διατροφή

Η αλήθεια είναι πως η μυρωδιά του όταν το βράζουμε δεν είναι κι η πιο ευχάριστη, όμως το κουνουπίδι είναι ένας από τους διατροφικούς θησαυρούς αυτής της εποχής. Ας το γνωρίσουμε λίγο καλύτερα, ξεκινώντας από τα θρεπτικά του στοιχεία με αριθμούς.

Ένα μπολ ωμό κουνουπίδι, δηλαδή μία ποσότητα των 128 γραμμαρίων περιέχει 25 θερμίδες, 3 γραμμάρια φυτικών ινών, 77% βιταμίνη C, 20% βιταμίνη Κ, 11% βιταμίνη Β6, 14% φολικό οξύ, 7% παντοθενικό οξύ, 9% κάλιο, 8% μαγγάνιο, 4% μαγνήσιο, και 4% φώσφορο.*

Πώς μεταφράζονται αυτοί οι αριθμοί;

01 Οι φυτικές ίνες που περιέχει το κουνουπίδι αποτελούν το 10% της ποσότητας που πρέπει να προσλαμβάνουμε σε καθημερινή βάση και συμβάλλουν στη χλωρίδα του εντέρου προφυλάσσοντας μας από φλεγμονές που οδηγούν σε πεπτικές διαταραχές, όπως δυσκοιλιότητα και σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου. Επιπλέον, οι τροφές που είναι πλούσιες σε φυτικές ίνες, όπως το κουνουπίδι, μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης ασθενειών όπως καρδιαγγειακές παθήσεις, διαβήτη και καρκίνο. Ακόμη, οι φυτικές ίνες ικανοποιούν το αίσθημα κορεσμού, περιορίζοντας την πρόσληψη περιττού βάρους που οδηγεί σε παχυσαρκία.

02 Το κουνουπίδι είναι μία άριστη πηγή αντιοξειδωτικών, τα οποία δρουν κατά των ελεύθερων ριζών που προκαλούν φλεγμονές και κυτταρικές αλλοιώσεις. Συγκεκριμένα, έχει υψηλή περιεκτικότητα σε γλυκοζινολικές και ισοθειοκυανικές ενώσεις, δύο ομάδες αντιοξειδωτικών που σε έρευνες έχει αποδειχθεί πως έχουν ισχυρή δράση ενάντια στην ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων στο έντερο, τους πνεύμονες, τους μαστούς και τον προστάτη. Επίσης, τα φλαβονοειδή που το κουνουπίδι περιέχει βοηθά στην πρόληψη καρδιαγγειακών νοσημάτων, ενώ η βιταμίνη C του ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα.

Ένα ακόμη ισχυρό αντιοξειδωτικό που περιέχει το κουνουπίδι είναι η σουλφοραφάνη. Σε κλινικές μελέτες, η σουλφοραφάνη αναστέλλει τη λειτουργία ενζύμων που ευθύνονται για την ανάπτυξη του καρκίνου, ενώ επίσης καταστρέφει και ήδη αλλοιωμένα κύτταρα. Αν και φαίνεται να είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική σε περιπτώσεις καρκίνου του εντέρου και του προστάτη, έχει παρατηρηθεί πως παρέχει αξιόλογα οφέλη κι ενάντια στον καρκίνο του μαστού και του παγκρέατος, όπως και στη λευχαιμία και το μελάνωμα. Η σουλφοραφάνη διατηρεί επίσης σε χαμηλά επίπεδα την αρτηριακή πίεση, ενώ σε άλλες έρευνες έχει παρατηρηθεί πως βοηθάει στην πρόληψη κατά του διαβήτη και πως μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο επιπλοκών που συνδέονται με αυτόν, όπως η νεφρική ανεπάρκεια.

