Είναι κοινός κανόνας: τα παιδιά μαθαίνουν τα πάντα μέσω του παιχνιδιού. Κι είμαστε εμείς που πρέπει να τα δραστηριοποιήσουμε ακριβώς για να μάθουν αλλά και να αναπτυχθούν σωστά.
Τα τελευταία χρόνια γίνεται ιδιαίτερος λόγος για το αισθητηριακό παιχνίδι (sensory play)κι οι ειδικοί το συνιστούν βάζοντας το χέρι τους στη φωτιά… Tι ακριβώς όμως είναι το sensory play;
Μέσω του αισθητηριακού παιχνιδιού, κυρίαρχο ρόλο παίζουν οι αισθήσεις. Με αποτέλεσμα τα παιδιά να μπορούν να καλλιεργήσουν πιο εύκολα το λόγο αλλά και τις κινητικές τους δεξιότητες. Παράλληλα, συμβάλλει στην πνευματική ανάπτυξη των παιδιών, την κοινωνικοποίησή τους, ενώ επίσης επιτρέπει στα παιδιά να πειραματίζονται.
Αλλά ας γίνουμε και κάπως πιο συγκεκριμένοι…
Βοηθά στην ανάπτυξη νέων νευρικών συνδέσεων στον εγκέφαλο προκειμένου τα παιδιά να ξεκινήσουν να εκτελούν πιο περίπλοκες κινήσεις και δραστηριότητες με την πάροδο του χρόνου. Για την ακρίβεια…
01 … καλλιεργείται ο λόγος. Όταν τα παιδιά συμμετέχουν σε ένα παιχνίδι… Στην ουσία μαθαίνουν από το περιβάλλον διαφορετικούς τρόπους για να εκφράσουν συναισθήματα, επιθυμίες κι ανάγκες. Ειδικά με το αισθητηριακό παιχνίδι, τα παιδιά ξεκινούν να περιγράφουν τι κάνουν και το πώς αισθάνονται. Με αποτέλεσμα κι οι λέξεις που χρησιμοποιούν να είναι πιο περιγραφικές.
02 … αναπτύσσονται η λεπτή κι η αδρή κινητικότητα.Η λεπτή κινητικότητα είναι απαραίτητη για κινήσεις όπως το δέσιμο των κορδονιών ή το γράψιμο… Όπου χρησιμοποιούνται μικρότεροι μύες μέσω της ψηλάφησης. Το παιχνίδι με πηλό ή με τουβλάκια είναι η ιδανική και ιδιαίτερα διασκεδαστική επιλογή. Όσο για την αδρή κινητικότητα, πρόκειται για τις κινήσεις όπως το τρέξιμο ή τα άλματα όπου δραστηριοποιούνται μεγαλύτεροι μύες. Όταν τα παιδιά μαθαίνουν να περπατούν ή προσπαθούν να πετάξουν μία μπάλα, σταδιακά ενισχύονται οι πιο περίπλοκες κινήσεις που απαιτούν μεταξύ άλλων συγχρονισμό και ισορροπία.
03… βελτιώνεται και εδραιώνεται η πνευματική ανάπτυξη. Οι ερωτήσεις, η παρατήρηση του πώς λειτουργεί κάτι, ο πειραματισμός και η μελέτη των αποτελεσμάτων είναι αυτά που μας βοηθούν να μάθουμε κάτι καινούριο… Αλλά και στην επίλυση προβλημάτων. Το αισθητηριακό παιχνίδι κινητοποιεί τα παιδιά να καλλιεργήσουν δεξιότητες που σχετίζονται με την επίλυση προβλημάτων. Τα ενθαρρύνει να μάθουν πώς να παίξουν αλλά και πώς να λειτουργήσουν σε μία πρόκληση… Όπως το να διατηρήσουν την ισορροπία τους στην κούνια.
