παιδί

από τη Φανή Βαγγελάτου–Λογοθεραπεύτρια*

Σε προηγούμενο άρθρο , μιλήσαμε για τα σημάδια και τις δεξιότητες που καθιστούν ένα παιδί έτοιμο να περάσει από την πάνα στην τουαλέτα. Παρακάτω, θα διαβάσετε κάποιες συμβουλές που θα βοηθήσουν στην εκπαίδευση του μικρού σας στη χρήση της τουαλέτας.

Το πρώτο βήμα είναι να επιλέξετε μαζί με το παιδί σας ένα γιο-γιο. Έπειτα από την επιλογή, βάλτε το παιδί να κάθεται στο γιο-γιο με τα ρούχα του, όταν εσείς κάθεστε στην τουαλέτα. Αν το παιδί χρειάζεται στήριξη στην πλάτη, βοηθήστε το προσαρμόζοντας κάποιο ειδικό στήριγμα. Για να κάνετε αυτήν τη διαδικασία διασκεδαστική και ελκυστική για το μικρό σας, μπορείτε να του διαβάζετε κάποιο παραμύθι, να του δίνετε κάποιο παιχνίδι ή σνακ. Σκοπός είναι να γίνει αυτό μία καθημερινή ευχάριστη ρουτίνα.

Το επόμενο διάστημα (περίπου μία εβδομάδα) συζητήστε με το παιδί σας το ενδεχόμενο να βγάζει τη πάνα του όταν κάθεται μαζί σας στο γιο-γιο και υιοθετείστε πια αυτήν τη ρουτίνα. Μέσα σε δύο περίπου εβδομάδες, αρχίστε να αδειάζετε μαζί με το παιδί σας τα προϊόντα της κένωσης από την πάνα στο γιο-γιο και τη λεκάνη. Με αυτήν την κίνηση θέλουμε το παιδί να αντιληφθεί πως εκεί ακριβώς ανήκουν! Προσοχή, μην τραβάτε το καζανάκι όσο το μικρό σας είναι εκεί! Κάποια παιδάκια βρίσκουν το καζανάκι ιδιαίτερα διασκεδαστικό, κάποια άλλα όμως, πανικοβάλλονται με τη διαδικασία, συγχύζονται με το πού πάνε και αντιδρούν άσχημα. Τραβήξτε το καζανάκι όταν το παιδί σας έχει πια χάσει το ενδιαφέρον του για τη διαδικασία και έχει βγει από το δωμάτιο της τουαλέτας.
Αν βρείτε δυσκολία και μεγάλη αντίσταση σε κάποιο από τα προηγούμενα βήματα, τότε θα πρέπει να αναβάλλετε για λίγο τη διαδικασία και να περιμένετε.

Αν μέχρι εδώ τα έχετε καταφέρει καλά, τότε έχει έρθει η ώρα για το επόμενο βήμα. Συζητήστε με το παιδί σας και προσφερθείτε να του θυμίζετε να πηγαίνει στην τουαλέτα κάθε μία ώρα. Βρείτε δραστηριότητες και μικρά κολπάκια επιβράβευσης που θα συνδέονται με αυτή τη διαδικασία, ενθαρρύνετε και επιβραβεύετε συχνά. Η εκπαίδευση για τη διάρκεια της νύχτας, θα πρέπει να ξεκινήσει μόνο όταν το παιδί θα έχει καταφέρει να παραμένει στεγνό κατά τη διάρκεια σύντομων ύπνων ή για τουλάχιστον έξι ώρες.

Όποιο σύστημα κι αν αποφασίσετε να χρησιμοποιήσετε για την εκπαίδευση τουαλέτας, μη ξεχνάτε τον ενθουσιασμό, την επιβράβευση και την ενθάρρυνση. Πρέπει να ανταμείβετε συχνά το παιδί σας με ενθουσιασμό και καλά λόγια και να είσαστε ιδιαίτερα θετικοί. Είναι λογικό κάποιες στιγμές, να συμβούν και «ατυχήματα». Ο τρόπος που τα διαχειριζόμαστε είναι πολύ σημαντικός. Δεν είναι κακό να δείξουμε μια μικρή απογοήτευση και στεναχώρια, αλλά είναι απαγορευτικό να το κάνουμε μεγάλο θέμα, να φωνάξουμε, να μαλώσουμε και να τιμωρήσουμε. Αντιθέτως, πρέπει να εξηγήσουμε στο παιδί πως δεν είναι κάτι κακό και να το προτρέψουμε να χρησιμοποιήσει την τουαλέτα την επόμενη φορά.