03 Αν αναζητάτε τροφές που συμβάλλλουν στην απώλεια βάρους, τότε το κουνουπίδι είναι ένας ικανός σύμμαχος. Με μόλις 25 θερμίδες ανά μπολάκι, όχι μόνο μπορεί να είναι χορταστικό, αλλά μπορεί και να αντικαταστήσει τροφές με υψηλότερη θερμιδική αξία, όπως το ρύζι και το αλεύρι. Το κουνουπίδι επιβραδύνει την πέψη διατηρώντας το αίσθημα κορεσμού, με αποτέλεσμα να μειώνεται η πρόσληψη περιττών θερμίδων. Σε αυτό συμβάλλει και η υψηλή του περιεκτικότητα σε νερό καθώς αποτελείται κατά 92% από αυτό, και αποδεδειγμένα η χαμηλής θερμιδικής αξίας τρφοές που έχουν μεγάλα ποσοστα περιεκτικότητας νερού βοηθούν στην απώλεια βάρους.

04 Τα 128 γραμμάρια κουνουπιδιού στα οποία αναφερόμαστε περιέχουν 45 γραμμάρια χολίνης, μία ουσία που ενισχύει τις κυτταρικές μεμβράνες προκειμένου να ενισχύεται η σύνθεση DNA αλλά και να λειτουργεί αρμονικά ο μεταβολισμός. Επίσης, η χολίνη ευθύνεται για την ανάπτυξη νευροδιαβιβαστών που είναι απαραίτητοι για το νευρικό σύστημα, μειώνοντας έτσι τον κίνδυνο εμφάνισης ασθενειών όπως η άνοια και το Alzheimer. Ακόμη η χολίνη εμποδίζει τη συσσώρευση χοληστερόλης στο ήπαρ, περιορίζοντας το ρίσκο για παθήσεις του ήπατος αλλά και της καρδιάς.

Αν νομίζετε πως το κουνουπίδι μπορεί να καταναλωθεί μόνο ωμό σε σαλάτες ή μετά από βράσιμο ή ψήσιμο, μπορείτε να αναθεωρήσετε. Όπως προαναφέραμε, η χαμηλή του θερμιδική αξία σας δίνει τη δυνατότητα να αντικαταστήσετε με κουνουπίδι επεξεργασμένα σιτηρά – το μπολ κουνουπιδιού περιέχει μόλις 5 γραμμάρια υδατανθράκων, όταν ένα φλιτζάνι ρύζι περιέχει εννέα φορές αυτήν την ποσότητα. Πολτοποιώντας το, το κουνουπίδι μπορεί να γίνει βάση για ζύμη πίτσας ή τορτίγιας, ενώ μπορεί να καταναλωθεί και ως πουρές ή hummus.

Ακόμη, όμως, κι αν κάποιος θέλει να το απολαύσει ως έχει, το κουνουπίδι μπορεί, αφότου κοπεί σε μπουκετάκια, να μαγειρευτεί στον ατμό, να ψηθεί ή να σωταριστεί και να σερβιριστεί είτε ως σνακ με ένα dip λαχανικών ή ως συνοδευτικό με ψητό κρέας ή ακόμη και ως σούπα.

Έχει λαϊκή κοντά στο σπίτι σας σήμερα ή αύριο; Αν ναι, τότε δώστε μία ευκαιρίς και σε αυτό το παρεξηγημένο λαχανικό κι αφήστε το να στηρίξει τις υγιεινές διατροφικές σας συνήθειες!

*Όλοι οι αναφερόμενοι αριθμοί αντιστοιχούν σε ποσοστά της Ημερήσιας Συνιστώμενης Ποσότητας (ΗΣΠ) θρεπτικών συστατικών.

Η σωστή διατροφή των παιδιών, που πηγαίνουν στο σχολείο, είναι το Α και το Ω για την καλύτερη απόδοσή τους στις σχολικές υποχρεώσεις. Σύμφωνα με τους ειδικούς, όταν το παιδί τρέφεται σωστά, μπορεί να ανταπεξέλθει στο πρόγραμμα του σχολείου, αλλά και να έχει καλύτερες επιδόσεις στα μαθήματα.

