ψυχολογία

Γιατί ειδικά εδώ είναι που ισχύει η φράση “η λεπτομέρεια κάνει την διαφορά”!

Όλες οι σχέσεις έχουν τα καυγαδάκια τους – άλλωστε ξέρετε τι λένε, είναι το αλατοπίπερό τους! Τι ξέρατε, όμως, πως όταν κάποια καυγαδάκια για κάτι αντικειμενικά ανούσιο επιμένουν μπορούν να οδηγήσουν σε τίτλους τέλους; Φαίνεται παράλογο, ίσως και να είναι… ή μήπως όχι;

               01 Το να βγάλει ένας από τους δύο τα σκουπίδια ίσως φαίνεται υπερβολικό να οδηγήσει σε αναταραχές στη σχέση. Αν, όμως ο ένας από τους δύο νιώθει πως είναι ο “μόνος υπεύθυνος που όλα περνούν από τα χέρια του” τότε, ναι, αν η κατάσταση επιμένει, τότε μπορεί να προκαλέσει τριγμούς. Αυτό, βέβαια, μπορεί να έχει άλλα υπόβαθρα, όπως το ότι ο σύντροφος που αναλαμβάνει την όποια δουλειά του σπιτιού νιώθει πως ο άλλος τον αγνοεί. Αν νιώσουμε πως ακόμη κι αυτό μας εξοργίζει, τότε πρέπει να συζητήσουμε με το σύντροφό μας για το τι μας ενοχλεί μέσα στη σχέση.

               02 Όταν η ρουτίνα του ύπνου του ενός προκαλούν… αϋπνίες στον άλλον, τότε μακροπρόθεσμα αυτό μπορεί να γίνει αφορμή ακόμη και για καυγάδες. Δε μιλάμε για το αν γυρίζει στο κρεβάτι τη νύχτα, αλλά για το αν ο ένας προτιμά ένα σκληρό στρώμα κι ο άλλος όχι. Η λύση μπορεί να είναι πολύ πιο απλή απ’όσο νομίζουμε, καθώς ένα στρώμα ή μαξιλάρια μνήμης που προσαρμόζονται στο σώμα του καθενός μπορούν να μας γλιτώσουν από (μικρο)τσακωμούς που θα προκληθούν μόνο και μόνο επειδή δεν κοιμόμαστε καλά.

               03 Ο ένας κρυώνει υπερβολικά κι ο άλλος… ζεσταίνεται; Όταν ο θερμοστάτης είναι ρυθμισμένος έτσι ώστε να νιώθει άνετα μόνο ένας από εμάς, σε βάθος χρόνου αυτό μπορεί να οδηγήσει σε οξύθυμες συμπεριφορές. Καλό είναι να θυμόμαστε πως η όποια ευαισθησία στη θερμοκρασία μπορεί να προκαλέσει αλλαγές στη διάθεση  και πονοκεφάλους, καθιστώντας αδύνατο να αφιερωθούμε σε οποιαδήποτε ασχολία.

               04 Τα μηνύματα είναι ένας βολικός τρόπος επικοινωνίας, όμως η αλήθεια είναι πως καμία φορά… παρεξηγούνται. Όταν αργούμε να απαντήσουμε σ’ ένα μήνυμα αυτό μπορεί να προκαλέσει ακόμη κι αισθήματα εγκατάλειψης. Η δε μάλιστα απότομη απάντησή μας για την καθυστέρηση μπορεί να οδηγήσει σε ανούσιο καυγά. Προτού, λοιπόν, αρχίσουμε να βγάζουμε συμπεράσματα, καλό είναι να διαχειριστούμε ψύχραιμα την όποια αντίδραση κι επίσης, αν βρισκόμαστε από την άλλη πλευρά, να σκεφτούμε λογικές εξηγήσεις για την όποια αργοπορία ή ένταση στον τόνο του μηνύματος.

               05 Οι διακοπές μας χαλαρώνουν και μας διασκεδάζουν – εκτός αν δε μπορούμε να συμφωνήσουμε με το σύντροφό μας σε τίποτα, όπως το πού θα μείνουμε, πού θα φάμε ή πώς θα μετακινηθούμε. Ιδανικά προετοιμάζουμε ως ένα βαθμό το ταξίδι, γιατί ο σκοπός να είναι να το απολαύσουμε μαζί κι όχι να γυρίσει ο καθένας… με διαφορετικό μέσο!

