Στέλλα Καραπα

Το “όχι” είναι μία από τις πρώτες λέξεις που ένα μωρό θα ψελλίσει καθώς είναι μικρή και ταυτόχρονα πολύ λειτουργική λέξη γιατί υποδηλώνει μία σειρά από έννοιες: άρνηση, απαγόρευση, ενόχληση.

Το θέμα είναι ότι στην πορεία των χρόνων οι άνθρωποι ταυτίζουν το όχι με την καθολική άρνηση και τις περισσότερες φορές φοβούνται να το πουν ή έστω να το παραδεχθούν.
Σχετικές έρευνες έχουν αποδείξει ότι τα άτομα που σπάνια απαντούν όχι σε αιτήματα και ερωτήσεις έχουν υψηλότερα ποσοστά στρες και άγχους. Γιατί συμβαίνει αυτό;

Αυτό προκύπτει από μία σχεδόν εθιστική τάση συγκεκριμένης κατηγορίας ατόμων να εμφανίζονται ως συγκαταβατικοί, βολικοί και διαρκώς έτοιμοι να καλλιεργήσουν μία ωραιοποιημένη εικόνα του πάντα διαθέσιμου και υποχωρητικού. Ταυτόχρονα όμως η συνεχής κατάφαση λειτουργεί βαθμιαία ως μία ύπουλη κατάργηση των προσωπικών ορίων και επιλογών καθώς το άτομο καταλήγει μία βολική λύση στις διαφορετικές ενίοτε ανάγκες των άλλων.

Έτσι τα άτομα που αποφεύγουν να αρνηθούν σε αυτά που τους ζητούν ή τους λένε οι άλλοι, πολλές φορές καταλήγουν να αφήνουν ελάχιστο ελεύθερο χρόνο για τον εαυτό τους και τα πράγματα που οι ίδιοι θέλουν να κάνουν ενώ σε άλλες περιπτώσεις δεν διστάζουν να παραβιάσουν ακόμη και προσωπικές τους αξίες και ιδέες προκειμένου να αποφύγουν να δηλώσουν την άρνησή τους σε κάτι. Αυτό τους οδηγεί σε μία συνεχή κατάσταση πίεσης και αόρατου ελέγχου στον οποίο παραδίνονται αργά και αδιαμφισβήτητα.

Μην φοβάστε λοιπόν να πείτε όχι όταν αισθάνεστε κουρασμένοι και δεν μπορείτε να αναλάβετε ακόμη μία υποχρέωση, όχι όταν δεν θέλετε να συναναστραφείτε με συγκεκριμένα άτομα –άλλωστε στην πραγματικότητα δεν σας ενδιαφέρει η άποψή τους- όχι στην επιπλέον δουλειά τα σαββατοκύριακα τα οποία σχεδιάζατε να τα αφιερώσετε σε αυτούς που αγαπάτε, όχι σε μία επαφή που δεν είστε υποχρεωμένοι να ολοκληρώσετε επειδή απλά βγήκατε ένα ραντεβού.

ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΑΡΝΗΘΕΙΤΕ ΕΥΓΕΝΙΚΑ:

Σύμφωνα με ένα άρθρο που διαβάσαμε στην εφημερίδα Καθημερινή  υπάρχουν 3 τρόποι να πείτε “όχι” με σεβασμό απέναντι στον άλλο, χωρίς να αισθανθεί άσχημα καμία από τις 2 πλευρές.

1.Όχι αλλά…: Το ‘όχι’ δεν σημαίνει ότι δεν μπορούμε να διαπραγματευτούμε. Αν δεν μας αρέσει μια πρόταση, ο καλύτερος τρόπος να αρνηθούμε είναι να κάνουμε μια αντιπρόταση. Αν η άλλη πλευρά είναι έτοιμη να δεχθεί τους όρους μας, τότε μπορεί να κερδίσουμε κάτι από την συμφωνία. Αν πάλι όχι, μπορούμε να αρνηθούμε παραπέμποντας την πρόταση σε κάποιον άλλο. Αν πρόκειται, δηλαδή, για επαγγελματική πρόταση μπορούμε να προτείνουμε κάποιον άλλο υποψήφιο ή αν πρόκειται για μια πιο προσωπική περίσταση μπορούμε να ζητήσουμε τη βοήθεια κάποιου φίλου.
2. Όχι τώρα! Αν ο λόγος που θέλουμε να αρνηθούμε έχει να κάνει με τη συγκεκριμένη περίοδο της ζωής μας, τότε γιατί να μην πούμε ‘όχι τώρα’; Αφήνουμε έτσι μια υπόσχεση ότι μπορούμε να ξανασκεφτούμε την πρόταση αργότερα ή να κάνουμε κάτι που μας ζητήθηκε όταν θα έχουμε χρόνο.
3. Όχι, ευχαριστώ: Μερικές φορές είναι καλύτερο να λέμε απλά ‘όχι’, χωρίς να δώσουμε εξηγήσεις ή να πούμε μικρά ψέματα για να το καλύψουμε. Έχουμε δικαίωμα στα αποφάσεις μας και αυτό γίνεται περισσότερο κατανοητό όταν είμαστε ευγενικοί και δείχνουμε στους άλλους ευγνωμοσύνη. Ο τρόπος που λέμε ‘όχι’ είναι πιο σημαντικός για να αποφύγουμε τις όποιες παρεξηγήσεις.

