πρόταση

Προτού ακόμα βγει η δεύτερη ταινία με τίτλο «Hunger Games: Catching Fire», η τριλογία της Suzanne Collins με είχε προβληματίσει. Με αφορμή την ταινία, λοιπόν, ας δούμε τι πραγματεύεται η συγγραφέας στα βιβλία της.

Σ’ ένα – ίσως όχι και τόσο – μακρινό μέλλον, η χώρα που γνωρίζαμε ως Βόρεια Αμερική παύει να υφίσταται. Πλέον η χώρα είναι γνωστή ως Πάνεμ κι είναι χωρισμένη σε Δεκατρείς Περιοχές. Για την ακρίβεια… σε Δώδεκα, μια που τον καιρό της επανάστασης ενάντια στην κυριαρχούσα πρωτεύουσα Κάπιτολ, η Περιοχή Δεκατρία σβήστηκε από το χάρτη. Οι Περιοχές ζούν σε καθεστώς απόλυτης φτώχειας κι υποταγής στο καθεστώς και τιμωρούνται ακόμα και μετά την επανάσταση με έναν μοναδικό τρόπο: κάθε χρόνο επιλέγονται από κάθε περιοχή ένα αγόρι κι ένα κορίτσι – οι οποίοι στα βιβλία κατονομάζονται ως «φόροι» – ηλικίας δώδεκα έως δεκαοκτώ ετών για να συμμετάσχουν στους Αγώνες Πείνας. Οι Αγώνες αυτοί δεν είναι παρά μία αρένα θανάτου. Εν ολίγοις τα παιδιά καλούνται να αλληλοσκοτωθούν μεταξύ τους, καθώς ο νικητής εξασφαλίζει το ευ ζην εφ’ όρου ζωής για αυτόν και την οικογένειά του, ενώ μία φορά το μήνα οι κάτοικοι της Περιοχής του νικητή εξασφαλίζουν τρόφιμα. Έτσι – σύμφωνα πάντα με την Κάπιτολ – όλοι είναι ικανοποιημένοι. Κι οι κάτοικοι των Περιοχών διεκδικούν μία ευκαιρία για αξιοπρεπή ζωή κι η Κάπιτολ περνάει το μήνυμά της πώς κάθε αντίσταση είναι ανώφελη. Α, δε σας είπα το άλλο το τρομακτικό, ε; Οι Αγώνες αυτοί μεταδίδονται σε εθνικό δίκτυο. Μιλάμε δηλαδή για ένα reality show θανάτου!

Κι έρχεται η στιγμή που το όνομα της μικρής Πρίμροοζ Έβερντιν μπαίνει για πρώτη φορά υποψήφιο. Το όνομά της επιλέγεται και τότε η μεγαλύτερη αδερφή της Πριμ, Κάτνις, δηλώνει εθελοντικά να πάρει τη θέση της Πριμ στους Αγώνες. Κανείς όμως, ούτε η ίδια η Κάτνις, δε μπορούσε να φανταστεί πως αυτοί οι Αγώνες Πείνας δε θα είναι τόσο συνηθισμένοι. Όπως κι ούτε αυτά που θα επακολουθούσαν. Άλλωστε κι η ίδια η Collins παρομοιάζει την ηρωίδα της, την Κάτνις, με την Κοτσυφόκισσα, ένα υβρίδιο που ήταν το σύμβολο της επανάστασης: «και οι δύο είναι πλάσματα που δεν έπρεπε να υπάρχουν».

