διαζύγιο

Η απόφαση διάλυσης ενός γάμου, είτε πρόκειται για την «συνειδητή λύση του γάμου» (τον περίφημο όρο conscious uncoupling που χρησιμοποίησε η Gwyneth Paltrow για να χαρακτηρίσει τον δικό της χωρισμό από τον Chris Martin) μέχρι τον Πόλεμο των Ρόουζ, κάθε διαζύγιο είναι το ίδιο μοναδικό σε φύση και χαρακτήρα όσο και η σχέση που προηγήθηκε αυτού, το ίδιο μοναδικό όσο και τα δύο άτομα που την δημιούργησαν.

Ακόμη και όταν το διαζύγιο είναι συναινετικό και δεν περιλαμβάνει έντονες δικαστικές διαμάχες, καβγάδες και τσακωμούς, αποτελεί μια επώδυνη εμπειρία, η οποία γίνεται ακόμη πιο ευαίσθητη όταν περιλαμβάνει και παιδιά. Ωστόσο, οι ψυχολόγοι συμφωνούν ότι δεν είναι απαραίτητο να αποτελέσει μια τραυματική εμπειρία για αυτά. Ποιοι είναι οι δέκα χρυσοί κανόνες που μπορούν να ακολουθήσουν οι γονείς για να βοηθήσουν τα παιδιά τους να βρουν τον προσανατολισμό τους μέσα στην φουρτούνα του διαζυγίου;

1. Μην επιχειρήσετε να κατακτήσετε το παιδί και να το πάρετε με το «μέρος» σας. Η τακτική αυτή αυξάνει την αίσθηση «πολέμου» μεταξύ των γονιών και φέρνει τα παιδιά σε διλήμματα, προκαλώντας μόνο ενοχές και στρες.
2. Περιορίστε τις εκδηλώσεις επιθετικότητας μπροστά από τα παιδιά. Το να ακούει ένα παιδί τους γονείς του να αρπάζονται παρόλο που έχουν πάρει την απόφαση να χωρίσουν, δημιουργεί ανασφάλεια και φόβο για το μέλλον στην παιδική ψυχή.
3. Ακόμη και αν έχετε καταλήξει σε κάποιο αρχικό πρόγραμμα επιμέλειας των παιδιών, μην διστάσετε να κάνετε μια εκ νέου διαπραγμάτευση μετά το τέλος της διαδικασίας, όπου τα πνεύματα θα έχουν ηρεμήσει. Δεν χρειάζεται να γίνετε οι καλύτεροι φίλοι με τον/ την πρώην σύζυγο, αλλά αυτό που απαιτείται είναι μια σχέση πολιτισμένη που να μην επιβαρύνει τα παιδιά με αισθήματα θυμού.
4. Μην κακολογείτε τον/την πρώην σύζυγο μπροστά στο παιδί σας. Ακόμη και αν μερικές φορές σας είναι δύσκολο, μην παραλείπετε να αναφέρετε καλά στοιχεία του άλλου γονέα στο παιδί.
