Αμερικανός

Σχεδόν ένα μήνα πριν οι φίλοι του «Star Trek» τον αποχαιρέτησαν κι ένιωσαν λες κι έχασαν δικό τους άνθρωπο. Η παρακαταθήκη που άφησε, όμως, στο είδος της επιστημονικής φαντασίας είναι ανεκτίμητη και μάλιστα ήδη είναι από τους πιο αγαπημένους χαρακτήρες και για τη νέα γενιά του σινεφίλ κοινού και των… Σελντονίζοντων ανθρώπων – σημ.; οι φίλοι του «The Big Bang Theory» θα καταλάβουν τι εννοώ! Όμως ο Leonard Nimoy δεν ήταν απλά ο Spock. Αλλά όλα αυτά θα τα δούμε στην πορεία.

Ο Leonard Simon Nimoy γεννήθηκε στις 26 Μαρτίου του 1931 στο West End της Βοστόνης στη Μασαχουσέτη κι οι Εβραίοι γονείς του ήρθαν στην Αμερική από τη Σοβιετική Ένωση, έχοντας περάσει μέσα από την Πολωνία. Η αγάπη του Nimoy για την υποκριτική ξεκίνησε όταν εκείνος ήταν μόλις οκτώ ετών σε ένα παιδικό θέατρο της γειτονιάς. Παρά το γεγονός πως οι γονείς του ήθελαν να σπουδάσει και να ασχοληθεί με κάτι άλλο, ο παππούς του ήταν αυτός που τον ενθάρρυνε να ασχοληθεί με την ηθοποιία. Στα δεκαεπτά του παίζει σε μία ερασιτεχνική παραγωγή του «Awake and Sing» του Clifford Odet στο ρόλου του Ralphie κι ήταν αυτός που τον έπεισε πως δεν ήθελε ποτέ να κάνει τίποτε άλλο.

Ο Leonard Nimoy ξεκίνησε να παρακολουθεί μαθήματα υποκριτικής στο Κολλέγιο της Βοστόνης και στο μεταξύ για να εξοικονομήσει χρήματα, δούλευε πουλώντας ηλεκτρικές σκούπες και σε μαγαζί με παγωτά. Κατά τις σπουδές του, αφοσιώθηκε στις τεχνικές υποκριτικής του Konstantin Stanislav, ενώ ίνδαλμά του έγινε ο Marlon Brando και μάλιστα ανέγραφε και το στυλ του φορώντας T-shirts και Jeans.

Το 1953 ο Nimoy κατατάχθηκε στον Αμερικανικό στρατό και δεκαοκτώ μήνες μετά ολοκληρώνει τη θητεία του με το αξίωμα του λοχαγού. Ωστόσο ούτε τότε άφησε κατά μέρος την ηθοποιία, καθώς ανέβαζε έργα που έγραφε κι αφηγούνταν ο ίδιος, ενώ ακόμη σκηνοθέτησε και πρωταγωνίστησε στο «Λεωφορείον ο Πόθος» με το Atlanta Theater Guild.

Από το 1952 παίρνει μέρος σε μικρές παραγωγές, ενώ μόλις το 1960 ξεκινά να εμφανίζεται σε περισσότερο δημοφιλείς τηλεοπτικές σειρές, όπως το «Bonanza» το 1960, «The Untouchables» το 1962, το «Get Smart» το 1966 και το «Mission: Impossible» από το 1969 έως το 1971. Το 1966 εμφανίζεται στους τηλεοπτικούς δέκτες κι η σειρά «Star Trek», όπου ο Nimoy ενσαρκώνει για πρώτη φορά το ρόλο που θα γινόταν πια το alter ego του: τον Spock, με συμπρωταγωνιστή το William Shatner στο ρόλο του Captain Kirk. Με τον Shatner ο Nimoy είχε συνεργαστεί ξανά δύο χρόνια πριν για ένα επεισόδιο της σειράς «The Man from U.N.C.L.E.». Μέχρι το 1969, χρονιά που ολοκληρώθηκε κι η σειρά – προς απογοήτευση των fans – , ο Nimoy είχε τρεις υποψηφιότητες για Emmy στο βιογραφικό του ερμηνεύοντας τον Spock.

