Το εμβόλιο για την πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας αποτελεί σήμερα όπλο στη φαρέτρα μας κατά του ιού HPV. Ενώ τη εξέταση κατά Παπανικολάου αποσκοπεί στην έγκαιρη διάγνωση προκαρκινικών βλαβών, το εμβόλιο δίνει τη δυνατότητα πρωτογενούς πρόληψης. Με τη χρήση του εμβολίου, σε χώρες που υπάρχει οργανωμένο σύστημα εμβολιασμού και καταγραφή των περιστατικών, έχει προκύψει ότι είναι δυνατό να προληφθεί το 70% περίπου των περιπτώσεων του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.
Στη χώρα μας κυκλοφορούν εγκεκριμένα δύο σκευάσματα του εμβολίου, ένα τετραδύναμο και ένα διδύναμο. Στο άμεσο μέλλον περιμένουμε να είναι στη διάθεση μας και νεό εμβόλιο που θα καλύπτει από εννέα τύπους του ιού HPV. Τα αποτελέσματα των δύο εμβολίων είναι παρόμοια. Το ένα φαίνεται να υπερτερεί στη διασταυρούμενη ανοσοποίηση από διάφορους τύπους, ενώ το άλλο καλύπτει και από τύπους του ιού υπεύθυνους για τα οξυτενή κονδυλώματα. Ο εμβολιασμός και στα δύο εμβόλια γίνεται σε τρεις δόσεις, μέσα σε ένα εξάμηνο και από τα υπάρχοντα δεδομένα δεν προκύπτει άμα μελλοντικά θα χρειαστεί αναμνηστική δόση.
Πότε πρέπει να εμβολιάζονται οι γυναίκες;
Φαίνεται πως καλύτερα αποτελέσματα έχουμε όταν η κοπέλα ακόμα δεν έχει αρχίσει τις ερωτικές της επαφές, γιατί δεν έχει εκτεθεί ακόμα στον ιό. Μια ερώτηση που προκύπτει εύλογα είναι αν στην περίπτωση που μία κοπέλα είναι φορέας του HPV έχει νόημα να κάνει το έμβόλιο, η απάντηση είναι πως ναι γιατί μπορεί να την καλύψει από άλλους τύπους. Στη χώρα μας σύμφωνα με το εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμού, ο εμβολιασμός για τον HPV αρχίζει από την ηλικία των 11 και μέχρι την ηλικία των 15 χρειάζονται δύο δόσεις. Επιπλέον χορηγείται δωρεάν μέχρι την ηλικία των 26. Αυτό δε σημαίνει ότι μία γυναίκα μεγαλύτερη των 26 χρόνων δεν μπορεί να κάνει το εμβόλιο, απλά θα χρειαστεί να το πληρώσει. Φαίνεται πως μέχρι τα 45 έτη μίας σεξουαλικώς ενεργού γυναίκας το εμβόλιο έχει θέση. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να επισημάνω πως σύμφωνα με την υπάρχουσα διάταξη το εμβόλιο θα χορηγείται δωρεάν για τους ασφαλισμένους μέχρι την 31/12/2016 για την ηλικιακή ομάδα από 18-26. Επιπλέον αυτή τη στιγμή είναι δωρεάν και για τους ομοφυλόφιλους κάτω των 26.
Ύστερα από την πολυετή χρήση αυτών των εμβολίων και την καταγραφή των ανεπιθύμητων ενεργειών από τον παγκόσμιο οργανισμό υγείας είμαστε σε θέση να απαντήσουμε σε ερωτήματα που προκύπτουν όσο αφορά την ασφάλεια του εμβολίου. Το εμβόλιο είναι ασφαλές, μπορεί όπως και με οποιοδήποτε άλλο εμβόλιο να προκύψουν τοπικές και συστηματικές παρενέγειες, όπως πόνος στο σημείο εμβολιασμού, ερυθρότητα, μυαλγία, αίθημα κόπωσης, κεφαλαγία και αλλεργική αντίδραση.
Προκύπτει λοιπόν πως με τη χρήση του εμβολίου κατά του HPV σε ένα καλά οργανωμένο σύστημα υγείας θα υπήρχαν θεαματικά αποτελέσματα πρόληψης κατά του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και όχι μόνο, αλλά και του αιδοίου, του πρωκτού και του στοματοφάρυγγα, ειδικά αν στο προγραμμα εμβολιασμού συμπεριλαμβάνονταν και άνδρες. Μιλήστε με το γυναικολόγο σας για να ενημερωθείτε.
Παπανικολάου Αθανάσιος MD, MSc
Μαιευτήρας Χειρουργός Γυναικολόγος
T: 213 03747762
W: www.doctorpapanikolaou.gr
