Λίνα Γριβογιάννη

Άνθρωποι είμαστε και λάθη κάνουμε, σωστά; Κι όλοι μας έστω και μία φορά βρεθήκαμε στη δυσάρεστη θέση να παρεξηγηθούμε με κάποιον άλλον. Όσο μεγαλείο ψυχής απαιτείται, όμως, από εκείνον που ζητά συγνώμη, άλλο τόσο χρειάζεται κι από την άλλη πλευρά. Προσωπικά έχω την εξής τακτική: εφ’ όσον αναγνωρίζω το λάθος μου, εξηγούμαι, ζητώ συγνώμη κι ευελπιστώ να λήξει το ζήτημα όμορφα κι ωραία. Μόνο που δε θέλω να επαναλαμβάνομαι λέγοντας «συγνώμη» ξανά και ξανά. Η Λίνα από την άλλη, είναι πιο επίμονη σε αυτό το ζήτημα. Ας δούμε τι πιστεύει το κορίτσι μας κι επανέρχομαι!

«Μέχρι πότε θα ζητάς συγνώμη;» (από τη Λίνα Γριβογιάννη)

Θέλω να πιστεύω ότι είμαι από εκείνους τους ανθρώπους που, όταν κάνουν ένα λάθος, το καταλαβαίνουν και ζητούν συγνώμη. Βέβαια, έχω κι ένα μεγάλο μειονέκτημα: μπορεί να ζητήσω συγνώμη ακόμη κι όταν δε φταίω. Μπορεί να ζητήσω συγνώμη γιατί νιώθω πως ταλαιπώρησα μία πωλήτρια και τελικά δεν ψώνισα ή γιατί μπαίνοντας στο ταξί κατά λάθος κοπάνησα την πόρτα.

Το ευχαριστώ και το συγνώμη δεν τσιγκουνεύομαι να τα πω! Διότι πάντα θεωρούσα ότι είναι από τους πυλώνες της ευγένειας και δεν πρέπει να τα τσιγκουνευόμαστε. Το κακό είναι, όμως, ότι στο θέμα του «ευχαριστώ» δεν υπάρχει πρόβλημα. Στο θέμα της «συγνώμης» είναι αρκετοί εκείνοι που λένε ότι πρέπει να έχει τα όριά της.

Πόσες φορές είναι αρκετό το να ζητάς συγνώμη, λοιπόν; Αν με ρωτήσετε, έχω να σας πω ότι μπορώ να τη ζητήσω όσες φορές θέλει κάποιος, αν δεν του φτάνει η μία φορά και το σφάλμα μου είναι τόσο βαρύ που δεν παραγράφεται με την πρώτη. Θεωρώ, όμως, μεγάλο λάθος να μπει κάποιος στη διαδικασία να ζητήσει συγνώμη αφού έχει καταλάβει το λάθος του και να μην τη δεχθεί ο άλλος αμέσως. Κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα να τον συγχωρέσουν, κανείς αλάνθαστος, όπως λένε,  κι αναμάρτητος ώστε να μη αποδεχθεί τη συγνώμη.

Όταν, λοιπόν, έρχομαι με μεγάλη ταπεινότητα ζητώντας συγνώμη και συνεχίζω να τη ζητάω, δεν το κάνω απλά γιατί ο άλλος δεν την έχει αποδεχθεί λεκτικά, αλλά γιατί δεν την έχει δεχθεί ουσιαστικά. Κι εκεί είναι το θέμα. Δεν είναι να πεις «ναι, τη δέχομαι», είναι να φαίνεται στις πράξεις σου και στη συμπεριφορά σου ότι όντως συγχωρείς τον άλλον κι ότι μέσα σου δεν του κρατάς το λάθος που έκανε. Εκεί φαίνεται η συγχώρεση. Αν, λοιπόν, κάποιος ζητήσει επίμονα συγνώμη κι ανήκει στη δική μου κατηγορία, είναι γιατί δεν έχει δει ακόμα την ουσιαστική συγχώρεση και γιατί έχει ανάγκη να ξεκαθαρίσει τα πράγματα μέσα από μία ξεκάθαρη κουβέντα.