Από το 1971 μέχρι το 1977 ο Nimoy βρίσκεται μεταξύ κινηματογραφικών πλατό, τηλεοπτικών στούντιο και θεατρικής σκηνής. Το 1971 συμπρωταγωνιστεί με τους Yul Brynner και Richard Crenna στο western «Catlow» και την ίδια χρονιά στο θέατρο ερμηνεύει τον πρώτο ρόλο στο «Βιολιστή στη Στέγη». Το 1974, ένα χρόνο πριν την κινηματογραφική ταινία με τον Jack Nicholson, παίζει τον Randle McMurphy στη «Φωλιά του Κούκου» και δίνει τη φωνή του στη σειρά κινουμένων σχεδίων «Star Trek» ως – τι άλλο; – Spock. Το 1975 κάνει περιοδεία ερμηνεύοντας με το Βασιλική Εταιρεία Shakespeare το Sherlock Holmes. Μάλιστα η ομοιότητα ανάμεσα στο Spock και τον Holmes του Nimoy γίνεται τόσο ενδιαφέρουσα που γίνεται αντικείμενο συζήτησης και στα fan clubs του «Star Trek». Μέχρι το 1977 ο Nimoy είχε υποδυθεί – μεταξύ δεκατριών σημαντικών ρόλων – το Malvolio της «Δωδεκάτης Νύχτας» του Shakespeare, ενώ κάποια χρόνια μετά θα βρισκόταν πάλι επί σκηνής παίζοντας στο «Ο Βασιλιάς κι Εγώ» και στο «Ωραία μου Κυρία». Ακόμη από το 1975 και μέχρι το τέλος της δεκαετίας του ’70, ο Nimoy αναλαμβάνει την αφήγηση σε κάποια επεισόδια τηλεοπτικών σειρών που ασχολούνταν με την επεξήγηση μεταφυσικών κι ανεξήγητων φαινομένων, όπως το «Ripley’s World» και το «In Search of…».

Star Trek: οι ταινίες

Η πρώτη ταινία «Star Trek» είναι γεγονός το 1979 κι ο Nimoy «επιστρέφει» με το alter ego του που ξεσήκωσε το κοινό. Ακολουθεί το 1982 η δεύτερη ταινία με τίτλο «Η οργή του Khan», η οποία για πολλούς φίλους του franchise θεωρείται από τα sequels που αποδεικνύονται καλύτερα από τις πρώτες ταινίες. Στη συνέχεια έρχεται η τρίτη ταινία «The Search of Spock» το 1984 και το 1986 η «Επιστροφή στο Παρόν». Να σημειώσουμε πως την σκηνοθεσία της τρίτης και της τέταρτης ταινίας ανέλαβε ο ίδιος ο Nimoy. Το 1989 προβάλλεται στη μεγάλη οθόνη το «Πέρα από τα Σύνορα» και δύο χρόνια μετά έρχεται το «Ο Άγνωστος Κόσμος». Από την ταινία αυτή κι ύστερα ο Nimoy βάζει σε ένα είδος «αγρανάπαυσης» το χαρακτήρα του Spock με ελάχιστες εξαιρέσεις, όπως δύο επεισόδια της νέας σειράς «Star Trek: The Next Generation» με πρωταγωνιστή τον Patrick Stewart στο ρόλο του Captain Jean-Luc Picard.

Πέρα από το Spock

Το 1987 ο Nimoy Κάθεται και πάλι στην καρέκλα του σκηνοθέτη, αυτή τη φορά για τις ανάγκες της κομεντί « Ένα Μωρό για Τρεις» με τους Tom Selleck, Steve Guttenberg και Ted Danson. Αν κι η ταινία ξεφεύγει από ό,τι τους είχε συνηθίσει μέχρι τώρα ο Nimoy, η ταινία αποδεικνύεται εισπρακτική επιτυχία της χρονιάς.

Στην προσπάθειά του να κάνει και δουλειές πέρα από το εξωγήινο alter ego του, ο Leonard Nimoy μέχρι το 2009 κάνει μία εντελώς διαφορετική διαδρομή, πάλι πλην ελαχίστων εξαιρέσεων. Δίνει τη φωνή του ως Dr. Jekyll/Mr. Hyde στην παιδική ταινία «The Pagemaster» το 1994, μια κωμική περιπέτεια με το Macaulay Culkin στο ρόλο ενός δειλού παιδιού που παγιδεύεται στον κόσμο των βιβλίων και πρέπει να περάσει μέσα από διάφορες περιπέτειες για να επιστρέψει στον αληθινό κόσμο. Ακόμη το 1995 επιστρέφει στον κόσμο του «Bonanza» για τις ανάγκες της ομότιτλης τηλεταινίας, κάνει δύο εμφανίσεις στους «Simpsons» και το «Futurama» και το 2001 δίνει τη φωνή του στο Βασιλιά Kashekim Nedakh στην ταινία της Disney «Η Χαμένη Ατλαντίδα».

