ή αλλιώς: πώς να συνυπάρξεις με 5.500 βιβλία και μη αρκετό χώρο!
Άλλοι βλέπουν στα ράφια τους διακόσμηση. Ο βιβλιόφιλος βλέπει… την ψυχή του.
Ο Ανδρέας Θεοδωρακόπουλος υπογράφει ένα κείμενο-ύμνο στις μικρές ιδιοτροπίες των ανθρώπων που αγαπούν τα βιβλία περισσότερο κι από τον εαυτό τους. Για τις στοίβες που δεν ξεσκονίζονται, τα δανεισμένα που δεν επέστρεψαν ποτέ, και τη χαρά του “τελευταίου βιβλίου που δεν είναι ποτέ το τελευταίο”.
Στον κο Διονύση Βίτσο
«Αν έχεις έναν κήπο και μια βιβλιοθήκη, έχεις όλα όσα σου χρειάζονται»
Κικέρων
Το βασίλειο του βιβλίου
Αυτό είπε ο σπουδαίος Ρωμαίος Κικέρων, σήμερα που οι ανάγκες των υποδουλωμένων στον καπιταλισμό μετά αυξήθηκαν θα παράφραζα τον Κικέρωνα λέγοντας: « Ένα σπίτι έχει τούβλα πλακάκια κεραμίδια, αν προσθέσεις παιδιά, αγάπη, βιβλία κήπο και γάτες μεταμορφώνεται σε σπιτικό».
Μπαίνω σε κάποια σπίτια και δεν υπάρχει ούτε ένα βιβλίο και αναρωτιέμαι; « Τι στο διάολο κάνουν όλη μέρα αυτοί, μόνο σεξ;»
Μπαίνω και σε άλλα σπίτια και δεν ξέρω αν μπήκα σε σαλόνι ή σε παράρτημα της Εθνικής Βιβλιοθήκης.
Ράφια παντού. Τοίχοι γεμάτοι χαρτί, χαρακτήρες και ράχες οι οποίες σχηματίζουν πίνακες μοντέρνας σύνθεσης.
Ο οικοδεσπότης υποδέχεται τους επισκέπτες χαμογελαστός, αλλά έχει ένα μικρό άγχος: Μην τα αγγίξεις και τα μπερδέψεις.
«Μην πειράξεις τίποτα, όλα έχουν τη θέση τους!» κανείς δεν ξέρει ποια είναι, ούτε κι ο ίδιος.
Η τέχνη της ταξινόμησης (ή η τελειότης είναι εχθρός της τέχνης)
Οι περισσότεροι άνθρωποι όταν λένε «βιβλιοθήκη» προσδιορίζουν εννοιολογικά τη λέξη ως έπιπλο. Οι άλλοι ως πολλά βιβλία. Για τον βιβλιόφιλο, η βιβλιοθήκη δεν είναι επίπλωση. Είναι σύστημα πίστης.
Δεν υπάρχει «απλώς τοποθετώ τα βιβλία στο ράφι».
Υπάρχει το προσωπικό σύστημα Dewey του καθενός, ένα κράμα μεθοδικότητας, ιδιορρυθμίας και καθαρής παραφροσύνης.
Κατηγορίες που μόνο εκείνος καταλαβαίνει:
- Διαβασμένα, με σημειώσεις, υπογραμμίσεις και σημάδια καφέ και κόκκινου κρασιού..
- Αδιάβαστα, που τον « κοιτούν» επικριτικά κάθε βράδυ.
- Μισοδιαβασμένα, με σελιδοδείκτη που έχει ξεχαστεί.
- Πολυδιαβασμένα, που έχουν «λυγίσει» από αγάπη και ιδρώτα, με σημειώσεις, υπογραμμίσεις ακόμη και διορθώσεις και τσακισμένες σελίδες.
- «Αυτό δεν ήταν για μένα, αλλά μην το πειράξεις, έχει συναισθηματική αξία.»
- Και φυσικά η ιερή κατηγορία: «Δανεισμένα που ποτέ δεν επέστρεψαν.»
(με συνοδευτικό πίνακα «Υπόπτων» και ημερομηνίες εξαφάνισης). - Και μια κατηγορία αλλόκοτη «Προς αγορά» Αυτή είναι μια λίστα και όχι υπαρκτά βιβλία.
Ο τρόμος του δανεισμού
Ο δανεισμός βιβλίου είναι η μεγαλύτερη δοκιμασία, δεν έχω βρει καμία χειρότερη, μεγαλύτερη και πιο βασανιστική.