04 .. ρυθμίζει συναισθήματα. Ειδικά στην ανάπτυξη των παιδιών, το αισθητηριακό παιχνίδι τα βοηθά να ηρεμήσουν. Επίσης συμβάλλει και στον αυτοέλεγχο, δηλαδή την ικανότητα των παιδιών να ελέγχουν τα συναισθήματά τους, δεδομένων των ερεθισμάτων που προσλαμβάνουν. Η αυτορρύθμιση είναι απαραίτητη τόσο σε ένα λιγότερο δραστήριο παιδί όσο και σε ένα παιδί υπερκινητικό… Ή που δυσκολεύεται να εστιάσει την προσοχή του.
05 … κοινωνικοποιεί.Το αισθητηριακό παιχνίδι των παιδιών με τα αδέρφια ή παιδιά της ηλικίας τους τα διδάσκει πώς να επικοινωνούν, πώς να επιλύουν προβλήματα αλλά και να προσαρμόζουν το παιχνίδι ώστε να διασκεδάσουν μαζί.
Κι από ιδέες; Όλα γύρω μας είναι παιχνίδι!
Αν και στο εμπόριο υπάρχουν παιχνίδια ειδικά σχεδιασμένα για την αισθητηριακή ενασχόληση, η αλήθεια είναι πως η λύση είναι πιο απλή!
- Κουτιά υλικών: ένα πλαστικό κουτί με υλικά όπως βαμβάκι, άμμο, κουμπιά, ξηρά ζυμαρικά ,ο,τιδήποτε προσφέρει ποικιλία υφών επιτρέπει στα παιδιά να ανακαλύψουν και να πειραματιστούν. Μπορούμε να προσθέσουμε και τουβλάκια ή φιγούρες, υπό την προϋπόθεση πως τα παιδιά επιβλέπονται ώστε να μην υπάρξει ο κίνδυνος να καταπιούν κάποιο μικρό κομμάτι ή εξάρτημα.
- Δαχτυλομπογιές ή πηλός: βοηθούν να εξοικειώνονται με υφές, ηρεμούν τα παιδιά και επιτρέπουν την έκφραση συναισθημάτων.
- Φαγητό: τα παιδιά μπορούν να ξεκινήσουν να μαθαίνουν για το φαγητό από την ηλικία των τεσσάρων ή των έξι μηνών και το καταφέρνουν τόσο αγγίζοντας το φαγητό τους όσο και παρατηρώντας την οικογένεια να τρώει. Την επόμενη φορά, λοιπόν, που το μωρό σας βουτήξει το χέρι στο μπολ με την κρέμα, μη σας πιάσει ο γνωστός πανικός – με αυτόν τον τρόπο ανακαλύπτει υφές, γεύσεις και μυρωδιές!
- Παιχνίδι σε εξωτερικό χώρο: οποιοδήποτε παιχνίδι επιτρέπει πλήρη κίνηση στα παιδιά πρέπει να το εκμεταλλευόμαστε.
- Την ώρα του μπάνιου: τα λαστιχένια παιχνίδια, ο αφρός, ακόμη και το νερό, προσκαλούν τα παιδιά να ανακαλύψουν νέες αισθήσεις!
- Μουσική: τα παιδιά μπορούν να αναπτύξουν το λεξιλόγιό τους ακούγοντας τραγούδια, ενώ αντικείμενα όπως οι κουτάλες μπορούν να γίνουν μουσικά όργανα – just enjoy it!
Υπάρχει μυστική “συνταγή”;
Ναι, κι είναι πιο απλή απ’ όσο ίσως πιστεύουμε κι είναι η δημιουργικότητα. Κάθε τι στο σπίτι μπορεί να γίνει κομμάτι του αισθητηριακού παιχνιδιού, ενώ κάθε δραστηριότητα μπορεί να γίνει κάθε μέρα διαφορετική ώστε η προσοχή των παιδιών να εστιάσει εκεί και να θέλει να εξερευνήσει τη νέα αίσθηση ή εμπειρία!
Πηγή: Cleveland Clinic
Featured image: unsplash.com/@kellysikkema