«Αν η μία συγνώμη δεν αρκεί, τότε κάτι άλλο συμβαίνει.» (από την Αντιγόνη Αδαμοπούλου)

Τέλεια δεν είμαι σε καμία των περιπτώσεων. Ποιος είναι, άλλωστε; Έχω κάνει κι εγώ λάθη, έχω βρεθεί σε δυσάρεστες παρεξηγήσεις κι έχω ζητήσει συγνώμη.

Μόνο που όπως είπα και στον πρόλογο, χρειάζεται μεγαλείο ψυχής κι από τις δύο πλευρές. Θα κάτσω με τον άλλον, θα του εξηγήσω πως κατάλαβα το όποιο σφάλμα μου και θα του ζητήσω συγνώμη. Αλλά μία φορά και τέλος. Και σπάνια – πολύ σπάνια – θα μπω στη διαδικασία να το κάνω πάνω από μία φορά.

Γιατί δε μπαίνω στο φαύλο κύκλο της επανάληψης; Γιατί πολύ απλά όταν ζητάω συγνώμη για τα λάθη μου, φροντίζω την ίδια στιγμή να αποδείξω πως αυτή είναι ειλικρινής μέσα από τις πράξεις μου, όπως πολύ σωστά είπε κι η Λίνα. Αν παρ’ όλα αυτά ο απέναντί μου «μουλαρώνει» και το κρατάει μανιάτικο, τότε πολύ απλά αρχίζω να σκέφτομαι πως ο ίδιος εξαρχής δεν είχε την όποια σχέση μας σε εκτίμηση.

Τόσο στη συγνώμη, όσο και στη συγχώρεση δε χωρoύν εγωισμοί. Αν λοιπόν, ο άλλος βάζει τον εγωισμό του πάνω από μένα και τη σχέση μας, συγνώμη, αλλά δε θα πέσω και στα γόνατα κλαίγοντας. Κι όχι από εγωισμό, αλλά από αξιοπρέπεια. Γιατί το να ζητάς συγνώμη και να αναγνωρίζεις το λάθος σου απαιτεί αξιοπρέπεια. Αν λοιπόν, ο άλλος κάνει το δύσκολο, αυτόματα μία φωνούλα μέσα μου μου λέει να σηκώσω το κεφάλι περήφανα και να γυρίσω την πλάτη μου. Για να πεισμώνει και να μην του φτάνει η μία συγνώμη – η οποία είναι μέσα από την καρδιά μου – τότε σημαίνει πως δεν αξίζει τον κόπο να χαλάσω «τη ζαχαρένια μου».

Εφ’ όσον μέσα μου ξέρω πως εγώ από μεριάς μου έκανα το σωστό, από εκεί κι ύστερα δεν πρόκειται να αναλωθώ συναισθηματικά – τουλάχιστον όχι για πολύ. Σίγουρα μπορεί να πικραθώ αν μ’ έναν τέτοιο τρόπο λήξει μία σχέση, αλλά αυτό δε σημαίνει πως θα φορέσω και… πλερέζα! Σημαίνει πολύ απλά πως αυτός ο άνθρωπος ήταν ένα κεφάλαιο της ζωής μου το οποίο αργά ή γρήγορα θα έκλεινε.

Εν κατακλείδι, συμφωνώ με τη Λίνα πως πρέπει κι από τις δύο πλευρές να γίνεται μία ξεκάθαρη κουβέντα για να λυθεί η παρεξήγηση. Αλλά θεωρώ πως όταν αυτές οι συζητήσεις φτάνουν σε τέλμα, εν μέρει μπορεί να είναι και σε καλό, γιατί επαναπροσδιορίζεις τις σχέσεις σου με τους άλλους.

Εσείς τι πιστεύετε; Αρκεί η μία φορά που ζητάει κανείς συγνώμη;

Η θεατρική περίοδος έχει ξεκινήσει επισήμως και οι παραστάσεις η μία μετά την άλλη κάνουν πρεμιέρες, καλώντας μας να τις παρακολουθήσουμε. Άλλες συνεχίζονται από την προηγούμενη σαιζόν, άλλες τώρα ξεκινούν, σημασία έχει ότι οι επιλογές είναι πολλές και εμείς δεν έχουμε παρά να διαλέξουμε. Το ίδιο όμως συμβαίνει όμως και με το σινεμά, καθώς κάθε εβδομάδα όλο και πιο ενδιαφέρουσες ταινίες κυκλοφορούν, χωρίς να προλάβουμε να τις δούμε όλες… Η Αντιγόνη και εγώ σαν “παιδιά” που αγαπούν τις τέχνες αποφασίσαμε να χωριστούμε και να υπερασπιστεί η κάθε μία, μία από τις μορφές της. Μαντέψτε ποια υπερασπίζεται τι και υποστηρίξτε εκείνη που σας ταιριάζει περισσότερο, σας προκαλούμε!
«The theatre is a spiritual and social X-ray of its time» Stella Adler (από την Αντιγόνη Αδαμοπούλου)

