κινηματογράφος

Η ιδέα της στήλης ήρθε εντελώς ξαφνικά. Σκεπτόμενη το επερχόμενο αφιέρωμά μας στα Oscars, αναλογίστηκα πως κάποιες στιγμές θα κάνω πάλι ένα ταξίδι στο χρόνο για να θυμηθούμε όσους διακρίθηκαν στις απονομές των περασμένων ετών. Αυτό με έκανε να θέλω να ανακαλύψω το παρελθόν ανθρώπων που άφησαν το δικό τους στίγμα στην ιστορία. Μπορεί να είναι ηθοποιοί, μπορεί να είναι μουσικοί, μπορεί να είναι άλλες εξέχουσες προσωπικότητες που ενέπνευσαν την τέχνη… Έτσι αποφασίσαμε με την Κατερίνα να δώσουμε λίγο χώρο σε αυτούς τους ανθρώπους!

Σας καλωσορίζω, λοιπόν, στο νέο μου «πόνημα» και λέω να ανοίξω την αυλαία με τα πιο γοητευτικά μάτια που πέρασαν ποτέ από το Hollywood! Και τι δεν έκανε στη ζωή του αυτός ο άνθρωπος; Ηθοποιός, σκηνοθέτης, φιλάνθρωπος, επιχειρηματίας, οδηγός αγωνιστικών αυτοκινήτων… Αλλά θα τα δούμε σιγά σιγά τώρα!

Ο Paul Leonard Newman γεννήθηκε πριν από ακριβώς ενενήντα χρόνια, στις 26 Ιανουαρίου του 1925 στο Ohio, έχοντας οικογενειακές καταβολές από Ουγγαρία, Πολωνία και Σλοβακία. Κι ενώ είχε δείξει από αρκετά νεαρή ηλικία την έλξη που του ασκούσε η υποκριτική συμμετέχοντας σε μία σχολική παράσταση – με την υποστήριξη της μητέρας του, Teresa – έπρεπε να περάσει πρώτα από τη δίνη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Αφότου ολοκλήρωσε τη στρατιωτική του θητεία, ο Paul Newman συνέχισε τις σπουδές του στο Κολλέγιο Kenyon αποφοιτώντας το 1949 κι εν συνεχεία σπούδασε υποκριτική στο Πανεπιστήμιο του Yale με την καθοδόγηση του Lee Strasberg του Actors’ Studio.

H καριέρα του στην υποκριτική ξεκίνησε στο Broadway, με το Newman να συμμετέχει στο «Picnic» του William Inge το 1953 και τα επόμενα έτη να ακολουθούν το «The Desperate Hours» και το «Γλυκό Πουλί της Νιότης». Η κινηματογραφική του πορεία έχει ως αφετηρία το «Ασημένιο Δισκοπότηρο» του 1954, ενώ μετά ήρθαν το «Εμείς οι Ζωντανοι», η «Λυσσασμένη Γάτα» με συμπρωταγωνίστρια την Elizabeth Taylor και το «The Young Philadelphians».

Στις κινηματογραφικές δεκαετίες των ’60 και ’70, ο Newman καταφέρνει να κάνει επιτυχημένα τη μετάβαση σε αυτές. Κάθε χρόνο κυκλοφορεί τουλάχιστον μία ταινία με πρωταγωνιστή τον γοητευτικό γαλανομάτη κι η προσωπικότητα του Newman κυριαρχεί. «Exodus» το 1961, «Γλυκό Πουλί της Νιότης» το 1962, «Hombre» το 1967, «ΟΙ Δύο Λησταί» και «Το Κεντρί» με τον Robert Redford το 1969 και το 1973, «Το Χρώμα του Χρήματος» το 1983… Είναι μόνο λίγες από τις ταινίες που μπορώ να αναφέρω όπου ο Paul Newman έκανε κοινό και κριτικούς κυριολεκτικά να παραμιλάνε. Οι πιο πρόσφατες – και οικείες στη γενιά μου – δουλειές του στον κινηματογράφο ήταν το «Message in a Bottle» του 1999, «Ο Δρόμος της Απώλειας» του 2002, ενώ χάρη στην αγάπη του για τα αγωνιστικά αυτοκίνητα, έδωσε και τη φωνή του στο χαρακτήρα του Doc Hudson στην ταινία της Pixar «Cars» του 2006. Φυσικά όλοι αυτή η πορεία όχι απλά δεν πέρασε απαρατήρητη, αλλά του χάρισε και πλήθος διακρίσεων. Έξι Χρυσές Σφαίρες, ένα βραβείο της Βρετανικής Ακαδημίας, μεγάλη η λίστα! Φυσικά άφησε το στίγμα του και στην Ακαδημία κερδίζοντας το Oscar Α’ Ανδρικού Ρόλου για το «Χρώμα του Χρήματος», ενώ ακόμη του απονεμήθηκε τιμητικό βραβείο από την Ακαδημία για τη συνολική του προσφορά στον κινηματογράφο και το βραβείο Jean Hersholt για την ανθρωπιστική του δράση.