Επιπλέον παράγοντες οι οποίοι μπορεί να επηρεάσουν:
• Ξεκινήστε την εκπαίδευση όταν το παιδάκι σας έχει μάθει να συνεργάζεται μαζί σας και όταν δεν υπάρχουν καταστάσεις άγχους μέσα στο σπίτι. Μη ξεκινήσετε όταν μόλις «κόψατε» το μπιμπερό, σε περίοδο διακοπών ή όταν μόλις έχει έρθει στο σπίτι ένα νέο αδερφάκι. Επίσης, από πρακτικής πλευράς, είναι πιο εύκολο να ξεκινήσετε όταν ο καιρός θα είναι ζεστός, καθώς τότε το παιδί θα φοράει λιγότερα ρούχα.

• Πολύ βοηθητικό μπορεί να είναι ένα ημερολόγιο τριών ή πέντε ημερών. Μπορείτε να καταγράφετε σε αυτό πότε το παιδί κάνει τσίσα ή κακά, καθώς και τα υγρά που πίνει (το είδος και το πότε). Με αυτόν τον τρόπο θα αποκτήσετε μια εικόνα για τις ανάγκες του μικρού σας και ίσως καταφέρετε να προσδιορίσετε το χρόνο που θα το βάλετε να καθίσει στην τουαλέτα.

• Να θυμάστε πως ακόμα και όταν το παιδί είναι πλήρως εκπαιδευμένο στη χρήση τουαλέτας, ατυχήματα μπορεί να συμβούν όταν το παιδί είναι ενθουσιασμένο, φοβισμένο, απορροφημένο από το παιχνίδι ή έχει ξυπνήσει από άσχημο όνειρο. Επίσης, ατυχήματα συμβαίνουν με τον ερχομό νέου μέλους στην οικογένεια, μια μετακόμιση ή μια άλλη μεγάλη αλλαγή, ακόμα και με το ξεκίνημα του σχολείου. Τέλος, τα ατυχήματα μπορεί να συνδέονται με κάποια αρρώστια, ακόμα και αν εμφανιστούν όταν το παιδί νιώθει καλύτερα. Είναι φυσιολογικά και όπως προαναφέραμε, δεν πρέπει να τα κάνουμε μεγάλο θέμα, όταν όμως επαναλαμβάνονται χωρίς αιτία, πρέπει να ελέγξουμε τη πιθανότητα αλλεργικής αντίδρασης ή και ασθένειας με το γιατρό μας.

Οπλιστείτε με υπομονή, επιμονή και σταθερότητα. Κάντε το παιδί σας να νιώσει ασφάλεια και σιγουριά με τις οδηγίες σας και μην το βάλετε κάτω με μικρές αναποδιές! Μην έχετε βέβαια παράλογες απαιτήσεις από το μικρό σας. Μην ξεχνάτε πως κάθε παιδάκι έχει τους δικούς του ρυθμούς και ανάγκες και προσπαθήστε να μην επηρεάζεστε από το περιβάλλον.

Καλή επιτυχία!

*Η Φανή Βαγγελάτου είναι Λογοθεραπεύτρια-Ειδ. Παιδαγωγός M.A. Περισσότερες πληροφορίες στο:
www.planitis.eu ή εδώ

από την δρ.Γλυκερία Ψαρρά, κλινική διαιτολόγο – διατροφολόγο (Χαροκόπειο, Ορθοβιοτική)

Τέσσερα στα δέκα Ελληνόπουλα είναι υπέρβαρα! Τα στατιστικά δεδομένα για την επικράτηση της παιδικής παχυσαρκίας στη χώρα μας, κάθε άλλο παρά αισιόδοξα είναι. Γιατί, όμως ένας γονιός να ανησυχήσει αν το παιδί του είναι υπέρβαρο ή παχύσαρκο; Εξάλλου, η παραπάνω κοιλίτσα δεν θα γίνει ύψος;