Το αρχικό άρθρο είναι γραμμένο από την ψυχολόγο Στέλλα Καράπα.

Το μόνιμο άγχος του ανθρώπου…ο χρόνος. Ο χρόνος στη ζωή μας έχει πολλούς ρόλους και λειτουργίες, ο χρόνος είναι ο καλύτερος γιατρός από τη μία, από την άλλη μας ‘‘πιέζει’’ καθημερινά. Τι σχέση έχουμε λοιπόν με το χρόνο; Πώς τον αντιλαμβανόμαστε και πόσο μας επηρεάζει;

Δεν χρειάζεται να είσαι επιστήμονας για να καταλάβεις πως η αίσθηση του χρόνου συνδέεται άμεσα με την διάθεσή μας για αυτό άλλωστε όταν κάπου περνάμε καλά, όταν είμαστε χαρούμενοι, κυλάει πολύ γρήγορα ενώ από την άλλη σε βαρετές συγκεντρώσεις και κοινωνικές αγγαρείες, το ρολόι μοιάζει να είναι κολλημένο.

Μπορεί να ακούγεται περίεργο και να φαίνεται ακόμη πιο δύσκολο αλλά πρέπει ο χρόνος να γίνει φίλος μας. Σημασία έχει να φροντίζουμε να αφιερώνουμε σε ό,τι κάνουμε ποιοτικό χρόνο χωρίς να δίνουμε τόσο μεγάλη έμφαση στην ποσότητα.

Αν για παράδειγμα θέλουμε να πάμε με το παιδί μας μια μεγάλη βόλτα, ας αφιερώσουμε εξ’ ολοκλήρου το χρόνο σε αυτό και ας είναι λιγότερος παρά να βασανιζόμαστε ώρες στο ίδιο σημείο ανάμεσα σε δεκάδες τηλεφωνήματα και στο τσαπατσούλικο διάβασμα μίας εφημερίδας.

Έπειτα, είναι αναγκαίο να αφιερώνουμε χρόνο στον εαυτό μας, χρόνο για τον εαυτό μας και την ξεκούρασή του. Διαχωρίστε τους διάφορους τομείς στη ζωή σας και αφήστε ένα μικρό περιθώριο στην εβδομάδα σας για λίγο χρόνο ανεμελιάς με τους ανθρώπους και τον τρόπο που εσείς επιλέγετε χωρίς να ελέγχετε κινητά, χωρίς να κοιτάξετε την τηλεόραση και την κινητικότητα στο facebook.

Τέλος, όπως και οι άνθρωποι έτσι και οι καταστάσεις θέλουν τον δικό τους χρόνο. Μην πιέζετε λοιπόν τα πράγματα να εξελιχθούν, μην ζείτε τη ζωή σε fast forward, η βιασύνη μπορεί να είναι εποικοδομητική στην έγκαιρη παράδοση του project που έχετε αναλάβει αλλά δεν είναι καθόλου θετική στην ανάπτυξη ενός συναισθήματος και στο ξεδίπλωμα μίας σχέσης.

Έχετε κατά νου πως πρέπει πάντα να περιμένετε μία ολόκληρη μέρα προτού να δείτε το όμορφο ηλιοβασίλεμα και αντίστοιχα να περάσετε ολόκληρη τη νύχτα πριν κάνει την εμφάνισή της η ανατολή. Keep time on your side!

Κάποιος εύστοχα είπε πως στο πεδίο της μάχης δεν υπάρχει κανένας άθεος ή πολύ συχνά ακόμη και από τα χείλη του πιο σκεπτικιστή επιστήμονα μπορεί να ακουσθεί πως ο ασθενής ‘‘τώρα είναι στα χέρια του θεού’’. Υπάρχουν όμως θαύματα; Και αν υπάρχουν αυτό είναι ζήτημα θρησκείας, πίστης ή ενστίκτου;

Γενικά αυτό που σε πολλές περιπτώσεις η ψυχολογία έχει επιβεβαιώσει είναι πως η ανάγκη των ανθρώπων να πιστέψουν σε κάτι ανώτερο και σε μία θεϊκή παρέμβαση γιγαντώνεται μπροστά σε δύσκολες καταστάσεις, σε επίπονες εμπειρίες, στον φόβο για το μέλλον, όταν βρισκόμαστε στην τρίτη ηλικία και νιώθουμε ότι το τέλος πλησιάζει. Ιδιαίτερα, ένα θαύμα είναι πάντα αυτό που περιμένουμε όταν θεωρούμε πως ότι εμείς μπορούσαμε να κάνουμε έχει εξαντληθεί. Όλα τα περιθώρια, ό,τι είναι ανθρωπίνως δυνατό.

