ΣΧΕΣΕΙΣ

Μα γιατί να μην είναι; Αν έχουν γονείς που τα αγαπούν και ασχολούνται μαζί τους και φροντίζουν να περνούν δημιουργικό χρόνο μαζί τους , αλλά και με άλλα παιδιά της ηλικίας τους, γιατί να μην αναπτυχθούν σωστά, με αξίες και αρχές όπως τα υπόλοιπα και να κοινωνικοποιηθούν εξίσου;

Φυσικά αυτή η απάντηση δεν γίνεται αποδεκτή από ανθρώπους παλαιότερων γενεών ή από γονείς που τα καταφέρνουν μια χαρά με δυο ή και περισσότερα παιδιά.
Εγώ δεν ανήκω σε αυτούς… αν και μεγάλωσα με μία μικρότερη αδελφή και πάντα θεωρούσα ευτυχία να έχεις αδέλφια, στην πραγματική ζωή, στην καθημερινότητα μου, θεωρώ απίθανο ο Παύλος να αποκτήσει αδελφάκι…Γιατί απλά δεν “βγαίνει”…από όλες τις απόψεις: συναισθηματικά, ψυχικά, σωματικά, οικονομικά! Το παιδί δεν μεγαλώνει μόνο με αγάπη… θέλει φροντίδα, χρόνο και χρήμα! Και δεν καταλαβαίνω την “κατακραυγή” των άλλων “Καλά θα το κάνεις κακομαθημένο… Θα είναι πάντα μόνος του κλπ κλπ”
Διαβάστε το άρθρο που βρήκα, το οποίο εξηγεί πολύ καλά ότι ΚΑΙ τα μοναχοπαίδια μπορούν να είναι εξίσου ευτυχισμένα με τα υπόλοιπα παιδιά στον κόσμο:

Τι λένε οι έρευνες;
Μια πρόσφατη έρευνα που πραγματοποιήθηκε από Βρετανούς επιστήμονες μας διαβεβαιώνει πως τα μοναχοπαίδια είναι πολύ ευτυχισμένα και ικανοποιημένα από τη ζωή τους. Σύμφωνα με τους επιστήμονες τα παιδιά με αδέλφια, αναπτύσσουν μεγάλο ανταγωνισμό για την προσοχή των γονέων καθώς και για τα υλικά αγαθά της οικογένειας. Μάλιστα, όσο περισσότερα παιδιά υπάρχουν σε ένα σπίτι, τόσο περισσότερες εντάσεις δημιουργούνται στην οικογένεια.

Η δόκτωρ Γκούντι Νάις του Πανεπιστημίου του Έσσεξ η οποία ανέλυσε τις απαντήσεις της έρευνας μας λέει πως ο ανταγωνισμός για την προσοχή των γονέων και ο εκνευρισμός για το γεγονός ότι πρέπει να μοιράζονται υλικά αγαθά, μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερη δυστυχία όσα παιδιά έχουν αδελφό ή αδελφή. Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, ο δείκτης της ευτυχίας είναι αντιστρόφως ανάλογος με τον αριθμό των παιδιών που ζουν σε ένα σπίτι.

Η παιδοψυχολόγος Δρ Ρουθ Κόπαρντ συμπληρώνει: «όσα περισσότερα παιδιά υπάρχουν μέσα σε ένα σπίτι τόσο περισσότερο μειώνεται η ιδιωτικότητα κάθε παιδιού. Και βέβαια υπάρχει πάντα και ο ανταγωνισμός για τον χρόνο που αφιερώνουν οι γονείς στο καθένα από τα παιδιά τους. Ανεξάρτητα πάντως με όλα αυτά τα μοναχοπαίδια τείνουν να είναι πιο ώριμα συναισθηματικά και πετυχαίνουν υψηλούς στόχους. Ένα παιδί χωρίς αδέλφια δεν χρειάζεται να μοιραστεί με κανέναν την αγάπη των γονιών του και βέβαια δεν περνάει ποτέ από την επώδυνη εμπειρία της «εκθρόνισης» από τον καινούργιο «διάδοχο» που διεκδικεί εξίσου, αν όχι παραπάνω, όλα όσα πλουσιοπάροχα παρέχονταν στον «ένα και μοναδικό». Επίσης, δε χρειάζεται να παλέψει για να διεκδικήσει τη θέση του μέσα στην οικογένεια από τα μεγαλύτερα αδέλφια, ή να κάνει ελιγμούς και συμβιβασμούς για να κερδίσει την αναγνώριση και το σεβασμό των μεγαλύτερων αδελφών, που συχνά είναι αμείλικτα. Και φυσικά, μπορεί να απολαμβάνει με μεγαλύτερη αφθονία όχι μόνο το συναισθηματικό αλλά και τον υλικό πλούτο της οικογένειας, να έχει περισσότερες «ευκαιρίες».

Παράλληλα περνούν συχνά μεγάλο μέρος του χρόνου τους με ενήλικες, γεγονός που τα βοηθά να ωριμάσουν πιο γρήγορα, συχνά μάλιστα να αποκτήσουν και δεξιότητες, όπως γλωσσικές, αλλά και εμπειρίες που δεν έχουν άλλα παιδιά μεγαλύτερων οικογενειών. Επίσης τα μοναχοπαίδια- επειδή αναγκάζονται να είναι κοινωνικά ευέλικτα – σχετίζονται με μεγαλύτερη άνεση με αρκετά μεγαλύτερους ή μικρότερούς τους, έχοντας προσαρμοστεί σε μια τέτοιου είδους ηλικιακή διαβάθμιση στις κοινωνικές επαφές τους

Τα λάθη που πρέπει να αποφύγουμε με ένα μοναχοπαίδι:
Η υπερπροστασία: Είναι το πρώτο και πιο συνηθισμένο λάθος που κάνουν οι περισσότεροι γονείς με ένα παιδί. Η αγωνία τους για το ένα και μοναδικό τους «απόκτημα» συνήθως τους οδηγεί στο να μπερδεύουν τα συναισθήματά τους με αυτά του παιδιού τους και να προβάλλουν πάνω του όλες τις αγωνίες, τις απογοητεύσεις και τις αδυναμίες τους. Και αυτή είναι η μεγάλη παγίδα: στην προσπάθεια τους να το προστατεύσουν, του στερούν σημαντικές εμπειρίες. Η πλήρης αφοσίωση της οικογένειας προς το μοναχοπαίδι τού δίνει ασφαλώς ένα αίσθημα ασφάλειας, αλλά μαζί και μια «πλασματική» αίσθηση παντοδυναμίας.

Οι υπερβολικά υψηλές προσδοκίες: Σύμφωνα με τον ψυχίατρο Ντόναλντ Ουίνικοτ, οι φαντασιώσεις και οι προβολές των γονιών είναι αυτές που δίνουν «υπόσταση» στο παιδί το οποίο αναγκαστικά θα μοιραστεί τις ασυνείδητες επιθυμίες των γονιών για τη δική του ολοκλήρωση. Αυτό ισχύει για όλα τα παιδιά αλλά και πολύ περισσότερο για το μοναχοπαίδι που γίνεται αποδέκτης των υψηλών απαιτήσεων των γονιών του και βέβαια όλων των απωθημένων και των ανεκπλήρωτων επιθυμιών τους. Και βέβαια αυτό οδηγεί στο να έχει ιδιαίτερα αυξημένες απαιτήσεις από τον εαυτό του και να απογοητεύεται εύκολα όταν δεν τα καταφέρνει σε όλα τέλεια. Αν αυτή η συμπεριφορά δεν προληφθεί, μπορεί να αποτελέσει πραγματικό εμπόδιο στην κατοπινή του ζωή, τόσο σε κοινωνικό, όσο και σε συναισθηματικό επίπεδο.

Η συναισθηματική εξάρτηση: Ο ρόλος του «μονάκριβου» παιδιού είναι έτσι κι αλλιώς δύσκολος μια που το ίδιο συχνά νιώθει πως οι γονείς του, έχουν μόνον αυτό για να τους ενώνει, να τους ικανοποιεί ή να τους στηρίζει. Αυτή η προσπάθεια να ισορροπήσουν τα «θέλω» του εαυτού τους και τα «πρέπει» των γονιών τους, είναι συχνά οδυνηρή και προκαλεί μεγάλο άγχος και πολλές ενοχές στα παιδιά αυτά που συχνά εκφράζονται με έντονες ψυχοσωματικές αντιδράσεις.

