Η αρχιτεκτονική ομορφιά της Notre Dame de Paris

H Ιωάννα Χαλάτση μας κάνει μία ανάλυση της Notre Dame de Paris όπου ογδόντα βασιλιάδες, δύο αυτοκράτορες, πέντε δημοκρατίες και δύο παγκόσμιοι πόλεμοι έχουν λάβει χώρα επί των ημερών της.

Είναι ιδιαίτερα δύσκολο για έναν αρχιτέκτονα της σύγχρονης εποχής να περιγράψει ή να αναλύσει με όρους αρχιτεκτονικούς την Παναγία των Παρισίων. Όσο διεξοδικά και αν αναπτύξει κανείς το γοτθικό ρυθμό, την υπέροχη πύλη με τον τεράστιο ρόδακα, τα περίφημα γλυπτά, τα βιτρό και τα πανύψηλα κωδωνοστάσια, είναι επικίνδυνο να απομακρυνθεί από την “ουσία” και την ατμόσφαιρα που φέρει μαζί του ανά τους αιώνες το μεγαλειώδες αυτό μνημείο.

Την αποκαλούν “μεγάλη κυρία” της Πόλης του Φωτός και όχι άδικα, δεδομένου ότι αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα ιστορικά μνημεία στον κόσμο. Είναι το μέρος όπου ο Ναπολέων έχρισε τον εαυτό του αυτοκράτορα υπό τους ήχους 8000 αυλών, εκεί όπου η Ιωάννα της Λωραίνης ανακηρύχθηκε οσία, αλλά και η πηγή έμπνευσης του Βίκτωρος Ουγκώ για το ομώνυμο λογοτεχνικό αριστούργημα.

Μπορεί να πέρασαν οκτώμισι αιώνες, αλλά το αριστούργημα της γοτθικής αρχιτεκτονικής παραμένει αμετάβλητο, να αντικρίζει τις όχθες του Σηκουάνα από την Ile de la Cité. Ίσως είναι καλύτερο να κλείσουμε για λίγο τα μάτια και να γυρίσουμε πίσω στο 1163, να φανταστούμε τις πυρετώδεις προετοιμασίες για τη δημιουργία του καθεδρικού, καθώς και το πλήθος καλλιτεχνών και τεχνιτών γύρω από το ναό. Ή, πάλι, αρκεί να κοιτάξουμε ψηλά στα κωδωνοστάσια, ύψους 68 μέτρων, για να αισθανθούμε τη φιγούρα του δύσμορφου κωδωνοκρούστη να διασχίζει σαν φευγαλέα σκιά κάποιο από τα καμπαναριά.

Προσωπικά, κάθε φορά που αντικρίζω το γοτθικό αυτό αριστούργημα του 12ου αιώνα, αναλογίζομαι πώς θα ένιωθε ένας άνθρωπος της εποχής μπροστά στις τεράστιες διαστάσεις του. Τόσο επιβλητικός, ώστε να συμβολίζει τη δύναμη της εκκλησίας και να εκμηδενίζει την ανθρώπινη κλίμακα. Τόσο μεγάλος, ώστε να μπορεί εύκολα να στεγάσει όλο τον πληθυσμό της πόλης.

Οι νευρώσεις, τα τόξα, τα σταυροθόλια και οι οξυκόρυφες απολήξεις των αρχιτεκτονικών στοιχείων… όλα τους, συμβάλλουν στη συνολική αίσθηση ανάτασης, που αποπνέει η γοτθική αρχιτεκτονική. Μέσα σε όλα αυτά, η ελαφρότητα και η εξαΰλωση της μάζας, η οποία επιτυγχάνεται στο εσωτερικό του καθεδρικού με τα μεγάλα γυάλινα παράθυρα, συνθέτει μία άκρως μυστηριακή ατμόσφαιρα. Τα βιτρό, τα πολύχρωμα δηλαδή τζάμια με παραστάσεις και διακοσμητικά σχέδια, φιλτράρουν το φως του ήλιου και το διαχέουν από ψηλά, κατακλύζοντας το ναό με χρώματα.

Αρχιτεκτονικές “αλλαγές” μετά την αποκατάστασή της

Μετά την καταστροφική πυρκαγιά του 2019, η Παναγία των Παρισίων υπέστη μια εντυπωσιακή αποκατάσταση που συνδύασε την αυθεντικότητα με τη σύγχρονη τεχνολογία, επαναφέροντας το εμβληματικό γοτθικό μνημείο στην αρχική του αίγλη.

🔧 Κύριες Αρχιτεκτονικές Επεμβάσεις

Ανακατασκευή του Βέλους (Spire): Το εμβληματικό βέλος του 19ου αιώνα, σχεδιασμένο από τον Eugène Viollet-le-Duc και καταστραφέν κατά την πυρκαγιά, ανακατασκευάστηκε πιστά στην αρχική του μορφή, χρησιμοποιώντας παραδοσιακές τεχνικές και υλικά όπως ξύλο βελανιδιάς και μόλυβδο .

Αποκατάσταση της Στέγης: Η ξύλινη δομή της στέγης, γνωστή ως “το δάσος”, αναδημιουργήθηκε με 2.000 δρύινους κορμούς, εφαρμόζοντας μεσαιωνικές τεχνικές για να διατηρηθεί η ιστορική αυθεντικότητα .

Καθαρισμός και Συντήρηση Εσωτερικού: Περισσότερα από 40.000 τετραγωνικά μέτρα πέτρας καθαρίστηκαν και αποκαταστάθηκαν, ενώ τα βιτρό παράθυρα και τα φωτιστικά ανανεώθηκαν, αναδεικνύοντας την αρχική τους λάμψη .

Αναβάθμιση Εσωτερικού Εξοπλισμού: Τοποθετήθηκε νέο χάλκινο βαπτιστήριο και ελαφρύτερες καρέκλες για τους πιστούς, βελτιώνοντας την άνεση και την αισθητική του χώρου .

🌿 Ανασχεδιασμός Περιβάλλοντος Χώρου

Η αποκατάσταση επεκτάθηκε και στον περιβάλλοντα χώρο της Παναγίας των Παρισίων. Ο προαύλιος χώρος (parvis) ανασχεδιάστηκε με έμφαση στη βιωσιμότητα, περιλαμβάνοντας πεζοδρομήσεις, δενδροφυτεύσεις ανθεκτικές στην ξηρασία και ένα καινοτόμο σύστημα φυσικού δροσισμού, με στόχο τη βελτίωση της εμπειρίας των επισκεπτών και την αντιμετώπιση των κλιματικών προκλήσεων .

Άλλωστε μην ξεχνάμε ότι στην Παναγία των Παρισίων, την κορωνίδα της γοτθικής αρχιτεκτονικής, 80 βασιλιάδες, δύο αυτοκράτορες, πέντε δημοκρατίες και δύο παγκόσμιοι πόλεμοι έχουν λάβει χώρα επί των ημερών της. Είναι αδιαμφισβήτητο: η ιστορία της Notre Dame.. αφηγείται την ιστορία ολόκληρης της Γαλλίας.