5. Συνεννοηθείτε προκαταβολικά με τον/ την πρώην σύζυγό σας σχετικά με κάποιους καθημερινούς κανόνες που πρέπει να ακολουθούν τα παιδιά (ώρα ύπνου, διάβασμα για το σχολείο, χρόνος μπροστά στην τηλεόραση, ώρες εξόδων, κτλ.) και φροντίστε να τηρείτε και οι δύο αυτούς τους κανόνες, είτε το παιδί βρίσκεται με τον έναν γονέα είτε με τον άλλον. Αυτό το κοινό πρόγραμμα διατηρεί ένα αίσθημα ασφάλειας στο παιδί, που αργότερα θα αποδειχτεί πολύτιμο.
6. Εάν διαπιστώσετε ότι οι διαφωνίες σχετικά με την ανατροφή του παιδιού ή την επιμέλεια συνεχίζονται και μετά το διαζύγιο, συμβουλευτείτε έναν ειδικό ψυχολόγο και εκμεταλλευτείτε τις εν λόγω συνεδρίες για να διαχειριστείτε πρακτικά όσο και ψυχολογικά θέματα που ίσως σας βασανίζουν ακόμη.
7. Ακόμη και αν νιώθετε δικαιολογημένη αγανάκτηση, μην κακολογείτε την οικογένεια του/ της πρώην συζύγου μπροστά στα παιδιά. Το ότι η «άλλη» οικογένεια δεν αποτελεί επίσημα πλέον και δική σας οικογένεια, δεν σημαίνει ότι έπαψε να αποτελεί οικογένεια του παιδιού σας. Τα παιδιά αγαπούν τους παππούδες και τις γιαγιάδες τους, τους θείους και τα ξαδέρφια τους και έρχονται σε πολύ δύσκολη θέση ακούγοντας αρνητικά σχόλια.
8. Διαβεβαιώστε από κοινού το παιδί σας ότι δεν φέρει καμία ευθύνη για το γεγονός του διαζυγίου. Αυτή η ανησυχία κρύβεται πάντα στο μυαλό των παιδιών και καλό είναι να απομακρύνεται όσο το δυνατόν πιο γρήγορα.
9. Διαβεβαιώστε ακόμη το παιδί σας ότι θα συνεχίσετε να το αγαπάτε και να περνάτε χρόνο μαζί του. Ακόμη και αν είσαστε ο γονέας που θα φύγει από το πατρικό σπίτι, μην παραλείπετε την επικοινωνία με το παιδί, ακόμη και τις μέρες που δεν το βλέπετε ώστε να αισθάνεται ότι σας έχει πάντα δίπλα του.
10. Τέλος, φροντίστε τον εαυτό σας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Είναι σημαντικό το παιδί να σας βλέπει ήρεμους, χαρούμενους και ισορροπημένους μετά από αυτή την δύσκολη περίοδο. Τονίστε τόσο με την στάση σας όσο και με τα λόγια σας ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος για στενοχώρια, ότι είσαστε χαρούμενοι με την απόφασή σας και ότι επιθυμείτε και από το παιδί σας το ίδιο.

