Έχεις παρατηρήσει ποτέ ότι εσύ χρειάζεσαι λίγη περισσότερη ώρα να κοιμηθείς από τον σύντροφό σου; Δεν είναι ιδέα σου, ούτε ένδειξη αδυναμίας. Η ανάγκη για ποιοτικό και επαρκή ύπνο διαφέρει ανάμεσα στα δύο φύλα και η απάντηση κρύβεται στον συνδυασμό της βιολογίας, των ορμονών και των κοινωνικών ρόλων.
Ενώ ο μέσος ενήλικας χρειάζεται 7-9 ώρες ύπνου, οι έρευνες δείχνουν σταθερά ότι οι γυναίκες, κατά μέσο όρο, όχι μόνο κοιμούνται λίγο περισσότερο (περίπου 20 λεπτά παραπάνω), αλλά έχουν και μεγαλύτερες συνέπειες όταν στερούνται την ανάπαυση. Γιατί συμβαίνει αυτό;
Ο εγκέφαλος είναι multitasking
Ο βασικός λόγος, σύμφωνα με τους ειδικούς, είναι η αυξημένη και πιο περίπλοκη χρήση του εγκεφάλου κατά τη διάρκεια της ημέρας. Οι γυναίκες τείνουν να κάνουν πολλαπλές εργασίες (multitasking) πιο συχνά. Η φροντίδα της οικογένειας, οι επαγγελματικές υποχρεώσεις, η διαχείριση του σπιτιού και η συναισθηματική εργασία, που περιλαμβάνει την οργάνωση και τη διατήρηση των κοινωνικών σχέσεων, σημαίνουν ότι ο εγκέφαλος λειτουργεί με υψηλότερους ρυθμούς.
Ο ύπνος είναι η ώρα που ο εγκέφαλος «επισκευάζει» και αναδομεί τον εαυτό του, ιδιαίτερα στον φλοιό, το τμήμα που είναι υπεύθυνο για τη σκέψη, τη μνήμη και τη γλώσσα. Όσο περισσότερο χρησιμοποιείς τον εγκέφαλό σου, τόσο περισσότερη ανάπαυση χρειάζεται. Αυτός ο αυξημένος φόρτος εργασίας του γυναικείου εγκεφάλου απαιτεί, απλά, περισσότερο χρόνο αποκατάστασης.
Ορμονικές μεταβολές
Η βιολογία παίζει καθοριστικό ρόλο. Οι γυναίκες βιώνουν έντονες ορμονικές διακυμάνσεις καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους,
Οι αλλαγές στα επίπεδα των οιστρογόνων και της προγεστερόνης μπορούν να διαταράξουν τον ύπνο, ειδικά τις νύχτες πριν την περίοδο.
Επίσης στην εγκυμοσύνη και μετά τον τοκετό, ο ύπνος διακόπτεται συχνά λόγω των σωματικών αλλαγών, του άγχους ή της φροντίδας του νεογέννητου.
Στην εμμηνόπαυση, ο εξάψεις και οι νυχτερινές εφιδρώσεις είναι συνηθισμένοι παράγοντες που διαταράσσουν τις ώρες του ύπνου αυτή την περίοδο.
Αυτές οι ορμονικές μεταβολές αυξάνουν τον κίνδυνο για εμφάνιση αϋπνίας και άλλων διαταραχών ύπνου, καθιστώντας τον βαθύ, ποιοτικό ύπνο ακόμα πιο κρίσιμο, αλλά και πιο δύσκολο.
Οι επιπτώσεις της αϋπνίας
Το πιο ανησυχητικό είναι ότι οι αρνητικές συνέπειες της έλλειψης ύπνου φαίνεται να επηρεάζουν τις γυναίκες πιο έντονα. Η ανεπαρκής ανάπαυση έχει συνδεθεί σε έρευνες με υψηλότερα επίπεδα ψυχολογικής δυσφορίας, όπως άγχος, θυμό, ευερεθιστότητα και κατάθλιψη. Παράλληλα, παρατηρείται αύξηση του κινδύνου για καρδιακές παθήσεις και χρόνιες παθήσεις σε σχέση με τους άνδρες που κοιμούνται εξίσου λίγο. Τέλος, η στέρηση ύπνου προκαλεί διαταραχή του μεταβολισμού μέσω της ορμόνης κορτιζόλης, κάτι που συνδέεται άμεσα με την αύξηση του σωματικού βάρους.
Τι να κάνεις για να κερδίσεις τον ύπνο σου;
Εφόσον το σώμα σου έχει μεγαλύτερη ανάγκη για αποκατάσταση, πρέπει να δώσεις απόλυτη προτεραιότητα στον ύπνο σου. Για να το πετύχεις, είναι κρίσιμο να δημιουργήσεις ένα σταθερό πρόγραμμα: προσπάθησε να κοιμάσαι και να ξυπνάς την ίδια ώρα, ακόμα και τα Σαββατοκύριακα, ώστε να ρυθμίσεις τον κιρκάδιο ρυθμό σου. Έπειτα, εξασφάλισε την αποσύνδεση από τις οθόνες: η μία ώρα πριν τον ύπνο είναι ιερή, άφησε το κινητό και την τηλεόραση και προτίμησε το διάβασμα. Τέλος, αν είσαι μητέρα, είναι απαραίτητο να διαπραγματευτείς τους ρόλους και να μιλήσεις με τον σύντροφό σου για έναν ισομερή καταμερισμό των νυχτερινών υποχρεώσεων, ώστε να εξασφαλίσεις συνεχόμενες ώρες ανάπαυσης για τον εαυτό σου.
Featured image: unsplash.com/@gettyimages
