λαχανικά

Οι Έλληνες, ως φημισμένοι καλοφαγάδες, συνήθως τρώμε συγκεκριμένα είδη θαλασσινών την Καθαρή Δευτέρα.
Λαχταριστές νηστίσιμες λιχουδιές όπως χταποδάκι, καλαμαράκια, μύδια και γαρίδες, μια μεγάλη ποικιλία λαχανικών τουρσί, ειδικά μικρές πράσινες πιπεριές, καρότα και κουνουπίδι, ελιές και σαλάτες, που φαίνεται να έχουν δημιουργηθεί ειδικά για το μοναδικό ψωμί της ημέρας, τη λαγάνα.
Οι σαλάτες είναι φυσικά και αυτές νηστίσιμες, όπως η ταραμοσαλάτα που είναι φτιαγμένη από αυγά ψαριού. Όσο για επιδόρπιο, νηστίσιμος χαλβάς και κουλουράκια στη διάθεσή μας.

ΠΙΟ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ….
Θαλασσινά: γαρίδες, καραβίδες, αστακός, καβούρια, χταπόδια, καλαμάρια, σουπιές.
Οστρακοειδή: μύδια, στρείδια, κυδώνια, γυαλιστερές.
Όσπρια: φασολάδα, μαυρομάτικα σαλάτα.
Λαχανικά: κάθε λογής σαλάτες και τουρσί
Λαγάνα
Γλυκά: χαλβάς, γλυκά του κουταλιού και γλυκά του ταψιού

               Όταν αποφασίζουμε να αποκτήσουμε πιο υγιεινές διατροφικές συνήθειες, η πρώτη μας σκέψη (που μπορεί και να μας αποθαρρύνει κάποιες φορές) είναι οι περιορισμοί. Κακά τα ψέματα, τα μπισκότα και τα πατατάκια δε θα έχουν πια περίοπτη θέση στην κουζίνα μας – θα την καταλάβουν τα δημητριακά, τα λαχανικά, τα φρούτα… Παρ’  όλα αυτά, όσο κι αν ακολουθούμε τους κανόνες αναφορικά με αυτούς τους περιορισμούς, ρόλο στην επίτευξη το όποιου στόχου – κι ειδικότερα στην απώλεια περιττού σωματικού λίπους – παίζει κι η ώρα που τρώμε.

               Στη διάρκεια μίας μελέτης του Πανεπιστημίου του Surrey, οι ερευνητές χώρισαν δεκατρείς υγιείς εθελοντές σε δύο ομάδες: στην πρώτη οι συμμετέχοντες έτρωγαν πρωινό μιάμιση ώρα αργότερα από την ώρα που ξυπνούσαν και δείπνο μιάμιση ώρα αργότερα από το συνηθισμένο τους, ενώ στη δεύτερη ομάδα τα χρονικά μοτίβα παρέμειναν ίδια, αναλόγως τις συνήθειες των συμμετεχόντων. Η μελέτη διήρκησε δέκα εβδομάδες, ενώ επίσης αξίζει να σημειώσουμε πως δεν υπήρχε κανένας απολύτως περιορισμός στις διατροφικές επιλογές των εθελοντών.

               Στο τέλος της μελέτης η πρώτη ομάδα είχε περιορίσει κατά τέσσερις έως τεσσερισήμισι ώρες την πρόσληψη τροφής μέσα στην μέρα κι οι συμμετέχοντες παρατήρησαν την αλλαγή που σε άλλες δίαιτες παρατηρείται δυσκολότερα: είχαν παρουσιάσει απώλεια λίπους. Επίσης, είχαν μειωμένη πρόσληψη θερμίδων, αλλά κι ελαφρώς μειωμένη LDL χοληστερόλη, η αύξηση της οποίας συχνά συνδέεται με κινδύνους για την υγεία μας. Οι συμμετέχοντες της δεύτερης ομάδας, από την άλλη, δεν παρουσίασαν καμία αλλαγή.

               Όμως, οι εθελοντές της πρώτης ομάδας ανέφεραν πως δύσκολα θα μπορούσαν να τηρήσουν αυτό το πρόγραμμα διατροφής, κυρίως επειδή οι κοινωνικές κι οικογενειακές υποχρεώσεις μπορούν πάντα να το επηρεάσουν – αν και το 43% θα δεχόταν να συνεχίσει το πρόγραμμα αν οι ώρες ήταν πιο ευέλικτες.

