ΕΡΕΥΝΕΣ

Τα ζώα, ως γνωστόν, είναι όντα της συνήθειας. Ειδικά όσοι ζούμε ή έχουμε ζήσει με σκύλο ή γάτα, θα έχετε παρατηρήσει πως ξέρει ακριβώς πότε είναι η ώρα για φαγητό ή για τη βόλτα του. Προσωπικά, πάντα με εκπλήσσει το πώς ο δικός μου σκύλος θα αρχίσει τα νάζια λίγο πριν την προκαθορισμένη ώρα της εξόδου του ή το staring game όταν πλησιάζει η ώρα του φαγητού! Και δε μπορεί να το ζω μόνο εγώ αυτό!

Βέβαια, το αν τα ζώα αντιλαμβάνονται επακριβώς την έννοια του δευτερολέπτου ή το πόση ώρα πέρασε από την ώρα που ο σκύλος μας γύρισε από τη βόλτα του είναι υπό συζήτηση. Όμως μία έρευνα που διεξήχθη από το Northwestern University του Illinois και που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό Nature Neuroscience μας κατευθύνει προς το συμπέρασμα πως τα ζώα αντιλαμβάνονται την πάροδο του χρόνου.

Οι επικεφαλής επιστήμονες της έρευνας, Daniel Dombeck και James Heys τοποθέτησαν ένα ποντίκι σε έναν ειδικό μηχανικό διάδρομο (παρόμοιο με το γνωστό διάδρομο που υπάρχει στα γυμναστήρια) μπροστά σε μία οθόνη εικονικής πραγματικότητας (VR). Προκειμένου να ανταμειφθεί με λιχουδιά, το ποντίκι έπρεπε να διασχίσει έναν εικονικό διάδρομο και να σταθεί μπροστά σε μία (εξίσου) εικονική πόρτα και να περιμένει μπροστά της για έξι δευτερόλεπτα μέχρι αυτή να ανοίξει κι έπειτα να περάσει μέσα από την πόρτα. Όταν το ποντίκι συνήθισε τη διαδικασία, οι επιστήμονες έκαναν την πόρτα αόρατη, χωρίς όμως να αλλάξουν την υφή των διαδρόμων ώστε το ποντίκι να είναι σίγουρο πως η πόρτα είναι κάπου εκεί. Όταν έφτασε στο τέλος του διαδρόμου, το ποντίκι περίμενε και πάλι για έξι δευτερόλεπτα, ακόμη και όταν η πόρτα δεν ήταν εκεί.

Σε δήλωσή του, ο Dr. Dombeck αναφέρει: “Πριν από το πείραμα, η απάντηση στο αν ο σκύλος μας αντιλήφθηκε πως πέρασε ο διπλάσιος χρόνος από την ώρα που θα έπρεπε να φάει ήταν αβέβαιη. Στο πείραμά μας, το ποντίκι δε γνωρίζει αν η πόρτα είναι ανοιχτή ή κλειστή, επειδή δεν τη βλέπει. Επομένως, για να ολοκληρώσει τη δοκιμασία, πρέπει να χρησιμοποιήσει τη δική του αντίληψη για το χρόνο, εκείνη που έχει δημιουργήσει ο εγκέφαλός του”.

Στη διάρκεια του πειράματος, ο Dombeck κι ο Heys εστίασαν στην περιοχή του εγκεφάλου που σχετίζεται με τη μνήμη και την πλοήγηση. Κατά την απεικόνιση της εγκεφαλικής δραστηριότητας του ποντικιού στη διάρκεια του πειράματος, οι νευρώνες στη συγκεκριμένη περιοχή είχαν ενεργοποιηθεί στο έπακρο. Όσο το ποντίκι προχωρούσε στο διάδρομο, οι νευρώνες ήταν στο ανώτατο της λειτουργίας τους. Όταν, όμως, έφτασε μπροστά στην πόρτα, αυτοί οι νευρώνες “απενεργοποιήθηκαν” κι ενεργοποιήθηκαν άλλοι, οι οποίοι σηματοδοτούσαν την έκπληξη και τη νέα ανακάλυψη – εν προκειμένω, η απουσία της πόρτας.

