από την Ιωάννα Χαλάτση– αρχιτέκτων*
To FallingWater είναι, για τους περισσότερους, το συνώνυμο της «όμορφης αρχιτεκτονικής». Και ίσως τελικά αυτό να είναι και το κύριο στοιχείο που εκπέμπει, σε αισθητικό επίπεδο, ο αρχιτεκτονικός του σχεδιασμός: μια αντανάκλαση ομορφιάς και μια έκφραση δυναμισμού, σε έναν αναπάντεχο συνδυασμό, δίχως προηγούμενο.
Το FallingWater όμως είναι και κάτι περισσότερο: είναι ο σιωπηλός και μαγικός τρόπος, με τον οποίο το κτίριο φέρνει τον άνθρωπο κοντά στη φύση. Η έκφραση της γαλήνης, το ανυπέρβλητο φυσικό τοπίο με το ρυάκι και το δάσος, είναι στοιχεία που η αρχιτεκτονική κατασκευή ενσωματώνει με έναν τρόπο ήσυχο, σχεδόν ποιητικό.
Όχι, το FallingWater δεν προοριζόταν για κάποιον πλούσιο πελάτη του Frank Lloyd Wright. Σχεδιάστηκε το 1935 στην Πενσυλβανία για τον Edgar J. Kaufmann, έναν άνθρωπο με μικρομεσαίο εισόδημα κι αυτό αποτελεί την απόλυτη πρόκληση, που ταυτόχρονα φανερώνει και το μεγαλείο του αρχιτέκτονα.
Ακόμα και σήμερα, που έχουν περάσει πλέον 78 χρόνια από την κατασκευή του, θεωρείται ως μία από τις πιο εμπνευσμένες προτάσεις που έχουν διατυπωθεί ποτέ για κατοικήσιμους χώρους.
«Η επίσκεψη στον καταρράκτη, στα δάση, έμεινε μέσα στο μυαλό μου και η μουσική απ’ το ρυάκι βρήκε ένα μέρος να φωλιάσει μέσα μου. Όταν θα ‘ρθουν τα σχέδια σε σένα, θα καταλάβεις».
Αυτά ήταν τα πρώτα λόγια του Frank Lloyd Wright προς τον ιδιοκτήτη, έπειτα από την επίσκεψή του στο οικόπεδο όπου επρόκειτο να χτιστεί το FallingWater. Και πράγματι, το σχέδιό του αποτέλεσε μια απρόσμενη έκπληξη: ο αρχιτέκτονας επέλεξε να τοποθετήσει το σπίτι, όχι στην πλαγιά που είχε θέα τους καταρράκτες, αλλά ακριβώς από πάνω τους.
«Όχι να κοιτάζετε απλώς τους καταρράκτες, αλλά να ζείτε μ’ αυτούς» …ήταν η απάντηση του Wright στην ερώτηση της οικογένειας.
Το σχέδιο, τοποθετώντας το σπίτι πάνω στην πλευρά του γκρεμού, διαμορφώνεται με κλιμακωτά επίπεδα, μπαλκόνια και πέτρινους τοίχους, που ταίριαζαν με τις πέτρες του βουνού, δημιουργώντας μια ζεστή ατμόσφαιρα σπηλιάς και καταφυγίου. Η κατοικία μοιάζει να υψώνεται προς όλες τις κατευθύνσεις, καθώς ισορροπεί στην άκρη του γκρεμού, αψηφώντας τους νόμους της βαρύτητας.
Το μόνο στοιχείο, που σπάει τη σιωπή της απομονωμένης τοποθεσίας, είναι ο ήχος από το ρυάκι. Ο Wright δημιούργησε μια κατοικία μέσα στη φύση και προσέφερε στους κατοίκους της την άμεση απόλαυση του μαγευτικού τοπίου:
«Για να δουν τους καταρράκτες, οι άνθρωποι πρέπει να βγαίνουν στις βεράντες και να σκύψουν απ’ τα μπαλκόνια. Έτσι, είναι σαν να πρέπει να κάνουν κάποια βαθιά υπόκλιση, ώστε να μπορέσουν να απολαύσουν εκείνη την ομορφιά που δημιουργήθηκε για χάρη τους».
Το FallingWater κατέχει μια ξεχωριστή θέση, ως ένα από τα αριστουργήματα της αρχιτεκτονικής. Προορισμένο από το δημιουργό του να στέκεται αιωνίως στην άκρη του γκρεμού, υπάρχει για να μας θυμίζει πως αυτή η συνύπαρξη του ανθρώπου και της φύσης ίσως δεν έχει καταφέρει να εκφραστεί τόσο ευρηματικά ποτέ ξανά.
*H Ιωάννα Χαλάτση είναι μέλος των pro.plus.ma arkitektones , για τους οποίους μπορείτε να διαβάσετε πατώντας εδώ
Επίσης μπορείτε να κάνετε like στη σελίδα τους στο facebook http://www.facebook.com/pro.plus.ma.arkitektones?fref=ts