Δυστυχώς, η πραγματικότητα είναι ότι τα παιδιά με αυξημένο βάρος, ειδικά στην περιοχή της κοιλιάς, ανήκουν σε μια ομάδα κινδύνου για την ανάπτυξη νοσημάτων, όπως τα καρδιαγγειακά, ο σακχαρώδης διαβήτης ή η υπέρταση, ακόμα και σε τόσο μικρή ηλικία. Επίσης, τα παιδιά που είναι παχύσαρκα έχουν 80% πιθανότητες να παραμείνουν παχύσαρκα και στην ενήλικη ζωή τους. Με ποιο τρόπο, λοιπόν, μπορούμε να θωρακίσουμε το παιδί μας ενάντια στην παχυσαρκία;

1. Μην παραλείπετε την ετήσια παρακολούθηση της ανάπτυξης του παιδιού σας
Στην εξέταση αυτή, ο γιατρός ή ο διαιτολόγος μετράει το ύψος και το βάρος του παιδιού σας και αξιολογεί το Δείκτη Μάζας Σώματός του. Σε περίπτωση που ο Δείκτης αυξάνεται δυσανάλογα από ότι πρέπει για την ηλικία και το φύλο του παιδιού, ιδιαίτερα σε παιδιά κάτω των 4 ετών, τότε αυτό αποτελεί πιθανή ένδειξη ότι το παιδί σας κινδυνεύει να γίνει υπέρβαρο.

2. Γίνετε το καλό παράδειγμα!
Προσπαθήστε να υιοθετήσετε πρώτα εσείς οι ίδιοι ισορροπημένες συνήθειες διατροφής και να ασκείστε τακτικά. Το μόνο σίγουρο είναι ότι το παιδί θα σας μιμηθεί. Σύμφωνα και με τις συστάσεις της Αμερικανικής Καρδιολογικής Ενωσης, οι βασικές συνήθειες που προφυλάσσουν τα παιδιά από την παχυσαρκία είναι η τακτική λήψη πρωινού, η κατανάλωση σαλάτας με το μεσημεριανό γεύμα, τα τακτικά γεύματα, ο περιορισμός τροφίμων πλούσιων σε κορεσμένα λιπαρά, χοληστερόλη, αλάτι ή ζάχαρη και η επιλογή προϊόντων ολικής αλέσεως. Επίσης, όλα τα παιδιά άνω των 2 ετών θα πρέπει να έχουν καθημερινά τουλάχιστον 60 λεπτά σωματικής δραστηριότητας μέτριας έντασης (ποδήλατο ή το παιχνίδι στο πάρκο), ενώ θα πρέπει να περιορίσουν τις ώρες τηλεθέασης ή ενασχόλησης με βιντεοπαιχνίδια στις 2 ώρες την ημέρα.

3. Προσπαθήστε το φαγητό να μην προκαλεί διαμάχες στην οικογένεια
Κάποιες φορές, χωρίς να το θέλουμε, δημιουργούμε το έδαφος για τέτοιες διαμάχες, είτε παρέχοντας ως επιβράβευση είτε περιορίζοντας ως τιμωρία, κάποια τρόφιμα όπως τα γλυκά. Προσπαθήστε να ακολουθήσετε τον γενικό κανόνα ότι δεν χρησιμοποιούμε ποτέ το φαγητό ως επιβράβευση ή ως τιμωρία!

Getty images

4. Δώστε έμφαση σε ό,τι θετικό
Ενθαρρύνετε το παιδί σας σε έναν υγιεινό τρόπο ζωής με το να επισημαίνετε τις θετικές επιδράσεις του. Για παράδειγμα, το πόσο μπορεί να διασκεδάσει όταν παίζει έξω με φίλους, το πόσο συμβάλλει η άσκηση στο να έχει γερούς μυς και οστά, αλλά και να ψηλώσει ή το πόσο όμορφο και γευστικό μπορεί να γίνει το πιάτο του όταν έχει ποικιλία τροφίμων. Εάν ενισχύσετε τη φυσική τάση των παιδιών να τρέχουν και να εξερευνούν, αλλά και να τρώνε μόνο όταν πεινάνε και όχι επειδή βαριούνται, τότε η απόκτηση του υγιεινού βάρους θα έρθει από μόνη της.

5. Να είστε υπομονετικοί
Πολλά υπέρβαρα παιδιά, το μόνο που χρειάζονται είναι να διατηρήσουν το βάρος τους και όχι να χάσουν βάρος. Η έντονη ενασχόληση με τη διατροφή και το βάρος του παιδιού πολύ συχνά οδηγεί σε αντίθετα αποτελέσματα, όπως η υπερφαγία ή ο κίνδυνος ανάπτυξης κάποιας διατροφικής διαταραχής.