Το υπερτονισμένο «εγώ»: Είναι γεγονός πως τα «καλομαθημένα» και φροντισμένα παιδιά χαίρουν μεγαλύτερης αυτοεκτίμησης. Είναι απόλυτα φυσικό ένα μοναχοπαίδι που έχει πάντα στραμμένα επάνω του τα βλέμματα και την προσοχή των γονιών του να νιώθει πως υπερέχει. Και εδώ βρίσκεται το κλειδί της ισορροπίας. Άλλο αυτοεκτίμηση, άλλο υπερτονισμένο εγώ. Όταν υπερτονίζονται τα «φυσιολογικά» χαρακτηριστικά του παιδιού και του καλλιεργείται η υπερβολική ενασχόληση με τον εαυτό του εκείνο αναπτύσσει έναν υπερβολικό ναρκισσισμό. Έτσι δημιουργείται ένας «ψευδής εαυτός», υπερτιμημένος εξωτερικά και ταυτόχρονα υποτιμημένος εσωτερικά. Ένας εαυτός που στηρίζεται στο «φαίνεσθαι» και βρίσκεται μακριά από τις πραγματικές του αδυναμίες, ανάγκες και επιθυμίες. Και ας μην ξεχνάμε πως τα παιδιά αυτά αναπτύσσουν εγωκεντρική στάση και παραμορφωμένη αντίληψη της πραγματικότητας, με αρκετές δυσκολίες στην ένταξη τους στις ομάδες, αλλά και στη σύναψη και διατήρηση σχέσεων με τους άλλους.

Τι χρειάζεται ένα μοναχοπαίδι;
Βασικά αγάπη, όπως όλα εξάλλου τα παιδιά, αλλά και λίγο περισσότερη προσοχή όσον αφορά τους δικούς μας φόβους, την υπερπροστασία και την εξάρτηση μας από αυτά.

Επίσης φιλίες και κοινωνικές επαφές με άλλα παιδιά. Η επαφή του με άλλα παιδιά, θα το βοηθήσει να αποκτήσει εμπειρίες, να ανακαλύψει τις δυνατότητες του, να αποκτήσει κοινωνικές δεξιότητες και να γίνει αποδεκτό από την ομάδα των συνομηλίκων του.

Να του διδάξετε από νωρίς την ανεξαρτησία. Στείλτε το να κοιμηθεί σε ξαδέλφια, παππούδες ή σε σπίτια φίλων του ή κάντε το μέλος σε κάποιο άθλημα της αρεσκείας του.

Να μάθει να μοιράζεται: Δείξτε του πώς μοιράζεστε εσείς τα δικά σας πράγματα και μην το υποτιμάτε όταν δεν θέλει να μοιραστεί τα παιχνίδια του. Αυτό συμβαίνει και στα παιδιά που έχουν αδέλφια.

Να παίρνει πρωτοβουλίες: Έτσι θα μάθει να αυτενεργεί αλλά και να συνεργάζεται. Να οριοθετήσετε τον προσωπικό σας χρόνο με το σύντροφό σας. Προσπαθήστε να του μεταφέρεται το μήνυμα ότι όσο και αν το αγαπάτε, πάντα χρειάζεται ξεχωριστός χρόνος για τη σχέση ανάμεσα σε εσάς και το μπαμπά του. Τέλος, μη το κάνετε να αισθάνεται ότι είναι ο «συνδετικός κρίκος» ανάμεσα σε εσάς και τον άλλο γονιό.

Με την συνεργασία της Κατερίνας Θεοδωρίδου (ψυχολόγος – ψυχοθεραπεύτρια)

Σχετικά άρθρα:

–Τι πρέπει να λέμε στα παιδιά μας καθημερινά…(ναι, προλαβαίνουμε!)

–Απλές συμβουλές για να μεγαλώσουμε «σωστούς» άντρες!

Δεν είναι λίγοι -κυρίως γυναίκες, αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς- εκείνοι που ονειρεύονται από μικροί τη μέρα του γάμου τους.Κι όταν αυτή η μέρα φτάνει είναι η πιο ευτυχισμένη της ζωής τους.

Αν λοιπόν κι εσείς είστε φρεσκοπαντρεμένοι ή σκοπεύετε να παντρευτείτε σύντομα, φροντίστε να την… απολαύσετε στο έπακρον!

Κι αυτό γιατί σύμφωνα με μια έρευνα του πανεπιστημίου Wisconsin-Madison στις ΗΠΑ… τα χρόνια που ακολουθούν θα είναι τα χρόνια της κατάθλιψης.Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι ο γάμος μπορεί να κάνει τους ανθρώπους πιο επιρρεπείς στην κατάθλιψη.

Η συνεχής γκρίνια και οι οικογενειακές διαφωνίες ενισχύουν το μακροχρόνιο στρες, με αποτέλεσμα να «ριζώνει» μέσα μας και να μην μπορεί να αντισταθμιστεί από τα θετικά του έγγαμου βίου. Ακόμη, μπορεί να κάνει τους συζύγους –τόσο τους άντρες, όσο και τις γυναίκες- λιγότερο ικανούς να ανταποκριθούν σε θετικές εμπειρίες.Προηγούμενες έρευνες είχαν δείξει ότι οι παντρεμένοι είναι σε γενικές γραμμές πιο ευτυχισμένοι και πιο υγιείς από τους singles.

Όμως οι ερευνητές του αμερικανικού αυτού πανεπιστημίου, μετά από 11 χρόνια ερευνών, υποστηρίζουν ότι το μακροχρόνιο στρες που συνδέεται με το γάμο μας φέρνει πιο κοντά στην κατάθλιψη.

Οι ερευνητές ζήτησαν από παντρεμένα ζευγάρια να απαντήσουν σε ερωτηματολόγια, γύρω από τα επίπεδα στρες που ένιωθαν. Οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν τα ερωτηματολόγια ξανά εννιά χρόνια μετά και 11 χρόνια μετά. Οι ερευνητές μέτρησαν πόσο γρήγορα μπορούσαν να ξεπεράσουν μια αρνητική εμπειρία.

Σύμφωνα με τον καθηγητή ψυχολογίας και ψυχιατρικής Richard Davidson «πρόκειται για μια “υπογραφή” της συναισθηματικής κατάστασης που αποκαλύπτει την ευπάθεια στην κατάθλιψη».

Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Journal of Psychophysiology.

Πηγή:εδώ

Είναι γεγονός ότι  τα παιδιά της σημερινής υπεργονεΐκής κοινωνίας έχουν στην καθημερινότητά τους σε πληθώρα τα αγαθά και τις υπηρεσίες διαθέσιμες. Τι είναι όμως αυτό που μπορεί να προκαλέσει άγχος σε ένα παιδί;

Το άγχος και ο φόβος είναι  αναπόσπαστο στοιχείο  της κοινωνικοποίησης του ατόμου. Συνδέεται άμεσα με την προσαρμοστικότητα του ατόμου και θέτει τον οργανισμό μας σε κατάσταση ετοιμότητας για την αντιμετώπιση δύσκολων καταστάσεων της καθημερινότητας.

Κατά τη διάρκεια της εξέλιξής του το παιδί θα εκδηλώσει άγχος ή φόβο. Οι αγχώδεις διαταραχές στην παιδική ηλικία είναι

• Διαταραχή άγχους αποχωρισμού: Τα παιδιά στην προσχολική ηλικία αντιδρούν στο σύντομο αποχωρισμό από τους γονείς, κυρίως από τη μητέρα, είναι ευαίσθητα, κλαίνε εύκολα, παρουσιάζουν ξεσπάσματα νεύρων, εκδηλώνουν προβλήματα στον βραδινό ύπνο και σχετίζονται δύσκολα με άλλα παιδιά.
• Ειδικοί  φόβοι: Το παιδί στα 3 έτη έχει την τάση να δημιουργεί φόβους από διαφορετικά, πραγματικά ερεθίσματα όπως ο φόβος για τα ζώα, τα έντομα, το σκοτάδι κ.α.
• Γενικευμένη αγχώδης διαταραχή:  Στην όψιμη παιδική ηλικία το παιδί  έχει πολλαπλές, υπερβολικές, μη ρεαλιστικές ανησυχίες για διαφορετικές καταστάσεις όπως η απόδοση στο σχολείο, η εμφάνιση, το μέλλον, που διαταράσσουν την άνεση και τη λειτουργικότητα του παιδιού. Το άγχος αυτό δεν περιορίζεται σε κάποιο συγκεκριμένο ερέθισμα ή κατάσταση.
• Κοινωνική φοβία:  Το άγχος  εκδηλώνεται τόσο σε σχέση με τους συνομήλικους όσο και με ενήλικες και δεν οφείλεται σε διαταραγμένη κοινωνικότητα. Το παιδί αναγνωρίζει τις δυσκολίες του σε κοινωνικές καταστάσεις ακόμη και όταν αδυνατεί να τις εκφράσει και αποφεύγει, συνήθως, τις καταστάσεις που απαιτούν κοινωνική αλληλεπίδραση. Σε αυτές τις περιπτώσεις το παιδί συμπεριφέρεται με αγένεια ή απομονώνεται.

