Σήμερα η ενότητά μας είναι αφιερωμένη σε μία μεγάλη κυρία του κινηματογράφου, του θεάτρου και της τηλεόρασης. Σε μία γυναίκα που διέπρεψε όχι μόνο στην καριέρα της, αλλά και στην πολιτική δράση – όλο πνεύματα «αντιλογίας σας παρουσιάζω, λέτε να το κοιτάξω αυτό; Α, κι η οποία – ανήκουστο για κάποιους – αρνήθηκε μέχρι και τον τίτλο των Διοικητών του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας. Εν ολίγοις… αρνήθηκε να είναι η Dame Vanessa Redgrave! Αλλά ας δούμε τη ζωή της σιγά σιγά.
Η Vanessa Redgrave γεννήθηκε στο Greenwich του Λονδίνου στις 30 Ιανουαρίου του 1937 κι οι γονείς της, ο Sir Michael Redgrave κι η Rachel Kempson ήταν επίσης ηθοποιοί. Και μάλλον η μοίρα της, όσον αφορά ποιο μονοπάτι θα ακολουθούσε στη ζωή της, ήταν φανερή από την πρώτη στιγμή για τον Laurence Olivier. Βλέπετε εκείνην την περίοδο, ο Olivier κι ο πατέρας της Vanessa συμπρωταγωνιστούσαν στη θεατρική παράσταση «Άμλετ» του Σαίξπηρ. Τη μέρα της γέννησης της Vanessa, λοιπόν, ο Olivier ανακοίνωσε στο κοινό της παράστασης πως ο Λαέρτης (τον υποδυόταν ο Sir Michael Redgrave) απέκτησε μία κόρη. Μάλιστα και τα μικρότερα αδέρφια της Vanessa, Lynn και Corin, έγιναν εξίσου καταξιωμένοι ηθοποιοί. Τι σου είναι το γονίδιο, τελικά…!
Μετά τις σπουδές της στην υποκριτική στο Central School of Speech and Drama του Λονδίνου, η Vanessa Redgrave έπιασε σχεδόν αμέσως δουλειά, με την πρώτη της δουλειά να είναι στο θέατρο συμπρωταγωνιστώντας με τον αδερφό της, τον Corin, ενώ την ίδια χρονιά εμφανίστηκε μαζί με τον πατέρα της στην ταινία «Behind the Mask». Την επόμενη χρονιά παίζει με τον Laurence Olivier, τον Albert Finney Και την Edith Evans στον «Κοριολάνο».
Από εκεί κι ύστερα η πορεία της Vanessa Redgrave γίνεται ένα ταξίδι συνεχών επιτυχιών σε θέατρο και σινεμά. Επί σκηνής έλαμψε ως Ροζαλίντα στο «Όπως σας Αρέσει», ως Jean Brodie στο «The Prime of Miss Jean Brodie». Μέσα σε τέσσερις δεκαετίες κέρδισε τέσσερα θεατρικά βραβεία Evening Standards ως Καλύτερη Ηθοποιός, ενώ το 1984 της απονεμήθηκε και το Βραβείο Laurence Olivier ως Ηθοποιός της Χρονιάς για το «The Aspern Papers». Σε πιο πρόσφατες δουλειές, θα αναφέρουμε ενδεικτικά το 2010, οπότε και δέχθηκε διθυραμβικές κριτικές ως Daisy Werthan στο «Driving Miss Daisy» με συμπρωταγωνιστή τον James Earl Jones, κερδίζοντας και μία υποψηφιότητα Tony Α’ Γυναικείου Ρόλου.