Η αλήθεια είναι πως στην αρχή φοβόμουν πως πρόκειται γι’ άλλη μία σειρά γλυκανάλατης σειράς βιβλίου τύπου Twilight. Γι’ αυτό κι όταν στο βιβλιοπωλείο με ρώτησαν αν θέλω και τα τρία βιβλία αρνήθηκα κι αρκέστηκα μόνο στο πρώτο.
Παράλληλα, όμως δε φανταζόμουν πως ένα βιβλίο κατηγορίας young adult fiction θα ήταν τόσο τρομακτικό γιατί είναι λες και προμηνύει καταστάσεις. Αν εξαιρέσεις το όποιο ρομαντικό στοιχείο – το οποίο είναι στις σωστές δόσεις ώστε και να σε ξεκουράσει από την ένταση των βιβλίων αλλά και χωρίς να θυμίζει τη Bella που μόνο για τον Edward μιλάει σε τέσσερα βιβλία! – και τις έντονες σκηνές δράσεις που περιγράφονται, η σειρά «Αγώνες Πείνας» είναι μία τρομακτικά αληθοφανής απεικόνιση των επιπτώσεων του πολέμου ειδικά στους νέους ανθρώπους, των καταπιεστικών καθεστώτων και των μικρών κινήσεων όπου ο κόσμος ψάχνει την ελπίδα και τη σπίθα της επανάστασης. Η Collins εμπνεύστηκε το concept των Αγώνων από τη γνωστή μυθολογική ιστορία του Μινώταυρου, σύμφωνα με τον οποίο ο Μίνωας περίμενε κάθε χρόνο επτά νέους κι επτά νέες από την Αθήνα ως θυσία στο Μινώταυρο. Επιπλέον, η ονομασία της Πάνεμ προήλθε από τη λατινική έκφραση «Panem et Circenses» που σημαίνει – τι άλλο; -«άρτος και θεάματα». Βασισμένη σε αυτά, λοιπόν, η συγγραφέας παίζει με τα σκηνικά με τρομερή άνεση – από τη ζοφερή καθημερινότητα των περιοχών της Πάνεμ έως τη λαμπερή κι αριστοκρατική Κάπιτολ – και σκιαγραφεί χαρακτήρες και καταστάσεις με τέτοιο τρόπο που δε μπορείς να αποστασιοποιηθείς με τίποτα. Έτσι τι κάνεις; Απλά συνεχίζεις να διαβάζεις!

Τώρα γιατί είπα παραπάνω πως το μέλλον αυτό που περιγράφεται ίσως να μην είναι και τόσο μακρινό; Σκεφτείτε το λίγο και κάντε τους παραλληλισμούς. Μία χώρα που ζει υπό καθεστώς φόβου για τις επερχόμενες τιμωρίες από την εξουσία. Η φτώχεια κι ο φόβος εναντίωσης είναι βαθιά ριζωμένα στο πετσί του κόσμου. Η τιμωρία για την «αυθάδεια» των επαναστατών είναι η θυσία ανθρώπινων ζωών. Αν μπορούμε να λέμε πως κάτι είναι «πολύ καλό για να είναι αληθινό» τότε εδώ μπορούμε να υποστηρίξουμε πως είναι τόσο τρομακτικό που θα μπορούσε κάποια στιγμή να γίνει πραγματικότητα. Κι είναι αυτό που με κέρδισε στη σειρά. Διόλου τυχαίο άλλωστε πως κάθε βιβλίο έκανα το πολύ δύο μέρες να το διαβάσω!

Φιλική συμβουλή: Επειδή αφότου διάβασα το πρώτο βιβλίο έκατσα κι είδα την ταινία – το μικρόβιο της σύγκρισης βλέπετε! – έχω να πω πως τα βιβλία είναι μακράν καλύτερα. Στην ταινία παρατήρησα αλλαγές στην πλοκή που μπορώ να πω πως με «χάλασαν» ενώ εμμένει στις εφετζίδικες σκηνές δράσης με αποτέλεσμα να ξεφεύγεις από το νόημα που θέλει να σου περάσει το βιβλίο.

Η σειρά των βιβλίων έχει ως εξής: οι «Αγώνες Πείνας» είναι το πρώτο, η «Φωτιά» είναι το δεύτερο, ενώ η σειρά ολοκληρώνεται με την «Κοτσυφόκισσα» και κυκλοφορούν από τις εκδόσεις «Platypus».

Λίγα λόγια για τη συγγραφέα:
Η Αμερικανίδα Suzanne Collins αρχικά εργαζόταν ως σεναριογράφος παιδικών εκπομπών. Το 2003 άρχισε να ασχολείται με τη φανταστική πεζογραφία και μέχρι το 2007 είχε ολοκληρώσει τη σειρά «Τα Χρονικά της Κατωχώρας», η οποία αποτελείται από πέντε βιβλία. Η σειρά κέρδισε πολλά βραβεία και το 2008 η Collins, επηρεασμένη όπως προείπα από το μύθο του Θησέα και του Μινώταυρου, ξεκινάει τη σειρά «Αγώνες Πείνας», η οποία επίσης δέχτηκε βραβεύσεις και διθυραμβικές κριτικές.