• Ψυχαναγκαστική- καταναγκαστική Διαταραχή:  Εμφανίζεται σε μεγαλύτερα παιδιά και κυρίως στην εφηβεία. Το παιδί κάνει επαναλαμβανόμενες, ανεπιθύμητες, επίμονες σκέψεις ή παρορμήσεις που προκαλούν δυσφορία. Για παράδειγμα, τα παιδιά ενοχλούνται ιδιαίτερα γύρω από θέματα μόλυνσης, θανάτου, συμμετρίας- ασυμμετρίας ή ακρίβειας καθώς και με θέματα σωματικού, θρησκευτικού και σεξουαλικού περιεχομένου.  Επίσης, οι πιο συχνές και δυσάρεστες συμπεριφορές είναι το πλύσιμο των χεριών, η έντονη τάση για τακτοποίηση των πραγμάτων και τη θέση που  ακουμπά τα αντικείμενα.
• Διαταραχή μετατραυματικού στρες:  Το παιδί αποκτά άγχος μετά από έκθεση σε τραυματικό γεγονός (φωτιά, σεισμό, ατύχημα κ.α). Τα παιδιά που είναι μικρότερα των 5 ετών δείχνουν ιδιαίτερα ευαίσθητα κατά τον αποχωρισμό και στους ξένους ενώ έχουν και διαταραχές ύπνου. Τα παιδιά σχολικής ηλικίας εντοπίζεται ο φόβος για το σκοτάδι, διαταραχές ύπνου, αλλά και θυμός, δυσκολίες συγκέντρωσης και προβλήματα μνήμης.
• Σχολική Φοβία:  Εκδηλώνεται στα παιδιά από  7 μέχρι 11 ετών και συνδέεται  με τη δυσκολία παρακολούθησης ή παραμονής στο σχολείο κατά τη διάρκεια της ημέρας και συνοδεύεται από συναισθηματική δυσφορία και άγχος. Κυριότερη αιτία είναι το άγχος αποχωρισμού και ακολουθεί η πραγματική φοβία για το σχολείο, η ανησυχία για τη σχολική αποτυχία ή την κακή σχέση με τους συνομηλίκους. Οι επιπτώσεις είναι σοβαρές στην ανώτερη βαθμίδα εκπαίδευσης (γυμνάσιο – λύκειο), στην επαγγελματική αποκατάσταση αλλά και στις κοινωνικές σχέσεις.
• Διαταραχή Πανικού: Η συγκεκριμένη διαταραχή δεν εκδηλώνεται κατά την παιδική ηλικία, παραμόνο σε μεμονωμένες περιπτώσεις  στην προεφηβεία.

Στο σύνολό τους τα παιδιά όταν έρχονται αντιμέτωπα με τις αγχογόνες καταστάσεις  παρουσιάζουν σωματικά συμπτώματα, όπως  αίσθημα  έντασης ή ανησυχίας, εφίδρωση, τρόμο, ταχυκαρδία, ξηροστομία, διάρροια, γαστρική δυσφορία, ζάλη και δυσκολία συγκέντρωσης.

Συμπερασματικά το παιδικό άγχος περιλαμβάνει τη συνοσηρότητα με παραπάνω από μια διαταραχή.

Οι αιτιολογικοί παράγοντες για την ύπαρξη των παραπάνω διαταραχών είναι:

• Γενετικές επιδράσεις και ιδιοσυγκρασιακά χαρακτηριστικά
• Υπερπροστατευτική στάση των γονέων. Tο παιδί έχει πολύ λίγες εμπειρίες,  δεν παίρνει πρωτοβουλίες για να ενεργήσει μόνο του και δεν είναι υπεύθυνο για τις δράσεις του.
• Υπερβολική κριτική και αυστηρές τιμωρίες από τους γονείς.
• Οι γονείς μεταβιβάζουν συγκεκριμένους φόβους  και αγωνίες στο παιδί. Για παράδειγμα έντονη ανησυχία για τη σχολική επίδοση του παιδιού.
• Η χρήση συγκεκριμένων φράσεων :

«Κοιμήσου παιδί μου ή φάε παιδί μου γιατί θα περάσει ο γύφτος, ο σκουπιδιάρης, ο παλιατζής κ.α.» δημιουργούν άσκοπες φοβίες στα παιδιά,  αλλά μπορούν να διατηρηθούν για μεγάλο χρονικό διάστημα από το παιδί, αν οι γονείς πρώτοι δεν το σταματήσουν και το καθησυχάσουν.

« Μην πάς μέσα γιατί είναι σκοτάδι, θα σε φάει ο μπαμπούλας». Θα ήταν προτιμότερο να λέγαμε « Μην πας μέσα γιατί το φως δεν είναι αναμμένο και μπορεί να μη δεις καλά και να χτυπήσεις. Φώναξέ με αν θες να έρθω να σου ανάψω το φως».

• Τραυματικές εμπειρίες.
• Κοινωνικές και οικονομικές δυσκολίες στην οικογένεια που έχουν ως αποτέλεσμα την παραμέληση και αδυναμία ανταπόκρισης στις ανάγκες των παιδιών , τα οποία μπορούν να αναπτύξουν ειδικούς φόβους και άγχος.  Για παράδειγμα, η έλλειψη σταθερότητας στο οικογενειακό περιβάλλον, οι έντονοι καβγάδες των γονέων , το διαζύγιο, κάποιος θάνατος ή μια ασθένεια.

Εκείνο που βοηθάει το παιδί να αισθάνεται καλύτερα είναι το σταθερά ενθαρρυντικό και υποστηρικτικό οικογενειακό περιβάλλον και όχι το αυστηρό και επικριτικό  ύφος των γονέων. Οι γονείς είναι σημαντικό να αναγνωρίζουν τις δυσκολίες του παιδιού και μπορούν να περνούν χρόνο με το παιδί τους παίζοντας  παιχνίδια ρόλων , να ζωγραφίζουν, και να διαβάζουν παραμύθια συναισθηματικής καλλιέργειας. Ο κύριος στόχος είναι να κατανοήσουν οι γονείς το παιδί και να το καθησυχάσουν. Αποδοτικό θα ήταν να αναφέρουν και οι ίδιοι οι γονείς περιστατικά που τους δημιουργούσαν φόβο και να τους εξηγήσουν πώς το αντιμετώπισαν εκείνοι και έπειτα να το συζητήσουν.

Καλό θα ήταν οι γονείς να δεχθούν συμβουλευτικά τις οδηγίες ενός ψυχολόγου για να τους καθοδηγήσει και να τους επισημάνει τα σημεία στα οποία θα πρέπει να δώσουν έμφαση. Οι αγχώδεις και φοβικές διαταραχές προκαλούν δυσλειτουργία και δυσφορία και έχουν μακροχρόνια διάρκεια. Η αντιμετώπιση απαιτεί αποτελεσματικές θεραπείες. Οι κύριες θεραπευτικές προσεγγίσεις είναι ψυχοθεραπευτικού τύπου και εστιάζονται στη μείωση και στον έλεγχο των καταστάσεων που προκαλούν άγχος, στην παροχή βοήθειας προς το παιδί και την οικογένεια, ώστε να γίνει κατανοητή η φύση και η λειτουργία του άγχους.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την Εφη Νικολοπούλου, πατήστε εδώ

Σχετικά άρθρα:

–Τι Σημαίνει Ποιοτικός Χρόνος με το Παιδί μου; από την Έφη Νικολοπούλου

–Τα παιδιά αναζητούν την αυτονομία τους, από την Έφη Νικολοπούλου

–Τα παιδιά δεν έρχονται με οδηγίες χρήσης, από τη Νέτη Φίλια

Διάβασα το παρακάτω άρθρο της Πέπης Νικολοπούλου στο Alice on Board.gr πριν από 2 εβδομάδες και μου θύμισε αρκετές εμπειρίες του παρελθόντος, αλλά και του παρόντος, καθώς κάποιες συνήθειες δεν ξεχνιούνται ποτέ! Διαβάστε το και σίγουρα θα σας κάνει να χαμογελάσετε!