Μάλιστα, υπάρχουν συγκεκριμένες τροφές που ενισχύουν τη μνήμη και βοηθούν στη συγκέντρωση του παιδιού.

Το πρωινό
Είναι απαραίτητο στα παιδιά, αφού καθορίζει την απόδοσή του στο υπόλοιπο της ημέρας. Τα παιδιά που λαμβάνουν έναν θρεπτικό πρωινό, μπορούν να ανταπεξέλθουν καλύτερα στις υποχρεώσεις τους. Σε αντίθεση με τα παιδιά που δεν τρώνε πρωινό και τα οποία μέσα στην ημέρα εμφανίζουν σημάδια κούρασης, μειωμένης απόδοσης και όρεξης, έλλειψη συγκέντρωσης, αφηρημάδα και υπερκινητικότητα.

Υδατάνθρακες
Πλούσιες πηγές υδατανθράκων με βάση τη γλυκόζη είναι τα σιτηρά, δημητριακά και τα παράγωγα αυτών. Τα φρούτα (μήλα, μπανάνες, εσπεριδοειδή κ.α.), τα λαχανικά, τα όσπρια και τα γαλακτομικά, όπως το τυρί, το γάλα, το γιαούρτι κ.α.

Τροφές πλούσιες σε βιταμίνες Β
Το κρέας, τα ψάρια, τα μη επεξεργασμένα δημητριακά, το καλαμπόκι, οι ξηροί καρποί κ.α. είναι από τις τροφές, που είναι πλούσιες σε βιταμίνες Β και βοηθούν στην ενίσχυση της μνήμης.

Γλυκόζη
Την χαρακτηρίζουν ως «καύσιμο του εγκεφάλου». Σύμφωνα με μελέτες, σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου συμβαίνουν σύντομες πτώσεις στη διαθεσιμότητα της γλυκόζης. Αυτές μπορεί να επηρεάσουν διάφορες γνωσιακές λειτουργίες, όπως η προσοχή, η μάθηση και η μνήμη. Γι’ αυτό και η χορήγηση της γλυκόζης μπορεί να βελτιώσει τη γνωσιακή λειτουργία. Η γλυκόζη περιέχεται στα αμυλούχα τρόφιμα (ψωμί, ρύζι, ζυμαρικά, πατάτες), στα φρούτα, στους χυμούς, στο μέλι, στις μαρμελάδες, αλλά και στη σοκολάτα. Η τελευταία δεν θα πρέπει να απουσιάζει από τη διατροφή του παιδιού, αλλά πάντα με μέτρο. Προτιμήστε, καλύτερα τη μαύρη σοκολάτα.

Πέρα από τις τροφές, σημαντικό ρόλο στην ενίσχυση της μνήμης παίζει και η ενυδάτωση. Εκτός από το νερό, ο οργανισμός μπορεί να ενυδατωθεί με χυμούς, γάλα, φρούτα ή λαχανικά. Τέλος και η άθληση παίζει το δικό της σοβαρό ρόλο στην ενίσχυση της συγκέντρωσης και μνήμης, αφού σύμφωνα με μελέτες, η φυσική δραστηριότητα βελτιώνει την κατάσταση του εγκεφάλου.

Πηγή

Χωρίς να είναι απαραίτητο ότι πεινάμε, πολλές φορές δεν αποφεύγουμε το τσιμπολόγημα όταν είμαστε στο σπίτι. Οι επιστήμονες το αποδίδουν σε διάφορους ψυχολογικούς παράγοντες, όμως το αποτέλεσμα είναι ίδιο…Οδηγούμαστε στην κατανάλωση σνακ όχι τόσο θρεπτικών αλλά και στην υπερκατανάλωση φαγητού.

