ψυχολογία

Πώς μπορεί να επηρεάσει θετικά το “εκπαιδευτικό δράμα”
(Drama in Education) την ζωή των παιδιών και των εφήβων;

Τι είναι αυτό που λείπει από τους εφήβους σήμερα; Τι είναι αυτό που τους χρειάζεται εκτός από  την  χρήση της τεχνολογίας; Πώς μπορούν να διευρύνουν την εξέλιξη τους ως ώριμοι ενήλικες; Ποιες διαφορές παρατηρούμε σε παιδιά που έχουν ασχοληθεί ουσιαστικά με το εκπαιδευτικό δράμα;

Ερωτήματα και απορίες που μας απασχολούν συνεχώς, καθώς όλο και συχνότερα ακούμε πόσο σημαντική είναι η καλλιέργεια της ενσυναίσθησης και πόσο βοηθάει ως κοινωνική δεξιότητα  ή μάλλον αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση των διαπροσωπικών σχέσεων αντανακλώντας την ικανότητα των παιδιών και αργότερα των εφήβων να επικοινωνούν με το περιβάλλον τους αποφεύγοντας τις συγκρούσεις.

 Ποιός  είναι ο ρόλος του εκπαιδευτικού δράματος ;

Ανακαλύπτουμε ως γονείς πως όσο και καλή σχέση κι αν έχουμε με τα παιδιά μας,  μερικές φορές αυτό δεν είναι αρκετό για να εξωτερικεύσουν τα συναισθήματα τους και κάποια στιγμή έρχεται η ωραία ημέρα που ένας δάσκαλος μας λέει πως ίσως πρέπει να δουλέψουμε τα συναισθήματα του παιδιού μας. Εδώ έρχεται το “εκπαιδευτικό δράμα” να βοηθήσει στην αυτογνωσία , να γνωρίσουν τα παιδιά τον εαυτό τους και την σχέση με το περιβάλλον τους. Δεν είναι λίγες οι φορές, που ο φόβος για την απώλεια ελέγχου συναισθημάτων μεταβαλλόμενοι  σε «σούπερ γονείς» τους αποτρέπει να εκδηλώνουν τα δικά τους συναισθήματα στα παιδιά τους και έτσι δυσκολεύουν τα ίδια τους τα παιδιά να χειριστούν τα αρνητικά τους συναισθήματα αφού δεν έχουν διδαχθεί ποτέ κάτι παρόμοιο.

Η ειρωνεία είναι πως μόνο αν επιτρέψουμε στον εαυτό μας  να αφεθεί και να βιώσει τα συναισθήματα που ήδη έχουμε, θα γίνουμε “φάρος” στα παιδιά μας καθώς με αυτό τον τρόπο θα αναγνωρίζουν πως ανταποκρινόμαστε στα συναισθήματα τους , μπορούμε να δείξουμε εν συναίσθηση. Η εκπληκτική δουλειά του εκπαιδευτικού συστήματος γίνεται με επίκεντρο το παιδί ή τον έφηβο και τα όσα κάνει για να αναμετρηθεί με την ζωή του. Είναι το εργαλείο που δίνει την ευκαιρία σε παιδιά και δάσκαλο να αναζητήσουν ποιοι είναι , ποιοι θα ήθελαν ή θα άντεχαν ανάλογα με τις κοινωνικές συνθήκες. Ξετυλίγει τα συναισθήματα τους και λειτουργεί ως  «αντικείμενο» μέσα στην ιστορία κάθε φορά που αλλάζουν ρόλους,  θέσεις ώστε να διερευνήσουν σε βάθος θέματα που τους απασχολούν μέσα σε μια συγκεκριμένη ομάδα.

Το κλειδί του “εκπαιδευτικού δράματος” και το αποτέλεσμα που προσφέρει μακροχρόνια είναι να μάθουν να αντιμετωπίζουν τα προβλήματα άγχους ή επικοινωνίας με τους συνομήλικους τους  όταν θα έρθουν αργότερα στη ζωή.

Ποιός είναι ο ρόλος του δασκάλου;

Ο δάσκαλος βρίσκεται σε ένα κύκλο παιδιών προσπαθώντας να καλλιεργήσει την ενσυναίσθηση  και να τα εκπαιδεύσει να μπαίνουν σε διαφορετικούς  ρόλους ώστε βιωματικά να ανακαλύψουν τι  σημαίνει να είσαι κάποιος άλλος. Πρώτα  να αισθάνεσαι τι αισθάνεται ο διπλανός σου ή να εκφράζεις  ο ίδιος τι νιώθει εκείνος. Ο δάσκαλος ανεξάρτητα από τις δικές του πεποιθήσεις ή “πιστεύω” δεν ασκεί ποτέ κριτική, βοηθάει στην ομαλή μετάβαση των ρόλων στα παιδιά για να μπορέσουν να ανοίξουν τις πόρτες σε αυτά που τους απασχολούν. Όσο περισσότερο καλλιεργείται η ενσυναίσθηση από πολύ νωρίς,  τόσο πιο ξεκάθαρα και ορατά είναι τα αποτελέσματα στους μελλοντικούς εφήβους που μπαίνουν σε περίοδο συγκρούσεων και αρνητισμού.

Πόσο ελεύθερα εκφράζουν τα συναισθήματα τους οι έφηβοι σήμερα και πόσο είναι εστιασμένοι  πάνω  από ένα κινητό ή ένα υπολογιστή κόβοντας κάθε επικοινωνία . Αυτά σίγουρα δεν βοηθούν παρά μόνο απομονώνουν και πολλές φορές αυτό είναι που λείπει… το πνεύμα συνεργασίας με αποτέλεσμα να ενεργοποιούνται τα αρνητικά συναισθήματα όπως ο ανταγωνισμός και η ζήλεια. Ο δάσκαλος εξασκεί την αντίληψη της κατανόησης απέναντι στον συνομήλικο μετατρέποντας όλα αυτά τα αρνητικά συναισθήματα σε θετικά, κάτι που φυσικά είναι το κύριο συστατικό που χρειάζεται για καλύτερη επικοινωνία. Είναι η εντιμότητα, η δικαιοσύνη, η ανοχή , η ανάληψη ευθυνών , η ευγένεια και η δέσμευση που τα βοηθάει να εξελιχθούν σε ώριμους και ευτυχισμένους ενήλικες. Είναι ένας μηχανισμός που βοηθάει να μην αποστασιοποιούνται οι έφηβοι από τους γονείς αργότερα λόγω έλλειψης κατανόησης ή έκφρασης και βοηθάει να γίνεται μια γερή αλυσίδα για τις σχέσεις τους.

*Το Εκπαιδευτικό Δράμα (Drama in Education) ορίζεται ως μία παιδαγωγική διαδικασία η οποία δανείζεται στοιχεία του θεάτρου και αποσκοπεί σε τρία βασικά σημεία: 1. Την αυτογνωσία (τη γνωριμία του παιδιού πρώτιστα με τον εαυτό του, τη σχέση του με τους άλλους και το περιβάλλον)2. Τη σε βάθος διερεύνηση κάποιου συγκεκριμένου θέματος (το θέμα μπορεί να είναι κάτι που απασχολεί τα παιδιά μίας συγκεκριμένης ομάδας)3. Την ενσυναίσθηση (τα παιδιά για να διερευνήσουν ένα θέμα ολικά – σφαιρικά – κατά την διάρκεια ενός δράματος, μπαίνουν σε πολλούς διαφορετικούς ρόλους και βιωματικά ζουν τί σημαίνει να είσαι κάποιος άλλος)

Κείμενο: Ρία Σπύρου