ΕΡΕΥΝΕΣ

Κάποια μας δίνουν μία ισχυρή ώθηση για να ξυπνήσουμε κι άλλα… τα ξεχνάμε με το που ανοίγουμε τα μάτια μας. Κάποια μας τρομάζουν κι άλλα μας κάνουν να ελπίζουμε. Ανεξαρτήτως της φύσης τους, τα όνειρα εξακολουθούν να είναι ένα σαγηνευτικό επιστημονικό μυστήριο. Οι παρακάτω ερωτήσεις έχουν τεθεί απ’ όλους μας κι η επιστήμη μας απαντά με όσα στοιχεία έχει ήδη στα χέρια της.

               “Ποια είναι η επιστήμη πίσω από τα όνειρα;”

Συνήθως βλέπουμε όνειρα κατά τη διάρκεια του REM (Rapid Eye Movement) κύκλου του ύπνου μας. Σύμφωνα με έρευνες, ο εγκέφαλός μας παραμένει δραστήριος εξίσου δραστήριος ενόσω βρισκόμαστε σε αυτή τη φάση του κύκλου. ¨οταν βρισκόμαστε στη φάση REM:

• μειώνονται οι μυϊκές μας συσπάσεις ώστε να μην τραυματιστούμε στη διάκρεια του ύπνου μας.
• το σώμα μας εναρμονίζεται με τη θερμοκρασία του χώρου όπου κοιμόμαστε.
• η αναπνοή κι ο καρδιακός παλμός γίνονται ασταθείς – πράγμα που μπορεί να επηρεάσει ιδιαίτερα όσους πάσχουν από υπνική άπνοια.
• οι κόρες των ματιών μας συστέλλονται ως μέτρο προστασίας σε περίπτωση που εκτεθούμε ξαφνικά σε έντονο φως.

”Γιατί βλέπουμε παράξενα όνειρα;”

Αυτό πιθανώς οφείλεται στη δράση ορισμένων νευροδιαβιβαστών του εγκεφάλου. Κατά τη διάρκεια του ύπνου, οι πιο ενεργοί είναι η ακετυλχολίνη που διατηρεί την εγκεφαλική λειτουργία κι η ντοπαμίνη. Η δε ντοπαμίνη συνδέεται από μία μερίδα της επιστημονικής κοινότητας με τις παραισθήσεις και πιθανώς να είναι υπαίτια για τη σουρεαλιστική φύση των ονείρων μας. Αντίθετα, λιγότερο ενεργές είναι η σεροτονίνη, η ισταμίνη κι η νορεπινεφρίνη, γι’ αυτό κι έχουμε μικρότερη συνείδηση του τι συμβαίνει γύρω μας. Παράλληλα, όταν ονειρευόμαστε, “χάνεται” η αίσθηση του χώρου και του χρόνου – νιώθουμε είτε πως περνάει αφάνταστα γρήγορα ή “βασανιστικά” αργά. Ακόμη, οι επιστήμονες υποψιάζονται πως όταν ονειρευόμαστε ο θάλαμος του εγκεφάλου, δηλαδή το τμήμα που διοχετεύει τα ερεθίσματα των αισθήσεων, έρχεται σε καταστολή.

“Μας κάνουν καλό τα όνειρα;”

Εδώ υπάρχει μία διάσταση απόψεων. Ένα τμήμα του επιστημονικού κόσμου θεωρεί πως τα όνειρα μας βοηθά να συγκεντρώσουμε και να αναλύσουμε τις μνήμες μας (όπως οι δεξιότητες κι οι συνήθειές μας) και πως καλλιεργείται η ικανότητά μας να ανττιδράσουμε αναλόγως κατά περιπτώσεις. Υπάρχουν, όμως κι οι διαφωνούντες που δε βρίσκουν κάποια χρησιμότητα στα όνειρα χωρίς ωστόσο να έχουν και κάποιες ενδείξεις (έστω) για να στηρίξουν τη θέση τους.

“Σημαίνουν κάτι τα όνειρα που βλέπουμε;”

Όπως όλοι γνωρίζουμε, ο Freud παρουσίασε κατά τη δεκαετία του ’50 την ερμηνεία των ονείρων, εντούτοις ακόμη δεν είναι απόλυτα βέβαιο πως αυτά μπορούν όντως να αιτιολογηθούν. Για παράδειγμα, είναι λογικό όσοι πάσχουν από μετατραυματικό στρες να βλέπουν εφιάλτες, όμως εφιάλτες μπορεί να δει ο καθένας από εμάς χωρίς απαραίτητα να έχει βιώσει μία τραγική κατάσταση.