Μαζί με κάθε τέλος, έρχεται και μία νέα αρχή, και – ακόμη και αν μερικές φορές πρέπει να πασχίσετε για να το μεταδώσετε –  το αίσθημα ηρεμίας και αισιοδοξίας μεταφέρεται άμεσα και στον ψυχισμό του παιδιού και εγγυάται την ασφαλή και ισορροπημένη ανάπτυξή του.

Ερώτημα που όλο και συχνότερα ακούγεται από τα χείλη των παιδιών, αφού στη σημερινή εποχή είναι μεγάλος ο αριθμός των ζευγαριών που τελικά οδηγούνται στο διαζύγιο, με επιπτώσεις σε όλα τα μέλη της οικογένειας και όχι μόνο στους συντρόφους.

Πολλά παιδιά και έφηβοι ερμηνεύουν το διαζύγιο των γονιών τους ως απόρριψη και εγκατάλειψη των ίδιων, βιώνουν συναισθήματα ανασφάλειας αφού φοβούνται ότι το ίδιο μπορεί να συμβεί στη σχέση τους με τον ένα ή με τον άλλο γονιό και έτσι αναπτύσσουν συναισθήματα θυμού απέναντι στους γονείς τους.

Κάθε παιδί θα προτιμούσε να ζει και με τους 2 γονείς του και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο χωρισμός των γονιών είναι οδυνηρός για τα παιδιά. Όμως οι εντάσεις ανάμεσα στους γονείς, που συνήθως προηγούνται του διαζυγίου, έχουν δυσμενέστερες συνέπειες στην ψυχολογία τους. Η κακή επικοινωνία που υπάρχει μεταξύ των γονέων πριν αλλά και μετά το διαζύγιο, είναι αυτή που πληγώνει περισσότερο τα παιδιά. Γι’ αυτό το λόγο, είναι σημαντικό γονείς που δεν κατάφεραν να έχουν μια αρμονική συμβίωση, να έχουν ένα «αρμονικό διαζύγιο», που μακροπρόθεσμα θα βοηθήσει τα παιδιά να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες της οικογένειας και να μην επηρεάσει αρνητικά την ψυχική τους υγεία.

Όταν πια η κατάσταση ανάμεσα στους συντρόφους είναι δύσκολη, τα παιδιά δεν μπορούν να μένουν στο σκοτάδι, αφού οι εντάσεις που βιώνουν και η συναισθηματική απομάκρυνση των γονέων, εντείνει την αβεβαιότητα και την ανασφάλεια τους. Βέβαια οι γονείς θα πρέπει να μιλήσουν στα παιδιά, μόνο όταν έχουν πάρει την οριστική απόφαση και να τα ενημερώσουν όσο το δυνατόν νωρίτερα για να μην υπάρχει περίπτωση να το ακούσουν από κάποιον άλλο. Η ενημέρωση πρέπει να γίνει και από τους 2 γονείς, ώστε τα παιδιά να κατανοήσουν ότι ήταν μια κοινή απόφαση – ακόμα κι αν δεν είναι έτσι – για να μην κατηγορήσουν τον ένα από τους δυο γονείς.
Είναι σημαντικό ν’ απαντήσουν με ειλικρίνεια στα παιδιά, ότι χωρίζουν επειδή έπαψαν πια να είναι χαρούμενοι μαζί, αλλά ότι ο καθένας χωριστά θα είναι πολύ χαρούμενος μαζί τους. Τα παιδιά αλλά και οι έφηβοι, θα πρέπει να νιώσουν την ασφάλεια, ότι παρόλο που δεν θα μένουν πια όλοι μαζί, οι γονείς τους θα εξακολουθούν να τ’ αγαπούν και να τα φροντίζουν.
Οι γονείς θα πρέπει να εκφράσουν και οι ίδιοι την απογοήτευση που νιώθουν από την εξέλιξη της σχέσης τους και να ενθαρρύνουν τα παιδιά να εκφράσουν τις ερωτήσεις τους και τα συναισθήματά τους. Παράλληλα, είναι σημαντικό να συζητήσουν με τα παιδιά τις αλλαγές που θα συμβούν στη ζωή τους σχετικά με τη διαμονή τους, τη διαμονή του γονέα που θ’ αποχωρίσει από το σπίτι καθώς και την επικοινωνία μαζί του.

