτε λόγω περιβάλλοντος είτε λόγω διαφορετικών ρυθμών ανάπτυξης, παρουσιάζουν ελλείμματα σε βασικές έννοιες και δυσκολεύονται στη χρήση ρημάτων, ενικού/πληθυντικού κλπ. Η λογοθεραπεία οργανώνει το παιδί, την οικογένεια και το σχολείο ώστε να καλύψουν τα κενά του παιδιού και να το προετοιμάσουν επαρκώς για το δημοτικό.
- Το παιδί έχει αναπτύξει επαρκώς το λεξιλόγιό του, κατανοεί, εκφράζεται, συμμετέχει σε ζητήσεις, εκφράζει απορίες και κάνει διαλόγους, αλλά παρουσιάζει σταθερά λάθη στην άρθρωσή του. Μπορεί να λέει το /σ/ ως /θ/ ή αλλιώς, το /ρ/ ως /γ/ ή αλλιώς, να μπερδεύει το /θ/ με το /φ/ και το /δ/ με το /β/ κλπ. Τα λάθη στην άρθρωση δεν διορθώνονται μόνα τους με τον καιρό και καλό είναι να βοηθήσουμε το παιδί να έχει «καθαρίσει» το λόγο του πριν πάει στο δημοτικό.
- Το παιδί φαίνεται να «κολλάει», δηλαδή να τραυλίζει επαναλαμβάνοντας λέξεις ή συλλαβές ή μοιάζει να «αργεί να ξεκινήσει» την πρόταση/λέξη. Ο τραυλισμός είναι ένα φαινόμενο που μπορεί να παρουσιαστεί και να ξεπεραστεί μόνο του κατά την παιδική ηλικία, ο λογοθεραπευτής όμως είναι αυτός που θα σας ενημερώσει για τη σοβαρότητα και τη συχνότητα εμφάνισής του, καθώς και για τους τρόπους χειρισμού ώστε να μη γίνει μόνιμος.
- Το παιδί μοιάζει σα «να μην ακούει». Δεν απαντάει στο άκουσμα του ονόματός του καθόλου ή συχνά και αδιαφορεί για τις ομιλίες ή τα παιχνίδια μας γενικά. Μοιάζει σα να «μην καταλαβαίνει» και αποφεύγει να εμπλέκεται με άλλους μεγάλους (εκτός συνήθως από τη μαμά/αυτόν που περνάει περισσότερο χρόνο) ή άλλα παιδάκια.
Ο τελευταίος και πιο σημαντικός λόγος να ζητήσετε τη γνώμη ενός ειδικού θεραπευτή λόγου (λογοθεραπευτής/λογοπεδικός/λογοπαθολόγος), είναι η δική σας ανησυχία! Οι γονείς και οι δάσκαλοι (όσοι περνούν περισσότερο χρόνο με τα παιδιά) είναι αυτοί που γνωρίζουν καλύτερα πως κάτι μπορεί να συμβαίνει καθώς και αυτοί οι οποίοι θα συμβάλλουν σημαντικά στην πρόοδο και στην ανάπτυξή του. Αν κάτι σας απασχολεί, είναι καλύτερα να ζητήσετε βοήθεια και ας έχετε το φόβο υπερβολής, παρά να το αφήσετε να σας κάνει να αμφιβάλετε συνεχώς για το αν κάνετε καλά που το παραβλέπετε.
Να θυμάστε πως κανένα παιδί δεν είναι ίδιο με άλλο και πως τίποτα δεν είναι πιο αντιεπιστημονικό και αμφίβολο από το να στηριζόμαστε σε παραδείγματα άλλων οικογενειών ή ακόμα και μελών της δικής μας οικογένειας. Η έγκαιρη παρέμβαση είναι πολύ σημαντική για την εύκολη και γρήγορη εξάλειψη των δυσκολιών καθώς και για τη δική μας σιγουριά και ψυχική ηρεμία. Σε περίπτωση σοβαρότερων δυσκολιών, ο λογοθεραπευτής θα σας παραπέμψει στις αρμόδιες δημόσιες διαγνωστικές υπηρεσίες για λεπτομερέστερη διερεύνηση και διεπιστημονική αξιολόγηση.
Περισσότερες πληροφορίες για την Φανή Βαγγελάτου, πατείστε εδώ και στο www.planitis.eu