Το 2009 κι έχοντας ήδη παίξει το γηραιότερο Spock στη νέα ταινία «Star Trek», ο Nimoy συνεργάζεται και πάλι με τους Roberto Orci και Alex Kurtzman κι υποδύεται από την τρίτη σαιζόν το Dr. William Bell στη σειρά «Fringe». Άλλωστε κι ο ίδιος ο Nimoy είχε επιδείξει ενδιαφέρον για τη σειρά για τον «έξυπνο συνδυασμό επιστήμης κι επιστημονικής φαντασίας». Στη σειρά συμμετείχε έως και το 2012, οπότε κι ανακοίνωσε πως αποχωρεί από τα καλλιτεχνικά δρώμενα. Στο μεταξύ, το 2011 είχε ήδη χαρίσει τη φωνή του στην τρίτη ταινία «Transformers» ως Sentinel Prime. Φυσικά δε θα μπορούσε να λείπει κι ένα μικρό πέρασμα από τη σειρά «The Big Bang Theory», έστω κι απλά ακούγοντας τη φωνή του οι fans της σειράς.

Η τελευταία του εμφάνιση ως Spock είναι το 2013 – πάλι σε προχωρημένη ηλικία – στην ταινία «Star Trek: Into Darkness» κι είναι μάλιστα ο μόνος ηθοποιός της τηλεοπτικής σειράς του 1966 που εμφανίστηκε στις δύο τελευταίες ταινίες του franchise.

Ο Spock για τον… Spock!

                Τι άλλο είναι χαρακτηριστικό του Spock πέρα από τα μυτερά του αυτιά και τα περίεργα σχηματισμένα φρύδια του; Μα φυσικά η χειρονομία του που συνοδευόταν πάντα από την έκφραση «Live long and prosper», καθώς και το «Vulcan Nerve Pinch»!

Τη χειρονομία την εμπνεύστηκε ο ίδιος ο Nimoy κι είναι επηρεασμένη από εκέινη των Εβραίων ιερέων όταν έδιναν την ευλογία τους, ενώ η έκφραση εμπνεύστηκε από το εδάφιο 6:24-26 των Αριθμών της Βίβλου που λέει «Ο Κύριος να σε ευλογεί και να σε φυλάει. Ο Κύριος να σου δείξει την εύνοιά του και να σ’ ελεήσει. Ο Κύριος να σου συμπαραστέκεται και να σου δίνει ειρήνη». Ο Nimoy το «σύντμησε» κι έτσι «εγένετο» το «Live long and prosper» – σε ελεύθερη μετάφραση «Ζήσε πολύ κι ευήμερα».

Το «Vulcan Nerve Pinch», τώρα ήταν ο εναλλακτικός τρόπος του Spock αντί για τη χρήση του phaser που είχε όλο το πλήρωμα του «Enterprise». Σύμφωνα με το Nimoy, το ότι ο Spock είχε μελετήσει την ανατομία του ανθρώπινου σώματος και το ότι μπορούσε μέσα από τα χέρια του να διοχετεύσει μία μοναδική μορφή ενέργειας, έκαναν τον τρόπο να αφήνει ο Spock αναίσθητο αυτόν που είχε απέναντί του – για γνωστούς λόγους, αν έχετε κάνει ντοκτορά στα «Star Trek»! – να μοιάζει πιο εκλεπτυσμένος.

Παρά το γεγονός πως ήταν ο ρόλος με τον οποίο τον συνδύασαν η βιομηχανία του θεάματος και το κοινό, ο Leonard Nimoy δυσκολεύτηκε να αποδεχθεί το γεγονός. Ο ίδιος έλεγε πως, καθώς υποδυόταν το Spock έως και δεκατέσσερις ώρες τη μέρα, πέντε μέρες τη βδομάδα, ένιωθε συχνά πως αυτός κι ο Spock ήταν ένα ακόμη και το Σαββατοκύριακο. Δεν ήταν συναισθηματικός κι ήταν πιο λογική η σκέψη του. Μόνο το απόγευμα της Κυριακής ένιωθε πως γινόταν και πάλι ο Leonard Nimoy, μέχρι να φτάσει η Δευτέρα και να ξεκινήσει αυτός ο φαύλος κύκλος εναλλαγής προσωπικοτήτων.