Τα παιδιά βιώνουν περίπλοκα συναισθήματα από το χωρισμό των γονιών τους, γι’ αυτό είναι σημαντικό οι γονείς να παραμένουν συναισθηματικά διαθέσιμοι και να υπάρχει μεταξύ τους κοινή στάση και πνεύμα συνεργασίας όσον αφορά στο χειρισμό των παιδιών. Οι αντιδράσεις των παιδιών στα διάφορα ηλικιακά στάδια που διανύουν τη στιγμή του χωρισμού των γονιών τους είναι διαφορετικές, έντονες αρχικά αλλά σταδιακά αμβλύνονται με τη στάση που διατηρούν οι γονείς απέναντί τους.
Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας, ταράζονται πολύ και λυπούνται από το χωρισμό των γονιών τους, με αποτέλεσμα να εκδηλώνουν συμπεριφορές έντονης προσκόλλησης και ανασφάλειας. Έτσι μπορεί να εμφανίσουν διαταραχές στον ύπνο, στο φαγητό, νυχτερινή ενούρηση, άρνηση ν’ αποχωριστούν το γονέα ή και επιθετικότητα απέναντι σε άλλα παιδιά.
Στη σχολική ηλικία, υπάρχει θλίψη αλλά τα παιδιά εκδηλώνουν έντονο θυμό κυρίως προς το γονιό με τον οποίο ζουν – που τις περισσότερες φορές είναι η μητέρα – αφού θεωρούν ότι αυτός είναι υπεύθυνος για την απουσία του άλλου γονιού από το σπίτι. Παράλληλα, δυσκολεύονται να συγκεντρωθούν στις υποχρεώσεις τους και παραμελούν τα μαθήματά τους.
Στην προεφηβεία, τα παιδιά καλύπτουν τη θλίψη τους μέσα από το παιχνίδι ή άλλες δραστηριότητες που απορροφούν το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειας και του χρόνου τους. Συμπεριφέρονται σαν να μην τους απασχολεί αυτό που συμβαίνει και είναι δύσκολο να προσεγγίσει κάποιος τα παιδιά σ’ αυτό το ηλικιακό στάδιο, αφού αισθάνονται αμηχανία και δεν θέλουν να μιλούν γι’ αυτό που τους προκαλεί θλίψη.
Οι έφηβοι, απομονώνονται περισσότερο, απομακρύνονται από τη ζωή της οικογένειας και αναζητούν διέξοδο σε άλλες σχέσεις εκτός σπιτιού που τους δίνουν την αίσθηση ότι ανήκουν σταθερά σε μια ομάδα.

Η κατανόηση των συναισθημάτων που βιώνει ένα παιδί όταν αντιμετωπίζει το χωρισμό των γονιών του, είναι η πυξίδα για τον τρόπο που οι γονείς θα του συμπεριφέρονται ώστε να μην επιβαρύνουν τη συναισθηματική του κατάσταση.

Είναι σημαντικό ν’ απουσιάζουν οι εντάσεις μεταξύ των γονέων, να μην κατηγορεί ο ένας γονιός τον άλλο στα παιδιά ή/και να τα χρησιμοποιεί για να περνάει μηνύματα προς τον άλλο γονιό, καθώς και να μην υποτιμά το χρόνο και τις δραστηριότητες που κάνει το παιδί μαζί του, αφού τα παιδιά εισπράττουν την εχθρότητα που αναπτύσσεται ανάμεσά τους.

Παράλληλα ο κάθε γονιός πρέπει να είναι συνεπής σ’ αυτό που έχει υποσχεθεί και κυρίως ο γονιός που απουσιάζει να δηλώνει με συνέπεια την παρουσία του (τηλεφωνική ή προσωπική) ακόμα κι αν ο χρόνος που διαθέτει είναι λίγος.

Η ψυχική υγεία ενός παιδιού εξαρτάται από την ικανότητά του να διατηρεί σταθερούς δεσμούς και με τους δυο γονείς του, οι οποίοι πρέπει να συνεργάζονται στενά για θέματα που το αφορούν, αφού αποτελούν τα σημεία αναφοράς του. Είναι σημαντικό να νιώθει, ότι η οικογένεια του ως δομή συνεχίζει να υπάρχει ακόμα κι αν οι γονείς του έχουν χωρίσει ως σύντροφοι.

Σιγά – σιγά θ’ απολαμβάνει τις διακοπές του με κάθε γονιό ξεχωριστά, αφού θα καταλάβει ότι και οι δυο είναι σύμμαχοι στη φροντίδα τους γι’ αυτό.

*Η Έρη Πιπεράκη είναι Κλινική Ψυχολόγος και Ειδική Παιδαγωγός κάτοχος Master of Science από το Northern Illinois University των Η.Π.Α, για περισσότερες πληροφορίες, πατήστε εδώ

Σχετικά άρθρα:

–Η πεθερά μπορεί να σώσει τους άντρες από… διαζύγιο

–Περισσότερα αδέλφια, λιγότερες πιθανότητες για διαζύγιο!

