Θα τρώγαμε τηγανιτές «πάπες» και όχι τηγανιτές αν οι Ισπανοί κατακτητές είχαν υιοθετήσει το όνομα που χρησιμοποιούσαν οι ιθαγενείς των Άνδεων. Για να μην δώσουν όμως το όνομα του θρησκευτικού τους αρχηγού, τις ονόμασαν «μπαντάντας» από το τοπικό όνομα της γλυκοπατάτας. Οι πρώτοι που την καλλιέργησαν στην Ευρώπη ήταν οι Ισπανοί (1534) και μετά οι Γάλλοι (1540), υπό την καθοδήγηση του περιβόητου Περμαντιέ, του οποίου το όνομα φέρουν αρκετές παρασκευές με πατάτα. Στην Ελλάδα την γνωρίσαμε στα τέλη του 18ου αιώνα μέσω της Κέρκυρας και τον Καποδίστρια να προωθεί την καλλιέργειά της με τη βοήθεια ενός Ιρλανδού γεωπόνου.
Η πατάτα, όπως η συγγενής της η τομάτα, ανήκει σε οικογένεια με εκατοντάδες είδη. Δυστυχώς τα περισσότερα είναι άγνωστα στην Ελλάδα, αν και τον τελευταίο καιρό έκαναν δειλά την εμφάνισή τους οι μωβ και οι κόκκινες. Στη Γαλλία πολλοί αρχιμάγειροι υπογράφουν συμβόλαια με γεωργούς για να εξασφαλίζουν τον ακριβή τύπο πατάτας για κάθε χρήση…
Οι ποικιλίες που καλλιεργούνται στην Ελλάδα είναι κυρίως η Σπούντα, η Λιζέτα και η Μαρφόνα χωρίς ιδιαίτερες διαφορές ως προς την γεύση. Η γεύση της πατάτας δεν έχει να κάνει τόσο με την ποικιλία όσο με το έδαφος, το λίπασμα και το κλίμα. Ονομαστές είναι οι πατάτες Νευροκοπίου και της Νάξου. Στο μεν Νευροκόπι οι χαμηλές θερμοκρασίες ευνοούν την καλλιέργεια μιας πολύ γευστικής πατάτας και στη μεν Νάξο το αμμώδες έδαφος και το γλυκό κλίμα δίνουν τα απαραίτητα εφόδια για την παραγωγή της. Λόγω αυτών των ιδιαιτεροτήτων οι συγκεκριμένες περιοχές έχουν καθιερώσει τα προϊόντα τους με Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη (ΠΓΕ).
Καλή πατάτα θεωρείται, μεταξύ άλλων και εκτός από τις δικές μας που έχουμε στο μπαχτσέ μας, και των Σερρών, του Λασιθίου, της Θήβας, της Αχαΐας, της Τρίπολης και της Κύπρου.
Υπάρχουν 3 περίοδοι συγκομιδής, η ανοιξιάτικη πατάτα, η καλοκαιρινή και η χειμωνιάτικη. Από Φεβρουάριο μέχρι Μάρτη σε πολλά μέρη της Ελλάδας σταματά η συγκομιδή και τις περισσότερες φορές θα βρούμε στην αγορά πατάτες εισαγωγής ή εκείνες που έχουν βγει από ψυγεία.
Η πατατοκαλλιέργεια είναι μία απ τις πιο δύσκολες και με πολλούς εχθρούς και ασθένειες πάνω και κάτω από το έδαφος και γι αυτό το λόγο χρησιμοποιούνται πολλά φυτοφάρμακα, που μπορεί να αφήσουν τα υπολείμματα τους πάνω στο τελικό προϊόν. Αντίθετα στη βιολογική καλλιέργεια γίνονται όσο το δυνατόν λιγότερες επεμβάσεις και μόνο όταν υπάρχει κάποια ασθένεια, ενώ τα σκευάσματα που χρησιμοποιούνται είναι φυσικά. Παρόλο λοιπόν την πιο ακριβή τους τιμή καλό θα ήταν να επιλέγουμε πατάτες βιολογικής παραγωγής.
Οι πατάτες αποθηκεύονται καλύτερα σε σκοτεινό μέρος που αερίζεται καλά και απορρίπτουμε όσες έχουν πρασινίσει, γιατί περιέχουν υψηλές ποσότητες μιας φυσικής τοξικής ουσίας, της σολανίνης.
Και για να μπούμε και λίγο στο μαγειρικό κομμάτι οι πατάτες έχουν άπειρες χρήσεις ως συνοδευτικό αλλά και από μόνες τους ως κυρίως γεύμα(βλέπε πατάτες γιαχνί). Έναν σωστό πουρέ ΠΟΤΕ δεν τον περνάμε από κανένα είδος μπλέντερ-παρά μόνο σε μύλο λαχανικών ή απλά με ένα πολτοποιητή χειρός- γιατί τότε η πατάτα βγάζει όλο της το άμυλο που δημιουργεί μια ενοχλητική κολλώδη υφή. Επίσης ψήνουμε ολόκληρες πατάτες, αφού τις πλύνουμε σχολαστικά, στο φούρνο έχοντας περάσει από το κέντρο τους μια μικρή μεταλλική σούβλα και χωρίς να τις τυλίξουμε σε αλουμινόχαρτο( που θα δημιουργήσει υδρατμούς και άσχημη υφή) και με αυτό τον τρόπο εξασφαλίζουμε μια τραγανή κρούστα και ένα σωστά ψημένο εσωτερικό, λόγω της θερμότητας που δημιουργεί το μέταλλο της σούβλας.
Φτιάχνουμε ένα αρωματικό σκορδομαϊντανοβούτυρο ( ανακατεύοντας σκόρδο και ψιλοκομμένο μαϊντανό, πιπέρι και 2-3 σταγόνες λεμόνι με βούτυρο και το τυλίγουμε σε σχήμα μπαστουνιού σε μεμβράνη και το βάζουμε στο ψυγείο να παγώσει), κόβουμε την πατάτα στη μέση και αρτύζουμε με 1-2 φετάκια από το αρωματικό βούτυρο και χοντρό αλάτι. Είναι ένα άριστο συνοδευτικό για ψητά κρέατα ή παρέα με μια πράσινη σαλάτα από μόνο του ένα ελαφρύ γεύμα.
