"υπνική άπνοια"

Δεν ξέρω για εσάς, αλλά εδώ και λίγο καιρό, αν και έχω το ξυπνητήρι μου ετοιμοπόλεμο για το επόμενο πρωί (σε σημείο που πριν ξαπλώσω το check παραπέμπει λιγάκι σε OCD!)… τσουπ! Το μάτι γαρίδα και μάλιστα ελάχιστα λεπτά πριν την καθορισμένη ώρα αφύπνισης. Από τη μία σκέφτομαι “ωραία, ξύπνησα στην ώρα μου!”, αλλά από την άλλη δε θα έλεγα όχι σε αυτά τα εναπομείναντα λεπτά γλυκού ύπνου… Τι μου συμβαίνει;

               Αν συμβαίνει και σε σένα και σκέφτεσαι μήπως κάτι πάει στραβά, ήρθε η ώρα να πάρουμε μία ανάσα ανακούφισης, καθώς είναι απόλυτα φυσιολογικό – ακόμη κι αν είναι κομματάκι ενοχλητικό! Κι η αιτία είναι στο πόσο καλά εκπαιδεύσαμε το σώμα μας τόσο στην προετοιμασία για ύπνο όσο και στο πρωινό ξύπνημα. Με λίγα λόγια, πόσο καλά ρυθμισμένος είναι ο κιρκάδιος ρυθμός μας.

               Ο κιρκάδιος ρυθμός είναι στην ουσία το εσωτερικό μας “ρολόι” που καθορίζει τις βιολογικές μας λειτουργίες σε ένα εικοσιτετράωρο, συμπεριλαμβανομένου του ύπνου. Σε ό,τι αφορά τον ύπνο, όταν το φυσικό φως της μέρας αποχωρεί, το σώμα ξεκινά να παράγει μελατονίνη ώστε σταδιακά να προετοιμαστεί για ύπνο. Η διαδικασία αντιστρέφεται όταν το επόμενο πρωί εκτιθέμεθα στο φως του ήλιο: η παραγωγή μελατονίνης σταματά και το σώμα ξεκινά να βρίσκεται σε εγρήγορση.

               Εντούτοις, ο κύκλος του φυσικού φωτός δεν είναι ο μόνος παράγοντας που επηρεάζει το σώμα για το βράδυ, αλλά στην ουσία είναι τόσο οι συνήθειές μας πριν ξαπλώσουμε όσο και η ώρα που συνηθίζουμε να ξυπνάμε. Ξεκινώντας από μία συγκεκριμένη ώρα που ξαπλώνουμε και που ξυπνάμε (κι υπό την προϋπόθεση πως αυτός ο χρόνος μας προσφέρει έναν επαρκή ύπνο) τότε ο κιρκάδιος ρυθμός γίνεται πιο ακριβής και η ώρα που θα σηκωθούμε γίνεται σχεδόν σταθερή. Φυσικά, στο αποτέλεσμα, παίζουν ρόλο και συνήθειες όπως ένα ελαφρύ δείπνο κι η αποχή από καφεΐνη ή αλκοόλ αλλά και ο περιορισμός της χρήσης οθονών.

               Υπάρχουν περιπτώσεις που θα έπρεπε να ανησυχήσουμε αν ξυπνάμε νωρίς;

               Εφόσον ο ύπνος μας διαρκεί για επτά έως οκτώ ώρες κι αισθανόμαστε ξεκούραστοι όταν ξυπνάμε, τότε δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας, ακόμη κι αν η αφύπνιση έρχεται πριν από το ξυπνητήρι μας. Επίσης, είναι φυσιολογικό να ξυπνάμε για λίγο τις πρώτες πρωινές ώρες. Κατά βάση, κάνουμε το πιο βαθύ μας ύπνο κατά τις πρώτες τρεις ώρες αφότου αποκοιμηθούμε. Έπειτα, οι σύντομες αφυπνίσεις είναι λογικές αλλά θα πρέπει να μπορούμε να αποκοιμηθούμε ξανά χωρίς δυσκολία.

