Αθανάσιος Παπανικολάου

Αποτελεί  γεγονός ότι στην κοινωνία στην οποία ζούμε, το σύγχρονο ζευγάρι αποφασίζει να δημιουργήσει την οικογένεια του σε ολοένα και μεγαλύτερη ηλικία. Επειδή η ηλικία της γυναίκας παίζει πρωταρχικό ρόλο στη διατήρηση της γονιμότητας της, εύκολα συμπεραίνουμε πως η δυσκολία αυξάνεται όσο περνάει ο καιρός και γι΄αυτό ολοένα και περισσότερα ζευγάρια στρέφονται στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή. Ασφαλώς η ηλικία και ο χρόνος δεν είναι ο μόνος παράγοντας, αφού η γενικότερη στάση ζωής μας έχει πλέον αλλάξει, όπως οι περιβαλλοντικές συνθήκες και οι διατροφολογικές μας συνήθειες, οι οποίες με τη σειρά τους συμβάλλουν στη μείωση της γονιμότητας τόσο της γυναίκας όσο και του άνδρα.

Πότε όμως ένα ζευγάρι θα πρέπει να απευθυνθεί στον ειδικό;

Πάντα στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή μιλάμε για το ζευγάρι και ποτέ για τον έναν από τους δύο μεμονωμένα. Κάθε ζευγάρι λοιπόν αναπαραγωγικής ηλικίας, στο οποίο δεν υπάρχει κάποιο γνωστό πρόβλημα, έχει  περίπου 25% πιθανότητα σύλληψης το μήνα, όταν έχει ελεύθερες στοχευμένες σεξουαλικές επαφές. Το ποσοστό αυτό φθάνει περίπου στο 85% σε βάθος 1 χρόνου. Αυτό λοιπόν θεωρείται και το  χρονικό σημείο όπου ένα ζευγάρι, αν δεν έχει καταφέρει σύλληψη, θα πρέπει να απευθυνθεί στον ιατρό του, καθώς σε περίπτωση που αφήσουμε και άλλο χρονικό διάστημα προσπαθειών, το μόνο που θα πετύχουμε θα είναι μία μικρή άνοδος του ποσοστού αυτού. Όταν μάλιστα η γυναίκα είναι άνω των 35 ετών, τότε η διερεύνηση της υπογονιμότητας θα πρέπει να ξεκινάει μετά από ένα εξάμηνο.

Στο πρώτο ραντεβού του ζευγαριού πάντα, καθώς η αιτιολογία της υπογονιμότητας αναζητείται τόσο στον άνδρα όσο και στην γυναίκα (40% γυναικείας αιτιολογίας, 40% ανδρικής αιτιολογίας και περίπου 20% αδιευκρίνιστης), ζητούνται οι βασικές εξετάσεις διερεύνησης. Αυτές είναι για την γυναίκα ένα σύνολο αιματολογικών εξετάσεων προκειμένου να δούμε το ορμονικό προφίλ της (FSH, E2, LH, prog, DEAHS, testo, TSH, PRL, AMH), την ωοθηκική της επάρκεια, αλλά και τη θυροειδική της λειτουργία. Επιπλέον απαραίτητος είναι ο υπέρηχος των έσω γεννητικών της οργάνων για να δούμε την μορφολογία της μήτρας και των ωοθηκών. Ακολουθεί ο έλεγχος των σαλπίγγων ο οποίος πραγματοποιείται με την υστεροσαλπιγγογραφία προκειμένου να φανεί ο βαθμός διαπερατότητας αυτών. Για τον άνδρα σε πρώτη φάση ζητείται ένα σπερμοδιάγραμμα. Ασφαλώς στο πλαίσιο της διερεύνησης μπορεί να ζητηθούν και άλλες εξετάσεις μέχρι να ολοκληρωθεί η εικόνα του ζευγαριού.

Πρέπει να γνωρίζουμε ότι κάθε περιστατικό, κάθε ζευγάρι είναι ξεχωριστό και για αυτόν ακριβώς το λόγο εξατομικεύονται οι περαιτέρω ενέργειες. Αναλόγως τα αποτελέσματα των παραπάνω εξετάσεων και του ζευγαριού μπορούν να ακολουθηθούν οι εξής δρόμοι υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.

Ελεγχόμενη φαρμακευτική πρόκληση ωορρηξίας. Αυτή επιτυγχάνεται με τη χρήση της κιτρικής κλομιφαίνης, ενός φαρμάκου που πετυχαίνει να δημιουργηθούν παραπάνω ωοθυλάκια. Το ζευγάρι θα πρέπει να ενημερωθεί ότι υπάρχουν αυξημένα ποσοστά πολύδυμης κύησης.

Σπερματέγχυση (IUI). Έπειτα από κατάλληλη επεξεργασία τους σπέρματος, συλλέγεται το καλύτερο δυνατό σπέρμα και αυτό τοποθετείται απευθείας στην ενδομητρική κοιλότητα. Πρόκειται για απλή διαδικασία με την οποία διαλέγεται το καλύτερο σπέρμα, αποφεύγεται ο τραχηλικός παράγοντας και γίνεται στοχευμένη προσπάθεια έγχυσης έπειτα από υπερηχογραφική παρακολούθηση. Αυτή η μέθοδος μπορεί να συνδυαστεί μαζί με την πρώτη.

Εξωσωματική γονιμοποίηση (IVF). Έπειτα από πρωτόκολλο διέγερσης των ωοθηκών με ορμόνες, πραγματοποιείται ωοληψία, δηλαδή συλλογή των ωαρίων. Αυτά μαζί με επεξεργασμένο σπέρμα τοποθετούνται μαζί προκειμένου να επιτευχθεί η γονιμοποίηση εκτός σώματος. Εν συνεχεία, την τρίτη ή την πέμπτη ημέρα γίνεται η εμβρυομεταφορά, ύστερα από κατάλληλη υποστήριξη του ενδομητρίου.

Μικρογονιμοποίηση (ICSI). Σε ορισμένες περιπτώσεις, κυρίως λόγω σοβαρού ανδρικού παράγοντα, γίνεται η παραπάνω διαδικασία με τη μόνη διαφορά ότι η γονιμοποίηση του ωαρίου γίνεται από ένα συγκεκριμένο σπερματοζωάριο σε εργαστηριακό επίπεδο.

Στους παραπάνω τρόπους και λύσεις που μας προσφέρει η υποβοηθούμενη αναπαραγωγή θα πρέπει να προσθέσουμε τη δυνατότητα της παρένθετης μητέρας. Στην Ελλάδα υπάρχει το νομοθετικό πλαίσιο και εφόσον πληρούνται τα ιατρικά κριτήρια που δεν επιτρέπουν σε μία γυναίκα να κυοφορήσει, η δυνατότητα της παρένθετης μητέρας είναι η επιλογή.