Πηγή: http://www.ethnos.gr

από τη Φανή Βαγγελάτου–Λογοθεραπεύτρια*

Όπως γνωρίζουμε, κάποιες φορές ένα παιδί μπορεί να γεννηθεί με μια «κατάσταση», μια ειδική εκπαιδευτική ανάγκη ή αναπηρία (σύγχρονοι ορισμοί), η οποία θα επηρεάσει με κάποιον τρόπο την ανάπτυξή του. Κάποιες άλλες φορές, αυτή η εκπαιδευτική ανάγκη ή αναπηρία δεν είναι εμφανής από τη στιγμή της γέννησης, αλλά παρουσιάζεται ως κάποιο εμπόδιο σε κάποιο αναπτυξιακό στάδιο του παιδιού καθώς μεγαλώνει, ανησυχώντας τους γονείς και τους γιατρούς.

Η πρώιμη παρέμβαση σημαίνει ακριβώς αυτό: να βρεθούν οι τρόποι, οι τεχνικές και οι συνθήκες, οι οποίες θα βοηθήσουν ένα παιδί με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες ή αναπηρία να αναπτύξει στο μέγιστο τις ικανότητές του και να είναι από μικρή ηλικία λειτουργικό μέσα στην οικογένεια με στόχο τη λειτουργικότητα στο σχολείο και τα υπόλοιπα περιβάλλοντα.

Για να ξεκινήσει η πρώιμη παρέμβαση, χρειάζεται πρωτίστως η αξιολόγηση των δυνατοτήτων αλλά και των δυσκολιών που αντιμετωπίζει το παιδί, προκειμένου να επιλεχθεί ο κατάλληλος τρόπος παρέμβασης ή και θεραπείας.
Σε κάποιες περιπτώσεις, η παρέμβαση που δέχεται ένα παιδί σε πρώιμη ηλικία μπορεί να το βοηθήσει να «κλείσει η ψαλίδα» μεταξύ του ίδιου και των άλλων παιδιών της ίδιας ηλικίας, να μπορέσει δηλαδή το παιδί με την ειδική εκπαιδευτική ανάγκη να «προλάβει» τους υπόλοιπους συμμαθητές του στο σχολείο, φτάνοντας μέσω της παρέμβασης/θεραπείας στα αναπτυξιακά ορόσημα του μέσου όρου της ηλικίας του.

Πολύ σημαντικό στοιχείο της πρώιμης παρέμβασης, είναι η υποστήριξη και εκπαίδευση της οικογένειας. Η θεραπεία/παρέμβαση που χρησιμοποιείται στο παιδί πρέπει να γίνεται κατανοητή από τους γονείς, ώστε να μπορεί να εφαρμόζεται και στο σπίτι και όχι μόνο σε ειδικά διαμορφωμένα «θεραπευτικά» περιβάλλοντα. Η εμπλοκή των γονέων είναι απαραίτητη για την επιτυχία ενός προγράμματος πρώιμης παρέμβασης. γι’ αυτόν το λόγο η οικογένεια πρέπει να απαιτεί να ενημερώνεται και να εμπλέκεται ενεργά σε μια τέτοια θεραπευτική διαδικασία.

Τομείς ανάπτυξης που ενισχύονται σημαντικά με την πρώιμη παρέμβαση:

• Κινητική ανάπτυξη: η ικανότητα του παιδιού να κινείται, να παρατηρεί ήχους και οπτικά ερεθίσματα.
• Γλωσσική ανάπτυξη: η ικανότητα του παιδιού να αρθρώσει λόγο, να χρησιμοποιήσει σωστό λεξιλόγιο, να επικοινωνήσει.
• Κοινωνική και συναισθηματική ανάπτυξη: η ικανότητα του παιδιού να συμμετάσχει σε ομαδικά παιχνίδια και δραστηριότητες, να αναπτύξει κοινωνικές σχέσεις με άλλα παιδιά και δασκάλους, να εκφράσει τα συναισθήματά του.
• Γνωστική ανάπτυξη: η ικανότητα του παιδιού να σκέφτεται, να αναλύει, να θυμάται και να μαθαίνει.