Ωστόσο, αν ξυπνάμε συχνά μέσα στη νύχτα ή αισθανόμαστε κουρασμένοι (ακόμη κι αν η διάρκεια του ύπνου μας ήταν η συνιστώμενη), καλό είναι να αναζητήσουμε ιατρική συμβουλή. Ο λόγος σε τέτοιες περιπτώσεις μπορεί να ποικίλει από άγχος ή και κατάθλιψη έως κάποια διαταραχή του ύπνου ή υπνική άπνοια.

Πηγή: Live Strong

Featured image: unsplash.com/@all_who_wander

Ο καλός ύπνος είναι βασικός. Είναι τόσο σημαντικός, επειδή η ποιότητα του ύπνου έχει σημασία για τα πάντα. Από το λαμπερό δέρμα μέχρι την αντιμετώπιση του στρες. Έτσι, αν ο σύντροφός σας ροχαλίζει, μπορεί να προκαλέσει ολέθρια αποτελέσματα. Το ροχαλητό του ατόμου δίπλα σας μπορεί να σας εμποδίσει όχι μόνο να κοιμηθείτε… Αλλά και να επηρεάσει την ποιότητα του ύπνου καθ’όλη τη διάρκεια της νύχτας, αλλά και τις σχέσεις σας.

Μελέτες, έδειξαν άλλωστε, πως τα ποσοστά διαζυγίου, στις περιπτώσεις που ο ένας από τους δυο ροχαλίζει, ήταν υψηλότερα.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η ένταση του ροχαλητού θα μπορούσε πραγματικά να ξυπνήσει ακόμα και το ίδιο το άτομο που εκπέμπει τον θόρυβο. Επομένως, φαίνεται ότι η απουσία αυτής της συνήθειας του αγαπημένου σας προσώπου θα μπορούσε να βελτιώσει το σώμα σας, το μυαλό σας… Αλλά και την μεταξύ σας σχέση. Το ερώτημα που προκύπτει όμως, είναι κατά πόσο μπορεί κάποιος να σταματήσει εντελώς το ροχαλητό.

Το ροχαλητό είναι δονήσεις που προκαλούνται όταν αναπνέουμε. Οι δονήσεις αυτές οφείλονται σε μερικώς παρεμποδιζόμενη οδό στο στόμα, τη μύτη ή το λαιμό. Το ροχαλητό επηρεάζει περίπου το 45% έως 50% των ενηλίκων. Είναι δηλαδή αρκετά συνηθισμένο και επιδεινώνεται όταν ξαπλώνουμε ανάσκελα, καθώς η γλώσσα πέφτει πίσω στον λάρυγγα.

Πώς αντιμετωπίζεται;

Οι άνθρωποι που είναι υπέρβαροι, πίνουν υπερβολική ποσότητα οινοπνεύματος ή έχουν ανατομικά προβλήματα με τη μύτη και το λαιμό θα είχαν περισσότερες πιθανότητες να ροχαλίσουν. Μια δίαιτα που βοηθάει στην απώλεια βάρους μπορεί με τη σειρά της να βοηθήσει και με το ροχαλητό. Μην πίνετε αλκοόλ πολύ αργά το βράδυ, και εάν καπνίζετε, κόψτε το. Αυτό θα μειώσει τη φλεγμονή στη μύτη και το λαιμό και θα διευκολύνει την αναπνοή. Όσο για τα πιο δραστικά μέτρα, αυτά περιλαμβάνουν χειρουργική επέμβαση, της οποίας τα αποτελέσματα ποικίλουν αναλόγως την ασθενή, τη θέση της γλώσσας του και το μέγεθος των αμυγδαλών του.

Το ροχαλητό μπορρεί να συνυπάρξει με την υπνική άπνοια. Εάν οι δύο αυτές καταστάσεις συνυπάρχουν συνήθως έχουν κοινή αιτία, συνεπώς αντιμετωπίζονται ταυτόχρονα. Ένας Ειδικός Χειρουργός – ΩΡΛ είναι σε θέση μετά την κλινική εξέταση και την ενδοσκόπηση να αναγνωρίσει τα συμπτώματα και τα αίτια και να προτείνει όλες τις απαραίτητες διαγνωστικές εξετάσεις, ώστε να προτείνει εξατομικευμένα την καταλληλότερη θεραπεία.