Καταλαβαίνουμε λοιπόν, πως η υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, από την κατάλληλη ομάδα ιατρού και εμβρυολογικού εργαστηρίου, μπορεί να βοηθήσει πολλά νέα ζευγάρια να εκπληρώσουν το όνειρο τους, που είναι η απόκτηση ενός παιδιού.

Παπανικολάου Αθανάσιος MD, MSc
Μαιευτήρας Χειρουργός Γυναικολόγος
T: 213 0374762

Είναι γνωστό ότι κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης η μέλλουσα μητέρα πρέπει να προσέξει ιδιαιτέρως τη διατροφή της. Η σωστή διατροφή αποτελεί πολύ σημαντικό ρόλο τόσο για τον ίδιο τον οργανισμό της μητέρας όσο και για την ανάπτυξη του οργανισμού του εμβρύου που κυοφορεί. Υπάρχουν τροφές που θα πρέπει να αποφεύγονται και άλλες που υποστηρίζουν μία εγκυμοσύνη. Ας δούμε λοιπόν τα κυριότερα ιχνοστοιχεία και βιταμίνες που κρύβονται μέσα στις τροφές και είναι απαραίτητα στην κύηση.

Οι βιταμίνες είναι οργανικά στοιχεία τα οποία βρίσκονται σε όλους τους ζωντανούς οργανισμούς, τόσο στους ζωικούς όσο και στους φυτικούς. Είναι απαραίτητοι για την ανάπτυξη, για την υγεία και για τη σωστή λειτουργία του οργανισμού. Οι βιταμίνες έχουν επίσης, θετική επίδραση στην ανάπτυξη του εμβρύου και του νεογνού. Κατά τη διάρκεια των 9 μηνών της κύησης η ανάγκη για πρόληψη βιταμινών αυξάνει από 10% μέχρι 50%. Εκτός από κάποιες εξαιρέσεις, οι βιταμίνες δεν μπορούν να σχηματιστούν από τον ίδιο τον ανθρώπινο οργανισμό, για αυτό πρέπει να βρίσκονται σε κατάλληλες ποσότητες σε κάθε τραπέζι.

Βιταμίνη Α
Η βιταμίνη Α συμβάλει στην εύρυθμη λειτουργία του ανοσοποιητικού και παίζει σημαντικό ρόλο στην  όραση. Συμμετέχει επίσης στη διαδικασία της διαφοροποίησης των κυττάρων. Βρίσκεται στο συκώτι, στα αυγά και σε κάποια ψάρια.

Βιταμίνη Β9 ή Φυλλικό οξύ
Η βιταμίνη Β9, γνωστή και ως φυλλικό οξύ, είναι πολύ σημαντική στη διάρκεια της κύησης. Οι ανάγκες αυξάνουν κατά την εγκυμοσύνη και η σωστή κατανάλωσή της παίζει προστατευτικό ρόλο από νευρολογικές διαταραχές του εμβρύου, όπως η δισχιδής ράχη. Πλέον η πρόληψη του φυλλικού οξέος συνιστάται ακόμα και 3 μήνες πριν τη σύλληψη. Η ημερήσια ανάγκη στην εγκυμοσύνη είναι 400mgr, αλλά σε διάφορες περιπτώσεις μπορεί να φτάσει τα 4mg. Βρίσκεται στο συκώτι, στα μπρόκολα, στα σπαράγγια, στις αγκινάρες και στο σπανάκι.

Βιταμίνη Β12
Η βιταμίνη Β12 συμβάλει στο φυσιολογικό σχηματισμό των ερυθρών αιμοσφαιρίων, στην ομαλή λειτουργία του ανοσοποιητικού και στη μείωση της κόπωσης. Τα τρόφιμα που περιέχουν βιταμίνη Β12 είναι κυρίως ζωικής προέλευσης. Το συκώτι και κάποια ψάρια κυρίως περιέχουν τις μεγαλύτερες ποσότητες, αλλά μπορεί να βρεθεί και στα αυγά και σε μερικά τυριά.

Βιταμίνη C
Η βιταμίνη C ενισχύει τον αμυντικό μηχανισμό του οργανισμού και προστατεύει τα κύτταρα από το οξειδωτικό stress. Επίσης αυξάνει την απορρόφηση του σιδήρου. Βρίσκεται στα εσπεριδοειδή, στη ντομάτα, το kiwi, τις φράουλες αλλά και στο μπρόκολο και στις πράσινες σαλάτες.

Βιταμίνη D
Η βιταμίνη D παίζει σημαντικό ρόλο στη διατήρηση των οστών και στη φυσιολογική πρόσληψη και χρησιμοποίηση από τον οργανισμό του ασβεστίου και του φωσφόρου. Περιέχεται σε τροφές όπως ο μπακαλιάρος, ο σολομός, ο τόνος, ο κρόκος αυγού και σε μερικά τυριά. Η βιταμίνη D μπορεί να συντεθεί και από το δέρμα κάτω από την επίδραση του ήλιου.

Βιταμίνη Κ
Η βιταμίνη Κ συμβάλλει στην πήξη του αίματος και συμμετέχει στην ανάπτυξη και διατήρηση των οστών. Περιέχεται κυρίως στα μπρόκολα, στο σπανάκι και στο εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο.

Τα ιχνοστοιχεία και αυτά με τη σειρά τους διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο σε βασικές λειτουργίες του οργανισμού μας όπως στο σχηματισμό των οστών και των δοντιών, στο μυϊκό και στο νευρικό σύστημα.

Το Ασβέστιο
Σημαντικό πολύ κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης για το σχηματισμό και τη διατήρηση των οστών. Οι τροφές που περιέχουν ασβέστιο είναι το γάλα και τα παράγωγά του. Επίσης, βρίσκεται στις αντζούγιες και σε κάποια λαχανικά.

Το Μαγνήσιο
Το μαγνήσιο συμβάλει στη μείωση της κούρασης, στη φυσιολογική λειτουργία του μεταβολισμού καθώς και στη μυϊκή δραστηριότητα. Μπορεί να βρεθεί στα δημητριακά, στα αποξηραμένα φρούτα, στα όσπρια και στο κακάο.

Ο Σίδηρος
Ο σίδηρος παίζει σημαντικό ρόλο στο σχηματισμό των ερυθρών αιμοσφαιρίων και στη μεταφορά του οξυγόνου στον οργανισμό. Περιέχεται στο κρέας, στα ξηρά φρούτα, στα δημητριακά και σε κάποια λαχανικά.