Ειδικότητες δασκάλων και ειδικών θεραπευτών που συμμετέχουν στα προγράμματα πρώιμης παρέμβασης ανάλογα με την περίπτωση:

• Λογοθεραπευτές : βοηθούν στην ανάπτυξη του λόγου και της επικοινωνίας. Ανάλογα με την περίπτωση, επιλέγουν εναλλακτικό τρόπο επικοινωνίας ή τρόπο ενίσχυσης και παραγωγής του λόγου και βοηθούν το παιδί να επικοινωνήσει πρωτίστως τις ανάγκες του. Ο λογοθεραπευτής μπορεί να ξεκινήσει από τη βλεμματική επαφή και το ελεύθερο παιχνίδι, αλλά έχει ως στόχο πάντα την επικοινωνία με το παιδί με οποιονδήποτε τρόπο, πριν καταλήξει στην εκφορά λόγου σε περιπτώσεις που αυτό είναι εφικτό.
• Εργοθεραπευτές : βοηθούν στην κινητική ανάπτυξη του παιδιού κυρίως μέσω του παιχνιδιού. Με μπάλες, παιχνίδια ισορροπίας και άλλα, βοηθούν το παιδί να αναπτύξει τομείς της αδρής του κινητικότητας και να γίνει λειτουργικό στο παιχνίδι. Με ασκήσεις λεπτής κινητικότητας εκπαιδεύουν το παιδί γραφοκινητικά και το προετοιμάζουν για το σχολείο. Επίσης, εξασκούν την προσοχή και τη μνήμη και δουλεύουν τυχόν αισθητηριακά προβλήματα, τα οποία εμφανίζονται συχνά σε περιπτώσεις αυτισμού.
• Ειδικοί παιδαγωγοί: βοηθούν το παιδί να αναπτυχθεί γνωστικά και συναισθηματικά. Οργανώνουν μαθησιακό πρόγραμμα ανάλογα με τις δυνατότητες, τις δυσκολίες και την ηλικία των παιδιών. Βοηθούν τα παιδιά να ενταχθούν ομαλά σε ομάδα και να μάθουν να εκφράζουν τα συναισθήματά τους. Επίσης έχουν την οργάνωση του χώρου και του προγράμματος που ακολουθεί το παιδί και βοηθούν και τους γονείς να οργανωθούν με ανάλογο τρόπο και στο σπίτι.
Τέλος, την ομάδα συμπληρώνουν φυσικοθεραπευτές, ψυχολόγοι ή γιατροί οι οποίοι παρακολουθούν το παιδί και την οικογένειά του, κατά περίπτωση.

*Η Φανή Βαγγελάτου είναι Λογοθεραπεύτρια-Ειδ. Παιδαγωγός M.A. Περισσότερες πληροφορίες στο:
www.planitis.eu

από τη Φανή Βαγγελάτου–Λογοθεραπεύτρια*

 
Σε προηγούμενα άρθρα μας, αναφέραμε και εξηγήσαμε τους ορισμούς των μαθησιακών δυσκολιών και μιλήσαμε για κάποια γενικά χαρακτηριστικά των παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες. Ποια είναι όμως τα κύρια συμπτώματα που ένα παιδί με Μαθησιακές Δυσκολίες παρουσιάζει σε σχέση με το αναλυτικό πρόγραμμα της ύλης του σχολείου;