Όπως είπα και παραπάνω, ο Newman ήταν «ανήσυχο» πνεύμα, πράγμα που σήμαινε πως δεν ασχολούνται αποκλειστικά με την υποκριτική. Ως οδηγός σε αγώνες αυτοκινήτων ξεκίνησε να δραστηριοποιείται το 1969 με αφορμή την ταινία «Winning». Η πορεία αυτή συνεχίστηκε ως το 2005, ενώ το 1995 αναδείχθηκε ως ο γηραιότερος – ήταν 70 χρονών τότε – οδηγός νικήτριας ομάδας στo ράλι της Daytona. Το 2009, το όνομα του Paul Newman προστέθηκε μετά θάνατον στο Hall of Fame της SCCA (Sports Car Club of America).

Ο Newman είχε και πολιτικές ανησυχίες. Δημοκράτης, ενάντιος στον πόλεμο του Βιετνάμ κι υποστηρικτής του Eugene McCarthy – καμία σχέση με τον Ρεπουμπλικάνο Joseph McCarthy που κυνηγούσε τους κομμουνιστές – κατέληξε να είναι 19^ος στη λίστα των εχθρών της Αμερικής επί Richard Nixon. Φυσικά αυτό δε θορύβησε το δραστήριο Newman, μάλιστα το χαρακτήριζε ως ένα από τα μεγαλύτερά του κατορθώματα.

Φτάνουμε στο φιλανθρωπικό έργο του Paul Newman, το οποίο ξεκίνησε δημιουργώντας το Κέντρο Πρόληψης του Εθισμού στα Ναρκωτικά Scott Newman, στη μνήμη του γιου του από τον πρώτο του γάμο με τη Jackie Witte. Οι πιο διακεκριμένες, όμως δράσεις του ηθοποιού ήταν η ίδρυση της εταιρείας τροφίμων Newman’s Own το 1982 σε συνεργασία με το συγγραφέα A. E. Hotchner. Η αλυσίδα παρήγαγε μεταξύ άλλων προϊόντων σάλτσες, dressing για σαλάτες, λεμονάδες, κρασί και pop corn. Η ιδιαιτερότητα της Newman’s Own οφείλεται στο γεγονός πως τα έσοδα της εταιρείας από τις πωλήσεις, αφότου έχει καταβληθεί ο ανάλογος φόρος, δωρίζεται σε φιλανθρωπίες. Υπολογίζεται, μάλιστα, πως μέχρι το 2013, η Newman’s Own έχει στηρίξει φιλανθρωπικές δράσεις με το συνολικό ποσό να ανέρχεται στα 380 εκατομμύρια δολάρια. Μάλιστα αναφορικά με τη δράση της Newman’s Own υπάρχουν και τα απομνημονεύματα που έγραψαν ο Newman κι ο Hotchner με τίτλο «Shameless Exploitation in Pursuit of the Common Good».

Θα ήταν μεγάλη αμέλεια να μην αναφέρω και τη δημιουργία της κατασκήνωσης Hole in the Wall Gang που λειτουργεί στο Connecticut, όπου πηγαίνουν παιδιά με σοβαρά προβλήματα υγείας εντελώς δωρεάν. Η ιδέα του ονόματος προήλθε από το όνομα της συμμορίας στους «Δύο Ληστές» όπου συμπρωταγωνιστούσε με τον Robert Redford. Η κατασκήνωση Hole in the Wall Gang επέκτεινε το έργο της εκτός από τις ΗΠΑ και σε κατασκηνώσεις στην Ιρλανδία, στη Γαλλία και στο Ισραήλ. Οι κατασκηνώσεις εξυπηρετούν περίπου 13.000 κάθε χρόνο, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να ασχοληθούν με την ιππασία, το ψάρεμα τον αθλητισμό κι άλλες δραστηριότητες. Το 1995 η αδελφότητα Φι Κάπα Ταυ όπου ανήκε ο Newman κατά τη διάρκεια των σπουδών του στο Πανεπιστήμιο του Ohio το 1995 ανακήρυξε την κατασκήνωση τη δική τους εθνική φιλανθρωπική οργάνωση.

Ο Paul Newman άφησε την τελευταία του πνοή στις 26 Σεπτεμβρίου του 2008 σε ηλικία 83 ετών έπειτα από μάχη ενάντια στον καρκίνο των πνευμόνων. Αλλά τα γαλάζια αποφασιστικά του μάτια εξακολουθούν να ζουν μέσα από τις ταινίες του, ενώ το έργο του πίσω από τις κάμερες συνεχίζεται αδιάκοπα.