Παρατηρώντας λοιπόν τον τόσο σημαντικό ρόλο των βιταμινών και των ιχνοστοιχείων για των ανθρώπινο οργανισμό και για της ζωτικής σημασίας λειτουργίες του, συμπεραίνουμε την ανάγκη τη σωστής και ισορροπημένης διατροφής της εγκύου. Η έγκυος πρέπει από το πρώτο κιόλας τρίμηνο να διαμορφώσει τις διατροφικές της συνήθειες αφού πρώτα συμβουλευτεί το γυναικολόγο της και ειδικούς διατροφολόγους. Στην απαραίτητη καθημερινή ανάγκη των βιταμινών και των ιχνοστοιχείων έρχονται να βοηθήσουν και τα συμπληρώματα που χορηγούνται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Παπανικολάου Αθανάσιος MD, MSc
Μαιευτήρας Χειρουργός Γυναικολόγος
T: 213 0374762

Όλο και πιο συχνά εμφανίζονται κοπέλες να παρουσιάζουν διάχυτο άλγος στο υπογάστριο, πόνο δηλαδή χαμηλά στην κοιλιά. Ασφαλώς πρόκειται για μία κλινική εικόνα που χρειάζεται διερεύνηση και πολλές φορές μάλιστα και από ιατρούς περισσοτέρων ειδικοτήτων, όπως γυναικολόγος, χειρουργός και παθολόγος.
Από τη χρονική στιγμή που η γυναίκα αυτή απευθυνθεί στο γυναικολόγο της το βασικότερο είναι ένα καλό ατομικό ιστορικό και στη συνέχεια ένα γυναικολογικό ιστορικό. Έπειτα η κλινική εξέταση και ο γυναικολογικός υπέρηχος θα βοηθήσουν στη διάγνωση. Με τον τρόπο αυτό θα αποκλειστούν διάφορες γυναικολογικές παθήσεις που συνοδεύονται από χρόνιο κοιλιακό άλγος, όπως η δυσμηνόρροια, η παρουσία ινομυομάτων ή ενδομητριώματα ή κυστικοί σχηματισμοί των ωοθηκών. Απαραίτητο είναι και ένα test εγκυμοσύνης για να εξασφαλιστεί ότι δεν πρόκειται για μία έκτοπη κύηση. Σε αυτήν την περίπτωση μπορούμε να μιλήσουμε για πυελική φλεγμονή.

Με τον όρο πυελική φλεγμονή ορίζουμε την πάθηση των έσω γεννητικών οργάνων της γυναίκας, η οποία οφείλεται σε κάποιους μικροοργανισμούς. Πρόκειται δηλαδή για φλεγμονή των σαλπίγγων, των ωοθηκών ή των γύρω ιστών και των τοιχωμάτων που δημιουργούν την ανατομική κοιλότητα της πυέλου από μικρόβια. Οι πιο κοινοί μικροοργανισμοί υπεύθυνοι για την πυελική φλεγμονή είναι τα χλαμύδια, ο γονόκοκκος, το μυκόπλασμα και τα αναερόβια. Πρόκειται για μία ανιούσα λοίμωξη, δηλαδή οφείλεται στην επέκταση των μικροοργανισμών από τον κόλπο, μέσω του τραχήλου και της μήτρας, στις σάλπιγγες και στις ωοθήκες. Αρκετά συχνά εμφανίζεται και έπειτα από τη χρήση ενδομητρικού σπειράματος.

Είναι μία πάθηση πολύ συχνή στον γυναικείο πληθυσμό και ιδιαίτερα σε νεαρές γυναίκες λόγω της έντονης σεξουαλικής ζωής. Για τον λόγο αυτό θεωρείται σκόπιμο νέες γυναίκες που υποβάλλονται σε καλλιέργεια κολπικού υγρού να εξετάζονται και για χλαμύδια.

Εμφανίζεται κυρίως με έντονο κοιλιακό άλγος στην περιοχή του υπογαστρίου συνοδευόμενο από πυρετό (>38) και αύξηση των κολπικών εκκρίσεων. Οι εκκρίσεις συνήθως είναι δύσοσμες. Αρκετές φορές εκδηλώνεται άτυπα χωρίς τα παραπάνω συμπτώματα και η διάγνωση της γίνεται πιο δύσκολα.
Η νόσος αυτή μπορεί να δημιουργήσει συμφύσεις των ιστών της περιοχής, μπορεί να οδηγήσει σε υποτροπιάζουσες λοιμώξεις και σε πιο βαριές περιπτώσεις σε ωοθηκοσαλπιγγικό απόστημα, ελαττώνοντας τα ποσοστά της γονιμότητας της γυναίκας.

Η θεραπεία της κατά βάση είναι συντηρητική με τη χρήση διαφόρων αντιβιοτικών σχημάτων για αρκετές ημέρες τόσο της ίδιας της γυναίκας όσο και του συντρόφου. Η αγωγή αναλόγως τη βαρύτητα του περιστατικόυ μπορεί να δοθεί είτε από το στόμα είτε ενδοφλεβίως. Σε ορισμένες περιπτώσεις κρίνεται απαραίτητη η λαπαροσκοπική επέμβαση.

Το χρόνιο άλγος στο υπογάστριο δεν πρέπει να υποτιμάται και για αυτό οι γυναίκες που το νιώθουν δε θα πρέπει να αφήνουν πολύ καιρό μέχρι να απευθυνθούν στο γυναικολόγο τους.

Παπανικολάου Αθανάσιος MD, MSc
Μαιευτήρας Χειρουργός Γυναικολόγος
T: 213 0374762

Πολλές νέες μαμάδες διερωτώνται αν μπορούν να έχουν μία καινούρια εγκυμοσύνη ενώ θηλάζουν. Θα προσπαθήσουμε να εξηγήσουμε απλά τι συμβαίνει κατά την περίοδο του θηλασμού όσον αφορά στη γονιμότητα της γυναίκας.

Η προλακτίνη είναι η απαραίτητη ορμόνη για την παραγωγή του γάλακτος. Οι τιμές αυτής της ορμόνης αυξάνουν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και αγγίζουν τις μέγιστες τιμές της κατά τη διάρκεια του τρίτου τριμήνου. Με τη γέννηση του νεογνού πέφτουν, άλλα παραμένουν σε υψηλά επίπεδα, όσο η μητέρα θηλάζει. Η προλακτίνη εμποδίζει την ωορρηξία, επομένως μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αντισυλληπτικό και προσφέρει μία κάλυψη περίπου 98%.

Προσοχή όμως, αυτό ισχύει σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, δηλαδή όταν η μητέρα θηλάζει αποκλειστικά, όταν ο θηλασμός διαρκεί συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα και όταν δεν υπάρχουν μεγάλα μεσοδιαστήματα μεταξύ των διαδοχικών θηλασμών, προκειμένου τα επίπεδα της προλακτίνης να παραμένουν τέτοια ώστε να παρέχουν την αντισυλληπτική τους ικανότητα. Εάν κάποιο από αυτά τα κριτήρια δεν τηρείται, η μητέρα δεν μπορεί να χρησιμοποιεί το θηλασμό ως μέθοδο αντισύλληψης και είναι εκτεθειμένη σε νέα πιθανή εγκυμοσύνη. Σε κάποιες μελέτες έχει επίσης τεκμηριωθεί πως χάνεται η αντισυλληπτική ικανότητα με την πάροδο του χρόνου.