1. Ξυπνάς στανταράκι στις 07.00 βρέξει χιονίσει, είτε έχεις κοιμηθεί στις 22.00, είτε στις 05.00 το ξημέρωμα (do you know the F word?)

2. Έχεις μονίμως αυτοκόλλητα κολλημένα σε όλα τα μέρη του σώματός σου, στα ρούχα σου αλλά και στα μαλλιά σου (κάνεις χειραψία σε πελάτη και τότε βλέπεις στο χέρι σου να γυαλίζει ένα χαριτωμένο απροσδιορίστου σχήματος αυτοκόλλητο καθώς έχει σκιστεί σε διάφορα σημεία και από πάνω του έχουν κολληθεί στρώματα νέων)

3. Η τουαλέτα, ξέρεις τώρα τι εννοώ -πιπί και πουπού, είναι είδος πολυτελείας πλέον για εσένα και δημόσιος επίσης χώρος, πάντα κάποιος είναι μαζί σου

4. Κάποιος πατάει πάνω στην κοιλιά σου και το στήθος σου κατά λάθος

5. Ισχύει πραγματικά το “σοφό γνωμικό”: Δε είναι όλα για το στόμα σου και τον ποπό σου!

6. Το να χάσεις το αγαπημένο του “doudou” είναι καταστροφικό. Ή καλύτερα να πω ότι μπορεί να αποβεί μοιραίο!

7. Δε μπορείς να φας απόλυτως τίποτα λαχταριστό και full of sugar δημόσια. Πρέπει να κρυφτείς σε κάποια σκοτεινή γωνιά

8. Το χαστούκι ή η μπούφλα που θα φας από ένα μικρό χεράκι είναι στην ημερήσια διάταξη (για λόγους που δεν ξέρεις) – μη στενοχωριέσαι γιατί δε χρειάζεσαι ρουζ!

9. Η πανάκριβη μάσκαρά σου που με κόπο και πολύχρονη έρευνα έχεις αποκτήσει γίνεται το τέλειο γλυφειτζούρι αλλά και πινέλο στους τοίχους!

10.Οι διάλογοι στο τηλέφωνο με τους φίλους σου (αν καταφέρεις να μιλήσεις) είναι κάπως έτσι: Έλα φιλενάδα μου (Βάλια σε παρακαλώ κατέβα από τον καναπέ), τι κάνεις (Βάλια μην βάζεις ολόκληρη την πλαστελίνη το στόμα σου, ούτε στα ρουθούνια σου), καλά και εμείς (Βάλια σε παρακαλώ μην κλαις γιατί δε μπορώ να σε πάρω αγκαλιά αυτή τη στιγμή), ε (ναι είναι τόσο ωραίο αυτό που έφτιαξες), ε να σου πω (Βάλια μην τραβάς τα μαλλιά της Αλίκης), καλά θα σε πάρω αύριο ή σε ένα χρόνο, φιλιά….

Κουράγιο φίλοι μου

Καλό ΣΚ

xxx

Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα για την Πέπη Νικολοπούλου μπείτε στο blog και για τις ωραιότερες αγορές σε παιδικά ρούχα στο Alice on Board.gr

*από την Αννα Ραφτοπούλου–Παιδαγωγό

Και το παιδί μας σιγά σιγά μεγαλώνει, αναπτύσσεται, εξελίσσεται. Και η ανάγκη να ξεφύγει από το στενό οικογενειακό περιβάλλον είναι πλέον γεγονός, γεγονός που σηματοδοτεί νέες ανησυχίες, προβληματισμούς και αναζητήσεις των γονιών. Οι επιλογές σαφέστατα είναι πολλές και πλούσιες και η απόφαση ένα πρόβλημα για ανοιχτά μυαλά. Ο πρώτος αποχωρισμός πρέπει σίγουρα να είναι ήπιος, αβίαστος και να σηματοδοτεί τη συνέχεια ενός οικείου και οικογενειακού χώρου στον οποίο το παιδί θα έχει τη δυνατότητα να ενσωματωθεί σταδιακά και να κάνει τα πρώτα βήματα της κοινωνικοποίησης του με χαρά, χωρίς άγχος και με μοναδικό στόχο τη μάθηση μέσα από το παιχνίδι. Κάθε ηλικία έχει και τις δικές της ανάγκες και κάθε μικρό ή μεγάλο βήμα πρέπει να γίνεται σωστά, στην ώρα του και να ανταποκρίνεται κυρίως στις ανάγκες αυτής της ηλικίας. Η αναζήτηση του χώρου που θα φιλοξενήσει τα παιδί μας είναι καθαρά υποκειμενική υπόθεση, τα αντικειμενικά κριτήρια είναι όμως υπαρκτά, παιδαγωγικά τεκμηριωμένα και αδιαμφισβήτητα. Πόσοι όμως τα γνωρίζουν, πόσοι τα λαμβάνουν πραγματικά υπόψη τους και πόσοι λειτουργούν παρορμητικά, επηρεαζόμενοι από τα κοινωνικά «πρέπει» και ό,τι αυτό συνεπάγεται;

Η εξέλιξη οφείλει να είναι σταδιακή και το κάθε στάδιο που βιώνεται να είναι μοναδικό, αντίστοιχο της ηλικίας και των αναγκών έτσι ώστε το κάθε παιδί ξεχωριστά και με το δικό του ρυθμό να κάνει το επόμενο βήμα. Το περιβάλλον που θα φιλοξενήσει τα πρώτα αυτά βήματα αλλά και τα επόμενα και τα μεθεπόμενα, μέχρι να έρθει η ηλικία της ενσωμάτωσης στο δημοτικό σχολείο πρέπει να είναι απόλυτα προσαρμοσμένο στην «μικρή» ηλικία, στις μικρές αλλά μεγάλες ανάγκες του κάθε παιδιού. Πρέπει να αναπαριστά κατά το δυνατόν, σε λίγο πιο μεγάλη κλίμακα, το περιβάλλον του σπιτιού, πρέπει να είναι ζεστό, οικογενειακό και οικείο. Έτσι προετοιμάζεται η κάθε προσωπικότητα με προσεχτική και εξατομικευμένη προσέγγιση στα δύσκολα που έρχονται, στα αχανή κτίρια με τα αμέτρητα παιδιά, στο περιβάλλον το περισσότερο απρόσωπο, σε αυτό που το δικό μας παιδί δεν θα είναι πλέον μονάδα αλλά ένα όνομα ανάμεσα σε πολλά άλλα. Και μόνο αν έχει περάσει από την προηγούμενη φάση και έχει προετοιμαστεί κατάλληλα και έχει χτίσει την προσωπικότητά του θα είναι σε θέση να σταθεί σε αυτό το νέο περιβάλλον και να αισθάνεται παράλληλα ισορροπία και ευτυχία και να μπορεί να ανταποκριθεί στα νέα δεδομένα και στις νέες προκλήσεις. Δεν είναι τυχαίο ότι στα περισσότερα κράτη της Ευρώπης η υποχρεωτική εκπαίδευση ξεκινά στα 6 χρόνια. Σε κάποια δε που διαπρέπουν με το εκπαιδευτικό τους σύστημα (π.χ. Σουηδία) στα 7. Τα χρόνια που προηγούνται είναι χρόνια προετοιμασίας και συναισθηματικής ωρίμανσης, όχι απότομης, όχι βίαιης αλλά σταδιακής.