–Όταν η νέα σύντροφος του πατέρα (μητριά;) μπαίνει στην οικογένεια , από την Δήμητρα Βαΐτσου

–Χωρίσατε; Απομακρυνθείτε από τα social media….

Όλοι φυσικά έχουμε διαβάσει κάπου τις δυσοίωνες στατιστικές που θέλουν το 50% των γάμων να καταλήγουν τελικά σε διαζύγιο. Κανείς, όμως, δεν θέλει να είναι μέσα σε αυτό το ποσοστό.

Αν μπορούσατε λοιπόν αναγνωρίσετε τα «συμπτώματα» πριν είναι αργά; Αν είχατε την ευκαιρία να αλλάξετε την κατάσταση; Θα αρπάζατε την ευκαιρία, ακόμη κι αν έπρεπε να κοιτάξετε κατάματα την αλήθεια και θα προσπαθούσατε να διορθώσετε τη «βλάβη»;

Ρίξτε μια ματιά στις παρακάτω ενδείξεις και αποφασίστε αν ο γάμος σας έχει όντως πρόβλημα.

*Έχετε μετατραπεί σε σύμβουλο του εαυτού σας.
Κάποτε συζητούσατε με τον σύζυγό για τα πάντα και τους ζητούσατε την άποψη για διάφορα θέματα, από τα εργασιακά σας μέχρι πώς να περάσετε το σαββατοκύριακο. Αλλά οι μέρες αυτές είναι πλέον παρελθόν. Παίρνετε αποφάσεις χωρίς να τον ρωτήσετε ή να αναρωτηθείτε για τα συναισθήματά του.

*Έχετε βγάλει το «σημειωματάριο» και μετράτε το «σκορ».
Το πάρε-δώσε έχει αντικατασταθεί από το «οφθαλμός αντί οφθαλμού» και διαρκώς σκέφτεστε τι προσφέρετε εσείς στον γάμο και τι αυτός.

*Είστε ο άρχοντας του «κάστρου».
Σε μια επιτυχημένη σχέση, κανενός οι ανάγκες δεν είναι σημαντικότερες από του άλλου. Οι επιθυμίες είναι ίδιας σημασίας και οι προσπάθειες για να επιτύχει η σχέση γίνονται από κοινού. Όταν όμως επικρατεί ένταση στη σχέση και δυσφορία στη συμβίωση, τότε οι προσωπικές ανάγκες γίνονται βασική προτεραιότητα του καθενός.

*Από «συμπαίκτες» έχετε γίνει πια «συγκάτοικοι».
Οι συμπαίκτες συνεργάζονται αρμονικά για να πετύχουν τους στόχους τους. Μοιράζονται απόψεις και οραματίζονται μια κοινή ζωή και ένα ζεστό σπιτικό. Οι συγκάτοικοι έχουν ατομικά σχέδια χωρίς προοπτικές ή σκέψεις για το έτερο ήμισυ. Καθαρίζει ο καθένας τον χώρο του, και ξαφνικά το ξεχωριστό πρόγραμμα της καθημερινότητας μετατρέπεται σε ξεχωριστή ζωή.

*Βγάζετε το «κεντρί» και αρχίζετε τα τσιμπήματα.
Ο οποιοσδήποτε έχει βρεθεί σε μακροχρόνια σχέση γνωρίζει αρκετά καλά τον σύντροφό του και τα αδύνατα σημεία του. Στο παρελθόν έχετε κατά λάθος θίξει τα ευαίσθητα σημεία του, έχετε ζητήσει συγνώμη και προσπαθήσατε να μην επαναλάβετε τις λάθος κινήσεις. Τώρα όμως, χτυπάτε συνειδητά τον σύζυγο στα αδύνατα σημεία του και μάλιστα το απολαμβάνετε.