“Πώς δημιουργούνται τα όνειρα;”

Έρευνες διαπιστώνουν πως τα όνειρα είναι αποκυήματα της φαντασίας μας, όπου οι αναμνήσεις μας κι οι βαθύτερες επιθυμίες μας δημιουργούν έναν διαφορετικό “κόσμο”. Οι επιστήμονες, όμως, θεωρούν πως υπάρχει ακόμη περιθώριο να μελετηθεί το ψυχολογικό τους υπόβαθρο. Γι’ αυτό και δε μπορούν ακόμη να καθορίσουν αν, για παράδειγμα, τα όνειρά μας εξαρτώνται από το πόσο καλή ή κακή είναι η διάθεσή μας. Επίσης, εξετάσεις όπως τα εγκεφαλογραφήματα κι οι αξονικές εγκεφάλου δε μπορούν να συσχετιστούν εύκολα με τη δραστηριότητα του εγκεφάλου ενόσω αυτός ονειρεύεται.

Πηγή: Cleveland Clinic

Photo credits: University of Metaphysical Sciences & Basics

Η πρόοδος της τεχνολογίας έχει φτάσει σιγά σιγά σε άλλα επίπεδα και το γνωρίζουμε. Όμως, είναι κάτι φορές σαν κι αυτήν, που ακόμα κι όσοι ασχολούνται με αυτήν και τα επιτεύγματά της, μένουν με το στόμα ανοιχτό και δεν μπορούν να πιστέψουν αυτό που ακούν. Γιατί ποιος δε θα εντυπωσιαζόταν στο άκουσμα ότι οι άνθρωποι μπορούν να επικοινωνούν μεταξύ τους τηλεπαθητικά χρησιμοποιώντας μόνο τον εγκέφαλό τους, χωρίς να χρειάζεται να πουν ούτε μία λέξη;

Σύμφωνα με το Science Daily, μία νέα έρευνα του Πανεπιστημίου της Washington, που δημοσιεύτηκε στο Nature journal Scientific Reports, διεξήγε μελέτη πάνω στην τηλεπαθητική επικοινωνία βάζοντας τρεις ανθρώπους να λύσουν ένα πρόβλημα χρησιμοποιώντας μόνο το μυαλό τους. Οι τρεις συμμετέχοντες κλήθηκαν να παίξουν ένα παιχνίδι Tetris, ενώ έπρεπε να στηρίζονται σε μία πλατφόρμα που έστελνε μηνύματα από τον έναν εγκέφαλο στον άλλο. 

Ο συγγραφέας της έρευνας Paul G. και συνδιευθυντής του Κέντρου Νευροτεχνολογίας, είπε:

“Οι άνθρωποι είναι κοινωνικά όντα που επικοινωνούν μεταξύ τους για να συνεργαστούν και να λύσουν προβλήματα που κανένας από εμάς δεν μπορεί να λύσει μόνος του. Θέλαμε να μάθουμε εάν μία ομάδα ανθρώπων μπορούσε να συνεργαστεί χρησιμοποιώντας μόνο τους εγκεφάλους τους. Έτσι μας ήρθε η ιδέα του BrainNet: όπου δύο άνθρωποι βοηθούν ένα τρίτο να λύσει μία εργασία”

Οι δύο από τους τρεις συμμετέχοντες, που ονομάζονται “Senders”, μπορούν να δουν τη γραμμή και το τουβλάκι του Tetris, αλλά δεν μπορούν να ελέγξουν το παιχνίδι, ενώ ο τρίτος, “Receiver”, μπορεί να δει μόνο το τουβλάκι, αλλά μπορεί να ελέγξει την περιστροφή του ώστε να τοποθετηθεί με σωστό τρόπο στη γραμμή. Οι Senders αποφασίζουν αν το τουβλάκι πρέπει να περιστραφεί και στέλνουν την πληροφορία στον Sender μόνο με τον εγκέφαλό τους, με τη χρήση ηλεκτροεγκεφαλικών κασκέτων, που ανιχνεύουν την ηλεκτρική του δραστηριότητα.

“Όταν ο Sender αποφασίζει σχετικά με την περιστροφή, στέλνει “Ναι” ή “Όχι” στον εγκέφαλο του Receiver, με το να συγκεντρώνεται στο αντίστοιχο φως”

Linxing Preston Jiang

Για να παραδώσουμε το μήνυμα στον Receiver, χρησιμοποιήσαμε ένα καλώδιο που τελειώνει με ένα ραβδί που μοιάζει με μικροσκοπική ρακέτα πίσω από το κεφάλι του Receiver. Αυτή η σπείρα διεγείρει ένα μέρος του εγκεφάλου που μεταφράζει σήματα από τα μάτια”

Andrea Stocco

Η συγκεκριμένη έρευνα αποτέλεσε μόνο την αρχή κι έχει ακόμα πολύ δρόμο μπροστά της.

Πηγή: Science Daily