αντιμετώπιση\

Ζώντας με ένα 5χρονο το “Οιδιπόδειο Σύμπλεγμα” είναι κάτι που με απασχολεί έντονα. Οι απόψεις διίστανται για το πώς να το αντιμετωπίσω με τον καλύτερο τρόπο ώστε να μην δημιουργηθούν εντάσεις, κατάλοιπα και αρνητικά συναισθήματα στο παιδί που θα επηρεάσουν την εξέλιξη του.
Με τον Παύλο είμαστε ιδιαίτερα δεμένοι -όπως προφανώς κάθε μητέρα με τον μοναχογιό της- και οι εκφράσεις του “θέλω να σε παντρευτώ” ή “γιατί να μην βάζω το χέρι μου κάτω από την μπλούζα σου” είναι μέσα στο εβδομαδιαίο πρόγραμμα…

Σύμφωνα με τους ειδικούς : “Ψυχραιμία. Φάση είναι (και αυτή), θα περάσει!” Για να δούμε όμως τι υποστηρίζουν οι επιστήμονες…

Ο μύθος του Οιδίποδα
Ο Οιδίποδας εγκαταλείφθηκε από τους γονείς του την ημέρα που γεννήθηκε. Ο λόγος ήταν ένας χρησμός, σύμφωνα με τον οποίο ο Οιδίποδας θα σκότωνε τον πατέρα του και θα παντρευόταν τη μητέρα του. Όταν ο Οιδίποδας ενηλικιώθηκε λοιπόν, εγκατέλειψε με τη σειρά του τους θετούς του γονείς. Κάποια στιγμή, στην πορεία του, συνάντησε έναν ηλικιωμένο άντρα, τον Λάιο, τον οποίο σκότωσε, αγνοώντας ότι επρόκειτο για τον πραγματικό του πατέρα. Ακολούθως, παντρεύτηκε την Ιοκάστη, γυναίκα του Λάιου, αγνοώντας ότι ήταν η μητέρα του. Όταν έμαθε τι είχε, εν αγνοία του, κάνει, αυτοτυφλώθηκε.

6 αλήθειες για το Οιδιπόδειο Σύμπλεγμα

1. Πρόκειται για μια φυσιολογική φάση ωρίμανσης από την οποία περνούν όλα τα παιδιά.
2. Πρόκειται για μια πολύ χρήσιμη διαδικασία που μαθαίνει στα παιδιά ότι δεν μπορούν να εκδηλώνουν ή να περιμένουν την ικανοποίηση όλων τους των επιθυμιών πάντα και ότι υπάρχουν περιορισμοί και απαγορεύσεις.
   Επίσης, το Οιδιπόδειο Σύμπλεγμα βοηθά τα παιδιά να αντιληφθούν για πρώτη φορά τη σεξουαλικότητά τους. Ταυτόχρονα, μέσα από αυτή τη διαδικασία διαφοροποιούν το φύλο τους από το άλλο φύλο.
3. Υπάρχει και το «αντίστροφο» Οιδιπόδειο κατά το οποίο το αγόρι αναπτύσσει Οιδιπόδειο Σύμπλεγμα με τον πατέρα του και το κορίτσι με την μητέρα του, γεγονός που δεν είναι ανησυχητικό, ούτε μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη σεξουαλική ζωή του παιδιού.
4. Αν δεν λυθεί το Οιδιπόδειο Σύμπλεγμα, δηλαδή το παιδί συνεχίσει να νιώθει ενοχές για την επιθυμία του για τον γονέα του άλλου φύλου, ενδέχεται αυτό το συναίσθημα ενοχής και θυμού να το φέρει και στις σχέσεις της ενήλικης ζωής του.
5. Αν στο σπίτι και στην οικογένειά μας δεν υπάρχει γονέας του αντίθετου φύλου, το παιδί μπορεί να επιλέξει έναν άνθρωπο του κοντινού του περιβάλλοντος για να εκδηλώσει το Οιδιπόδειο  Σύμπλεγμα.