Η βασική ένδειξη για να ψάξουμε περισσότερο πιθανές μαθησιακές δυσκολίες του παιδιού ή του μαθητή μας, είναι η σχολική του επίδοση. Ωστόσο, υπάρχουν γονείς και δάσκαλοι που δε μπορούν να ξεχωρίσουν ποια «λάθη στα μαθήματα» είναι εκείνα που θα πρέπει να μας ανησυχήσουν. Είναι γεγονός πως τα τελευταία χρόνια, με το νηπιαγωγείο να μπαίνει στην υποχρεωτική εκπαίδευση, η ύλη δυσκόλεψε πολύ και τα λάθη που κάνουν τα παιδιά, καθώς και ο χρόνος μελέτης ακόμα και στην πρώτη δημοτικού, έχουν αυξηθεί κατά πολύ. Αυτό από μόνο του κάνει δύσκολη τη διάκριση μεταξύ μαθησιακών δυσκολιών, με αποτέλεσμα γονείς και δάσκαλοι, δυστυχώς άθελά τους, να χάνουν πολύτιμο χρόνο από τη σωστή εκπαίδευση των παιδιών και των μαθητών τους.
Παρακάτω, θα προσπαθήσουμε να παρουσιάσουμε κάποια λάθη που κάνουν συχνά τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες στις πρώτες τάξεις του δημοτικού σχολείου, τόσο στο γραπτό όσο και στον προφορικό λόγο.
Στην πρώτη τάξη, τα λάθη στην αρχή της διαδικασίας της γραφής και της ανάγνωσης είναι συνηθισμένα για όλα τα παιδιά. Το βιβλίο ξεκινάει να διδάσκει λεξούλες «φωτογραφικά», χωρίς δηλαδή να εξηγεί τους κανόνες της γραφο-φωνημικής ενημερότητας. Τα γράμματα-σύμβολα δε συσχετίζονται με τους ήχους-φωνές κι έτσι η λέξη «παπί» που ξεκινούν να γράφουν από πολύ νωρίς, γίνεται για τα παιδιά απλώς μια εικόνα, χωρίς επιμέρους νοήματα. Οι μαθησιακές δυσκολίες ξεκινούν συνήθως από αυτό ακριβώς το σημείο. Όταν ο μαθητής δε μπορεί να συνθέσει τα γράμματα για να γράψει ή να διαβάσει μια συλλαβή, και αργότερα μια λέξη και μια πρόταση εφ’ όσον έχει διδαχθεί πώς, τότε έχουμε μια σοβαρή ένδειξη μαθησιακής δυσκολίας. Υπάρχει συγκεκριμένη διαταραχή στην επεξεργασία και στην αποκωδικοποίηση του γραφο-φωνημικού συστήματος, η οποία είναι οπωσδήποτε το κυρίαρχο σύμπτωμα της δυσλεξίας. Σε μεγαλύτερες τάξεις, αυτό το φαινόμενο φαίνεται έντονα κατά την ανάγνωση. Οι μαθητές με αυτήν τη δυσκολία έχουν αργό ρυθμό ανάγνωσης, κάνοντας πολλά λάθη. Πολλές φορές φαίνεται σα να βιάζονται και αντί να διαβάζουν, να κοιτάζουν γρήγορα τα πρώτα γράμματα μιας λέξης κι έπειτα να λένε την πρώτη λέξη που σκέπτονται και ξεκινάει με αυτά τα γράμματα. Στην πραγματικότητα, συμβαίνει αυτό ακριβώς! Η διαδικασία της ανάγνωσης είναι τόσο δύσκολη και χρονοβόρα γι’ αυτά τα παιδιά, που έχουν αναπτύξει αυτήν τη τεχνική για «να κάνουν τη ζωή τους πιο εύκολη».

Μιλήσαμε προηγουμένως για λέξεις- εικόνες. Η αποθήκευση και ανάκληση μιας εικόνας συμβόλων, όπως αυτή μιας λέξης, είναι και αυτή μια συγκεκριμένη γνωστική λειτουργία και απαιτεί καλή οπτική επεξεργασία και μνήμη. Μαθητές που όσο κι αν βλέπουν μια εικόνα από σύμβολα, δηλαδή μια λέξη, εξακολουθούν να μη μπορούν να τη συγκρατήσουν ή να την ανασύρουν από τη μνήμη τους, αντιμετωπίζουν και αυτοί συγκεκριμένες μαθησιακές δυσκολίες. Το ίδιο φαινόμενο συμβαίνει και με την ορθογραφία. Πολλές φορές απορούμε πώς γίνεται μια λέξη που το παιδί έχει γράψει και διαβάσει πάρα πολλές φορές, να εξακολουθεί να τη γράφει ανορθόγραφα. Βάζουμε το παιδί να τη γράψει για να τη μάθει ή του τη δείχνουμε και την ξαναδείχνουμε με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που έχουμε προσπαθήσει και στο παρελθόν, περιμένοντας διαφορετικά αποτελέσματα. Στην πραγματικότητα, η οπτική μνήμη του παιδιού είναι αδύναμη και όσο εμείς επιμένουμε να διδάσκουμε με τον ίδιο τρόπο, τόσο εκείνο θα δυσκολεύεται και θα φέρνει τα ίδια αποτελέσματα.