Featured image: pexels.com/@kampus

Σας έχει τύχει να ξυπνήσετε μέσα στη νύχτα νομίζοντας πως ο σύντροφος ή το παιδί σας σας μιλάει ενώ στην πραγματικότητα… κοιμούνται; Ή μήπως σας ανέφερε ένα πρωινό ο σύντροφός σας πως μιλούσατε τη νύχτα; Όμως φανερά ήσασταν κάπου στο όγδοο όνειρο και φυσικά δε θυμάστε καν το περιστατικό; Αν η απάντηση σε μία από αυτές τις ερωτήσεις (ή και στις δύο) είναι “ναι”… Τότε έχετε βιώσει μία σχετικά συνήθη συμπεριφορά ύπνου.

               Η ομιλία κατά τον ύπνο είναι μία μορφή παραϋπνίας. Αυτό σημαίνει μία παράταιρη συμπεριφορά κατά τον ύπνο. Σύμφωνα με στατιστικές, δύο στους τρεις ανθρώπους έχουν ζήσει (ή θα ζήσουν) έστω μία φορά στη ζωή τους. Αξίζει επίσης να σημειώσουμε πως η ομιλία στον ύπνο παρατηρείται περισσότερο στα παιδιά.

               Όσο κι αν μας φέρνει σε αμηχανία το επόμενο πρωί, η ομιλία κατά τον ύπνο συνήθως δεν είναι λόγος να ανησυχήσουμε. Εντούτοις, σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να είναι ένα προειδοποιητικό σινιάλο για κάτι που χρειάζεται διερεύνηση.

               Για να καταλάβουμε γιατί μπορεί κάποια στιγμή να μιλήσουμε στον ύπνο μας…

            Η πιο λογική εξήγηση που μπορούμε να δώσουμε είναι πως όταν κάποιος μιλάει στον ύπνο του, εξωτερικεύουν κάποια στοιχεία από το όνειρο που βλέπουν εκείνη τη στιγμή. Σκεφτείτε κάτι ανάλογο με το ζωάκι μας που μπορεί να μας τρομάζει όταν βλέπουμε τα πόδια του να τινάζονται. Όμως εκείνο στην πραγματικότητα ονειρεύεται πως τρέχει στη διάρκεια παιχνιδιού.

               Σύμφωνα με τους ψυχολόγους, υπάρχουν ενδείξεις σε μελέτες πως μπορεί όντως να υπάρχει συσχετισμός της ομιλίας κατά τον ύπνο με τα όνειρα. Όπως γνωρίζουμε, τα όνειρα ξεκινούν όταν βρισκόμαστε στο στάδιο ύπνου REM. Rapid Eye Movement) σημαίνει το στάδιο του βαθύ ύπνου. Εντούτοις, αυτές οι ενδείξεις δε μπορούν να θεωρηθούν αδιάσειστες, καθώς η ομιλία κατά τον ύπνο μπορεί να εκδηλωθεί ακόμη και σε στάδια εκτός του REM.

               Έχει παρατηρηθεί επίσης πως η ομιλία κατά τον ύπνο μπορεί να παρατηρηθεί σε συνδυασμό με άλλες συμπεριφορές… Όπως η υπνοβασία ή με νυχτερινό τρόμο (night terrors). Εδώ να ξεκαθαρίσουμε πως ό νυχτερινός τρόμος δεν έχει καμία σχέση με τους εφιάλτες. Στην πρώτη περίπτωση το άτομο δεν ξυπνά πλήρως και, όταν κάποιος προσπαθεί να το ξυπνήσει, το επεισόδιο μπορεί να διαρκέσει έως και 20 λεπτά χωρίς το άτομο να ανακτά άμεσα τη συνειδητότητά του. Επίσης, ακόμη κι όταν κάποιος ξυπνήσει, το μόνο που θυμάται είναι μία αίσθηση πανικού, σε αντίθεση με τον εφιάλτη που διαδραματίζεται στη διάρκεια του REM ύπνου.Οπότε και μπορεί να τον θυμηθεί.

