Δάφνη Στράτου

Το 1889, στις 31 Μαρτίου, ολοκληρώθηκε η κατασκευή του Πύργου του Άιφελ, το σήμα κατατεθέν του Παρισιού, με την τοποθέτηση του τελευταίου από τα 18.000 μεταλλικά μέρη που τον αποτελούν. Στα εγκαίνια, ο μηχανικός, Αλεξάντρ- Γκουστάβο Άιφελ, σκαρφάλωσε στα 300 μέτρα για υψώσει τη Γαλλική σημαία στην κορυφή του.
Αυτά είναι τα 10 εκπληκτικά γεγονότα για τα 125 γενέθλια του πύργου.

*Χτίστηκε για τον εορτασμό των 100 χρόνων από τη Γαλλική Επανάσταση.
Για την επέτειο της εκατονταετηρίδας από την πτώση της Βαστίλης, η παγκόσμια έκθεση “Exposition Universelle” διοργάνωσε έναν ανοικτό διαγωνισμό για το σχεδιασμό του πιο θεαματικού κτίσματος στον κόσμο. Ανάμεσα στις 107 προτάσεις, εκείνη που ξεχώρισε ήταν του Eiffel, μαζί με τον αρχιτέκτονα Stephen Sauvestre και τους μηχανικούς Emile Nougyier και Maurice Koechlin.

*Κάποτε δέσποζε “ντυμένος” στα κίτρινα.
Στην πρωτεύουσα της μόδας, ακόμα κι ένας πύργος οφείλει να ακολουθεί τις τάσεις. Με την πάροδο των χρόνων έχει “δοκιμάσει” ολόκληρη τη χρωματική παλέτα. Το 1889, όταν άνοιξε, ήταν καστανοκόκκινος, μια δεκαετία αργότερα βάφτηκε κίτρινος, στη συνέχεια κίτρινο-καφέ, καστανό μέχρι τη σημερινή, προσωπική του, ειδική καφέ μίξη. Κάθε 7 χρόνια, το χρώμα του πύργου ανανεώνεται με 60 τόνους μπογιάς.

*Για 4 δεκαετίες ήταν το ψηλότερο κτίσμα του κόσμου.
Στα 300 μέτρα, ήταν σχεδόν ο διπλάσιος από το μνημείο της Ουάσιγκτον, που κρατούσε μέχρι τότε τα ηνία. Το 1930 την πρωτιά παίρνει το Chrysler Building της Νέας Υόρκης στα 318 μέτρα. Ακολουθεί η προσθήκη μιας κεραίας το 1957, που ξαναδίνει την πρωτιά στον πύργο, στα 325 μέτρα. Λίγους μήνες αργότερα, όμως, έρχεται να τον επισκιάσει άλλος ένας Αμερικανικός ουρανοξύστης, το Empire State Building, με ύψος 381 μέτρα.

*Ήταν η μεγαλύτερη διαφήμιση στον κόσμο.
Από το 1925 και για 11 χρόνια, οι 250.000 λαμπτήρες που τον στόλιζαν περιμετρικά σχημάτιζαν το λογότυπο της γαλλικής εταιρείας αυτοκινήτων Citroen. Με το κάθε γράμμα να ξεπερνά τα 30 μέτρα, η διαφήμιση φώτιζε τόσο δυνατά, που ήταν ορατή ως και 20 μίλια μακριά.

*Ο Eiffel συμμετείχε στο σχεδιασμό του Αγάλματος της Ελευθερίας.
Όταν ο αρχικός σχεδιαστής του αγάλματος πέθανε ξαφνικά το 1879, ο Γάλλος γλύπτης Frederic-Auguste Bartholdi προσέλαβε τον Eiffel ως βοηθό του. Από τότε ήταν ένας, καλής φήμης, πολιτικός μηχανικός και σχεδιαστής γεφυρών. Ο σκελετός που στηρίζεται το χάλκινο “δέρμα” του Αγάλματος της Ελευθερίας είναι εξ ολοκλήρου δικής του κατασκευής.