               Η έρευνα, αν και προκαταρκτική, φαίνεται να συμφωνεί με τα ευρήματα άλλων ερευνών που σχετίζονται με τις ώρες που τρώμε μέσα στη μέρα αλλά και τις χρονικές αποστάσεις ανάμεσα στα γεύματά μας. Ανάμεσα σε αυτά είναι ο προαναφερόμενος περιορισμός λίπους, αλλά και του σακχάρου του αίματος και της LDL χοληστερόλης, το αίσθημα κορεσμού που διαρκεί (μειώνοντας έτσι το ένοχο “τσιμπολόγημα”) και μακροπρόθεσμα λειτουργεί ως μηχανισμός ενάντια στην παχυσαρκία αλλά και σε προβλήματα υγείας που επηρεάζουν την ποιότητα ζωής μας.

               Φυσικά, δεν ξεχνάμε πως προτού επιλέξουμε οριστικά μία συγκεκριμένη δίαιτα, καλό είναι να έχουμε συμβουλευτεί τον προσωπικό μας ιατρό ή κι έναν ειδικό διατροφολόγο – άλλωστε το ευ ζην δε βασίζεται… σε προσωπικά πειράματα, αλλά σε ένα σύνολο ενεργειών που επιβεβαιωμένο θα το επηρεάσουν προς το καλύτερο!

Η καθημερινή κατανάλωση περισσότερων φρούτων και λαχανικών συμβάλλει ουσιαστικά στη μείωσητου κινδύνου εμφάνισης πολλών χρόνιων ασθενειών, όπως της αρτηριακής πίεσης,της παχυσαρκίας, των καρδιαγγειακών και κάποιων μορφών καρκίνου.

Είναι αποδεδειγμένο ότι για κάθε μερίδα φρούτων ή λαχανικών που καταναλώνετε, προστατεύετε τον οργανισμό σας από καρδιαγγειακό επεισόδιο και από διάφορες μορφές καρκίνου (-20%). Άλλα πλεονεκτήματα που προκύπτουν από την κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, είναι η μείωση της εμφάνισης καταρράκτη,των συμπτωμάτων του άσθματος, η βελτίωση της λειτουργίας του εντέρου και η βελτίωση του ελέγχου του διαβήτη. Επίσης, με την αυξημένη πρόσληψη φρούτωνκαι λαχανικών στη διατροφή μειώνονται οι συνολικές θερμίδες – έτσι, μπορούμε ναδιατηρήσουμε ένα υγιέστερο βάρος.

Γιατί είναι τόσο υγιεινά τα φρούτα και τα λαχανικά;

Τα φρούτα και τα λαχανικά, εκτός του το ότι περιέχουν πληθώρα βιταμινών, μετάλλων και φυτικών ινών, περιέχουν και φυτικά ή φυτοχημικά συστατικά, όπως φλαβονοειδήκαι φυτοοιστρογόνα. Μερικά από αυτά τα φυτοχημικά έχουν αντιοξειδωτική δράση, που βοηθούν στη μείωση της καταστροφής των κυτταρικών μεμβρανών. Άλλα φυτοχημικά πιστεύεται ότι έχουν προστατευτική δράση στην εμφάνιση καρκινωμάτων ή αυξάνουν τα ένζυμα που προστατεύουν το ήπαρ.

Τα φυτοχημικά και τα φυτικά συστατικά είναι συστατικά των φρούτων και των λαχανικών και έχουν προστατευτική δράση. Τα συμπληρώματα βιταμινών και μετάλλων δεν περιέχουν τις φυτοχημικές ή φυτικές ιδιότητες των φρούτων και των λαχανικών, οπότε δεν έχουν τα ίδια αποτελέσματα για την υγεία μας.

Πώς υπολογίζουμε τη μερίδα των φρούτων και των λαχανικών;

Τα φρούτα και τα λαχανικά μπορούν να καταναλωθούν φρέσκα, κατεψυγμένα, κονσερβοποιημένα, σαν χυμός ή αποξηραμένα. Οι πατάτες και κάποια άλλα αμυλούχαλαχανικά, όπως η γλυκοπατάτα, ο αρακάς και κάποια είδη μπανάνας, υπολογίζονται στην ομάδα του ψωμιού και των δημητριακών. Τα τρόφιμα αυτά δεν μπορούν να υπολογιστούν ως λαχανικά.