               Τι λένε οι ειδικοί;

            Πολλές μορφές παραϋπνίας είναι καταστάσεις που παρατηρούνται στο στάδιο μεταξύ ύπνου κι αγρυπνίας. Έτσι η υπνοβασία ή, εν προκειμένω, η ομιλία κατά τον ύπνο μπορούν να συσχετιστούν με καταστάσεις όπου ο ύπνος διαταράσσεται. Αυτό βεβαίως συμβαίνει συνήθως εξαιτίας του άγχους ή της χρήσης αλκοόλ. Όμως μπορεί να συνδέεται και με πιο σοβαρά προβλήματα όπως μετατραυματικό στρες, υπνική άπνοια ή διαταραχές του REM ύπνου.

            Τι μπορούμε να κάνουμε;

               Αν και δεν είναι πολύ εύκολο να εξακριβώσει κανείς επακριβώς την “πηγή του κακού”, η καλύτερη αντιμετώπιση είναι η υιοθέτηση συνηθειών που εγγυώνται έναν ποιοτικό ύπνο. Αυτό, εκτός από ισορροπημένη διατροφή και τακτική άσκηση, περιλαμβάνει περιορισμό της κατανάλωσης αλκοόλ, μείωση του χρόνου που περνάμε σε μία οθόνη και η αποφυγή κατανάλωσης καφεΐνης. Τουλάχιστον τέσσερις ώρες πριν την βραδινή μας κατάκλιση. Ακόμη, οι ειδικοί συνιστούν να διατηρούμε ένα σταθερό ωράριο ύπνου. Να προσπαθούμε να κοιμόμαστε τουλάχιστον επτά έως οκτώ ώρες. Το δωμάτιο να είναι ήσυχο και σκοτεινό… Και σε μία μέση θερμοκρασία 18°C ώστε το σώμα να προετοιμαστεί κατάλληλα για ανάπαυση.

               Σε κάθε περίπτωση, αν η ομιλία κατά τον ύπνο είναι συχνή και συνοδεύεται από έντονο αίσθημα φόβου ή απότομες αντιδράσεις… Δεν διστάζουμε να απευθυνθούμε σε έναν ειδικό στις διαταραχές ύπνου.

               Πηγή: Cleveland Health Clinic

Featured image: unsplash.com/@sinileunen

Σίγουρα σε όλους μας έχει τύχει να ξυπνήσουμε ενοχλημένοι από το ροχαλητό του/της συντρόφου μας, γνωρίζοντας φυσικά πως αυτό δε γίνεται επίτηδες – όπως και να έχει, πρόκειται για πάθηση. Μπορεί να είναι περιστασιακό (λόγω ρινικής συμφόρησης ή κακής στάσης του σώματος στον ύπνο), μπορεί να είναι παθολογικό. Δεν παύει, όμως, να υφίσταται η ανάγκη διερεύνησής του, γιατί αν το ροχαλητό οδηγεί σε υπνική άπνοια, οι κίνδυνοι για την υγεία μας αυξάνονται.

Η υπνική άπνοια (η εξασθένηση ή και πλήρης παύση της αναπνοής για δευτερόλεπτα κατά τον ύπνο) μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρδιακού επεισοδίου κατά 30% μέσα σε ένα διάστημα τεσσάρων έως πέντε ετών. Με την παροχή οξυγόνου προς τους πνεύμονες να διακόπτεται, το σώμα τίθεται σχεδόν αυτόματα σε κατάσταση “fight-or-flight”, δηλαδή σε κατάσταση υπερέντασης ανάλογης με το αίσθημα κινδύνου στραγγαλισμού, με αποτέλεσμα η ροή του αίματος προς την καρδιά να μειώνεται. Αυτές οι δύο παρενέργειες αυξάνουν την αρτηριακή πίεση, φθείροντας σταδιακά την καρδιά. Συγκεκριμένα, μία νέα μελέτη παρατήρησε αύξηση της μάζας της αριστερής κοιλίας της καρδιάς, με αποτέλεσμα το όργανο να λειτουργεί πιο εντατικά κι άρα να κινδυνεύει με ταχύτερη φθορά. Η δε μεταβολή αυτή παρατηρήθηκε σε μεγαλύτερο ποσοστό σε γυναίκες, με αποτέλεσμα αυτές να θεωρούνται ομάδα υψηλότερου κινδύνου σε περίπτωση υπνικής άπνοιας.