Το σινεμά το αγαπώ, το έχετε καταλάβει, νομίζω, μέσα σε αυτόν το χρόνο που με βρίσκετε εδώ στο The K-Magazine. Δώσε μου ταινία και πάρε μου την ψυχή!!! Τέλος πάντων, το νόημα το πιάσατε!
Το θέατρο, όμως, νιώθω πως έχει να μου προσφέρει πολύ περισσότερα. Δε λέω πως μία καλή κοινωνική ταινία δε θα μου μεταφέρει κάποιο μήνυμα. Το σινεμά, όμως, είναι και λίγο σαν… «κονσέρβα». Τι εννοώ; Έχουν γίνει τα γυρίσματα, έχει γίνει το απαραίτητο μοντάζ κι απλά παρουσιάζεται στο θεατή το τελικό αποτέλεσμα.
Στο θέατρο γίνονται όλα μπροστά σου. Κι όταν λέμε όλα, εννοούμε όλα. Η εναλλαγή των σκηνικών, η προετοιμασία των ηθοποιών – καμιά φορά ακόμη κι επάνω στη σκηνή – η δράση, τα πάντα. Δεν ξέρω για σας, αλλά εμένα με μαγεύει όταν όλη αυτή η διαδικασία γίνεται μπροστά στα μάτια μου.
Έπειτα μου αρέσει η σιωπή που εμμέσως «επιβάλλεται» στην αίθουσα. Δεν έχει πατατάκια να κάνουν «κρατς κράτς», κινητά να χτυπάνε ανελέητα, ομιλίες – κατά βάση κουτσομπολιά – λες και δε μπορούν να το κάνουν κάποια άλλη στιγμή και να κρατήσουν για δύο ωρίτσες κλειστό το στοματάκι τους μερικοί. Εντάξει, συμβαίνουν κι αυτά πού και πού, αλλά είναι σπάνιο το φαινόμενο και συνήθως γίνεται από ασυναίσθητους. Κι ομολογώ πως σε μία ταινία περιπέτειας ή μία κωμωδία κι εγώ θα πετάξω ένα σχόλιο σχετικά με κάποιο στιγμιότυπο της ταινίας, αλλά ποτέ σε βαθμό που να ενοχλήσω τους γύρω μου.

Στο θέατρο δεν πας τόσο για το θίασο «ατραξιόν» όπως σε μία ταινία όσο για το θέμα της παράστασης. Σήμερα μάλιστα υπάρχουν τόσες επιλογές από παραστάσεις: μιούζικαλ, δράμα, κωμωδία, χοροθέατρο. Καμιά φορά μάλιστα μία παράσταση που ανεβάζει ένα καλλιτεχνικό εργαστήρι μπορεί να αποδειχθεί πολύ καλύτερη από την τελευταία ταινία του James Cameron για παράδειγμα.
Όταν ο ηθοποιός βρίσκεται επί σκηνής, στην ουσία «γδύνεται» μπροστά στο κοινό που τον παρακολουθεί. Όσο καλός ή κακός κι αν είναι, καταβάλλει επάνω στο σανίδι μία προσπάθεια που διήρκησε ακόμη και μήνες μέχρι την πρεμιέρα, ξεδιπλώνοντας ένα κομμάτι της ψυχής του. Ξεδιπλώνοντας λοιπόν αυτό το κομμάτι το είναι του, αποκτά μία μοναδική επαφή με το κοινό που κάθεται στην πλατεία, «αγγίζοντας» εκεί που στοχεύει το έργο. Με άλλα λόγια «μιλάει» στο θεατή μέσω του χαρακτήρα που υποδύεται και τον βάζει στη διαδικασία της περισυλλογής, ακόμη κι αν πρόκειται για μία κωμική παράσταση. Άλλωστε, ακόμη κι η κωμωδία είναι ένας τρόπος ώστε να δώσεις στο θεατή «τροφή για σκέψη», όπως αρέσκομαι να λέω.