Με τι αντιστοιχεί μια μερίδα φρέσκο φρούτο;

Φρέσκα φρούτα

Ένα μέτριο φρούτο, όπως:

• 1 μήλο
• ½ μπανάνα
• 1 αχλάδι
• 1 πορτοκάλι
• 1 νεκταρίνι
• 2 δαμάσκηνα
• 2 μανταρίνια
• 3 βερίκοκα
• 2 ακτινίδια
• 7 φράουλες
• 14 κεράσια
• ½ γκρέϊπφρουτ
• 1 φέτα παπάγια
• 1 φέτα πεπόνι
• 1 μεγάλη φέτα ανανά
• 2 φέτες μάνγκο

Αποξηραμένα φρούτα

Ως μερίδα ορίζεται:

• 1 κουταλιά σταφίδες (Κορίνθου ή σουλτανίνες)
• 1 κουταλιά ανάμικτα φρούτα
• 2 σύκα
• 3 δαμάσκηνα
• 1 χούφτα μπανάνα

Κονσερβοποιημένα φρούτα

Η μερίδα αντιστοιχεί στην ίδια ποσότητα που θα καταναλωνόταν αν ήταν φρέσκα. Υπολογίστε δηλαδή:

• 2 κομμάτια αχλάδι ή ροδάκινο
• 6 κομμάτια βερίκοκο
• 8 φέτες γκρέιπφρουτ

Οι κονσέρβες σε φυσικό χυμό φρούτου είναι υγιεινότερες.

Χυμοί

1 μερίδα είναι ένα μέτριο ποτήρι (150ml) 100% φυσικού χυμού. Ο χυμός υπολογίζεται σαν μια μερίδα, άσχετα με την ποσότητα που καταναλώνεται μέσα στην ημέρα.

Για τη συνέχεια του άρθρου σχετικά με τα λαχανικά που πρέπει να καταναλώνουμε, μπορείτε να μπείτε εδώ.

Κείμενο: Πάρης Παπαχρήστος & Χριστίνα Φοντόρ

Όταν στρεφόμαστε σε έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής, απαραίτητες είναι και οι μετατροπές στη λίστα με τα ψώνια μας. Αυτές οι μετατροπές είναι πολύ ευκολότερες όταν φροντίζουμε στη λίστα να περιλαμβάνονται οι κατάλληλες τροφές κι όχι απαραίτητα οι πιο “trendy”. Οι κατάλληλες τροφές είναι τόσο απλές που, ενίοτε, τις παραβλέπουμε.

01 Τα αυγά είναι μία από τις πιο εύκολα προσβάσιμες πηγές θρεπτικών συστατικών και πρωτεΐνης και μπροούν να προστεθούν στο πρωινό μας, στις σαλάτες μας, στα σνακ μας ή ακόμη και στο κυρίως γεύμα μας. Επίσης, όταν είναι βρασμένα, είναι ακόμη πιο εύκολη η χρήση τους σε σαλάτες και διατηρούνται για μία εβδομάδα στο ψυγείο. Ωστόσο, λόγω της υψηλής περιεκτικότητας των κρόκων σε χοληστερόλη, σε περιπτώση αυξημένου ρίσκου καρδιοπάθειας κι ανάλογα με τον κίνδυνο, το ανώτατο επιτρπτό όριο είναι δύο έως τέσσερις κρόκοι τη βδομάδα. Ειδάλλως, ένα αυγό την ημέρα μπορεί πάντα να προστεθεί στο πιάτο μας.

02 Τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά πρέπει να αποτελούν το ένα τρίτο της διατροφής μας, επομένως πρέπει πάντα να βρίσκονται στη λίστα με τα ψώνια του σούπερ μάρκετ. Και γιατί όχι; Είτε καταναλώνονται ωμά, βρασμένα ή ψητά, μπορούν να συνοδεύσουν το κάθε μας πιάτο. Τα δε πράσινα φυλλώδη λαχανικά, όπως το σπανάκι, μπορούν να γίνουν και βάση για smoothies.

03 Είχαμε μιλήσει αναλυτικά για τη διατροφική αξία των μούρων, τα οποία μας εξοπλίζουν με απαραίτητα αντιοξειδωτικά και βιταμίνες, όπως τη C. Τα απολαμβάνουμε με γιαούρτι και δημητριακά στο πρωινό μας, σε φρουτοσαλάτες ή smoothies, αλλά είναι έξοχα και σκέτα!

04 Στο εξωτερικό το “greek yogurt” θεωρείται διατροφικός θησαυρός. Είναι δυνατόν, λοιπόν, εμείς να το αγνοούμε που το έχουμε στα χέρια μας ανά πάσα στιγμή; Πλούσιο σε χρήσιμα για τη λειτουργία του πεπτικού μας συστήματος προβιοτικά και σε πρωτεΐνες, ένα γιαούρτι με χαμηλά λιπαρά μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως βάση σε πρωινά μπολ και smoothies, αλλά και να αντικαταστήσει σάλτσες και sauces.

