κήπος

Και μόνο στο άκουσμα φυτεμένο δώμα ή πράσινο δώμα έρχεται στο μυαλό αμέσως μια εικόνα ενός κήπου φυτεμένου με διάφορα φυτά, πουλιά να κελαηδούν και ο ήλιος να τρυπάει με τις ακτίνες του το φύλλωμα των δένδρων που «χορεύουν» στο θρόισμα του καλοκαιρινού αέρα. Για μια στιγμή ξαφνικά έχεις ταξιδέψει μακριά από την πόλη στα προάστια ή στην εξοχή και κυλιέσαι νοερά στο καταπράσινο χορτάρι, αλλά επανέρχεσαι απότομα πίσω διαπιστώνοντας ότι είσαι στο γραφείο και στο σπίτι σου δεν έχεις κήπο αλλά και η γειτονιά σου δεν έχει ένα πάρκο όπως εσύ θα το επιθυμούσες, πολύχρωμο και πράσινο! Έλα όμως που υπάρχει λύση και μάλιστα καταπληκτική, εύκολη, οικονομική αλλά φυσικά πραγματοποιήσιμη.  Η λύση βρίσκεται στο δώμα ή ακόμα και σε μια μεγάλη βεράντα – αν έχουμε – του κτιρίου, της πολυκατοικίας ή της κατοικίας που μένουμε και ονομάζεται όπως είπα λίγο παραπάνω φυτεμένο δώμα.

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή, με τον όρο φυτεμένο δώμα ή πράσινη στέγη, ονομάζουμε ένα δώμα το οποίο έχει μετατραπεί σε κήπο, ο οποίος όμως αναπτύσσεται σε ελεγχόμενες συνθήκες με πολλά περιβαλλοντικά αλλά και οικονομικά οφέλη. Με άλλα λόγια δηλαδή ως φυτεμένο δώμα ορίζεται κάθε επιφάνεια που καλύπτεται με βλάστηση μεταξύ της οποίας και του εδάφους παρεμβάλλεται  ένα κτίριο ή μια δομική κατασκευή. Δεν ύπαρχει κανένας περιορισμός στα τετραγωνικά του δώματος που έχουμε το μόνο που θα πρέπει να μας απασχολεί είναι το βάθος που έχουμε σε μά ταράτσα αλλά και τι ακριβώς θέλουμε να δημιουργήσουμε. Αποφασίζουμε μεταξύ 3 ειδών πράσινης στέγης : Εκτατικός, Ημιεντατικός και Εντατικός ( Πηγή : DIADEM –Prasinistegi ). Ο κάθε ένας εξ’ αυτών προσφέρεται  για  διαφορετικές χρήσεις, δηλαδή ο εκτατικός μπορεί να εφαρμοστεί  σε σημεία, όπου η πρόσβαση είναι δύσκολη ή μη επιτρεπτή και σε περιπτώσεις στις οποίες στόχος είναι μόνο η εξοικονόμηση ενέργειας στο κτίριο, ο ημιεντατικός όταν επιθυμούμε να έχουμε περισσότερες επιλογές διαμόρφωσης, μεγεθών, υλικών και φυτευτικών συνδυασμών στο χώρο και ο εντατικός  περιλαμβάνει ποικιλία φυτών, μικρών / μεσσαίων δένδρων και θάμνων, ενώ  μπορεί να υποστηρίξει διάφορες κατασκευές όπως μονοπάτια και στοιχεία νερού.

Βέβαια και στις 3 περιπτώσεις δεν έχετε απλά έναν κήπο αλλά πάρα πολλά οφέλη. Καταρχάς με μια τέτοια εφαρμογή μειώνεται σημαντικά το κόστος θέρμανσης του κτιρίου, διότι η διαστρωμάτωση ανάλογα με το πάχος της λειτουργεί ως επιπλέον θερμομόνωση και μειώνει τις απώλειες θέρμανσης.

Ταυτόχρονα μειώνει και το κόστος ψύξης εξοικονομώντας ενέργεια και χρήματα, εφόσον η θερμοκρασία εντός του κτιρίου τους καλοκαιρινούς μήνες, διατηρείται περίπου 10-15 βαθμούς κάτω από την εξωτερική. Βελτιώνει την ισορροπία του οικοσυστήματος εντός των πόλεων, δημιουργώντας μικροκλίμα το οποίο απορροφά μεγάλη ποσότητα σκόνης και νέφους καθώς ταυτόχρονα μειώνει την ηχορύπανση. Μέσω της φωτοσύνθεσης των φυτών παράγεται περισσότερο οξυγόνο στην ατμόσφαιρα και μειώνεται το διοξείδιο του άνθρακα. Με αυτόν τον τρόπο βελτιώνεται το ευρύτερο οικοσύστημα και αναβαθμίζεται το άμεσο περιβάλλον βοηθώντας στη μείωση του «φαινομένου της θερμικής νησίδας». Πολύ σημαντικός παράγοντας είναι η επίτευξη καλύτερης εκτόνωσης του αποχετευτικού δικτύου καθώς τα όμβρια ύδατα απορροφώνται από το φυτεμένο δώμα και μειώνεται η απορροή τους στους υπονόμους.