Αν και τα συμπτώματα της πιθανής νέας εγκυμοσύνης είναι πανομοιότυπα με αυτά που γνωρίζουμε, η γυναίκα κατά τη διάρκεια του θηλασμού είναι δύσκολο σε μερικές περιπτώσεις να τα διακρίνει, έτσι υπάρχει ο κίνδυνος να αργήσει να αντιληφθεί τη νέα εγκυμοσύνη. Να μην ξεχνάμε ότι σε αυτό το χρονικό διάστημα η μητέρα δεν βλέπει έμμηνο ρύση.

Εφόσον λοιπόν είναι δύσκολο να χρησιμοποιηθεί ως φυσική αντισύλληψη ο θηλασμός και το ζευγάρι δεν επιθυμεί άμεσα μία νέα εγκυμοσύνη, θα πρέπει να στραφούν σε άλλες μεθόδους αντισύλληψης, όπως το mini-pill (δισκίο με μόνο προγεσταγόνα), το προφυλακτικό ή ακόμα και το ενδομήτριο σπείραμα. Είναι πιο φρόνιμο να συμβουλευτείτε τον γυναικολόγο σας για να μάθετε ποιά είναι η ασφαλέστερη μέθοδος για εσάς.

Παπανικολάου Αθανάσιος MD, MSc
Μαιευτήρας Χειρουργός Γυναικολόγος
T: 213 0374762

Η ουρολοίμωξη αποτελεί ένα από τα πιο συνηθισμένα προβλήματα για τα οποία μία γυναίκα θα απευθυνθεί στον ιατρό της.

Με τον όρο ουρολοίμωξη θεωρούμε την παρουσία μικροοργανισμών στο ουροποιητικό σύστημα. Κυρίως προέρχονται από βακτήρια, όπως η E.Coli. Αυτά μπορεί να εγκατασταθούν και να πολλαπλασιαστούν στην ουρήθρα, στην ουροδόχο κύστη και από εκεί να προκαλέσουν ανιούσα λοίμωξη προς τους ουρητήρες και τους νεφρούς.

Τα πιο κοινά συμπτώματα είναι :

• Συχνουρία, αίσθηση της ανάγκης να πάει πολλές φορές στην τουαλέτα
• Δυσουρία, ενόχληση κατά την ούρηση
• Αίσθημα καύσους κατά τη διάρκεια της ούρησης
• Δύσοσμα και θολά ούρα
• Αύξηση των κολπικών εκκρίσεων

Ασφαλώς ανάλογα με τη βαρύτητα του περιστατικού τα παραπάνω συμπτώματα μεταβάλλονται σε ένταση καθώς μπορεί να συνοδευτούν και με πυρετό αλλά και αιματουρία.

Για τη διάγνωση της ουρολοίμωξης εκτός από την κλινική εικόνα απαραίτητη είναι μία γενική ούρων και εν συνεχεία μία καλλιέργεια ούρων μαζί με αντιβιόγραμμα.

Οι ουρολοιμώξεις στη γυναίκα είναι πιο συχνές από ότι στον άνδρα και αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι η γυναικεία ουρήθρα είναι πιο μικρή σε μήκος σε σχέση με αυτή του άνδρα καθώς και επειδή η απόσταση από τον πρωκτό είναι και αυτή πιο μικρή. Στις γυναίκες επιπλέον, οι οποίες έχουν μπεί στην εμμηνόπαυση, τα αίτια μπορεί να είναι επιπλέον η κολπική ατροφία, αλλά και η παρουσία κάποιου βαθμού πρόπτωσης που θα εμποδίζει την πλήρη κένωση της ουροδόχου κύστης.

Σίγουρα η πρόληψη αποτελεί την καλύτερη λύση για την αποφυγή των ουρολοιμώξεων. Η κατανάλωση υγρών (περίπου 1,5 εώς 2 λίτρα την ημέρα) προκειμένου να δημιουργηθεί το αίσθημα της ούρησης και να απομακρυθούν οι τυχόν μικροοργανισμοί αποτελεί βασική αρχή. Κανόνες υγιεινής στην τουαλέτα όπως το σκούπισμα να γίνεται με φορά από μπροστά προς τα πίσω είναι εξίσου σημαντικό προκειμένου να προληφθεί η μεταφορά μικροβίων από τον πρωκτό προς την ουρήθρα. Επίσης καλό είναι μετά τη σεξουαλική επαφή να ουρείτε προκειμένου να απομακρύνονται οι μικροοργανισμοί, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις που δε χρησιμοποιείται και προφυλακτικό.

Η θεραπεία είναι το κατάλληλο αντιβιοτικό, μπορεί  να είναι από λίγες μέρες εώς και εβδομάδες αναλόγως τη βαρύτητα. Σημαντικό είναι να ολοκληρώνεται ο κύκλος τη θεραπείας και να μη διακόπτεται μετά την ύφεση των συμπτωμάτων. Δεν πρέπει να γίνεται κατάχρηση των αντιβιοτικών, αλλά χρήση του κατάλληλου και όταν το κρίνει ο ιατρός. Το νερό αποτελεί σημαντικό όπλο στην καταπολέμηση των ουρολοιμώξεων. Τελευταία χρόνια έχει φανεί πως και η χρήση του ροδιού και των cranberries βοηθούν επικουρικά στην αντιμετώπιση των ουρολοιμώξεων.

Αν και πρόκειται για μια τόσο κοινή πάθηση η συμβουλή του ιατρού σας είναι απαραίτητη για την στοχευμένη αντιμετώπιση και για την πρόληψη από τυχόν υποτροπές που θα σας ταλαιπωρήσουν για μεγαλύτερο διάστημα.

Παπανικολάου Αθανάσιος MD, MSc
Μαιευτήρας Χειρουργός Γυναικολόγος
T: 213 0374762

Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί την πιο συχνή κακοήθεια στις γυναίκες. Από στατιστικές μελέτες φαίνεται ότι τα τελευταία χρόνια υπάρχει μία αυξανόμενη τάση στη συχνότητα του. Παρόλα αυτά, χάρη στην ενημέρωση, στην πρόοδο της τεχνολογίας και της επιστήμης, η θνησιμότητα από τον καρκίνο του μαστού διαρκώς μειώνεται. Συνειδητοποιούμε λοιπόν πόσο απαραίτητος είναι ο προληπτικός έλεγχος του μαστού καθώς και η έγκαιρη διάγνωσή του.

Υπάρχουν διάφορες κατευθυντήριες οδηγίες από διαφορετικές χώρες για το πότε και το πώς θα πρέπει να αρχίζει ο έλεγχος του μαστού. Αυτή τη στιγμή στη χώρα μας, από το σύνολο του επιστημονικού χώρου, επικρατεί η γραμμή ότι μία κοπέλα θα πρέπει να αρχίζει την εξέταση του μαστού από τα 20 της χρόνια. Από την ηλικία των 20 μέχρι την ηλικία των 40 η αυτοεξέταση του μαστού και ο υπερηχογραφικός έλεγχος αποτελούν τον τρόπο εξέτασης του μαστού. Στην ηλικία των 35 μπορεί η γυναίκα να υποβληθεί σε μία μαστογραφία αναφοράς και μετά τα 40 έτη κάθε χρόνο πρέπει να υποβάλλεται σε μία μαστογραφία. Η μαστογραφία κάτω από την ηλικία των 40 δεν έχει ένδειξη καθώς οι μαστοί είναι πιο πυκνοί.  Η μαστογραφία πρέπει πάντα να συνοδεύεται από κλινικό έλεγχο καθώς υπάρχει η περίπτωση μόνη της  να μην εντοπίσει κάποιον όγκο.