Πότε ξεκινάει το Οιδιπόδειο Σύμπλεγμα;
Το Οιδιπόδειο Σύμπλεγμα ξεκινάει όταν το παιδί μπαίνει στο 2ο έτος της ζωής του, σταδιακά κορυφώνεται και λήγει τελικά όταν το παιδί γίνει 6 ετών.

Τι είναι το Οιδιπόδειο Σύμπλεγμα και ποιά η σημασία του;
Για να καταλάβουμε πόσο σημαντικό είναι το Οιδιπόδειο Σύμπλεγμα για την ανάπτυξη του παιδιού μας, αρκεί να αναλογιστούμε ότι, σύμφωνα με τον Φρόιντ, καθορίζει τις ερωτικές σχέσεις που θα αναπτύξει το παιδί στο μέλλον.
Κάτω από τον όρο «Οιδιπόδειο Σύμπλεγμα», υπάρχουν όλες οι επιθυμίες (θετικές και αρνητικές, φιλικές και μη) που νιώθει το παιδί για τον πατέρα του και για τη μητέρα του. Επιπλέον, το παιδί, βάσει της περιβόητης θεωρίας του Φρόιντ, διεκδικεί και προσπαθεί να βρει τη θέση του μέσα στο τρίγωνο Παιδί-Μητέρα-Πατέρας. Η αγάπη και τα θετικά γενικά συναισθήματα που βιώνει το παιδί πριν την ηλικία των 2 ετών προς τους γονείς και ειδικά προς τη μαμά του, τροποποιούνται τώρα που μπαίνει στο λεγόμενο «φαλλικό στάδιο». Έτσι, τα παιδιά έρχονται αντιμέτωπα με προσεξουαλικά ερεθίσματα για πρώτη φορά στη ζωή τους. Τώρα, το αγόρι διεκδικεί ερωτικά τη μητέρα και ταυτόχρονα νιώθει ανταγωνιστικά απέναντι στον πατέρα του. Το κορίτσι από την άλλη, αισθάνεται ανταγωνιστικά απέναντι στη μητέρα του, καθώς διεκδικεί τον πατέρα του.  Πιο συγκεκριμένα, το νήπιο ανεξάρτητα από το φύλο του, έχει επενδύσει συναισθηματικά στη μητέρα του. Ταυτόχρονα το αγόρι ταυτίζεται με τον πατέρα του, όμως αυτή η σχέση διαταράσσεται όταν το αγόρι αρχίσει να επιθυμεί τη μητέρα του. Σε αυτή του την επιθυμία, ο πατέρας στέκεται εμπόδιο. Αντίστροφα, η σχέση του κοριτσιού με τον πατέρα γίνεται αμφιθυμική για τους ίδιους λόγους, λόγω δηλαδή της επιθυμίας του κοριτσιού για τον πατέρα, εμπόδιο στην οποία είναι η μητέρα.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ: «O 5χρονος γιος μου θέλει να με παντρευτεί. Τι να του πω;», από τη Νέτη Φίλια

Πώς λύνεται το Οιδιπόδειο Σύμπλεγμα;
Για να λυθεί το Οιδιπόδειο Σύμπλεγμα, το αγόρι πρέπει να πάψει να βλέπει τη μητέρα του ως σεξουαλικό αντικείμενο και να ταυτιστεί πιο έντονα με τον πατέρα ή τη μητέρα. Πιο συγκεκριμένα, το αγόρι πρέπει να βιώσει το άγχος του ευνουχισμού, όπως ονομάζεται, που θα το οδηγήσει στη λύση του Οιδιπόδειου. Το κορίτσι, από την άλλη, θα βιώσει το λεγόμενο φθόνο του πέους που θα το οδηγήσει στη λύση του Οιδιπόδειου Συμπλέγματος, μέσα από φυσιολογικές διαδικασίες. Το βασικό σημάδι που μας δείχνει ότι το παιδί έχει ξεπεράσει το Οιδιπόδειο Σύμπλεγμα είναι η ντροπή που εκδηλώνει (π.χ. δεν κυκλοφορεί γυμνό, δεν θέλει να βλέπουμε το σώμα του χωρίς ρούχα κ.α.).