Η Ελλάδα καθιέρωσε την υποχρεωτική εκπαίδευση, σχετικά πρόσφατα, στα 5 χρόνια, σε μια ηλικία δηλαδή που το παιδί χτίζει προσωπικότητα, έχει ακόμη δυσκολίες προσαρμογής σε ένα σύστημα περισσότερο αυστηρό, ψάχνει να βρει την αυτονομία του, να ορίσει και να καταλάβει τον εαυτό του και επενδύει στην αυτοπεποίθηση του ανάμεσα σε συνομηλίκους. Τα εξελικτικά αυτά, σημαντικά, στάδια βιώνονται σαφώς καλύτερα και κυρίως ουσιαστικότερα σε ένα περιβάλλον που στοχεύει ακριβώς σε αυτά. Σε ένα περιβάλλον που είναι «στημένο» να ικανοποιήσει τις συγκεκριμένες ανάγκες, επανδρωμένο με κατάλληλους ανθρώπους, με γνώσεις, εμπειρία και ενσυναίσθηση και κυρίως επανδρωμένο με μια ομάδα που χαρακτηρίζεται από γερό bonding και που στα μάτια του παιδιού, και όχι μόνο, αποτελεί προέκταση της οικογένειας. Η προσωπικότητα χτίζεται στην ουσία από τα 2,5 μέχρι τα 6 και τα χρόνια αυτά είναι καθοριστικά. Αν δεν υπάρξει η εξατομικευμένη προσέγγιση, η σταδιακή εξέλιξη και η προσαρμογή στα δεδομένα της κάθε ηλικίας έχουμε χάσει ένα μεγάλο κομμάτι της δουλειάς με το παιδί μας. Ίσως να έχουμε κερδίσει σε άλλα πράγματα αλλά αυτά παραπέμπουν στα θέλω και το φαίνεσθαι μιας άλλης γενιάς με άλλες παραστάσεις και προβληματισμούς.

Ο στόχος των σημερινών γονιών είναι ή οφείλει να είναι η ανατροφή παιδιών σύμφωνα με όλα τα σύγχρονα εκπαιδευτικά πρότυπα και με το βλέμμα στην ουσία και όχι στο περιτύλιγμα. Σύμφωνα με τα πρότυπα αυτά κάθε ηλικία έχει τις δικές της χαρές και κάθε παιδί πρέπει να βιώσει την εξέλιξη του στο περιβάλλον που αντιστοιχεί στην πραγματική του ηλικία. Αυτή εξάλλου είναι και η έννοια του διαχωρισμού: Παιδικός σταθμός και Νηπιαγωγείο, Δημοτικό, Γυμνάσιο, Λύκειο. Τα παιδιά μας θα μεγαλώσουν ούτως ή άλλως, το θέμα είναι να μεγαλώσουν και να ωριμάσουν με το δικό τους ρυθμό και όχι με το ρυθμό που θα τους επιβάλουμε εμείς. Βήμα, βήμα κάθε φορά, έτσι και εμείς θα χαρούμε τα παιδιά μας αλλά και τα παιδιά μας θα έχουν μια αβίαστη και φυσιολογική εξέλιξη.

Οι σκέψεις αυτές προέκυψαν από τον προβληματισμό που βιώνω καθημερινά από γονείς για την πορεία των παιδιών τους, για τις σχολικές επιλογές τους και το άγχος που ζουν προκειμένου να επιλέξουν το καλύτερο. Τους αφιερώνω το εξής κοινότυπο αλλά πολύ αληθινό: «Την κάθε ηλικία τη ζείτε μια φορά και το αύριο έρχεται πιο γρήγορα από όσο φαντάζεστε. Ζήστε το κάθε βήμα και μη βιάζεστε να δείτε το παιδί σας μεγάλο και ανεξάρτητο. Να φροντίζετε όμως καθημερινά να του προσφέρετε τις σωστές προϋποθέσεις ώστε να γίνει πραγματικά ανεξάρτητο όταν θα είναι ο σωστός χρόνος. Με αγάπη».

Άννα Ραφτόπουλου
Απρίλιος 2014

* Η κα Ραφτοπούλου είναι απόφοιτη του Παιδαγωγικού Τμήματος από το Freie Universität του Βερολίνου και διευθύντρια της «Νηπιακής Αγωγής»

Άρθρα της ίδιας: 

–«Τώρα είναι η ώρα (για τον παιδικό σταθμό)», από την Αννα Ραφτοπούλου

–Πότε είναι ευτυχισμένο ένα παιδί;

Μία αναγνώστρια που θέλει να κρατήσει την ανωνυμία της, μας έστειλε την παρακάτω επιστολή που αφορά στα προβλήματα της φιλίας, της προδοσίας που προκαλούνται από τον έρωτα, ζητώντας τη γνώμη ενός ειδικού… Η σύμβουλος Ψυχικής Υγείας, Νέτη Φίλια κατανοώντας τις ανάγκες της, απαντά:
[faq]
[faq_question]Είμαι άτομο που πιστεύω πολύ στη φιλία. Ή μάλλον πίστευα. Δεν προδόθηκα από κάποια φίλη συγκεκριμένα. Όλοι οι φίλοι ή φίλες που είχα κατά καιρούς νιώθω ότι με έχουν εγκαταλείψει. Και υπήρξα ιδιαίτερα κοινωνικό άτομο. Στο 90% των περιπτώσεων γιατί ερωτεύτηκαν. Δεν μπορώ να καταλάβω τι μετάλλαξη παθαίνουν όλοι όταν ερωτεύονται. Κι εγώ έχω ερωτευτεί. Σε απόλυτο βαθμό κάποιες φορές ως τώρα. Σας διαβεβαιώνω γι αυτό. Αλλά ποτέ δεν άλλαξα συμπεριφορά απέναντι σε ένα φίλο ή μια φίλη μου – είμαι σίγουρη γι αυτό. Οι φίλοι μου – αγόρια- με “εγκαταλείπουν” κατά κύριο λόγο είτε όταν καταλαβαίνουν ότι δε θα γίνει ποτέ κάτι μεταξύ μας, είτε όταν κάνουν μια σχέση ή ένα γάμο. Οι φίλες μου με “εγκαταλείπουν” είτε μόλις κάνουν σχέση, είτε μόλις ερωτευτούν, είτε μόλις παντρευτούν. Δεν ξέρω τι να κάνω πια. Νιώθω ότι όλοι με κάνουν φίλη είτε για να μεσολαβήσω να γνωρίσουν κάποιον/κάποια, είτε για να περάσει ο χρόνος μέχρι να βρουν το άλλο τους μισό. Και ειλικρινά σας το λέω ήμουν πάντα παρούσα φίλη σε κάθε χαρά ή λύπη των “φίλων” μου, τους αγαπάω πολύ και τους έχω βοηθήσει. Και δεν το έχω μετανιώσει. Αλλά με ενοχλεί το ότι δεν υπάρχει τελικά φιλία για πάντα.[/faq_question]

[faq_answer]Αγαπητή φίλη,
Στην επιστολή σου είναι έντονη η αναφορά σου στη λέξη «εγκατάλειψη». Θεωρείς, όπως γράφεις, ότι όλοι οι φίλοι και οι φίλες σου όταν ερωτεύθηκαν/ παντρεύτηκαν σε εγκατέλειψαν. Ακόμα και οι άντρες φίλοι σου όταν καταλαβαίνουν ότι δεν θέλεις να εξελιχθεί η σχέση ερωτικά, σε εγκαταλείπουν. Θεωρώ χρήσιμο να αναρωτηθείς ποιές είναι οι προσδοκίες που έχεις από μια φιλική σχέση. Θεωρείς απαραίτητο συστατικό της φιλίας σας να περνάτε αρκετό χρόνο μαζί; Επίσης πώς ορίζεις αυτό το «φίλοι για πάντα»; Αναγνωρίζεις το δικαίωμα σε μια φίλη σου όταν ερωτευθεί –και ειδικά τον πρώτο καιρό- να αφοσιωθεί στο σύντροφό της και να σου αφιερώνει ελάχιστο χρόνο όσο κι αν αυτό σε ενοχλεί; Αναγνωρίζεις το δικαίωμα σε μία φίλη σου να αντιμετωπίζει διαφορετικά απ’ ό,τι εσύ τη φιλία της όταν είναι ερωτευμένη ή όταν παντρεύεται και η ζωή της αλλάζει; Προφανώς έχεις δίκιο να παραπονιέσαι και να απογοητεύεσαι που οι φίλοι σου «επέλεξαν» τον έρωτα από τη φιλία, εφ’ όσον για σένα η φιλία καταλαμβάνει μεγαλύτερο χώρο στη ζωή σου απ’ ό,τι οι υπόλοιπες σχέσεις. Φοβάμαι όμως ότι έτσι όπως τα έχεις τοποθετήσει στο μυαλό σου, δεν αφήνεις το περιθώριο στους φίλους σου να πράττουν σύμφωνα με τις τρέχουσες συναισθηματικές ανάγκες τους. Απαιτείς από αυτούς αφοσίωση και αποδείξεις της φιλίας σας, προσφέροντάς τους μια ζεστή μεν φιλική σχέση, ωστόσο αρκετά «πνιγηρή» συναισθηματικά. Ίσως λοιπόν, θα έπρεπε να επαναπροσδιορίσεις τόσο αυτά που προσφέρεις στις φιλικές σχέσεις όσο και αυτά που επιδιώκεις να λαμβάνεις, τοποθετώντας τες σε πιο υγιής και ισορροπημένες βάσεις με προσδοκίες περισσότερο ρεαλιστικές και ώριμες. [/faq_answer]
[/faq]