Ο έλεγχος του μαστού πρέπει να πραγματοποιείται στην πρώτη φάση του καταμήνιου κύκλου της γυναίκας, δηλαδή μετά την περίοδό της. Κατά τη διάρκεια της αυτοεξέτασης οποιαδήποτε ψηλαφητή διόγκωση από την ίδια τη γυναίκα ή αλλαγή στη χροιά και την υφή του δέρματος του μαστού αποτελεί λόγο επίσκεψης στον ιατρό της. Επίσης οποιουδήποτε χρώματος  εκροή υγρού από τη θηλή είναι λόγος αναφοράς στον ιατρό.

Όταν μάλιστα υπάρχει κληρονομικότητα για καρκίνο του μαστού ο προληπτικός έλεγχος πρέπει να γίνεται με μεγαλύτερη συνέπεια. Επιπλέον καλό είναι να πραγματοποιείται ο έλεγχος για κάποια μετάλλαξη των ογκογονιδίων BRCA-1 και BRCA-2.

Ασφαλώς ανάλογα τα αποτελέσματα των παραπάνω εξετάσεων σήμερα είμαστε σε θέση να διαθέτουμε και άλλες εξετάσεις, τις οποίες μπορεί να ζητήσει ο ιατρός για την καλύτερη αντιμετώπιση του περιστατικού, όπως η μαγνητική, η ψηφιακή μαστογραφία, η ελαστογραφία, η βιοψία κ.ά.

Φαίνεται πάντως πως εκτός από την κληρονομικότητα, ρόλο στην εμφάνιση του καρκίνου του μαστού παίζει και το λεγόμενο “lifestyle”. Κάποιοι απλοί κανόνες πρόληψης αποτελούν η σωστή διατροφή (αποφυγή των κεκορεσμένων λιπών, κατανάλωση φυτικών ινών), η άσκηση και αποφυγή καπνίσματος και υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ.

Συμπεραίνουμε λοιπόν ότι είναι πολύ σημαντικό η ίδια η γυναίκα να ενημερωθεί και να έχει ένα πλάνο όσον αφορά στον προληπτικό έλεγχο του μαστού, πάντα σε επικοινωνία με τον ιατρό της.

Παπανικολάου Αθανάσιος MD, MSc
Μαιευτήρας Χειρουργός Γυναικολόγος
T: 213 0374762

Η ενδομητρίωση αποτελεί μία από τις πιο κοινές νόσους που συναντάμε στη γυναικολογία. Πρόκειται για μία «ύπουλη» νόσο καθώς η διάγνωσή της δεν είναι πολλές φορές εύκολη ενώ η επίδρασή της στην υγεία της γυναίκας είναι σημαντική.

Τι είναι όμως η ενδομητρίωση; 
Η ενδομητρίωση χαρακτηρίζεται από την παρουσία ιστού, ο οποίος είναι μορφολογικά και βιολογικά παρόμοιος με το φυσιολογικό ενδομήτριο, εκτός ενδομητρικής κοιλότητας, εκτός δηλαδή της μήτρας. Η πιο κοινή θέση είναι οι ωοθήκες, αλλά μπορεί να βρεθεί και σε άλλα όργανα της πυελικής κοιλότητας και όχι μόνο, μάλιστα έχει περιγραφεί ακόμα και στον πνεύμονα. Ο έκτοπος αυτός ιστός απαντά στις ωοθηκικές ορμόνες, πραγματοποιώντας κυκλικές αλλαγές, οδηγώντας στη δημιουργία των ενδομητριώματων ή αλλιώς σοκαλατοειδών κύστεων (λόγω του χρώματος τους).

Πόσο συχνή είναι; 
Η ενδομητρίωση συναντάται σε γυναίκες κυρίως αναπαραγωγικής ηλικίας. Ο μέσος όρος ηλικίας των γυναικών με αυτά τη “νόσο” τα τελευταία χρόνια γίνεται όλο και πιο μικρός. Από μελέτες έχει φανεί ότι το ποσοστό της κυμαίνεται στο 40-60% για γυναίκες με δυσμηνόρροια και στο 20-30% για γυναίκες με προβλήματα υπογονιμότητας. Αν και είναι δύσκολο να υπολογιστεί, από μία μόνο μελέτη φάνηκε ότι συναντάται στο 6,2% του ευρύτερου πληθυσμού.

Ποιά είναι τα συμπτώματα;
Με πολλούς τρόπους μπορεί να εκδηλωθεί η ενδομητρίωση.  Το πιο κοινό εύρημα όμως είναι η δυσμηνόρροια, ο πόνος δηλαδή κατά την έμμηνο ρύση. Πόνος ο οποίος δεν είναι ανεκτός από την  ίδια τη γυναίκα και την κάνει να υπολειτουργεί. Άλλο σύμπτωμα είναι το χρόνιο πυελικό άλγος, δηλαδή το χρόνιο αίσθημα βάρους και πόνου στο κατώτερο τμήμα της κοιλιάς της γυναίκας, ακόμα και μακριά από τις ημέρες της περιόδου της. Επίσης πολλές γυναίκες με ενδομητρίωση παραπονιούνται για πόνο κατά των σεξουαλικών τους επαφών, παρουσιάζουν δηλαδή δυσπαρεύνια. Αναλόγως επίσης, με το όργανο που εμπλέκεται, μπορεί η γυναίκα να παρουσιάσει και άλλου είδους εκδηλώσεις, όπως δυσουρικά ενοχλήματα (αν εστίες ενδομητρίωσης βρίσκονται στον ουρητήρα) ή άλγος κατά τις κενώσεις σε περίπτωση που υπάρχει συμμετοχή του εντέρου. Πολύ σημαντικό είναι να τονιστεί πως ευθύνεται σε σημαντικό βαθμό και για περιπτώσεις υπογονιμότητας, είτε με τη δημιουργία συμφύσεων και απόφραξης των σαλπίγγων είτε με ανοσοποιητικούς μηχανισμούς που δεν είναι εντελώς γνωστοί.