*Οι Παριζιάνοι καλλιτέχνες διαδήλωσαν εναντίων της ανέγερσής του.
Λίγο πριν την έναρξη του έργου, για τον εορτασμό του Αγίου Βαλεντίνου το 1887, η ελίτ του Γαλλικού καλλιτεχνικού στερεώματος, 300 στον αριθμό, υπέγραψαν μια επιστολή διαμαρτυρίας, που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα “Le Temps”. Ανάμεσα σε πολλά άλλα, κατηγορούσε “την γιγάντια μαύρη καμινάδα” για κακογουστιά κι ασχήμια, που δε θα μπορούσε να αποτελέσει σύμβολο ρομαντισμού ούτε στη “φτηνή εμπορική αγορά της Αμερικής”.

*Η κεραία έσωσε τον Πύργο του Άιφελ από καταστροφή.
Εφόσον ο Άιφελ ανέλαβε το 80% του κόστους της κατασκευής, είχε τη διαχείριση του έργου για 20 χρόνια, προκειμένου να κάνει απόσβεση του κεφαλαίου του. Λίγο πριν περάσει στα χέρια της κυβέρνησης, που σκόπευε στην κατεδάφισή του, ο Άιφελ τοποθέτησε την κεραία και χρηματοδότησε μια έρευνα για ασύρματη αλληλογραφία. Πλέον, η χρηστικότητα του πύργου ήταν ανεκτίμητη, ειδικότερα για το γαλλικό στρατό, με αποτέλεσμα να μείνει υπό την κατοχή του Άϊφελ για άλλα 10 χρόνια.

*Συνέβαλλε στη σύλληψη της Μάτα Χάρι.
Στον Ά Παγκόσμιο πόλεμο, η Γαλλία χρησιμοποιούσε την κεραία του πύργου για να υποκλέπτει εχθρικές συνομιλίες από το Βερολίνο. Το 1917, ο σταθμός, υποκλέπτει ένα μήνυμα μεταξύ Ισπανίας και Γερμανίας με λεπτομέρειες για την επιχείρηση “Η-21”. Από εκεί, οι Γάλλοι, εντόπισαν, συνέλαβαν και εκτέλεσαν τη Μάτα Χάρι, ως Γερμανίδα κατάσκοπο.

*Φιλοξενούσε ένα επιστημονικό εργαστήριο.
Στην γκαλερί του πρώτου επιπέδου είναι χαραγμένα τα ονόματα 72 λαμπρών επιστημόνων της χώρας. Στην κορυφή του κτιρίου είναι εγκατεστημένο το εργαστήριο που έχει φιλοξενήσει από μετεωρολογικές, αστρονομικές, αεροδυναμικές μελέτες, μέχρι και διάσημα πειράματα, με λαμπρό παράδειγμα το Εκκρεμές του Φουκό. Το 1909, στη βάση του κτηρίου, εγκαταστάθηκε μια σήραγγα αεροδυναμικής, όπου διεξήχθησαν οι αεροπορικές δοκιμές των αδερφών Wright αλλά και όλα τα καινούρια αυτοκίνητα της Porsche.

*Έχει γίνει ο τάφος αρκετών παράτολμων εναέριων κατορθωμάτων.
Πολλοί “τολμηροί” προσπάθησαν να χρησιμοποιήσουν τον πύργο για ακροβατικά, για ελεύθερες ή μη πτώσεις και για bungee jumping. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι εκείνο του αεροπόρου Leon Collot, το 1926. Αναζητώντας νέες συγκινήσεις, προσπάθησε να περάσει με το αεροπλάνο του κάτω από το άνοιγμα του πύργου. Το αποτέλεσμα ήταν να εμπλακεί στην κεραία του ασύρματου σταθμού και να τυλιχτεί στις φλόγες.