               06 Καθόμαστε για φαγητό με το σύντροφό μας κι ενώ ανταλλάσσουμε τα νέα της ημέρας, χτυπάει το κινητό μας και τρέχουμε να δούμε ποιος είναι και να απαντήσουμε. Αν αυτό είναι μία φορά ενοχλητικό όταν το κάνουμε ενώ είμαστε με την παρέα μας, φανταστείτε πόσο άσχημο φαίνεται σ’ εκείνον, ο οποίος ίσως και να νιώσει πως δεν ενδιαφερόμαστε για όσα έχει να μας πει. Κι οι δυο μας έχουμε τις υποχρεώσεις μας , καμία αντίρρηση, αλλά ξέρετε τι λένε για τα “δύο καρπούζια κάτω από την ίδια μασχάλη” – φανταστείτε πόσο μπορεί αυτό να ισχύσει στη σχέση μας!

               07 Όταν αρχίζουμε να συνηθίζουμε ο ένας την παρουσία του άλλου (κυρίως σε μία μακροχρόνια σχέση), πιθανό είναι να μειώνονται οι στιγμές οικειότητας. Και δε μιλάμε μόνο για το σεξ, αλλά όταν αρχίζουμε να βλέπουμε την αγκαλιά “με το κιάλι” ή δε βλέπουμε ούτε τηλεόραση μαζί, αρχίζουμε να σκεφτόμαστε αν χάθηκε η όποια σπίθα ανάμεσά μας. Καλό είναι να φροντίζουμε να περνάμε στιγμές οικειότητας με το σύντροφό μας, ειδάλλως οι τριγμοί δε θ’ αργήσουν να φανούν.

               08 Όσο και να έχουμε συνηθίσει το χρόνο που περνάμε με το σύντροφό μας, το να μην το θεωρούμε δεδομένο και να του θυμίζουμε πώς νιώθουμε για εκείνον ακόμη και με μερικά κομπλιμέντα είναι συμπεριφορές που μπορούν να διατηρήσουν υγιή τη σχέση.

               09 Δεν είναι κακό να έχει δημιουργηθεί μία ρουτίνα που εξυπηρετεί και τους δύο, όμως πού και πού κάτι καινούριο μπορεί να ανανεώσει τη σχέση. Ακόμη κι η επίσκεψη σ’ ένα νέο εστιατόριο ξεφεύγει από τη στασιμότητα. Όταν τίποτα δεν αλλάζει, τότε είναι πολύ πιθανό στο μέλλον να αρχίσουμε να εκφράζουμε εντόνως τα όποια παράπονά μας.

               10 Ακούγεται ανόητο, αλλά έχει και μία δόση αλήθειας: ο χρόνος που περνάμε στα social media αλλά κι ο τρόπος χρήσης τους από μέρους μας μπορούν να αποβούν ακόμη και μοιραία για τη σχέση μας. Αν νιώθουμε πως μπαίνουμε σ’ έναν φαύλο κύκλο συγκρίσεων με άλλα ζευγάρια ή ακόμη και κάποια μεμονωμένα άτομα, τότε καλό είναι να συζητήσουμε με το σύντροφό μας ώστε να τεθούν κι από τις δύο πλευρές κάποια όρια.

               11 Όσο παρανοϊκό κι αν φαίνεται, το ότι νιώθουμε απόλυτα καλά και χαρούμενοι σε μία σχέση μπορεί να οδηγήσει ακόμη και στο χωρισμό. Ο λόγος; Κυρίως οφείλεται στην ποιότητα προηγούμενων σχέσεων. Αν για παράδειγμα, μαλώναμε συνεχώς με τους πρώην μας, η “νηνεμία” στην παρούσα σχέση λειτουργεί σα “συναγερμός”, με αποτέλεσμα να προσπαθούμε να δικαιώσουμε την (συνήθως ανυπόστατη) υποψία πως δε μπορεί όλα να είναι τόσο καλά ή ακόμη και η αγωνία πως δεν αξίζουμε να είμαστε χαρούμενοι.

               Σας είπα από την αρχή πως οι λόγοι φαίνονται πραγματικά ανούσιοι με την πρώτη ματιά. Δεν είναι άλλωστε προβλήματα οικονομικής φύσεως, ασυμφωνίας χαρακτήρων ή ακόμη κι απιστίας. Όμως, προκειμένου να γλιτώσουμε τη σχέση μας από μεγαλύτερους μπελάδες και να τη διατηρήσουμε υγιή, ίσως είναι φρόνιμο να προσέξουμε αυτά τα “μικροπράγματα”!

Κατ’ αρχήν ας μην είμαστε άδικοι: κουτσομπολιό δεν είναι μόνο η προώθηση κακόβουλων σχολίων για άλλα άτομα, αλλά είναι ο γενικότερος διαμοιρασμός πληροφοριών για άτομα που απλά δεν είναι παρόντα. Γι’ αυτό και συχνά χρησιμοποιούμε τον εξωραϊσμένο όρο “κοινωνικός σχολιασμός”. Όπως και να το πει κανείς, η αλήθεια είναι πως κουτσομπολεύουμε κάθε μέρα και μάλιστα, σύμφωνα μ’ έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Social Psychological and Personality Science, αναλώνουμε 52 λεπτά ημερησίως στο κουτσομπολιό.