Από τη Νέτη Φίλια
Σύμβουλο Ψυχικής Υγείας, Γνωσιακή – Συμπεριφορική Θεραπεία
[email protected]

Έχω πολλές φίλες μαμάδες και όλες ανησυχούν για το ίδιο πράγμα: «πώς θα γίνει το παιδί μου καλός μαθητής στο σχολείο;». Η «συνταγή» είναι πολύ απλή, δοκιμασμένη χρόνια. Θα δοθεί σε δύο μέρη. Αρχικά, θα δούμε πώς μπορούμε να προετοιμάσουμε ένα παιδί για τα βασικά μαθήματα και στη συνέχεια για το τι γίνεται όταν το παιδί ξεκινήσει να πηγαίνει σχολείο.

Όλα ξεκινούν από την παιδική ηλικία, οπότε και το παιδί αρχίζει να αντιλαμβάνεται τον κόσμο γύρω του. Εκτός από την «κατηγορία» δημιουργικό παιχνίδι, που είναι και στη μόδα η λέξη, χρειάζεται πολλή συζήτηση με το παιδί. Το θέαμα ενός παιδιού να κάθεται να παίζει μόνο του με τις ώρες ή να βλέπει τηλεόραση είναι άσχημο και άδικο για το ίδιο το παιδί. Προσοχή! Η τηλεόραση και το παιχνίδι είναι στο πρόγραμμα, αλλά όχι συνέχεια. Χρειάζονται, αλλά με μέτρο. Οι γονείς πρέπει να συζητούν με τα παιδιά τους. Με τον τρόπο αυτό χτίζεται και η εμπιστοσύνη του παιδιού στο γονιό, αλλά και αναπτύσσεται η νοημοσύνη και η επικοινωνιακή ικανότητα. Βλέπω πολλά παιδιά που αν τους δώσεις το κατάλληλο ερέθισμα, καταλαβαίνεις ότι είναι πανέξυπνα. Αλλά τι να το κάνουν το καλό μυαλό, αν το έχουν καθημερινά να «κοιμάται»; Όσο έξυπνο κι αν είναι ένα παιδί, αν αφήνεται στο έλεος της τηλεόρασης (με τις ώρες, το τονίζω) δεν μπορεί να επικοινωνήσει με άλλα παιδάκια της ηλικίας του και παρουσιάζει σοβαρά προβλήματα συμπεριφοράς. Η συζήτηση θα βοηθήσει το παιδί να αναπτύξει ιδέες και θα του είναι εύκολο το μάθημα της έκθεσης.

Οι γονείς πρέπει να διαβάζουν παραμύθια στα παιδιά. Όχι να τους βάζουν ένα cd με παραμύθια πριν κοιμηθούν (ή να το κάνουν αφού τους έχουν ήδη διαβάσει). Να κάθονται μαζί, να διαλέγει το παιδί το βιβλίο και να του διαβάζουν σιγά σιγά το παραμύθι. Με τον τρόπο αυτό, εκτός του δεσίματος γονέα και παιδιού, το παιδί μαθαίνει να αναγνωρίζει – φωτογραφίζει τις λέξεις. Αυτό το βοηθάει πάρα πολύ όταν στο δημοτικό θα μπει στη διαδικασία της ανάγνωσης και της ορθογραφίας. Επίσης, αν τα παιδιά ακούν σε μορφή παραμυθιού την Ελληνική Μυθολογία, θα είναι εξαιρετική προεργασία και για το μάθημα της Ιστορίας.

Στην «προετοιμασία» των θετικών μαθημάτων βοηθούν πολύ μικρά πειράματα και κατασκευές. Για παράδειγμα, όταν βάλουμε αλάτι στο νερό και το ανακατέψουμε, παρατηρούμε δύο βασικές ιδιότητες των μειγμάτων. Πρώτον, ότι το αλάτι διαλύεται στο νερό και δεύτερον ότι το αλατόνερο είναι αλμυρό, σε σχέση με το νερό που είναι άγευστο, άρα το αλάτι διατηρεί τις ιδιότητές του. Ένα άλλο «κολπάκι» για να καταλάβουν τα παιδιά τα μαθηματικά πριν το σχολείο, είναι να τους ζητάτε να σας φέρουν κάτι σε συγκεκριμένη ποσότητα, για παράδειγμα 5 αμύγδαλα, ή να τα ρωτάτε πόσα αμύγδαλα (χρησιμοποιώντας το προηγούμενο παράδειγμα) θα μείνουν αν φάτε τα 2. Μικρά απλά πραγματάκια που βάζουν το μυαλό να δουλεύει.

Οι παραπάνω συμβουλές είναι καθαρά εμπειρικές και βασίζονται σε όσα έχω δει τόσα χρόνια να λειτουργούν θετικά στα παιδιά.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη Βαλιάνα Κοσμά, πατήστε εδώ

από τον Δημήτρη Κούκη, παιδοψυχολόγο /συνεργάτη του doctoranytime.gr

Η πατρότητα αποτελεί την πληρέστερη αντρική εμπειρία στη ζωή, γιατί μέσα απ” αυτή ο άντρας ωριμάζει, νιώθει δυνατός, χρήσιμος και σημαντικός. Πολλοί είναι οι άντρες, που αισθάνονται, ότι είναι πιο εύκολο να μεγαλώσουν ένα γιο παρά μία κόρη…

Το κορίτσι μεγαλώνοντας είναι σημαντικό να εισπράξει την αγάπη και το σεβασμό για το φύλο της και από τον πατέρα της, ώστε να νιώθει ασφαλής και να ενισχυθεί η αυτοπεποίθηση της.

Σε πολύ μεγάλο βαθμό η αυτοεκτίμηση του κοριτσιού εξαρτάται από τη στάση του πατέρα της. Αν ο πατέρας υποτιμά τις γυναίκες, θεωρεί ότι έχουν περιορισμένες δυνατότητες, ότι είναι αδύναμες και χρειάζονται την προστασία των ανδρών… είναι πολύ πιθανό να μεταφέρει στην κόρη του αισθήματα ανεπάρκειας και αδυναμίας, περιορισμένη βούληση και τάσεις υποταγής στο αντρικό φύλο.

Ο πατέρας λειτουργώντας, ως αντρικό πρότυπο στο κορίτσι, επηρεάζει ιδιαίτερα, θετικά ή αρνητικά, την επιλογή συντρόφου της κόρης του.

Η κόρη βλέπει στον πατέρα τον ιδανικό σύντροφο και τον θαυμάζει. Δημιουργεί μέσα από το πρότυπο του την εικόνα για τον αντρικό ρόλο και τις αντρικές συμπεριφορές. Με κάποιο τρόπο κατευθύνει τις μελλοντικές της επιλογές, προσδοκίες και ελπίδες. Συμβάλλει δηλαδή στην κοινωνική και σεξουαλική ταυτότητα του κοριτσιού και στην ανάπτυξη της προσωπικότητας της.

Μέσα από το ρόλο, που του δίνει η πατρότητα, ένας άντρας μεγαλώνοντας την κόρη του ίσως χρειαστεί να αμφισβητήσει τις μέχρι τώρα αντιλήψεις του για τις διαφορές των δύο φύλων. Συνήθως ο πατέρας μέσα από τη κόρη του ευελπιστεί στην απόδοση του γυναικείου ορισμού, μέσα από τις δικές του πεποιθήσεις, περιμένει να δει το πρότυπο γυναίκας, όπως αυτός το έχει ορίσει μέσα από τα βιώματα και τις αντιλήψεις της πατρικής του οικογένειας και από τις προσωπικές του εμπειρίες. Παράλληλα ο πατρικός ρόλος τον κάνει να αναθεωρεί κάποιες από τις απόψεις του για τη γυναικεία φύση, μέσα από το μεγάλωμα της δικής του κόρης, που θα τον φέρει αντιμέτωπο με τις εξελίξεις της εποχής και τη γυναικεία αυτονομία. Μέσα από τη κόρη του αναθεωρεί και αποδέχεται ρόλους που μπορεί να αρνιόταν μέχρι τώρα.