Πολλοί ιερείς και πιστοί θα σπεύσουν να μιλήσουν αβίαστα για θαύματα που πάντα συνέβαιναν και θα συνεχίσουν να συμβαίνουν, σε αυτούς που τα πιστεύουν. Άρα ο θεός ή αυτή η ανώτερη δύναμη κάνει έναν ιδιότυπο διαχωρισμό μεταξύ αυτών που πιστεύουν και δεν πιστεύουν; Και τι συμβαίνει τότε με την παλιά ‘‘εφαρμογή’’ των θαυμάτων που εμφανίζονταν για να κάνουν ακόμη και τους πιο άπιστους να πιστέψουν;

Για μένα το θαύμα στηρίζεται στην οπτική αυτού που το βιώνει. Δεν είναι κακό να νιώθουμε πως πάντα μπορεί να υπάρξει το μαγικό ραβδάκι που θα βάλει την πινελιά που χρειάζεται όταν παραστεί η ανάγκη. Μπορεί να βλέπουμε ως θαύμα το αποτέλεσμα των σκληρών μας προσπαθειών που είμαστε πολύ κουρασμένοι να το αναγνωρίσουμε ως ένα λογικό αποτέλεσμα ή ακόμη και μία απλή συγκυρία.

Μην στηρίζεστε στα θαύματα και μην αφήνετε τα πάντα στην ανώτερη αυτή δύναμη που πιστεύετε είτε είναι καλό είτε είναι κακό. Δεν μπορώ τις μοιρολατρίες και τις μεμψιμοιρίες αλλά μη στερείτε από τη ζωή σας αυτή την ασημόσκονη που κάπου κάπου αφήνει μία μικρή αίσθηση μαγείας και μυστηρίου.

Το “όχι” είναι μία από τις πρώτες λέξεις που ένα μωρό θα ψελλίσει καθώς είναι μικρή και ταυτόχρονα πολύ λειτουργική λέξη γιατί υποδηλώνει μία σειρά από έννοιες: άρνηση, απαγόρευση, ενόχληση.

Το θέμα είναι ότι στην πορεία των χρόνων οι άνθρωποι ταυτίζουν το όχι με την καθολική άρνηση και τις περισσότερες φορές φοβούνται να το πουν ή έστω να το παραδεχθούν.
Σχετικές έρευνες έχουν αποδείξει ότι τα άτομα που σπάνια απαντούν όχι σε αιτήματα και ερωτήσεις έχουν υψηλότερα ποσοστά στρες και άγχους. Γιατί συμβαίνει αυτό;

Αυτό προκύπτει από μία σχεδόν εθιστική τάση συγκεκριμένης κατηγορίας ατόμων να εμφανίζονται ως συγκαταβατικοί, βολικοί και διαρκώς έτοιμοι να καλλιεργήσουν μία ωραιοποιημένη εικόνα του πάντα διαθέσιμου και υποχωρητικού. Ταυτόχρονα όμως η συνεχής κατάφαση λειτουργεί βαθμιαία ως μία ύπουλη κατάργηση των προσωπικών ορίων και επιλογών καθώς το άτομο καταλήγει μία βολική λύση στις διαφορετικές ενίοτε ανάγκες των άλλων.

Έτσι τα άτομα που αποφεύγουν να αρνηθούν σε αυτά που τους ζητούν ή τους λένε οι άλλοι, πολλές φορές καταλήγουν να αφήνουν ελάχιστο ελεύθερο χρόνο για τον εαυτό τους και τα πράγματα που οι ίδιοι θέλουν να κάνουν ενώ σε άλλες περιπτώσεις δεν διστάζουν να παραβιάσουν ακόμη και προσωπικές τους αξίες και ιδέες προκειμένου να αποφύγουν να δηλώσουν την άρνησή τους σε κάτι. Αυτό τους οδηγεί σε μία συνεχή κατάσταση πίεσης και αόρατου ελέγχου στον οποίο παραδίνονται αργά και αδιαμφισβήτητα.

Μην φοβάστε λοιπόν να πείτε όχι όταν αισθάνεστε κουρασμένοι και δεν μπορείτε να αναλάβετε ακόμη μία υποχρέωση, όχι όταν δεν θέλετε να συναναστραφείτε με συγκεκριμένα άτομα –άλλωστε στην πραγματικότητα δεν σας ενδιαφέρει η άποψή τους- όχι στην επιπλέον δουλειά τα σαββατοκύριακα τα οποία σχεδιάζατε να τα αφιερώσετε σε αυτούς που αγαπάτε, όχι σε μία επαφή που δεν είστε υποχρεωμένοι να ολοκληρώσετε επειδή απλά βγήκατε ένα ραντεβού.
Αφιερώστε λοιπόν κάθε φορά λίγα δευτερόλεπτα πριν απαντήσετε και αποδεχθείτε κάτι. Το θέλετε πραγματικά; Πιέζεστε για να το κάνετε; Το απολαμβάνετε; Απλές απαντήσεις στα προηγούμενα ερωτήματα θα σας δείξουν τον δρόμο για το αν η απάντησή σας είναι πραγματικά ναι ή όχι.