Αυτό που έχει σημασία είναι ότι μπορούμε να καταναλώνουμε κάποιες τροφές που μας κόβουν την όρεξη και την πείνα ώστε να έχουμε ένα πιο σωστό πρόγραμμα και διατροφολόγιο.

1. Ξηρά δαμάσκηνα
Η κατανάλωση ξηρών δαμάσκηνων λειτουργεί ως καταστολέας της πείνας. Αυτό συμβαίνει γιατί οι φυτικές ίνες και η σορβιτόλη των δαμάσκηνων σταθεροποιεί τη γλυκόζη στο αίμα και μειώνει το αίσθημα της πείνας, ενώ ταυτόχρονα καλύπτει και την επιθυμία για γλυκιά γεύση.

2. Μήλα
Τα μήλα αποτελούν μια ιδανική λύση για σνακ ενώ ταυτόχρονα περιορίζουν το αίσθημα της πείνας καθώς περιέχουν την πηκτίνη η οποία βοηθάει στη σταθεροποίηση των επιπέδων της γλυκόζης στο αίμα.

3. Μαύρη σοκολάτα
Σύμφωνα με έρευνες, η κατανάλωση λίγης ποσότητας μαύρης σοκολάτας μειώνει το αίσθημα της πείνας. Ενώσεις στη μαύρη σοκολάτα επιβραδύνουν την πέψη και μας κάνουν να αισθανόμαστε πλήρεις για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

4. Καυτερή πιπεριά
Η καψαϊκίνη, το ενεργό συστατικό που δίνει στην πιπεριά τη χαρακτηριστική της γεύση, ενεργοποιεί το μεταβολισμό μας. Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Μάαστριχτ διαπίστωσαν επίσης πως το ίδιο αυτό συστατικό βοηθά στον καλύτερο έλεγχο της πείνας και της λιγούρας.

Πηγή

Αν και δεν τη βλέπουμε συχνά στη μεσογειακή διατροφή, η γλυκοπατάτα μπορεί να γίνει βάση για ξεχωριστά πιάτα Μπορεί, όμως, να εδραιωθεί και μόνιμα στις διατροφικές μας συνήθειες, καθώς εκτός από γευστικές βοηθούν στην καλή μας υγεία.

01 Είναι εξαιρετική πηγή βιταμινών A και C. Ένα κουπάκι ψητής γλυκοπατάτας μας παρέχει περίπου τη μισή ποσότητα βιταμίνης C που χρειαζόμαστε ημερησίως. Το ίδιο κουπάκι μας εξοπλίζει με το… 400% της ημερήσιας ποσότητας βιταμίνης Α που χρειαζόμαστε. Και οι δύο βιταμίνες είναι γνωστές για τη θωράκιση του ανοσοποιητικού μας συστήματος, ειδικά αυτήν την περίοδο που ξεκινούν τα κρυολογήματα κι η γρίπη. Επίσης, η βιταμίνη Α είναι βασική για την καλή υγεία του δέρματος, την ενίσχυση της όρασης και τη λειτουργία των οργάνων του σώματος.

02 Πλούσια σε θρεπτικά συστατικά. Μία μερίδα γλυκοπατάτας περιέχει το ένα τρίτο της ημερήσιας ανάγκης μας σε μαγγάνιο, το οποίο βοηθά στην παραγωγή κολλαγόνου για την υγεία του δέρματος και των οστών. Επίσης μας παρέχει περίπου το 15% με 30% των αναγκών μας σε βιταμίνες Β και μεταλλικά στοιχεία, όπως το κάλιο.

03 Έχει αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδη δράση. Οι βιταμίνες Α και C λειτουργούν ως αντιοξειδωτικά, τα οποία (ως γνωστόν πια) προστατεύουν τα κύτταρά μας από τη γήρανση και ένα ευρύ φάσμα ασθενειών. Ακόμη περισσότερα αντιοξειδωτικά περιέχουν οι μοβ γλυκοπατάτες.