               Φυσικά το θέμα του κουτσομπολιού μπορεί να είναι κάτι εντελώς άκακο και (ίσως) ανούσιο, όπως για παράδειγμα το τελευταίο “κατόρθωμα” του παιδιού μας στο σχολείο ή πως ένας φίλος μας βρήκε νέα δουλειά. Η συγκεκριμένη έρευνα, όμως, επικεντρώνεται ως επί το πλείστον στο λόγο που ο άνθρωπος περνά τόση ώρα κάθε μέρα στην ανταλλαγή πληροφοριών που αφορούν άλλους. Σύμφωνα με τον επικεφαλής της έρευνας, dr. Mark Leary του πανεπιστημίου Duke, ο λόγος είναι… το ένστικτο!

               Τι σημαίνει αυτό;

               Ο άνθρωπος είναι ον που ζει σε ομάδες, επομένως βασίζεται στην εκάστοτε ομάδα όπου ανήκει για να επιβιώσει. Έτσι η ανταλλαγή πληροφοριών μας βοηθάει να καθορίσουμε ποιον μπορούμε να εμπιστευτούμε και ποιον όχι ή να αντιληφθούμε τις απόψεις κάθε ατόμου που ανήκει στην ίδια ομάδα μ’ εμάς. Για παράδειγμα, βασιζόμαστε στην οικογένεια για συναισθηματική υποστήριξη αλλά και για την τροφή και τη στέγαση, στους φίλους για συντροφικότητα και στον επαγγελματικό μας κύκλο για την οικονομική μας αποκατάσταση. Σε περίπτωση που μάθουμε από κάποιον συνεργάτη πως ο εργοδότης σκέφτεται να απολύσει άτομα, τότε σχεδόν αυτόματα θα αναζητήσουμε μία νέα πηγή εισοδήματος.

               Φυσικά το κουτσομπολιό δε μας δίνει μόνο αναγκαία στοιχεία για τον “πρωταγωνιστή” του, αλλά και γι’ αυτόν που κάνει την όλη συζήτηση. Σύμφωνα με τον dr. Leary, παρακολουθώντας αυτόν που παρέχει τις όποιες  πληροφορίες, μπορεί κανείς να διαπιστώσει πολλά στοιχεία για το χαρακτήρα του, όπως τι ακριβώς θεωρεί σημαντικό και κατά πόσο μπορεί κανείς να του εμπιστευτεί κάτι ως μυστικό. Έτσι θεωρεί πως το κουτσομπολιό μπορεί να ενισχύσει τους κοινωνικούς δεσμούς.

               Σαφώς και το κουτσομπολιό μπορεί να γίνει η αφορμή ώστε κάποια άτομα να απομακρυνθούν από την εκάστοτε ομάδα. Ωστόσο, όποιος όντως απομακρύνεται δε χρειάζεται να ανησυχεί, μια που η εμπειρία του γίνεται διδακτική και μπορεί να αλλάξει και τη συμπεριφορά του ώστε να καταφέρει να ενσωματωθεί στο μέλλον σε μία άλλη ομάδα ή ακόμη και να επανέλθει στην προηγούμενη.

               Όπως προαναφέραμε, όμως, το κουτσομπολιό, έχει και την αρνητική του προέκταση είτε για τον “πρωταγωνιστή” είτε για εκείνον που μοιράζεται την πληροφορία. Επιστρέφοντας στο προηγούμενο παράδειγμα, αν ο εργοδότης ανακαλύψει πως ο συνεργάτης μας κυκλοφορούσε στο γραφείο την πληροφορία περί πιθανών απολύσεων, η λογική προτείνει πως θα χάσει την εμπιστοσύνη του στο πρόσωπο του συνεργάτη μας. Και βέβαια, αν αποδειχθεί πως ο σχολιαστής είναι κάποιος που απλά χώνει τη μύτη του σε ξένες υποθέσεις χάνει την όποια αξιοπιστία του.

               Όπως και να έχει, το κουτσομπολιό μπορεί να έχει τις βάσεις του στο ένστικτο της επιβίωσης, όμως καλό είναι να προσέχουμε προτού αναλωθούμε σε αυτό – ή έστω, μπορούμε να αφιερώσουμε λίγο χρόνο στο να μελετήσουμε περαιτέρω τους συνομιλητές μας στη διάρκεια του… κοινωνικού σχολιασμού!