Τέλος, όπως αναφέρεται και στον τίτλο μου, το θέατρο κάθε, μα κάθε στιγμή, αντικατοπτρίζει την εποχή κατά την οποία ανεβαίνει η εκάστοτε παράσταση. Ακόμη κι αν πρόκειται για ένα κλασσικό θεατρικό έργο, αυτό καταφέρνει πάντα να βάλει το θεατή στη διαδικασία είτε να κάνει τον παραλληλισμό με το σήμερα είτε να δει πως, αν όχι πάντα, συχνά… η ιστορία επαναλαμβάνεται. Κι όχι, αυτό δε γίνεται μόνο μέσω μίας επιθεώρησης!
Άσε που ειδικά στην εποχή μας, από τη στιγμή που τα ελληνικά θεατρικά δρώμενα βρίσκονται σε μία εμφανή περίοδο ακμής, με το φάσμα επιλογών που προσφέρεται, είναι κρίμα να μη στηρίζεις προσπάθειες εγχώριας παραγωγής και να τρέχεις στις Χολυγουντιανές παραγωγές!

«This only happens in the movies» – Woody Allen ( από τη Λίνα Γριβογιάννη)
Αυτή η φράση του αγαπημένου μου Woody Allen για μένα τα λέει όλα. Η μαγεία του σινεμά δεν μπορεί να συγκριθεί με τίποτα. Όταν τα φώτα σβήνουν και αρχίζουν οι τίτλοι και ξεκινά το ταξίδι, που δεν ξέρεις που θα καταλήξει που θα σε οδηγήσει πως θα είσαι και εσύ ο ίδιος σαν άνθρωπος όταν θα τελειώσει.
Αν και κάποια πράγματα συμβαίνουν μόνο στις ταινίες, παρόλα αυτά μας δίνονται μέσα από αυτές την απάντηση που ψάχνουμε, από εκεί που δεν το περιμένουμε. Μπορεί να είναι μία φράση ενός εκ των πρωταγωνιστών που θα μας κάνει να σκεφτούμε τα δικά μας λάθη, τις δικές μας επιλογές και να πάρουμε την απόφαση, που τόσο καιρό καθυστερούσαμε, ότι για παράδειγμα εμείς δεν θα αφήσουμε τα πράγματα να καταλήξουν εκεί που τα άφησε ο πρωταγωνιστής. Μπορεί βέβαια στη προσπάθεια μας να τα κάνουμε χειρότερα, αλλά σημασία έχει ότι προσπαθήσαμε.

Οι ταινίες έχουν ώρες παραστάσεων ό, τι ώρα θέλουμε και προσωπικά αγαπώ τις πολύ βραδινές που όταν βγαίνεις είναι 2 τη νύχτα, δεν κυκλοφορεί άνθρωπος μόνο εσείς που είδατε την ταινία και είναι σαν να έχετε ένα κοινό μυστικό, κάτι που οι υπόλοιποι αγνοούν. Επίσης είναι τόσο υπέροχη αυτή η αίσθηση του να είσαι αγκαλιά με τα ποπ-κορν και να παρακολουθείς σαν μην υπάρχει τίποτα άλλο γύρω σου στο σύμπαν που να σε απασχολεί. Είναι αυτές οι δυο ώρες που σου επιτρέπεται να βουτήξεις και να γίνεις ένα με τον κόσμο της ταινίας.

Το θέατρο ενώ το αγαπώ, πραγματικά το λατρεύω, δεν μπορώ ποτέ να είμαι τόσο άνετη όσο είμαι στο σινεμά. Θα προσέξω να μην κουνηθώ στην θέση μου, να μην μου ξεφύγει και βήξω, καθώς το θεωρώ ασέβεια προς τους ηθοποιούς που είναι πάνω στη σκηνή και δίνουν την ψυχή τους για να περάσω εγώ καλά. Όσο λοιπόν και αν θέλω να χαρώ μία θεατρική παράσταση, δεν μπορώ να την συγκρίνω με την ευελιξία και την άνεση που μου προσφέρει μία κινηματογραφική. Κι αν μου προτείνετε να πάμε σινεμά ή θέατρο, θα πώ ναι… αλλά με μεγαλύτερο ενθουσιασμό για την ταινία… Εσείς ;