05 Το κοτόπουλο, η γαλοπούλα, ο σολομός αλλά και τρόφιμα όπως η κινόα είναι εξαιρετικές πηγές άπαχων πρωτεϊνών. Μάλιστα υπάρχουν προϊόντα, όπως burgers γαλοπούλας, τα οποία χρειάζονται ελάχιστο χρόνο προετοιμασίας. Έτσι μπορούμε να έχουμε σε μικρό διάστημα ένα νόστιμο και ταυτόχρονα θρεπτικό γεύμα.

Και τώρα που ολοκληρώσατε την ανάγνωση, ελέξτε πάλι τη λίστα με τα ψώνια σας… τα έχετε γράψει όλα τα απαραίτητα;

Κάθε (μα κάθε!) Γενάρη όλοι μας βάζουμε στόχους που θέλουμε να πετύχουμε τη νέα χρονιά. Να κάνουμε περισσότερα ταξίδια, να ξεκινήσουμε ένα σωστό πρόγραμμα γυμναστικής, να διαβάσουμε περισσότερα βιβλία… και σχεδόν ποτέ δε λείπει η επιθυμία να αποκτήσουμε πιο υγιεινές διατροφικές συνήθειες. Αν είστε από εκείνους που έχετε βάλει το τελευταίο στόχο, έχει φτάσει ο Μάρτιος κι ακόμη δεν το έχετε καταφέρει, μην απελπίζεστε! Έχετε ακόμη χρόνο για να το πετύχετε! Αρκεί να φροντίσετε από εδώ και στο εξής να μη λείπουν κάποια υλικά από την κουζίνα σας!

01 Φρούτα και λαχανικά. Βασικό συστατικό της κουζίνας μας πρέπει να είναι η φρεσκάδα κι αυτή εξασφαλίζεται όταν εφοδιαζόμαστε με τα φρούτα και τα λαχανικά. Είναι πλούσια σε βιταμίνες, ιχνοστοιχεία κι άλλα θρεπτικά συστατικά που μπορούν να μας προστατεύσουν από χρόνιες παθήσεις όπως καρδιαγγειακά νοσήματα, παχυσαρκία κι άνοια. Φροντίζουμε, λοιπόν, να εντάξουμε στη διατροφή μας τα εκάστοτε προϊόντα εποχής αλλά και τα “all season”. Όσο για το πώς μπορούμε να τα καταναλώσουμε; Από επιλογές άλλο τίποτα! Γαρνιτούρες, (φρουτο)σαλάτες, σε smoothies ή και σκέτα ως σνακ… δεν αρκούν; Κάποια λαχανικά μπορούν να γίνουν και πρώτη ύλη για burgers!

02 Γιαούρτι. Στο εξωτερικό το λένε “greek yogurt” και… πίνουν νερό στ’ όνομά του! Είναι δυνατόν να το παραλείπομε εμείς από τη διατροφή μας, μία τόσο πλούσια πηγή πρωτεϊνών, ασβεστίου και καλίου; Ειδικά το στραγγιστό γιαούρτι έχει τη διπλάσια περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες και τη μισή σε σάκχαρα. Για την ακρίβεια, ένα κουπάκι στραγγιστού γιαουρτιού περιέχει δεκαεπτά γραμμάρια πρωτεΐνης, περιεκτικότητα ίση με εκείνη τριών αυγών.

03 Ξηροί καρποί. Έρευνες έδειξαν πως η κατανάλωση περίπου είκοσι οκτώ γραμμαρίων ξηρών καρπών (αμύγδαλα, καρύδια, φιστίκια κ.ο.κ.) εγγυάται ένα ισορροπημένο σωματικό βάρος και μικρότερο ρίσκο καρδιαγγειακών νοσημάτων αλλά και αρκετών τύπων καρκίνου. Έχουν, επίσης υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες, βιταμίνες Β και Ε, μαγνήσιο και φυτικές ίνες. Βέβαια, εδώ θέλει λίγη προσοχή στην υπερκατανάλωση, γιατί οι ξηροί καρποί είναι πλούσιοι σε λιπαρά (ευτυχώς ακόρεστα, τα οποία ενισχύουν την ομαλή καρδιακή λειτουργία) κι έχουν υψηλή θερμιδική αξία. Μπορούμε να τους προσθέσουμε σε σνακ με γιαούρτι, σε σαλάτες αλλά και (εννοείται!) σκέτα.

04 Παρθένο ελαιόλαδο. Σύμμαχος της καλής καρδιακής και κυκλοφορικής υγείας, το ελαιόλαδο είναι πλούσιο σε μονοακόρεστα λιπαρά, προστατεύοντάς μας από καρδιαγγειακά νοσήματα.

photo