Φτάνοντας το κορίτσι στην ηλικία της εφηβείας και μετά, έχει να του διδάξει αρκετά πράγματα για τα δύο φύλα. Τότε ο πατέρας θα χρειαστεί να είναι δεκτικός και ανοιχτός, ώστε να κατανοήσει τη γυναικεία φύση μέσα από «τα μάτια της κόρης του». Ίσως απαιτηθεί να ξεπεράσει την ανάγκη, που ενδεχομένως έχει, να την ελέγχει και να την προστατεύει, όταν δεν τον χρειάζεται. Ο πατέρας θα πρέπει να καταφέρει να ελπίζει, ότι η κόρη του απολαμβάνει το φύλο της και τη σεξουαλικότητα της, όπως τα απολαμβάνει κι εκείνος, και να της επιτρέψει να έχει το δικαίωμα να επιλέγει και να αναλαμβάνει την ευθύνη των πράξεων της…

Ο Δημήτρης Κούκης είναι παιδοψυχολόγος  και συνεργάζεται με το doctoranytime.gr ,που σας εξασφαλίζει μια πιο εύκολη καθημερινότητα για τη φροντίδα της υγείας σας, καθώς:
– Βρίσκετε τον κατάλληλο γιατρό αξιολογώντας πληροφορίες όπως βιογραφικό, εμπειρία, εξειδίκευση, κόστος επίσκεψης, αξιολόγηση άλλων ασθενών κ.α.
– Κλείνετε το ραντεβού σας δωρεάν & online οποιαδήποτε στιγμή και σε λιγότερο από 1΄
– Έχετε τον πλήρη έλεγχο της παρακολούθησης της υγείας σας, διατηρώντας το ιατρικό ιστορικό σας στην προσωπική σας σελίδα!

Οι περισσότεροι γονείς, αλλά και συγγενείς, φίλοι και αγαπημένοι λατρεύουν να κάνουν δώρα στα παιδιά και απολαμβάνουν πολύ το χαμόγελο και την ευχαρίστηση στα παιδικά προσωπάκια όταν τα ανοίγουν.
Υπάρχει, όμως, όριο σε αυτό; Πόσα δώρα αντέχει ένα παιδί για να μην αλλάξει; Πόσο μπορεί να κακομάθει και να αλλοιώσει το χαρακτήρα ενός παιδιού μια πληθώρα δώρων;

Οι γονείς θεωρούν συχνά ότι το να κάνουν δώρα είναι μία ένδειξη της αγάπης που νιώθουν. Πολλοί τείνουν να συγχέουν την αγάπη με την προσφορά δώρων. Τι γίνεται όμως σήμερα που οι γονείς δεν είναι σε θέση να εκπληρώσουν κάθε υλική επιθυμία των παιδιών τους και να τους κάνουν τακτικά δώρα; Πρέπει να ανησυχούν; Η απάντηση είναι πως όχι.

Αρκετά συχνά βλέπουμε γονείς να νιώθουν ενοχές και ανεπάρκεια όταν δεν μπορούν να προσφέρουν πληθώρα δώρων στα παιδιά τους. Όμως είναι σημαντικό να καταλάβουν οι ίδιοι, αλλά και να το εξηγήσουν στα παιδιά τους, ότι οι σημαντικότερες ανάγκες του ανθρώπου δεν είναι υλικές. Πιο σημαντικές αξίες είναι αυτές της αγάπης, της τρυφερότητας, της κατανόησης και φυσικά, της καθημερινής πολύωρης και ποιοτικής παρουσίας των γονιών στην ζωή των παιδιών τους.
Η τακτική της εξαγοράς των συναισθημάτων και της εύνοιας ενός παιδιού μέσω των συνεχών δώρων, είναι δυνατό να αλλοιώσει το χαρακτήρα του και να το οδηγήσει σε λανθασμένες σκέψεις για τη ζωή και την πραγματικότητα. Για παράδειγμα, μπορεί ένα παιδί που έχει μάθει να λαμβάνει συνεχώς δώρα να καταλήξει να θεωρεί ότι η μόνη ένδειξη αγάπης και αφοσίωσης είναι μέσω των δώρων, και κυρίως, των ακριβών δώρων. Κάνοντας συνεχώς και χωρίς ιδιαίτερο λόγο δώρα στα παιδιά, το μόνο που μπορούμε να επιτύχουμε είναι να μην μπορούν να αντιληφθούν τη χειρονομία και τη συμβολική προσφορά, αλλά να «κοιτούν τον κάθε επισκέπτη ή φίλο στα χέρια».

Τα δώρα πρέπει να προσφέρονται με φειδώ και σε συγκεκριμένες περιστάσεις που το επιβάλλουν. Δεν βοηθά τα παιδιά αν λαμβάνουν δώρα ως επιβράβευση για κάτι που πέτυχαν.

Ένα λάθος που κάνουν συχνά οι χωρισμένοι γονείς είναι να κάνουν συχνά και πολλά δώρα στα παιδιά τους, για να κερδίσουν με αυτό τον τρόπο την αγάπη και την εύνοιά τους, αλλά και να υπερέχουν έναντι του άλλου γονιού. Ωστόσο, συνήθως αυτό γίνεται για το δικό τους καλό και όχι για το καλό των παιδιών τους.
Αν δεν είναι πρόθεσή μας να κακομάθουμε ένα παιδί, καλό θα ήταν να του επιτρέπουμε να εκφράζει τις επιθυμίες του, αλλά να μην τις ικανοποιούμε όλες άμεσα. Πρέπει να αντιληφθεί ότι δεν είναι υποχρέωση των γονιών να ικανοποιούν οτιδήποτε κι αν σκεφτεί και να του κάνουν συνεχώς δώρα. Αυτό θα το βοηθήσει να είναι πιο δυνατό και να αποδέχεται την πραγματικότητα χωρίς να νιώθει δυστυχισμένο, ακόμη κι αν τα πράγματα δεν γίνονται όπως τα θέλει.
Ένα δώρο δίνει χαρά στα παιδιά και καλό είναι να γίνονται πολλές φορές αποδέκτες δώρων κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Είναι σημαντικό να μάθει όμως να αντιλαμβάνεται ότι το δώρο είναι μία συμβολική κίνηση αγάπης και όχι προαπαιτούμενο για να συμπαθήσει ή να αποδεχθεί ένα άτομο στη ζωή του.

Η μητέρα στο σπίτι:

«Όχιιιι …Γιάννηηηη… μην το κάνεις! Μα καλά γιατί χτύπησες πάλι τον αδερφό σου και κλαίει; Γιατί πάντα επαναλαμβάνεις αυτή τη λάθος συμπεριφορά, είσαι επιθετικός και δε με ακούς καθόλου; Ο μπαμπάς και η μαμά δε σε αγαπάνε καθόλου»!

ΑΝ όμως Η ΜΗΤΕΡΑ ΕΛΕΓΕ:

«Γιάννη …πάω στην κουζίνα να ετοιμάσω το βραδινό μας! Παίξε ήρεμα με τον αδερφό σου!  Σας έχω πολύ εμπιστοσύνη! Ξέρω ότι μπορείτε να παίξετε πολύ καλά μεταξύ σας και εγώ με το μπαμπά χαιρόμαστε πολύ γι’ αυτό! Μπράβο… αγόρια μου»!

Tip: Υπάρχει διαφορά στη συμπεριφορά των παιδιών όταν οι γονείς εκφράζονται με θετικό τρόπο.

Η επιθετική συμπεριφορά  είναι φυσικό να παρουσιαστεί σε κάποια περίοδο της ζωής του παιδιού γιατί αποτελεί στάδιο υγιούς έκφρασης. Η θετική επιθετική στάση του παιδιού του δίνει τα ερεθίσματα για την ανεξαρτητοποίηση και τη συλλογή γνώσεων.