Υπάρχει θεραπεία; 
Πολλές προσπάθειες και πολλές μελέτες έχουν γίνει προκειμένου να βρεθεί η καταλληλότερη θεραπεία για τις γυναίκες που πάσχουν από ενδομητρίωση. Κατά τη διάρκεια των χρόνων έχουν δοκιμαστεί διάφορες ουσίες όπως μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, ανοσορυθμιστές, ορμονικά σκευάσματα, όπως τα αντισυλληπτικά δισκία, προγεσταγόνα, ανδρογόνα, αγωνιστές αλλά και ανταγωνιστές της εκλυτικής ορμόνης της γοναδοτροπίνης, αναστολείς αρωματάσης και άλλα, παρόλα αυτά κανένα δε βρέθηκε ότι καταπολεμά πλήρως την ενδομητρίωση. Υπάρχει και η χειρουργική αντιμετώπιση βέβαια με την λαπαροσκόπηση να αποτελεί την gold standard εξέταση τόσο για τη διάγνωση όσο και για την καταπολέμηση της νόσου. Και σε αυτήν την περίπτωση όμως δεν είναι λίγες οι φορές που παρατηρούνται υποτροπές.

Συμπεραίνουμε λοιπόν πως η ενδομητρίωση αποτελεί μία κοινή νόσο νέων γυναικών, με πολλές τρόπους εκδήλωσης που καθιστούν δύσκολη πολλές φορές την καθημερινότητα, άλλα μπορεί να διαδραματίσει και σημαντικό ρόλο στην γονιμότητα. Η διάγνωση και η θεραπεία παραμένει ακόμα μία πρόκληση για τους γυναικολόγους. Σωστό είναι να απευθυνθείτε στον ιατρό αν παρουσιάζετε συμπτωματολογία αντίστοιχη της ενδομητρίωσης, προκειμένου να γίνει η κατάλληλη διερεύνηση.

Παπανικολάου Αθανάσιος MD, MSc
Μαιευτήρας Χειρουργός Γυναικολόγος
T: 213 0374762

Η επείγουσα αντισύλληψη ή πιο ευρέως η χρήση του χαπιού της επόμενης ημέρας έχει γίνει ιδιαιτέρως γνωστή στην κοινωνία.

Τι ακριβώς όμως είναι και πως δρα; Στην ουσία πρόκειται για δύο δισκία (από διαφορετικές εταιρείες) τα οποία περιέχουν  πολλή υψηλή δόση οιστρογόνων. Το ένα περιέχει 1,5mg λεβονεγεστρέλης, ενώ το δεύτερο περιέχει 30mg οξικής ουλιπριστάλης. Ο ακριβής μηχανισμός δράσης τους δεν είναι απολύτως γνωστός. Ανάλογα με τη χρονική στιγμή της σεξουαλικής επαφής φαίνεται ότι δρουν είτε στην ωορρηξία διαταράσσοντας την, είτε αν έχει περάσει η ωορρηξία επιδρούν στην τραχηλική βλέννη και στην υποδεκτικότητα του ενδομητρίου.

Πότε πρέπει να γίνεται η λήψη του; Έχει διαπιστωθεί ότι όσο πιο νωρίς μετά τη σεξουαλική επαφή γίνεται η λήψη του τόσο καλύτερα αποτελέσματα έχει. Πιο αποτελεσματικό δηλαδή είναι το πρώτο 24ωρο μετά την επαφή παρά το τρίτο. Το σκεύασμα της λεβονογεστρέλης έχει αποτελεσματικότητα τα τρία πρώτα 24ωρα μετά την σεξουαλική επαφή, ενώ το σκεύασμα της οξικής ουλιπριστάλης φέρεται να έχει αποτελεσματικότητα ακόμα και 5 ημέρες μετά την επαφή. Να τονιστεί ότι κανένα από τα δύο δεν παρέχει 100% κάλυψη, για αυτό ακριβώς το λόγο θα πρέπει να γίνεται ένα τεστ κυήσεως σε γυναίκες που έλαβαν το χάπι και δεν είχαν έμμηνο ρύση μετά από 21 ημέρες.

Μπορεί να τα λάβει οποιαδήποτε γυναίκα; Επειδή  ο χρόνος δράσης τους είναι πολύ μικρός, από τη βιβλιογραφία προκύπτει ότι γυναίκες καπνίστριες ή μεγαλύτερες των 35 ετών δεν αποτελούν αντένδειξη, επίσης δεν έχει φανεί κάποιος πρόσθετος κίνδυνος φλεβοθρόμβωσης. Ασφαλώς γυναίκες με γνωστή αλλεργία στην ουσία δεν θα πρέπει να πάρουν το δισκίο.

Ποιες μπορεί να είναι οι ανεπιθύμητες ενέργειες; Οι πιο κοινές παρενέργειες είναι η ναυτία, οι εμετοί, η ζάλη και το αίσθημα κόπωσης. Η λήψη συγχρόνως κάποιου αντιεμετικού φαρμάκου μπορεί να μειώσει τα συμπτώματα αυτά. Εάν μετά τη λήψη του χαπιού της επόμενης ημέρας υπάρξει εμετός στις επόμενες δύο ώρες, θα πρέπει να επαναληφθεί η δόση του χαπιού. Έχει επίσης διαπιστωθεί ότι μετά τη λήψη του χαπιού μπορεί να ακολουθήσουν ένας ή δύο μήνες με διαταραχές στην έμμηνο ρύση.

Πόσες φορές μπορεί να το πάρει μία κοπέλα; Δεν υπάρχουν σαφή βιβλιογραφικά δεδομένα για τις φορές που μία κοπέλα μπορεί να κάνει χρήση του χαπιού της επόμενης ημέρας, το μόνο που είναι γνωστό είναι ότι μειώνεται η δράση του όσες περισσότερες φορές λαμβάνεται. Πιστεύω ότι ακριβώς αυτό είναι το σημείο που πρέπει να επισημάνουμε ότι είναι πιο φρόνιμο μία κοπέλα να λαμβάνει αντισύλληψη και να είναι ενημερωμένη για τους τρόπους που μπορεί να έχει μία επιτυχημένη αντισύλληψη παρά να κάνει απερίσκεπτη χρήση του χαπιού της επόμενης ημέρας. Αλλά σε περιπτώσεις που υπήρξε κακή χρήση του προφυλακτικού ή δεν έγινε σωστή χρήση των αντισυλληπτικών δισκίων ή έπεσε θύμα βιασμού (δυστυχώς υπάρχουν και αυτές) τότε έχει μία επιλογή με το χάπι της επόμενης ημέρας.

Τέλος να αναφέρουμε και το ενδομήτριο σπείραμα του χαλκού, το οποίο μπορεί και αυτό να χρησιμοποιηθεί ως μέτρο επείγουσας αντισύλληψης και μάλιστα μέχρι 7 ημέρες μετά τη σεξουαλική επαφή και με καλύτερα αποτελέσματα.