Το 1975 ο Nimoy έγραψε μία αυτοβιογραφία με τίτλο «I Am Not Spock» με το βιβλίο να δίνει την εντύπωση πως ο Nimoy προσπαθούσε να αποστασιοποιηθεί από τον εξωγήινο χαρακτήρα. Περισσότερο, όμως, μοιάζει με μία κρίση ταυτότητας, μέσα από διαλόγους του ιδίου και του Spock, και παράλληλα μοιάζει να προσπαθεί να αποφασίσει αν πρέπει να αποδεχθεί το Spock ως μέρος του εαυτού του ή να τον αφήσει στην άκρη, παρά τις αντιθέσεις των fans. Στο τέλος παραδέχθηκε πως ο Spock, αλλά και το «Star Trek» στο σύνολό του, ήταν ένα πολύ μεγάλο κεφάλαιο στη ζωή του και «τίποτα δε μπορούσα να κάνω για να το αλλάξω».

Το 1995 ο Nimoy γράφει μία δεύτερη αυτοβιογραφία με τίτλο «I Am Spock». Εδώ ο Nimoy παραδέχεται όπως και πριν πως ο Spock παίζει μεγάλο ρόλο στη ζωή του, καθώς τον επηρέασε και στο πώς να λειτουργεί υπό συγκεκριμένες καταστάσεις. Στην ουσία παραδεχόταν πως, όσο επηρέαζε εκείνος το Spock όσο τον υποδυόταν, τόσο γινόταν και το αντίστροφο, ενώ τον βοήθησε να διαχωρίζει την πραγματικότητα από τη φαντασία.

Πέρυσι το Φεβρουάριο ο Nimoy διαγνώστηκε με χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια και στις 19 Φεβρουαρίου του 2015 εισήχθη στο Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου της California παραπονούμενος για έντονους πόθους στο στήθος. Τελικά, στις 27 Φεβρουαρίου του 2015, ο Nimoy άφησε την τελευταία του πνοή στο σπίτι του στο Bel Air έχοντας κοντά του την οικογένειά του.

Τι είπαν άλλοι για το Leonard Nimoy

                Οι συμπρωταγωνιστές του Nimoy στο «Star Trek» λένε όλοι για έναν ταλαντούχο άνθρωπο, πανέξυπνο, συμπονετικό και με απίστευτη αξιοπρέπεια. Ο δε συμπρωταγωνιστής και φίλος του Nimoy, William Shatner, λέει: «Τον αγαπούσα σαν αδερφό. Θα μας λείψει σε όλους το χιούμορ του, το ταλέντο του κι η ικανότητά του να αγαπάει».

Ο Zachary Quinto, που υποδύθηκε τον Spock στις δύο τελευταίες ταινίες του 2009 και του 2013 δεν έκρυψε τη συγκίνησή του, δηλώνοντας συντετριμμένος και πως «θα μου λείπει κάθε μέρα», δείχνοντας πως ο Nimoy ήταν το παράδειγμα προς μίμηση για τον Quinto προκειμένου να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του ρόλου.

Τέλος, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Barack Obama, που είχε γνωρίσει το Leonard Nimoy το 2007, τον χαρακτήρισε ως έναν άνθρωπο «που ήταν ερωτευμένος με την τέχνη του, υποστηρικτής της επιστήμης κι απίστευτα γενναιόδωρος με το ταλέντο και το χρόνο του».

Εγώ έχω να πω απλά πως… ευτυχώς που υπάρχει το «The Big Bang Theory» κι ο Sheldon, καθώς χάρη στη σειρά μαθαίνει η νέα γενιά το Spock κι εν συνεχεία τον ίδιο το Leonard Nimoy. Πράγμα που σημαίνει πως τελικά ο Leonard Nimoy άφησε μία μεγάλη κληρονομιά στους φίλους της επιστημονικής φαντασίας – κι όχι μόνο.