Τι πρέπει να κάνουμε

-Ποτέ δεν επιπλήττουμε το παιδί μας, επειδή επιδιώκει τη σωματική επαφή με τον γονέα του αντίθετου φύλου. Επιτρέπουμε την επαφή εξηγώντας ωστόσο στο παιδί ότι κάποιες συγκεκριμένες χειρονομίες δεν γίνονται ανάμεσα σε ένα παιδί και τον γονιό του.

-Αν επιμένει να βάζει τα χεράκια του στα γεννητικά όργανα των γονιών ή το στήθος της μαμάς,εξηγούμε στο παιδί ότι δεν μας αρέσει, δεν το θέλουμε και ότι πρέπει να σταματήσει να το κάνει. Σε καμιά περίπτωση δεν γινόμαστε επιθετικοί, δεν θυμώνουμε, δεν μαλώνουμε το παιδί μας.

-Μια πολύ συνήθης εκδήλωση του παιδιού που περνάει το Οιδιπόδειο Σύμπλεγμα, είναι να διώχνει μακριά τον γονέα με τον οποίο έχει αμφιθυμική σχέση. Αυτό που πρέπει να κάνουμε εμείς είναι να εξηγούμε στο παιδί για ποιούς λόγους αγαπιόμαστε όλα τα μέλη της οικογένειας και πως η αγάπη μας για τον γονέα του άλλου φύλου, δεν αποκλείει την αγάπη που νιώθουμε για το ίδιο.

-Αν το παιδί περνάει το Οιδιπόδειο Σύμπλεγμα επαναλαμβάνει τη φράση «Θέλω να σε παντρευτώ» του εξηγούμε ότι αυτό δεν είναι εφικτό γιατί έχουμε ήδη παντρευτεί ο ένας γονιός τον άλλο.

————————————————————————————————————————————

Είναι απόλυτα φυσιολογικό να σας δημιουργούνται επιπλέον απορίες περί του θέματος, γι’ αυτό υπάρχουν οι παιδοψυχολόγοι στους οποίους μπορείτε να απευθυνθείτε για να σας δώσουν περαιτέρω  πληροφορίες.

Πηγή: εδώ

Το διαζύγιο κάποιες φορές είναι καλό και αποτελεί ένα καινούριο ξεκίνημα τόσο για το παιδί όσο και για τους γονείς του όμως κάποιες φορές μπορεί να μοιάζει σαν απειλή η σαν ένα τέλος. Πάντα όμως και στις δυο περιπτώσεις υπάρχουν δραστικές αλλαγές στις ζωές των ανθρώπων που το βιώνουν.

Πως βιώνουν όμως τα παιδιά το διαζύγιο μιας και είναι τα ‘’θύματα’’ της όλης υπόθεσης;

Κάθε παιδί που χωρίζουν οι γονείς του βιώνει πολύ έντονα και απειλητικά συναισθήματα θυμού, αποξένωσης, μοναξιάς, ενοχής, απώλειας αλλά και θρήνου. Τα παιδιά σε τέτοιες καταστάσεις χρειάζονται όσο περισσότερη υποστήριξη αλλά και απαντήσεις στα ερωτήματα τους από τους ίδιους τους γονείς τους και αυτό για τους γονείς είναι μια υπερβολικά στρεσογονα κατάσταση. Έχουν να αντιμετωπίσουν τα δικά τους συναισθήματα αλλά και των παιδιών τους.

Ένας από τους λόγους που το παιδί είναι τόσο ευαίσθητο στο διαζύγιο είναι γιατί μπορεί να αλλάξει τις απόψεις του για τον κόσμο. Μπορεί να επηρεάσει τις σχέσεις του με τους γονείς του, και τα στηρίγματα που συνήθισαν να έχουν.