Παπανικολάου Αθανάσιος MD, MSc
Μαιευτήρας Χειρουργός Γυναικολόγος
T: 213 03747762
W: www.doctorpapanikolaou.gr

Η κυστική ίνωση αποτελεί ένα υπαρκτό πρόβλημα. Είναι μια κληρονομική νόσος η οποία οφείλεται στη μετάλλαξη ενός γονιδίου στο έβδομο χρωμόσωμα. Η πιο κοινή ανωμαλία ονομάζεται ΔF508, όμως έχουν ανακαλυφθεί και άλλες περίπου 2000 μεταλλάξεις. Ανάλογα με το είδος της μετάλλαξης τροποποιείται και η συμπτωματολογία, από πιο ελαφριές μορφές μέχρι σε δυστυχώς μη βιώσιμες. Τι πραγματικά συμβαίνει όμως? Το συγκεκριμένο αυτό γονίδιο είναι υπεύθυνο για την παραγωγή μιας πρωτεΐνης (CTFR – Cystic Fibrosis Transmembrane Regulator), η οποία ελέγχει τη μεταφορά χρήσιμων ιόντων από τις μεμβράνες του επιθηλίου ζωτικών για τον οργανισμό οργάνων, όπως πάγκρεας, έντερο, πνεύμονες κ.α.. Το αποτέλεσμα της μη παραγωγής αυτής της πρωτεΐνης είναι η δυσλειτουργία των ανωτέρω οργάνων. Οι μακροχρόνιες επιπτώσεις στο άτομο που πάσχει από κυστική ίνωση είναι συνήθως στο πεπτικό, στο αναπαραγωγικό αλλά και στο αναπνευστικό σύστημα. Αλμυρός ιδρώτας, παγκρεατική ανεπάρκεια, αναπνευστική δυσχέρεια που οδηγεί και στο θάνατο είναι τα κυριότερα χαρακτηριστικά.

Πώς κληρονομείται η νόσος;
Η νόσος αυτή κληρονομείται με υπολειπόμενο αυτοσωμικό χαρακτήρα (όπως και η μεσογειακή αναιμία). Τι σημαίνει αυτό; Ότι για να γεννηθεί ένα παιδί και να πάσχει θα πρέπει να φέρει δύο υπολειπόμενα γονίδια, δηλαδή και οι δύο γονείς του πρέπει να είναι φορείς (υγιή άτομα) της νόσου. Αν λοιπόν και οι δύο γονείς του είναι φορείς έχει 25% να γεννηθεί με τη νόσο, 50% να γεννηθεί και να είναι φορέας και 25% απόλυτα υγιές. Σύμφωνα με τον Πανελλήνιο Σύλλογο Κυστικής Ίνωσης, το 4-5% του γενικού πληθυσμού στην Ελλάδα, δηλαδή 1 στα 20-25 άτομα θεωρείται ότι είναι φορέας του παθολογικού γονιδίου (περίπου 500000 Έλληνες είναι φορείς). Ή αλλιώς περίπου 1 στα 900 ζευγάρια είναι και οι δύο φορείς των μεταλλάξεων της νόσου.

Σκοπός λοιπόν του μαιευτήρα-γυναικολόγου είναι πρώτα από όλα να ενημερώσει το ζευγάρι για την κυστική ίνωση και την ύπαρξη της. Στην χώρα μας δυστυχώς δεν υπάρχει η δέουσα ενημέρωση και πληροφορία από την κοινωνία και τους αρμόδιους θεσμούς. Επιπλέον μπορεί να συμβουλεύσει το ζευγάρι για τη δυνατότητα του προγεννητικού ελέγχου. Πολλά εργαστήρια στη χώρα μας είναι σε θέση να ελέγχουν τις μεταλλάξεις αυτές και σε διάφορα ποσοστά. Ο έλεγχος γίνεται με μοριακή διάγνωση και φθάνει να πραγματοποιηθεί σε ένα από τους δύο γονείς. Σε περίπτωση που είναι φορέας τότε θα πρέπει να ελέγχει και ο άλλος γονέας. Ο έλεγχος αυτός μπορεί να γίνει είτε πριν ή νωρίς στην κύηση (μέχρι την 11η εβδομάδα). Επιπλέον άλλος ένας τρόπος πρόληψης για τα ζευγάρια που ακολουθούν το δρόμο της εξωσωματικής αναπαραγωγής είναι η προεμφυτευτική διάγνωση, ο έλεγχος δηλαδή του εμβρύου πριν τη μεταφορά του για εμφύτευση.

Συμπερασματικά λοιπόν θα πρότεινα σε όλα τα νέα ζευγάρια να ενημερωθούν από τον γυναικολόγο τους για την κυστική ίνωση, τόσο για την ίδια τη νόσο όσο και για τη δυνατότητα πρόληψης της.

Παπανικολάου Αθανάσιος MD, MSc
Μαιευτήρας Χειρουργός Γυναικολόγος
T: 213 03747762
W: www.doctorpapanikolaou.gr

Για τη διερεύνηση της υπογονιμότητας το σωστό είναι το ζευγάρι να απευθυνθεί από κοινού στον γυναικολόγο, καθώς απαιτείται έλεγχος τόσο της γυναίκας όσο και του άνδρα. Ο έλεγχος αφορά και τους δύο αφού τα ποσοστά της αιτιολογίας της υπογονιμότητας είναι μοιρασμένα, περίπου 40% γυναικείοι λόγοι, 40% ανδρικοί και ένα 20% ανήκει στο συγκεκριμένο ζευγάρι και σε αγνώστου αιτιολογίας. Είναι αποδεδειγμένο ότι καθοριστικό παράγοντα της γυναικείας υπογονιμότητας διαδραματίζει η ηλικία της γυναίκας.

Η ηλικία είναι σημαντική τόσο για την επίτευξη της σύλληψης, όσο και για την εμφάνιση χρωμοσωμικών ανωμαλιών, αλλά και για την έκβαση της κύησης (εμφάνιση υπέρτασης, εκλαμψίας, σακχαρώδη διαβήτη) ώστε η γυναίκα να φέρει στο σπίτι ένα υγιές μωρό. Τα ποσοστά λοιπόν των γόνιμων γυναικών μειώνονται αισθητά με την πάροδο των χρόνων με οριακό σημείο την ηλικία των 35 ετών, κατά το οποίο το ποσοστό αυτό φθάνει περίπου το 20% και στην ηλικία των 40 το 10%.
Αυτή η σημαντική πτώση οφείλεται κυρίως στη μείωση του αριθμού της ωοθηκικής επάρκειας, δηλαδή στον αριθμό των ωοθυλακίων.

Αυτό που ίσως δε γνωρίζετε είναι ότι κάθε γυναίκα γεννιέται με ένα συγκεκριμένο αριθμό ωοθυλακίων τα οποία με την πάροδο των χρόνων μειώνονται λόγω της προγραμματισμένης από τον οργανισμό ωοθυλακικής ατρησίας (κυτταρικό θάνατο), σε αντίθεση με τον ανδρά στον οποίο κάθε περίπου 90 ημέρες δημιουργούνται νέα σπερματοκύτταρα με τη διαδικασία της σπερματογένεσης.