Επίσης, ως γνωστόν, οι ανεξέλεγκτες φλεγμονές μπορούν να οδηγήσουν σε χρόνια νοσήματα, όπως ο διαβήτης, η παχυσαρκία, καρδιαγγειακές νόσους, ακόμα και καρκίνο.

Έρευνες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα πως τα φυσικά αντιφλεγμονώδη που περιέχει η γλυκοπατάτα μειώνουν σε κυτταρικό επίπεδο την ανάπτυξη φλεγμονών: συγκεκριμένα, στο εγκέφαλο και σε νευρικό ιστό. Ιδιαίτερα αποτελεσματική φάνηκε να έχει κι εδώ η μωβ γλυκοπατάτα.

04 Δεν αυξάνει τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα. Αν και στο όνομά της περιέχεται η λέξη “γλύκα”, η γλυκοπατάτα έχει υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες, οι οποίες λειτουργούν ως… καύσιμο βραδείας καύσης, μειώνοντας έτσι το σάκχαρο του αίματος και τα επίπεδα της ινσουλίνης. Ένα μπολ ψητής γλυκοπατάτας περιέχει περίπου έξι γραμμάρια φυτικών ινών, δηλαδή παραπάνω από το ένα τέταρτο της ελάχιστης ημερήσιας συνιστώμενης ποσότητας.

05 Βοηθά στην εξισορρόπηση της αρτηριακής πίεσης. Ένα μπολ γλυκοπατάτας (ψημένης με τη φλούδα) μας παρέχει περίπου 950 γραμμάρια καλίου. Αυτή η ποσότητα είναι διπλάσια αυτής μίας μέτριας μπανάνας. Το κάλιο βοηθά στην αποβολή του περιττού νατρίου και των υγρών από το σώμα, με αποτέλεσμα να μειώνεται η αρτηριακή πίεση και να μειώνει την κόπωση της καρδιάς. Επίσης, το κάλιο βοηθά στη ρύθμιση του καρδιακού παλμού και των συσπάσεων των μυών.

06 Συμβάλλει στην απώλεια περιττού βάρους. Το 12% του αμύλου που περιέχει η γλυκοπατάτα είναι ανθεκτικό άμυλο, το οποίο το σώμα δε χωνεύει και δεν απορροφά. Μία έρευνα έδειξε πως αντικαθιστώντας μόλις το 5,4% των υδατανθράκων που προσλαμβάνουμε με ανθεκτικό άμυλο αυξάνεται η καύση λίπους μετά το γεύμα κατά 20% έως 30%. Επίσης, το ανθεκτικό άμυλο ωθεί το σώμα να παράγει περισσότερες ορμόνες που προκαλούν αίσθημα κορεσμού.

Πώς μπορούμε να την καταναλώσουμε;

Μπορεί να σερβιριστεί ως γαρνιτούρα ψητή ή σε μορφή πουρέ, αλλά και να αποτελέσει βασικό συστατικό σούπας. Επίσης, μπορούμε να προσθέσουμε κομμάτια ψητής πατάτας σε σαλάτες, ενώ στο εξωτερικό χρησιμοποιούν τον πουρέ ακόμη και γλυκίσματα όπως μπισκότα και brownies – το τελευταίο ήταν για να σας δώσω να καταλάβετε πως δεν υπάρχει η δικαιολογία του “με τι θα τη συνδυάσω;”!