*Ραντεβού, τέλος!
Όταν ήσασταν ερωτευμένοι και χαρούμενοι, βγαίνατε συχνά ραντεβού. Κάνατε ότι χρειαζόταν για να διατηρείται τον ρομαντισμό ανάμεσά σας. Ένα γλυκό μήνυμα στο κινητό, ένα δωράκι σε ανύποπτο χρόνο ή προσπαθούσατε να είστε ωραίοι για να ελκύεται ο ένας τον άλλον. Τώρα, ο σύντροφος μοιάζει με βαρίδι που θέλετε να απαλλαγείτε απ’ το βάρος του.

*Διοχετεύετε την αγάπη σας αλλού
Είτε συναισθηματικό είτε σωματικό, το ενδιαφέρον σας πλέον έχει στραφεί αλλού και δεν αισθάνεστε πλέον συνδεδεμένοι με το έτερο ήμισυ.

*Απαγάγατε τον έρωτα και ζητάτε λύτρα!
Οι άνθρωποι συχνά αστειεύονται ότι το σεξ σταματά όταν έρχεται ο γάμος, πολύ απλά διότι «δεν χρειάζεται πια να κάνετε έρωτα». Αλλά η αλήθεια είναι ότι οι άνθρωποι σταματούν να κάνουν έρωτα όταν αρχίζουν να χάνουν το ενδιαφέρον τους για το έτερο ήμισυ. Κανείς δεν θέλει να κάνει σεξ με αυτόν που του στερεί την ευτυχία. Ακόμη κι σας ελκύει σεξουαλικά ο σύντροφος, σταματάτε να επιδιώκετε τον έρωτα, για να τον εκδικηθείτε ή να τον πληγώσετε.

*Συζητήσεις τέλος! Πάνε πια οι μέρες που συζητούσατε. Πλέον τις θεωρείτε εξοντωτικές και μάταιες. Αντίθετα, χρησιμοποιείτε όσο λιγότερες λέξεις για επικοινωνήσετε τις απόψεις σας, με τις συζητήσεις να έχουν ως κεντρικό θέμα τις δουλειές του σπιτιού και ποιος θα πάει σουπερ-μαρκετ.

*Έχετε κάνει check-out από τη σχέση και μετακομίσατε πια στο «ξενοδοχείο» του μυαλού σας.
Σε παλιότερες ευτυχισμένες στιγμές, ο σύντροφός σας ήταν το καταφύγιο σας επειδή ήταν ο καλύτερός σας φίλος, η παρηγοριά σας και η χαρά της ζωής σας. Όσο όμως εδραιώνεται η απόσταση μεταξύ σας, αλληλεπιδράτε χωρίς όμως να του επιτρέπετε να εισχωρήσει στο μυαλό και την ψυχή σας. Στην σκέψη σας κυριαρχούν πλέον σχέδια για μια νέα ζωή, μακριά απ’ το έτερο ήμισυ.

Αν όλα τα παραπάνω «συμπτώματα» σας είναι γνωστά, τότε υπάρχει πρόβλημα. Κανείς δεν λέει ότι η κατάσταση είναι τετελεσμένη και δεν ανατρέπεται. Αν το θέλετε, θα δώσετε στο γάμο σας την ευκαιρία να ξεπεράσει τα προβλήματα, πριν είναι αργά.

Αν σκέφτεστε τα θετικά και αρνητικά και αναζητάτε τα κίνητρα για να σώσετε το γάμο σας, θυμηθείτε ότι η πραγματικότητα είναι περίπλοκη όταν πρόκειται για τις σχέσεις των ανθρώπων. Καμιά σχέση δεν είναι ιδανική, ακόμη και ο καλύτερος σύντροφος μπορεί να είναι δύσκολος στην συμβίωση. Χρειάζεται λοιπόν αμοιβαία προσπάθεια, συνέπεια και αφοσίωση. Γίνετε λοιπόν βασικό συστατικό ενός πετυχημένου γάμου, απομακρύνοντας το ενδεχόμενο διαζυγίου.

Πηγή: health.in.gr