Η ύπαρξη μιας πράσινης στέγης σε μια αστική περιοχή συμβάλει στην ενίσχυση της ψυχικής υγείας και ηρεμίας και φέρνει τους ανθρώπους πιο κοντά, κοινώς θα πιάσετε και νέες φιλίες!

Μια νέα τάση που αναπτύσσεται στις σύγχρονες μεγαλουπόλεις είναι η γεωργική παραγωγή – καλλιέργεια στις στέγες. Ένα πλεονέκτημα των φυτεμένων δωμάτων το οποίο ευνοεί την βιώσιμη ανάπτυξη, την ενασχόληση με τη γη και την δημιουργία σε ένα αστικό κέντρο.

Μπορεί όμως να μην έχουμε δώμα αλλά να έχουμε ένα φανταστικό μικρο μπαλκόνι που θέλουμε να το ομορφύνουν, να το πρασινίσουμε και να καλλιεργήσουμε τα λαχανικά μας. Ωραίο σας ακούγεται; Ακούστε λοιπόν και τη συνέχεια γιατί έχει πολύ ενδιαφέρον. Μια πολύ μοντέρνα και εύκολη λύση είναι ο κάθετος κήπος ( είναι ειδική κατασκευή που στηρίζεται στην μέθοδο της υδροπονίας ) τον οποίον μπορούμε να εγκαταστήσουμε σε έναν εξωτερικό τοίχο του μπαλκονιού μας και εκεί επάνω να μεγαλουργήσουμε φυτεύοντας λαχανικά, βότανα, αρωματικά ή καλλωπιστικά φυτά χωρίς χώμα! Το καταπληκτικό σε όλο αυτό είναι ότι ένας κάθετος κήπος αρχίζει σαν πίνακας ζωγραφικής σε μια δυσδιάστατη επιφάνεια και καθώς τα φυτά αναπτύσσονται αποκτά όγκο. Λοιπόν νομίζω ότι σας έπεισα!!!! Φανταστείτε λοιπόν μια μικρή όαση όχι πολύ μακρυά, αλλά σπίτι σας!

*Για περισσότερες πληροφορίες και για να επικοινωνήσετε με τον κ. Μαθιουδάκη, πατήστε εδώ

από τον Γιώργο Μαθιουδάκη – Landscape Architect and Urban Designer*

Ζούμε σε μια μεσογειακή χώρα όπου οι περίοδοι ξηρασίας είναι πάρα πολύ έντονοι ειδικά από το Μάιο μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου, ενώ τα τελευταία χρόνια οι βροχοπτώσεις έχουν περιορισθεί αρκετά. Αυτό σε συνδυσμό με την διαπίστωση ότι το νερό αποτελεί πολύτιμο πόρο,ανοίγουν νέες προοπτικές για τη δημιουργία άνυδρων κήπων με εντυπωσιακά αποτελέσματα αλλά και τεράστια οφέλη για αυτόν που τους δημιουργεί και τους προσέχει.
Ας πάρουμε τα πράγματα όμως από την αρχή,  και να σας εξηγήσω τι σημαίνει “άνυδρος μεσογειακός κήπος” και στη συνέχεια θα μοιραστώ μαζί σας μερικές πολύτιμες συμβουλές για την δημιουργία ενός  στο σπίτι σας.  “Άνυδρος κήπος” είναι αυτός που χρειάζεται ελάχιστο ή σχεδόν καθόλου νερό για να επιβιώσει καθώς τα φυτά που τον απαρτίζουν είναι από την φύση τους προσαρμοσμένα σε αυτές τις συνθήκες.