Έχοντας γυρίσει από τις διακοπές, μπαίνετε σιγά-σιγά στους ρυθμούς της καθημερινότητάς σας. Τι καλύτερο, λοιπόν, από το να βρείτε ένα πρωινό που θα σας γεμίσει ενέργεια και ευεξία, για να ξεκινήσετε την ημέρα σας, αλλά θα είναι παράλληλα και θρεπτικό;

Κείμενο: Βάσια Κωνσταντινίδη

Πρωινό που θρέφει σώμα και νου
Θα σας έλεγα, λοιπόν, πως ένα λαχταριστό μπολ με δημητριακά ολικής άλεσης συνδυασμένο με γάλα χαμηλό σε λιπαρά ή γιαούρτι, μπορεί να έχει κάλλιστα αυτό το ρόλο! Το ζητούμενο είναι πως θα αξιολογήσετε πόσο θρεπτικό είναι. Και τι εννοούμε με τον όρο θρεπτικό; Να σας προσφέρει την απαραίτητη ενέργεια για τις πρωινές σας ασχολίες, να σας εφοδιάζει με πρωτεΐνη για καλύτερο κορεσμό, με βιταμίνες και μέταλλα που θα θρέψουν το μυαλό σας και το σώμα αλλά παράλληλα, να παραμένει χαμηλό σε λιπαρά και ζάχαρη.

Πόση ζάχαρη στα δημητριακά;
Η ζάχαρη είναι η πρώτη γεύση που αναζητάμε από μωρά κιόλας! Επομένως, προκειμένου το τελικό αποτέλεσμα να σας ικανοποιεί και γευστικά, δε χρειάζεται να την αποκλείσετε από τη διατροφή σας. Αυτό που χρειάζεται είναι να μάθετε να την αναγνωρίζετε, αποκρυπτογραφώντας σωστά τις ετικέτες τροφίμων. Στο παρακάτω infographic, μπορείτε να δείτε τρεις από τις γνωστές εταιρείες δημητριακών και τα θρεπτικά συστατικά (ανά 100γρ) που αναγράφονται στην ετικέτα των «απλών» δημητριακών τους, χωρίς προσθήκη δηλαδή φρούτων, σοκολάτας κ.α.

Θα αναγνωρίσετε τη ζάχαρη με την αναγραφή «εκ των οποίον σάκχαρα» κάτω από τους υδατάνθρακες.

Συγκρίνετε τις ετικέτες στα δημητριακά που αγοράζετε και επιλέξτε αυτό με τη χαμηλότερη δυνατή ποσότητα σακχάρων. Ιδιαίτερη προσοχή θέλει, ώστε να συγκρίνετε όμοια δημητριακά μεταξύ τους. Όταν για παράδειγμα στα δημητριακά σας μπαίνουν κι άλλα συστατικά, όπως φρούτα ή σοκολάτα, σίγουρα για κάποιους από εσάς θα κάνουν ακόμα πιο γευστικό το τελικό αποτέλεσμα, ωστόσο… τα σάκχαρα θα αυξηθούν. Αυτό είναι απόλυτα φυσιολογικό, λόγω των φυσικών σακχάρων που περιέχουν τα φρούτα ή τη ζάχαρη της σοκολάτας, που κάποιοι από εσάς δεν μπορείτε να αποχωριστείτε. Τι γίνεται σε αυτή την περίπτωση; Δεν υπάρχει λόγος να τα αποφύγετε! Είναι προτιμότερο να επιλέξετε ένα ισορροπημένο προϊόν που θα συνδυάσει τη γεύση αυτή με τη χαμηλότερη δυνατή ποσότητα ζάχαρης, από το να αναζητήσετε τη γλυκιά γεύση αργότερα μέσα στην ημέρα σε μεγαλύτερη ποσότητα.

Ένα ολοκληρωμένο πρωινό
Παράλληλα με τη ζάχαρη, φροντίστε για τη συνολική εικόνα του πρωινού σας. Επιλέξτε ένα πρωινό πλούσιο σε προϊόντα ολική άλεσης, συνεπώς φυτικές ίνες, να περιέχει επαρκή ποσότητα υδατανθράκων και βιταμινών του συμπλέγματος Β για ενέργεια στα ύψη, αλλά και πρωτεΐνες, οι οποίες εκτός από ενέργεια θα σας κρατήσουν χορτάτους κατά τις πρωινές σας εργασίες.

Καλή σας ημέρα και καλή όρεξη!

Πηγή