[quote_right] Να μη ξεχνάμε πως κανένα παιδί δε θέλει να βιώνει καθημερινά την αποτυχία και φυσικά δε θέλει να γίνεται ο περίγελος των συμμαθητών του. Δηλώσεις όπως «είναι τεμπέλης», «βαριέται», «το κάνει επίτηδες», είναι ανώριμες από μέρους μας και πληγώνουν βαθειά ένα παιδί που ούτε το ίδιο δε γνωρίζει τι του συμβαίνει.[/quote_right]Στην ορθογραφία των καταλήξεων, συμβαίνει ακριβώς ό,τι αναφέραμε παραπάνω, συνήθως περισσότερο διογκωμένο. Οι μαθητές έχουν πλέον προχωρήσει σε τάξεις και ύλη και στις δυσκολίες που προαναφέραμε έχουν προστεθεί νέοι κανόνες, όπως αυτοί της γραμματικής και της ορθογραφίας. Κατά την προσπάθεια ενός μαθητή με μαθησιακές δυσκολίες να γράψει την πρόταση που υπαγορεύει ο δάσκαλος, να συντάξει μια παράγραφο ή να γράψει ένα διαγώνισμα, όλα αυτά που μπορεί να του φαίνονται βουνό, όπως η φωνολογική ενημερότητα, η ακουστική και οπτική διάκριση και μνήμη, έρχονται πρώτα στο μυαλό του. Έτσι, πολλές φορές γονείς και δάσκαλοι απορούμε με τα (ο) και (η) στα ρήματα και άλλα παρόμοια λάθη σε άλλες καταλήξεις που μας φαίνονται απίστευτα. Η πιο πιθανή εξήγηση είναι το παιδί δεν έχει προλάβει/θυμηθεί να κοιτάξει αυτά που έγραψε ή δεν έχει κατανοήσει τα μέρη του λόγου (ρήματα, ουσιαστικά, επίθετα) και όχι ότι μας αγνοεί ή το κάνει επίτηδες.

Παρόμοια συμπτώματα μπορεί να εμφανίζονται και στον προφορικό λόγο. Οι περισσότεροι συνδέουν τις μαθησιακές δυσκολίες μόνο με τη γραφή, κάτι το οποίο όμως είναι εντελώς λάθος. Κάποιοι μαθητές, ενώ διαβάζουν το μάθημά τους για την επόμενη μέρα, δυσκολεύονται πολύ να το αποδώσουν ακόμα και προφορικά. Μοιάζουν σα να μη θυμούνται τι έλεγε κάποιο κείμενο που μόλις διάβασαν και παρουσιάζουν μεγάλα ελλείμματα στις περιλήψεις και στη δομή, καθώς και στο περιεχόμενο των «σκέφτομαι και γράφω». Αυτή η δυσκολία απόδοσης στα προφορικά μαθήματα υπήρχε εκεί από τότε που το παιδί ήταν μικρότερο και δυσκολευόταν να διηγηθεί μια ιστορία, να πει τι έλεγε το παραμύθι, να διατηρήσει τη σειρά των γεγονότων κατά την αφήγηση, κλπ. Το παραπάνω ορίζεται κι αυτό ως μαθησιακή δυσκολία. Δεν υπάρχει έλλειμμα στην κατανόηση και την αντίληψη του κειμένου, υπάρχει όμως μια εγγενείς δυσκολία στην οργάνωση της πληροφορίας για τη σωστή απόδοσή της σε χρόνο και περιεχόμενο.

Εν κατακλείδι, οι δυσκολίες στο σχολείο κάνουν την παρουσία τους αισθητή στους γονείς, το δάσκαλο, αλλά και σε αυτόν που συχνά εμείς οι μεγάλοι ξεχνάμε, το παιδί. Καλό είναι να έχουμε πάντα στο μυαλό μας πως πίσω από κάθε παιδική συμπεριφορά υπάρχει μια εξήγηση και γι’ αυτό το λόγο δεν πρέπει να υποτιμούμε, ούτε να εθελοτυφλούμε, όταν βλέπουμε τα συμπτώματα. Οι μαθησιακές δυσκολίες δεν είναι πια ταμπού. Μόνο αν δεν τις αντιμετωπίσουμε θα δημιουργήσουν πραγματικά προβλήματα στις ζωές των παιδιών και των μαθητών μας και αργότερα στις ζωές των ενηλίκων που θα μεγαλώσουν κι αυτοί τα δικά τους παιδιά.

*Η Φανή Βαγγελάτου είναι Λογοθεραπεύτρια-Ειδ. Παιδαγωγός M.A. Περισσότερες πληροφορίες στο:
www.planitis.eu