Η αρνητική επιθετικότητα, που εκφράζεται με βίαιο, εχθρικό και καταστροφικό τρόπο είναι που προβληματίζει περισσότερο τους γονείς και εκδηλώνεται άλλοτε στο σπίτι και άλλοτε στο σχολείο. Κάποια από τα βασικά χαρακτηριστικά των παιδιών που θεωρούνται επιθετικά είναι ότι είναι ανυπάκουα, πεισματάρικα, ευερέθιστα, απρόβλεπτα, προκλητικά, αρνητικά αντιδραστικά προς όλους, ισχυρογνώμονες, με έντονες εκρήξεις θυμού-οργής. Όλα τα παραπάνω έχουν ως αποτέλεσμα να  δημιουργούνται προβλήματα στις σχέσεις τους με τη νηπιαγωγό, τα μέλη της οικογένειας αλλά και στο γενικότερο πλαίσιο των διαπροσωπικών σχέσεων.

Η επιθετικότητα μπορεί να αποτελεί προϊόν μάθησης, μέσω αλληλεπίδρασης με το άμεσο και ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον. Αυτή η « ενόρμηση» αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της φυσιολογική λειτουργίας του ατόμου που εκδηλώνεται με διαφορετικό τρόπο ανάλογα με την ηλικία, το πολιτισμικό πλαίσιο και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε ατόμου (ιδιοσυγκρασία). Προσεγγίζοντας το ζήτημα εξελικτικά , το βρέφος του 1^ου χρόνου στρέφει την επιθετικότητα του προς τη μητέρα και τον εαυτό του. Τα παιδιά του 2^ου -3^ου έτους επειδή έχουν την τάση της ανεξαρτητοποίησης, αυτονόμησης και επιβεβαίωσης εκφράζουν έντονες αντιδράσεις αντίθεσης, άρνησης, ανυπακοής και θυμού προς τους ενήλικες. Στο 3^ο -4^ο έτος οι μεγάλες συγκρούσεις προκύπτουν ανάμεσα στα αδέρφια και τους συνομηλίκους έχοντας ως αφορμή την κοινή διεκδίκηση ενός αντικειμένου ή ακόμα και προσώπου (κατά κανόνα τη μητέρα). Μετέπειτα η επιθετικότητα σωματοποιείται με χειρονομίες ως ένδειξη δύναμης και υπεροχής ή λεκτικοποιείται με άσεμνες εκφράσεις ως ένδειξη υπεροχής στις σχέσεις αλληλεπίδρασης με τους ομηλίκους.

Σύμφωνα με την ανάπτυξη του παιδιού η επιθετικότητα εκτονώνεται είτε μέσα από την σχολική επίδοση είτε μέσα από αθλητικές δραστηριότητες.

Αίτια εκδήλωσης της επιθετικής συμπεριφοράς

1. Βιολογικοί παράγοντες (ειδικές περιπτώσεις)
2. Περιβαλλοντικές συνθήκες-οικογενειακό περιβάλλον. Όταν οι γονείς, ως πρότυπα μίμησης συμπεριφέρονται βίαια μεταξύ τους ή προς τα παιδιά τότε τα παιδιά αδυνατούν να ελέγξουν τη συμπεριφορά τους.
3. Ασταθείς οικογενειακές-γονεικές σχέσεις με διαρκείς αλλαγές
4. Αδυναμία αποδοχής της ματαίωσης-απόρριψης (κυρίως στις ομάδες ομηλίκων).
5. Άμεση έκθεση των παιδιών στην τηλεοπτική βία με τακτική παρακολούθηση βίαιων προγραμμάτων. Το παιδί ταυτίζεται με τον επιθετικό ήρωα και ζει μαζί του βίαιες πράξεις, τις παρατηρεί και τις μιμείται.
6. Ενίσχυση της επιθετικής συμπεριφοράς γίνεται και μέσω της ανάγνωσης εντύπων και περιοδικών που προβάλλουν επιθετικά πρότυπα.
7. Ανατροπή κοινωνικών αξιών (έλλειψη σεβασμού, αγάπης, συντροφικότητας, κ.α)
8. Κοινωνική αποξένωση με έντονο το στοιχείο της αποκλειστικότητας-μοναδικότητας του παιδιού.

Επιθετικότητα  ή ζωηράδα στο σχολείο σε νηπιακή ηλικία

Οι συγκρούσεις στο σχολικό πλαίσιο αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας στο νηπιαγωγείο. Οι ισορροπίες είναι τόσο λεπτές ανάμεσα στα παιδιά αυτής της ηλικίας που η κάθε νηπιαγωγός στοχεύει στην άμβλυνση της επιθετικότητας.

Τα παιδιά σε αυτή την ηλικιακή ομάδα ζουν με ενθουσιασμό και φαντασία αλλά και με νεύρα. Δεν επιτρέπουν το λάθος στον εαυτό τους, δεν δέχονται από τους συμμαθητές τους να χειρονομούν πάνω τους καθώς αυτό τους ενοχλεί ιδιαίτερα. Το σώμα τους είναι κάτι ανυπέρβλητο – μοναδικό,  και το όριο ξεπερνιέται ακόμα και με το άγγιγμα.

Η επιθετικότητα στη συγκεκριμένη περίοδο εκφράζεται διαφορετικά στα δυο φύλα. Τα αγόρια είναι έντονα, άμεσα και επιδεικνύουν τις δυνάμεις τους και εμπλέκονται σε καβγάδες. Αντίθετα τα κορίτσια επιδεικνύουν εσωστρέφεια ακόμα και αν εκδηλώνουν επιθετική συμπεριφορά και προτιμούν να το δείχνουν με έμμεσο τρόπο χρησιμοποιώντας λεκτική ειρωνεία ή εμφανή αποστροφή σε ότι δεν τις αρέσει και βέβαια έντονα παράπονα στη νηπιαγωγό. Συμπερασματικά , η επιθετικότητα έχει χαρακτήρα αρσενικό και ενοχοποιεί τα αγόρια τα οποία λειτουργώντας με στόχο ή χωρίς χαρακτηρίζονται «επιθετικά». Για παράδειγμα « Ο Νικόλας στα διαλείμματα ανεβαίνει στο δέντρο του κήπου και του αρέσει να πηδάει από ψηλά» vs  « Ο Δημήτρης θυμώνει με τον Λευτέρη γιατί την ώρα του ελεύθερου παιχνιδιού δεν έπαιξαν αρμονικά και την ώρα της διαφωνίας ο Δημήτρης πέταξε το αυτοκινητάκι στο κεφάλι του Νικόλα. Ευτυχώς δεν τον πέτυχε!»

Tip: Η αξιολόγηση μιας συμπεριφοράς ως επιθετική κρύβει το υποκειμενικό στοιχείο, όμως κατά κανόνα η επιθετική συμπεριφορά έχει ως στόχο να προκαλέσει πόνο προκαλώντας τραυματισμό ή μη.

Tip: Το ζωηρό παιδί βιώνει με ένταση τις καταστάσεις της καθημερινότητας και είναι ενθουσιώδες, θορυβώδες, δημιουργικό και πληθωρικό. Αναγνωρίζεται εύκολα!

«Τι θα γινόταν όμως αν αντιμετωπίζονταν τα επιθετικά- ζωηρά παιδιά με θετικούς χαρακτηρισμούς»;

Tip: Η αλλαγή στο λεξιλόγιο των παρατηρήσεων είναι αποτελεσματική όχι μόνο για τους γονείς ή εκπαιδευτικούς που αναγνωρίζουν και θετικά στοιχεία στις πράξεις των παιδιών αλλά είναι και πιο ευεργετικό για την ψυχολογία του ίδιου του παιδιού, γιατί έτσι τους παρέχεται η δυνατότητα να αναπτύξουν μια υγιή αίσθηση αυτοεκτίμησης. Αλλάζοντας την οπτική γωνία είναι πιο εύκολο να αναγνωριστούν τα χαρίσματα των παιδιών!

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την Εφη Νικολοπούλου, πατήστε εδώ

Σχετικά άρθρα:

–Τι Σημαίνει Ποιοτικός Χρόνος με το Παιδί μου; από την Έφη Νικολοπούλου

–Τα παιδιά αναζητούν την αυτονομία τους, από την Έφη Νικολοπούλου

–Τα παιδιά δεν έρχονται με οδηγίες χρήσης, από τη Νέτη Φίλια

–Όχι τα παιδιά στη γυάλα, για να μην πέσουν θύματα εκφοβισμού