Τι μπορεί να μας βοηθήσει να υποψιαστούμε την υπνική άπνοια;

Αρχικά, όταν εξαιτίας του ροχαλητού προκαλείται έλλειψη ύπνου, παρατηρούνται ζαλάδες, αδυναμία συγκέντρωσης, αίσθημα κόπωσης στη διάρκεια της ημέρας, αδυναμία στη μνήμη, ακόμη και κατάθλιψη. Σταδιακά και, όσο δεν διαγνώσκεται ή/και αντιμετωπίζεται, η υπνική άπνοια μπορεί να οδηγήσει σε χρόνιους πόνους, άσθμα και σύνδρομο ανήσυχων ποδιών (το οποίο συνήθως εκδηλώνεται με αίσθηση “μυρμηγκιάσματος”) και βεβαίως αυξάνονται τα προαναφερόμενα ρίσκα στο καρδιοαναπνευστικό.

Σε περίπτωση που υποψιάζεστε πως εσείς, ο/η σύντροφος σας ή μέλος της οικογένειάς σας παρουσιάζετε συμπτώματα υπνικής άπνοιας, ο θεράπων ιατρός θα προχωρήσει σε μία σειρά εξετάσεων, μεταξύ των οποίων είναι κι η μέτρηση του κορεσμού του οξυγόνου στο αίμα κατά τη διάρκεια του ύπνου – με το ελάχιστο επιτρεπτό ποσοστό του κορεσμού να είναι το 90%. Στη συνέχεια θα μπορέσει να διαπιστώσει αν πρόκειται όντως για υπνική άπνοια ή κάποια άλλη πάθηση που επηρρεάζει το ανώτερο αναπνευστικό σύστημα. Οπωσδήποτε, όμως, ο έλεγχος του ροχαλητού μπορεί σίγουρα να μας αποτρέψει από περαιτέρω επιπλοκές στην υγεία μας.

Όλοι ξέρουμε πως είναι να έχουμε δεύτερη σκέψη αν θα βάλουμε… τζατζίκι στην πίτα με το γύρο που λιγουρευτήκαμε (hey! Συμβαίνει, όσο τυπικοί κι αν είμαστε στη διατροφή μας!) ώστε να μην στρίψει αλλού το κεφάλι του/της ο/η σύντροφός μας λίγο αργότερα! Σίγουρα η κατανάλωση τροφών όπως το κρεμμύδι, το σκόρδο ή το αλκοόλ μπορούν να μας φέρουν σε δύσκολη θέση, όμως τι κάνουμε στην περίπτωση που η κακοσμία του στόματός μας δεν οφείλεται σε μία “παρασπονδία”; Προτού αρχίσουμε να μοιράζουμε χαρτονομίσματα στο φαρμακείο για διάφορα σκευάσματα που υπόσχονται θαύματα, ας δούμε κάποιους φυσικούς τρόπους να απαλλαγούμε από την κακή αναπνοή, μαζί μ τη σωστή στοματική υγιεινή, βεβαίως.

               01 Η μαγειρική σόδα είναι ένα διάσημο “αποσμητικό” για το στόμα, εξουδετερώνοντας την οξύτητα και καταστρέφοντας τα βακτήρια που προκαλούν κακοσμία. Κάνοντας στοματικές πλύσεις για τριάντα δευτερόλεπτα με νερό που περιέχει μισό κουταλάκι του γλυκού μαγειρική σόδα πρωί και βράδυ θα βάλουν τέλος στο πρόβλημα.

               02 Αν και χρησιμοποιείται κυρίως σε δερματικές παθήσεις, όπως έγκαυμα ή σπυράκια, η αλόη έχει αντιβακτηριδιακές ιδιότητες που καταπολεμούν την οδοντική πλάκα και ενισχύουν την παραγωγή σάλιου. Μερικές πλύσεις πρωί και βράδυ με χυμό αλόης μπορούν περιορίσουν κατά πολύ την κακοσμία – αρκεί να μην την καταπιούμε διότι λειτουργεί κι ως καθαρτικό!