Όσο ποιο μικρό είναι το παιδί τόσο ποιο ευαίσθητο είναι χωρίς να εννοηθεί ότι ένα μεγαλύτερο παιδί θα βιώσει ποιο χαλαρά τον χωρισμό. Κατά την διάρκεια του διαζυγίου των γονιών τους τα παιδιά μπορεί να σκέπτονται ότι επειδή έφυγε ο ένας γονιός θα φύγει και ο άλλος, τώρα τι θα γίνει με την οικογένεια του άλλου μου γονέα; Θα μιλάμε; θα είμαστε τσακωμένοι; Εγω σε τι έφταιξα για να μου συμβεί αυτό; Θα με κοιτούν περίεργα οι συμμαθητές μου και ο κόσμος στον δρόμο; Και άλλες χιλιάδες απορίες που ίσως μπορείτε να του απαντήσετε μερικές από αυτές εσείς για να μπορέσει να ανακουφιστεί λίγο.

Για τα παιδιά η οικογένεια τους, αποτελεί τον κόσμο τους ολόκληρο. Μόνο οι γονείς έχουν τόση δύναμη στα μάτια των παιδιών γιατί το παιδί κοντά τους νοιώθει το αίσθημα του ‘’ανήκει’’. Ακόμα και όταν τα παιδιά ακολουθησουν τον δρόμο τους, πάλι συνεχίζουν να ορίζουν τον εαυτό τους σε σχέση πάντα με την οικογένεια και αποτελεί πάντα ένα σημείο αναφοράς.

Πως αισθάνεται το παιδί μου; Ποια τα συναισθήματα του;

Το καλύτερο θα ήταν μετά τον χωρισμό να μην κατηγορείτε τον άλλον γονέα μπροστά στο παιδί, οι συζητήσεις που θα έχετε μετά το διαζύγιο αφορούν εσάς, για το ποια διαδικασία θα ακολουθήσετε και τις διάφορες συμφωνίες που θα συζητήσετε.

Μην προσπαθήσετε σε καμία περίπτωση να εναντιώσετε το παιδί σας εναντίον του πατέρα η της μητέρας του. Μην του καλλιεργείτε τα συναισθήματα του θυμού του άγχους και της απογοήτευσης. Κάθε παιδί έχει τους γονείς του σαν είδωλα του, έχει ένα θαυμασμό για αυτούς και θα ήταν η μεγαλύτερη απογοήτευση για αυτούς να τους πάρετε αυτήν την περηφάνια. Για ένα παιδί τα συναισθήματα του θυμού, της ενοχής, της λύπης, του πόνου, της ντροπής, της απόγνωσης όχι μόνο είναι πρωτόγνωρα αλλά δεν έχει πιθανόν κανένα διαμορφωμένο τρόπο χειρισμού και αντιμετώπισης τους.

Είναι λογικό μ” αυτά τα έντονα συναισθήματα που το κατακλύζουν συχνά να αισθάνεται σύγχυση, χαμένο και αβοήθητο. Τα παιδιά για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα έχουν την κρυφή ελπίδα επανασύνδεσης των γονιών τους. Πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι τα παιδιά εκφράζουν τα συναισθήματα τους μέσα από την συμπεριφορά τους. Τα παιδιά βιώνουν άγχος, φοβίες, ανασφάλεια, διαταραχές της ταυτότητας τους και πολύ μοναξιά.

Τα μικρά παιδιά κρύβουν την θλίψη και τον πόνο τους με το να καταφεύγουν στο παιχνίδι και σε άλλες μοναχικές δραστηριότητες χωρίς φυσικά να αποκλείονται τα ξεσπάσματα θυμού. Τα μεγαλύτερα παιδιά ίσως σε κάποια φάση να πάρουν πρωτοβουλίες και να νοιώσουν σαν προστάτες της οικογένειας θέλοντας να προστατέψουν τα μικρότερα αδέλφια τους αλλά και τον γονιό που ζει μαζί του.

Πηγή: babyradio.gr, κείμενο: Χρίστος Χρυσοστόμου Φοιτητής ψυχολογίας Ευρωπαϊκού πανεπιστήμιου Κύπρου