Ένα από τα πιο όμορφα παραδείγματα άνυδρου κήπου, σε μεγάλη κλίμακα φυσικά, είναι τα Κυκλαδίτικα νησιά μας. Και ποιός δεν έχει αναρωτηθεί πως είναι δυνατόν να φυτρώνει ζωή με χρώμα και να παίρνει σχήμα στην πάροδο του χρόνου, μέσα από την πέτρα και κάτω από τον δυνατό ήλιο. Κι όμως η παλέττα των ειδών και των χρωμάτων είναι τεράστια και αυτό το μαγικό τοπίο είναι πάρα πολύ εύκολο να το «μεταφέρουμε» και στο δικό μας σπίτι ή μπαλκόνι.
Τι φυτά όμως ταιριάζουν σε έναν τέτοιο κήπο όπως λογικά θα αναρωτηθείτε.

Στην οικογένεια λοιπόν των ξηρόφυτων ανήκουν το Δενδρολίβανο, η Λεβάντα, το Θυμάρι, η Ρίγανη, η Λεβαντίνη, η Σάλβια, το Σχίνο, η Γκάουρα, το Τεύκριο, η Μυρτιά, η Κουμαριά, το Σπάρτο, το Ιπποφαές, η Φιλλυρέα, η Λαδανιά, ο Ασπάλαθος, ο Μετροσίδερος, η Βεστρίτσια, η Αχίλλεια και άλλοι πολλοί θάμνοι και αρωματικά που αν συνδυαστούν σωστά, μπορούν δημιουργήσουν ένα καταπληκτικό αποτέλεσμα διαφορετικών χρωμάτων, μεγεθών και ανθοφορίας καθόλη τη διάρκεια του χρόνου. Δεν είναι όμως μόνο οι θάμνοι, οι πόες και τα αρωματικά αλλά υπάρχουν και δένδρα που είναι απόλυτα προσαρμοσμένα στην ξηρασία όπως για παράδειγμα η Ελιά, το Κυπαρίσσι, η Αριά, η Κρανιά και άλλα ,που αν συνδυαστούν με διάφορους ξυροφυτικούς θάμνους και αρωματικά φυτά μπορούν να δημιουργήσουν κήπους,  οι οποίοι είναι βγαλμένοι από την ελληνική μυθολογία.
Μια βασική αρχή ενός άνυδρου κήπου είναι ότι δεν μπορούμε να έχουμε καθόλου χλοοτάπητα (Γκαζόν) καθώς απαιτούνται μεγάλες ποσότητες νερού για την συντήρηση του, έτσι προσπαθούμε να το αποφεύγουμε όσο μπορούμε. Επίσης μεγάλη προσοχή πρέπει να δοθεί στην επιλογή των φυτών, να αγοράσετε μικρά φυτά ώστε να μπορούν να προσαρμοστούν πιο εύκολα και να τα φυτεύσετε στις αρχές του φθινοπώρου, ώστε να επωφεληθούν  από τις μερικές βροχοπτώσεις που είναι πιο έντονες τότε.

Θα πρέπει να προσέξετε επιπλέον να εμποδίζετε την εξάτμιση της υγρασίας του χώματος, για αυτό φυτέψτε περισσότερα φυτά στο τετραγωνικό ώστε να έχετε πιο παχιά βλάστηση.

Πριν κλείσω θα ήθελα να σας επισημάνω ότι κάποιες φορές χρειάζεται να κάνουμε ένα βαθύ πότισμα δηλαδή αραιό πότισμα με μεγάλες ποσότητες, που επιτρέπει στο νερό να εισχωρήσει βαθιά στο έδαφος και ενθαρρύνει το φυτό να αναπτύξει βαθιές ρίζες για να αντιμετωπίσει καλύτερα την ξηρασία.

Ένας απλούστατος τρόπος βαθύ ποτίσματος είναι να βάλετε  τα παιδιά σας να δημιουργήσουν μια μεγάλη λεκάνη , βάθους περίπου 20εκ. γύρω από το φυτό (ή γύρω από μία ομάδα μικρών φυτών) κατά την φύτευση. Κατά το πότισμα, η λεκάνη πρέπει να γεμίζει ως επάνω και να επιτρέπει στο νερό να εισχωρήσει βαθιά.
Για περισσότερες πληροφορίες και ερωτήσεις είμαι στην διάθεση σας και να επισκέπτεστε συχνά το “περιοδικό” γιατί όχι μόνο  θα αναπτύξουμε και άλλα θέματα γύρω από το τοπίο αστικό και μη, αλλά και θα οργανώσουμε και κάποιους περιπάτους, ώστε να γνωρίσουμε καλύτερα την ευρύτερη έννοια του τοπίου αλλά και της αρχιτεκτονικής του.

*Για περισσότερες πληροφορίες και για να επικοινωνήσετε με τον κ. Μαθιουδάκη, πατήστε εδώ