               03 Έχουμε πει πόσο απαραίτητη είναι η σωστή ενυδάτωσή μας, επομένως αντιλαμβάνεστε πως και στη στοματική υγιεινή παίζει ουσιαστικό ρόλο, καθώς το νερό αυξάνει την παραγωγή σάλιου.

               04 Ένα ποτηράκι κόκκινο κρασί ευφραίνει καρδίαν και ταυτόχρονα προστατεύει το στόμα μας από βακτήρια που προκαλούν κακοσμία Ωστόσο δεν ξεχνάμε να ξεπλένουμε το στόμα με λίγο νερό ώστε να μη δημιουργηθούν λεκέδες στα δόντια.

               05 Ένα μήλο την ημέρα… και τον οδοντίατρο κάνει λίγο πιο πέρα! Η βιταμίνη C που περιέχει εξουδετερώνει τα βακτήρια, ενώ γενικότερα τα φρούτα και τα λαχανικά που απαιτούν περισσότερη μάσηση καθαρίζουν τα δόντια.

               06 Το μαύρο και το πράσινο τσάι περιέχουν πολυφαινόλες οι οποίες εμποδίζουν την ανάπτυξη βακτηρίων στο στόμα. Ένας ακόμη καλός λόγος να αντικαταστήσουμε τον απογευματινό μας καφέ μ’ ένα φλιτζάνι τσάι!

               07 Η μάσηση τσίχλας (χωρίς ζάχαρη πάντα!) μέσα στη μέρα μπορεί να απομακρύνει υπολείμματα φαγητού που σφηνώνουν στα δόντια και που γίνονται εστία ανάπτυξης βακτηρίων, ενώ επίσης αυξάνεται η παραγωγή σάλιου.

               08 Αν και μάλλον θεωρείται αυτονόητο, η διακοπή του τσιγάρου μπορεί να αλλάξει ριζικά τη στοματική υγιεινή μας. Γενικότερα τα προϊόντα καπνού ευνοούν την ανάπτυξη βακτηρίων στο στόμα, ενώ μακροπρόθεσμα μπορούν να προκαλέσουν ασθένειες των ούλων ή ακόμη και καρκίνο του στόματος. Και όχι, το ηλεκτρονικό τσιγάρο δεν είναι εξαίρεση!

               09 Ο ύπνος παίζει βασικό ρόλο στη συνολική μας υγεία, άρα είναι απαραίτητο να είναι ομαλός. Το ροχαλητό κι ο ύπνος με το στόμα ανοιχτό μειώνουν την παραγωγή σάλιου κι αυξάνουν τα βακτήρια του στόματος. Επίσης, η κακοσμία μπορεί να είναι ένδειξη υπνικής άπνοιας, οπότε καλό είναι να συμβουλευτούμε έναν ειδικό για περαιτέρω έλεγχο. Τέλος, φροντίζουμε πάντα για την καθαριότητα οποιουδήποτε οδοντικού πρόσθετου, όπως τα μασελάκια.

               10 Όσο περίεργο κι αν ακούγεται, ο διαλογισμός αλλά κι η yoga βοηθούν στην απελευθέρωση τοξινών από τη μύτη και άλλα τμήματα του αναπνευστικού, όπως… ναι, σωστά, το στόμα!

               Φυσικά, αν παρατηρήσουμε πως η κακοσμία επιμένει, καλό είναι να απευθυνόμαστε στον οδοντίατρό μας προκειμένου να διαπιστώσει αν οφείλεται σε κάποια οδοντιατρική πάθηση. Αν κι εκείνος δε δύναται να δώσει εξήγηση, τότε είναι πιθανό η κακοσμία να μαρτυρά ένα σοβαρότερο πρόβλημα υγείας, όπου ο καλύτερος που μπορεί να μας καθοδηγήσει είναι ο θεράπων ιατρός μας.