Στο σινεμά από τις πιο αξιομνημόνευτες ερμηνείες της απαριθμούμε εκείνες της Ισιδώρας Ντάνκαν στην «Isadora» του 1968, της Μαρίας Στιούαρτ στην ταινία «Mary, Queen of Scotts» όπου συμπρωταγωνίστησε με τον Timothy Dalton το 1971, της Julia στην ομότιτλη ταινία του 1977 και της Olive Chancellor στο «The Bostonians». Και μια που είπα για τη «Julia»… ήταν η ταινία που τελικά της χάρισε μία Χρυσή Σφαίρα και το Oscar Β’ Γυναικείου Ρόλου, ερμηνεύοντας τη φίλη της συγγραφέα Lillian Hellman (Jane Fonda) η οποία, προκειμένου να στηρίξει το αντιφασιστικό κίνημα, έκλεβε χρήματα των Ναζί. Την ίδια χρονιά και πριν τη «Julia», η Redgrave είχε χρηματοδοτήσει την παραγωγή του ντοκιμαντέρ «The Palestinian» – δε χρειάζεται να πω τι πραγματευόταν εκείνην την περίοδο το ντοκιμαντέρ, είναι αυτονόητο! Το ντοκιμαντέρ έγινε κόκκινο πανί για τους Εβραίους με διαδηλώσεις εναντίον της Redgrave έξω από το θέατρο όπου γινόταν η απονομή των Oscar. Η Redgrave αντί να φοβηθεί ή να περιοριστεί σ’ ένα απλό «ευχαριστώ», είπε τα εξής επί λέξει:
«Αγαπητοί μου συνάδερφοι, σας ευχαριστώ πολύ για αυτή την τιμή που κάνετε στη δουλειά μου. Νομίζω ότι η Τζέιν Φόντα και εγώ έχουμε κάνει την καλύτερή μας δουλειά και νομίζω ότι αυτό οφείλεται εν μέρει στο σκηνοθέτη μας Φρεντ Τσίνεμαν. Και επίσης πιστεύω ότι οφείλεται εν μέρει στο ότι πιστέψαμε και πιστεύουμε σε αυτό που εκφράζουμε–δύο ανάμεσα σε εκατομμύρια που έδωσαν τη ζωή τους και ήταν προετοιμασμένοι να θυσιάσουν τα πάντα στο αγώνα ενάντια στο φασισμό και τη ρατσιστική ναζιστική Γερμανία. Και σας χαιρετώ και σας τιμώ και νομίζω ότι θα πρέπει να είστε πολύ περήφανοι που τις τελευταίες εβδομάδες σταθήκατε ακέραιοι και δεν επιτρέψατε σε μια ομάδα σιωνιστών χούλιγκαν να σας τρομάξουν, των οποίων η συμπεριφορά είναι μια προσβολή προς όλους τους Εβραίους από όλο τον κόσμο και του μεγάλου και ηρωικού αγώνα τους ενάντια στο φασισμό και την καταπίεση. Σας χαιρετώ και σας ευχαριστώ και υπόσχομαι ότι θα συνεχίσω να μάχομαι για πάντα ενάντια στον αντισημιτισμό και στο φασισμό.»
Δεν ξέρω για σας, αλλά εγώ στη δήλωση δε βλέπω πουθενά αντισημιτικές απόψεις στη δήλωση της Redgrave. Παρ’ όλα αυτά, η δήλωση αυτή είναι ακόμη μήλον της έριδος για πολλούς…
Στο προκείμενο!
Η «Julia» εννοείται πως δε στάθηκε εμπόδιο στην κινηματογραφική καριέρα της Redgrave. Αντίθετα, το «The Bostonians» ακολούθησε το «Howard’s End», το οποίο της χάρισε άλλη μία υποψηφιότητα για Oscar το 1992, η «Επικίνδυνη Αποστολή», η «Κα Dalloway», το «Κορίτσι που Άφησα Πίσω», η «Εξιλέωση» – η Briony σε προχωρημένη ηλικία, εάν ενθυμείστε! – , ο «Κοριολάνος» και ο πιο πρόσφατος «Butler».
Σε σύνολο για τη δουλειά της η Redgrave μετρά μεταξύ άλλων υποψηφιότητες και βραβεύσεις σε Χρυσές Σφαίρες, BAFTA, Emmy, Tony, τις οποίες αν κάτσω να σας τις απαριθμήσω μία προς μία, θα με «γειώσετε»!
Αυτό που είναι επίσης ενδιαφέρον να αναφέρω είναι πως η υποκριτική πέρασε και στις επόμενες γενεές. Εκτός από τα αδέρφια της που αναφέραμε στην αρχή, ηθοποιοί έγιναν κι οι δύο κόρες της από το γάμο της με τον Tony Richardson, Joely και Natasha (η οποία σκοτώθηκε σε ηλικία 45 ετών σε ατύχημα με σκι το Μάρτιο του 2009), ενώ ο γιος της από το δεύτερο γάμο της με τον Ιταλό ηθοποιό Franco Nero, Carlo Gabriel Redgrave Nero, έγινε σεναριογράφος και σκηνοθέτης. Θα έλεγε κανείς πως πρόκειται για ένα καλό είδος… νεποτισμού!
Η Redgrave, τέλος, σημειώνει ενεργό δράση στα πολιτικά και κοινωνικά θέματα. Μέσα από μία πολύ μεγάλη λίστα, θα επιλέξω την εκλογή της ως Πρέσβειρα Καλής Θελήσεως της UNICEF το 1995, ενώ το 2004 ίδρυσε μαζί με τον Corin το κίνημα «Peace and Progress Party» ως εναντίωση στον πόλεμο του Ιράκ.
Ενώ το 1967 της απονεμήθηκε ο τίτλος της Διοικητή του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας, φημολογείται έντονα πως απαρνήθηκε τον τίτλο της Dame.
Δεν ήταν ποτέ η ηθοποιός που απασχολούσε το life style καθεστώς κι η κάθε της κίνηση, επαγγελματική ή ακτιβισμού, ήταν πάντα επίκεντρο του ενδιαφέροντος. Εμείς απλά να ευχηθούμε να μας αφιερώσει άλλες τόσες κινήσεις!