Οι δύο επικεφαλής της έρευνας θεωρούν πως αυτή η μελέτη μπορεί να εφαρμοστεί και σε έρευνες αναφορικά με το Alzheimer, βοηθώντας τους ασθενείς να επανεργοποιήσουν την αίσθηση του χρόνου, σύμπτωμα που συχνά παρουσιάζεται σε ανοϊκούς ασθενείς.

Την επόμενη φορά, λοιπόν, που σηκωθείτε λίγο πιο αργά το πρωί του Σαββάτου για τη βόλτα του σκύλου σας, μη διανοηθείτε πως δεν έχει διαφορά για εκείνον. Την καταλαβαίνει και με το παραπάνω!

Ζώντας σε στενή επαφή με τους ανθρώπους, ο σκύλοι έχουν αναπτύξει συγκεκριμένες ικανότητες που τους επιτρέπουν να αλληλεπιδρούν και να επικοινωνούν αποτελεσματικά με τους ανθρώπους. Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι ο εγκέφαλος των σκύλων μπορεί εντοπίσει συναισθηματικά σήματα που περιέχονται στη φωνή ενός ανθρώπου, στη μυρωδιά του σώματος και στη στάση, και να διαβάσουν τα πρόσωπά τους.

Στη μελέτη, οι δημιουργοί παρακολουθούσαν τι συνέβαινε όταν έδειχναν φωτογραφίες των ίδιων δύο ανθρώπων (ενός άντρα και μίας γυναίκας) σε 26 σκύλους που ταΐζονταν. Οι εικόνες τοποθετήθηκαν στρατηγικά στα πλάγια της οπτικής γραμμής των ζώων και οι φωτογραφίες έδειχναν ένα ανθρώπινο πρόσωπο που εξέφραζε ένα από τα έξι βασικά ανθρώπινα συναισθήματα: θυμός, φόβος, χαρά, λύπη, έκπληξη, αηδία ή να είναι ουδέτερο.

Οι σκύλοι έδειχναν μεγαλύτερη ανταπόκριση και καρδιακή λειτουργία όταν τους έδειχναν φωτογραφίες που εξέφραζαν διεγερτικές συναισθηματικές καταστάσεις, όπως θυμό, φόβο και χαρά/ευτυχία. Επίσης, χρειάστηκαν περισσότερο χρόνο να συνεχίζουν το φαγητό τους αφότου είδαν αυτές τις εικόνες. Ο ανεβασμένος καρδιακός ρυθμός των σκύλων έδειξε ότι σε αυτές τις περιπτώσεις βίωναν υψηλότερα επίπεδα στρες.

Επιπρόσθετα, οι σκύλοι έτειναν να γυρίζουν το κεφάλι τους στα αριστερά όταν έβλεπαν ανθρώπινα πρόσωπα με θυμό, φόβο ή χαρά. Το αντίθετο συνέβαινε όταν τα πρόσωπα έδειχναν έκπληξη, πιθανώς γιατί οι σκύλοι το έβλεπαν σαν μία μη-απειλητική, χαλαρή έκφραση.

«Τα εμφανώς διεγερτικά, αρνητικά συναισθήματα φαίνεται να επεξεργάζονται από το δεξί ημισφαίριο του εγκεφάλου των σκύλων, και τα πιο θετικά συναισθήματα από το αριστερό ημισφαίριο», είπε o Marcello Siniscalchi του Università degli Studi di Bari  στην Ιταλία.

Αυτά τα αποτελέσματα στηρίζουν κι εκείνα άλλων μελετών που έχουν γίνει σε σκύλους κι άλλα θηλαστικά. Αυτά δείχνουν ότι η δεξιά πλευρά του εγκεφάλου παίζει έναν πιο σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση της συμπαθητικής εκροής στην καρδιά. Αυτό είναι ένα βασικό όργανο για τον έλεγχο της «μάχομαι ή φεύγω» συμπεριφορικής αντίδρασης που είναι απαραίτητη για την επιβίωση.

Πηγή