– «Μπορείς να μου δανείσεις ένα βιβλίο;»
– (παύση, αναπνοή, ψεύτικο χαμόγελο) « Εεε… ποιο ακριβώς είπες;»
Ακολουθεί λίστα, φωτογράφιση του εξωφύλλου και ψυχικό τραύμα.
Ο δανειστής θα ρωτήσει διακριτικά σε τρεις εβδομάδες:
«Πώς σου φάνηκε;»
εννοώντας:
«Θα μου το φέρεις πίσω ή να το θρηνήσω;»
Κάποτε έβαλα πινακίδα στη βιβλιοθήκη μου: «Η βιβλιοθήκη δεν είναι δανειστική» στα χαμόγελα των φίλων απαντούσα με έκφραση Νορβηγικής φλεγματικότητας. Πάγωνε και το δικό τους χαμόγελο.
Το θέμα της σκόνης
Η σκόνη στα βιβλία δεν είναι πρόβλημα, είναι πατίνα σοφίας.
Απαγορεύεται η μετακίνηση, το ξεσκόνισμα ή το ξεσκαρτάρισμα.
Η κυρία η οποία που και που βοηθά στις δουλειές του σπιτιού, έχει ενημερωθεί επισήμως:
«Αν πέσει βιβλίο, μην το βάλεις πίσω. Θα το βάλω εγώ. Όταν βρω χρόνο ή έμπνευση.»
Η συνωμοσία είναι αμοιβαία.
Εκείνη κάνει ότι καθαρίζει, εγώ κάνω ότι την πιστεύω» .
Όλοι ευτυχισμένοι.
Οι ερωτήσεις των αμύητων
- «Τα έχεις διαβάσει όλα αυτά;»
Απάντηση: «Όχι, αλλά με περιμένουν. Με αγωνία.» - «Γιατί δεν τα δίνεις;»
Απάντηση: «Γιατί τα βιβλία δεν δίνονται. Κληρονομούνται.»
Μικρές στιγμές δόξας
Ο βιβλιοφάγος θα βρει τη μεγαλύτερη ευτυχία του όταν αγοράσει άλλο ένα βιβλίο και ψιθυρίσει:
«Εντάξει, αυτό είναι το τελευταίο.» Ψέμα. Καθαρό.
Θα καθίσει στο πάτωμα «να τακτοποιήσει λίγο» και θα βρεθεί, τρεις ώρες μετά, να διαβάζει αποσπάσματα από έξι διαφορετικά βιβλία, γελώντας μόνος του, κλαίγοντας ή βαριανασαίνοντας.
Κι όταν κάποιος του πει «μα έχεις πάρα πολλά, θα χαμογελάσει με το βλέμμα του ανθρώπου που ξέρει: «Ποτέ δεν είναι αρκετά.»
Επιμύθιο
Η μεγάλη βιβλιοθήκη στο σπίτι είναι κάτι περισσότερο από έπιπλο.
Είναι ψυχολογικό πορτρέτο, χρονολόγιο ζωής, και τεκμήριο μιας ήσυχης εμμονής, είναι γυμναστήριο ψυχής και μυαλού, είναι φιλοσοφικό φάρμακο, είναι αναμνήσεις , ζωντάνεμα ανθρώπων, ανάσταση ιδεών, αλέτρι βελτίωσης και λίπασμα εξέλιξης»
Κάθε βιβλίο είναι κι ένας φίλος, ένας καθρέφτης, μια ιστορία που περιμένει τη σωστή στιγμή.
Όσο υπάρχει χώρος, έστω κι ένα ράφι, ένα πάτωμα, μια στοίβα δίπλα στο κομοδίνο
ο βιβλιοφάγος θα συνεχίσει να ζει ευτυχισμένος μέσα στο μικρό του χαρτονένιο χάος.
Γιατί ο αληθινός παράδεισος, όπως έλεγε ο Μπόρχες,
“θα μοιάζει με μια βιβλιοθήκη.”
Όσο έγραφα το άρθρο από το YouTube ακουγόταν το τραγούδι: “Bookends” των Simon & Garfunkel.
Ανδρέας Θεοδωρακόπουλος
Καθηγητής, Επικοινωνιολόγος, Συγγραφέας (fb : andreas.theodorakopoulos.9 )
Featured image: freepik.com/@benzoix