Εκτός όμως από τον αριθμό των ωοθυλακίων που μειώνεται με την πάροδο του χρόνου φαίνεται πως και η ποιότητα των ωαρίων είναι χειρότερη σε γυναίκες προχωρημένης ηλικίας, με αποτέλεσμα να καθιστούν τη σύλληψη δυσκολότερη. Έχει τεκμηριωθεί πως στις γυναίκες αυτές μειώνεται η μεταβολική ικανότητα των ωαρίων με αποτέλεσμα την πτώση της ενεργειακής τους ικανότητας. Ακόμα και σε περίπτωση όμως επιτυχίας σύλληψης υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να εμφανιστούν χρωμοσωμικές ανωμαλίες αλλά και αποβολές. Οι αυτόματες αποβολές είναι και αυτές αυξημένες σε γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας και αυτό εξηγείται καθώς είναι προφανές πως το ιστορικό, τόσο το ατομικό αλλά και το γυναικολογικό (λοιμώξεις, πολύποδες, ινομυώματα, κτλ.) θα είναι βεβαρημένο.

Επομένως σημαντικό βήμα για την αξιολόγηση της γονιμότητας της γυναίκας αποτελεί η εκτίμηση των αποθεμάτων ωοθυλακίων στις ωοθήκες. Η εκτίμηση αυτή αποκτά προγωστική αξία σε γυναίκες άνω των 35 ετών, με ιστορικό πρόωρης ωοθηκικής ανεπάρκειας, χειρουργικών επεμβάσεων (ωοθηκεκτομή), λήψη χημειο- ή ακτινοθεραπειών και σε γυναίκες οι οποίες πρόκειται να υποβληθούν σε εξωσωματική γονιμοποίηση.

Για την εκτίμηση αυτή μπορεί να μετρηθεί η θυλακιοτρόπος ορμόνη (FSH) κατά τη 2-3 ημέρα του κύκλου, υψηλές τιμές υποδηλώνουν πτωχή ωοθηκική ανταπόκριση, η αντιμυλλεριανή ορμόνη (AMH) οποιαδήποτε μέρα του κύκλου, χαμηλές τιμές συσχετίζονται με πτωχή ωοθηκική απάντηση, και τέλος η εκτίμηση της ωοθηκικής λειτουργίας μπορεί να γίνει με υπερηχογραφικό έλεγχο, καταγράφοντας δηλαδή τον αριθμό των ορατών ωοθυλακίων. Καταλήγοντας γίνεται σαφές ο λόγος για τον οποίο στις μέρες μας όλο και περισσότερες γυναίκες προχωρημένης αναπαραγωγικά ηλικίας στρέφονται στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή.

Παπανικολάου Αθανάσιος MD, MSc
Μαιευτήρας Χειρουργός Γυναικολόγος
T: 213 03747762
W: www.doctorpapanikolaou.gr

Πολλές γυναίκες διερωτώνται ποιες είναι οι γόνιμες τους ημέρες κατά τη διάρκεια του κύκλου τους. Αυτό το ερώτημα τίθεται είτε γιατί επιδιώκουν τη σύλληψη με το σύντροφό τους, είτε γιατί προσπαθούν να την αποφύγουν. Πρέπει να γίνει σαφές ότι αποτελεί εσφαλμένο τρόπο σκέψης πως έχοντας ερωτικές επαφές εκτός των γόνιμων ημερών αποφεύγεται και η σύλληψη.
Η ελεύθερη συνεύρεση σε μη γόνιμες ημέρες δεν αποτελεί αντισύλληψη. Μπορεί οι πιθανότητες σύλληψης να είναι μειωμένες, παρόλα αυτά είναι υπαρκτές. Για τις γυναίκες που προσπαθούν να μείνουν έγκυες, το να γνωρίζουν τις ημέρες της γονιμότητας τους μπορεί να αποτελέσει βοηθητικό παράγοντα. Γνωρίζοντας τις ημέρες αυτές και επιδιώκοντας ελεύθερες επαφές εκείνο το χρονικό διάστημα αυξάνει το ποσοστό επιτυχίας’.

Πώς υπολογίζονται όμως οι μέρες αυτές;
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για τον σωστό εντοπισμό τους. Πρώτα απ’ όλα κάθε γυναίκα θα πρέπει να ξέρει να μετράει τον κύκλο της. Πρώτη μέρα του κύκλου θεωρείται η πρώτη μέρα που θα δει αίμα κατά την έμμηνο ρύση και τελυταία, η ημέρα πριν από την επόμενη περίοδο. Οι γόνιμες μέρες λοιπόν λόγω των ορμονικών μετραβολών τοποθετούνται περίπου στη μέση κάθε κύκλου, λίγο πριν την ωορρηξία. Έτσι για μια γυναίκα με κύκλο 28 ημερών, οι πιο γόνιμες της μέρες θεωρούνται από τη 12η μέχρι τη 15η. Επειδή ο κύκλος χωρίζεται σε δύο φάσεις και η δεύτερη φάση είναι πάντα σταθερή και διαρκεί 14 περίπου ημέρες, άμα η γυναίκα γνωρίζει πόσο διαρκεί ο κύκλος και αυτός είναι σταθερός, μπορεί να υπολογίσει εύκολα τις γόνιμες μέρες της αφαιρώντας 14 μέρες από τη διάρκεια του κύκλου της. Για παράδειγμα άμα γνωρίζει ότι ο κύκλος της διαρκεί 32 ημέρες και είναι σταθερός, η ωορρηξία της έλαβε μέρος την 32-14=18, και οι πιο γόνιμες μέρες της είναι οι 3-4 ημέρες προ την ωορρηξία της, δηλαδή από τη 15η-18η.

Εκτός από τον ημερολογιακό αυτόν τρόπο υπάρχουν και άλλοι. Ένας από αυτούς είναι η μέτρηση της βασικής θερμοκρασίας του σώματος, καθώς λίγες μέρες προ της ωορρηξίας, η θερμοκρασία του σώματος της γυναίκας αυξάνεται έστω και για λίγα δέκατα. Άλλος ένας τρόπος υπολογισμού των γόνιμων ημερών που κυκλοφορεί τα τελευταία χρόνια και μπορεί η γυναίκα να το βρει εύκολα στα φαρμακεία είναι το kit υπολογισμoύ της LH ορμόνης, καθώς η ορμόνη αυτή κάνει τη αιχμή της με βάση τη φυσιολογία του κύκλου πριν την ωορρηξία. Τέλος ο υπερηχογραφικός έλεγχος, από γυναικολόγο,των διαστάσεων των ωοθυλακίων αποτελεί άλλον έναν αξιόπιστο τρόπο. Με αυτούς λοιπόν τους τρόπους κάθε γυναίκα είναι σε θέση να υπολογίσει τις πιο γόνιμες της ημέρες ώστε να έρθει πιο κοντά σε αυτό που επιθυμεί.

Παπανικολάου Αθανάσιος MD, MSc
Μαιευτήρας Χειρουργός Γυναικολόγος
T: 213 03747762
W: www.doctorpapanikolaou.gr