συγκέντρωση

Τώρα που μαζευόμαστε από τις διακοπές όλοι σιγά σιγά, έρχεται η ώρα να βρεθούμε πάλι αντιμέτωποι με την καθημερινότητα που αφήσαμε πίσω μας. Για όσους έχουν παιδιά σχολικής ή πρώτο-σχολικής ηλικίας (για όσους έχουν παιδιά γενικώς!), η επιστροφή σημαίνει ακόμα περισσότερο προγραμματισμό! Είναι τα σχολεία και οι δραστηριότητες, η μελέτη, το παιχνίδι και φυσικά ο ελεύθερος χρόνος και η επαφή με τους γονείς και τους φίλους.

Για κάποιες οικογένειες, υπάρχει ένας ακόμα προβληματισμός: τι γίνεται με όλα όσα παρατηρήσαμε ή μας είπε η δασκάλα στις αρχές καλοκαιριού; Ξεπέρασε το παιδί «τα προβλήματά» του κι αν όχι-πότε; Τι πρέπει να κάνω σα γονιός;

Όταν οι γονείς και οι δάσκαλοι μιλούν για «προβλήματα» των παιδιών, εννοούν δυσκολίες σε κάποιους τομείς και αν ξεκινήσουμε απλώς αντικαθιστώντας τη μια λέξη με την άλλη (πρόβλημα=δυσκολία) τότε αμέσως-αμέσως, το παιδί μας δεν έχει κανένα πρόβλημα!

Είναι πάρα πολύ σημαντικό να κατανοήσουμε πως οι λέξεις που χρησιμοποιούμε (εννοείται δεν το εννοούμε ως πρόβλημα αλλά το λέμε) είναι πολύ σημαντικές και καθορίζουν τη στάση μας. Σκεφτείτε: δεν είναι ασυνήθιστο να δυσκολευόμαστε, να στεναχωριόμαστε και να μένουμε αδρανείς για κάποιο καιρό απέναντι σε ένα «πρόβλημα». Είναι κάτι που συμβαίνει πολύ συχνά σε πολλούς ανθρώπους και φυσικά οποιοδήποτε «πρόβλημα» αμέσως θα αποτελέσει ένα ακόμη βάρος, σε μια έτσι κι αλλιώς πολύ επιβαρυμένη καθημερινότητα. Από την άλλη πλευρά, ας δούμε τι συμβαίνει όταν έχουμε δυσκολίες. Οι δυσκολίες είναι για να αντιμετωπίζονται! Όταν λέμε κάτι είναι δύσκολο, δεν εννοούμε ποτέ πως είναι ακατόρθωτο. Συνήθως αναφερόμαστε σε δυσκολίες που ξεπεράσαμε ή ακόμα για να τονίσουμε πόσο καλά καταφέραμε κάτι (πχ. «παρά τις δυσκολίες..»).

Για να καταλήξουμε, δε χρειάζεται να πανικοβληθούμε ούτε να σκεφτούμε τη λέξη «πρόβλημα» αν εντοπίσαμε κάποια δυσκολία του παιδιού μας με το κλείσιμο της προηγούμενης σχολική χρονιάς (ή όποτε), ούτε αν βλέπουμε το μικρό μας να δυσκολεύεται να μιλήσει/περπατήσει ή να παίξει. Αυτό που χρειάζεται οπωσδήποτε είναι να παρατηρήσουμε ποια ακριβώς είναι η δυσκολία, πότε συμβαίνει και να απευθυνθούμε σε έναν ειδικό. Ακόμα και με τις πρώτες ερωτήσεις, αν ο γονέας έχει σωστά στοιχεία για τις δυσκολίες του παιδιού, ο ειδικός θα μπορέσει να έχει μια πρώτη άποψη και να παραπέμψει σε μια συνάντηση εξακρίβωσης.
Κάτι άλλο που πρέπει να προσέξουν οι γονείς όταν συζητούν δυσκολίες του παιδιού, είναι η σωστή ειδικότητα. Δεν είναι ο νηπιαγωγός εξειδικευμένος ώστε να αποφασίσει πότε ένα παιδάκι πρέπει να μιλήσει ή να γράψει, δεν είναι ο παιδίατρος εξειδικευμένος για κάθε δυσκολία και δεν είναι ο λόγο/εργοθεραπευτής αρμόδιος για όλους τους αναπτυξιακούς τομείς ενός παιδιού. Από την άλλη πλευρά, οι παρατηρήσεις και οι γνώσεις κάθε ειδικότητας, μπορούν να φανούν εξαιρετικά χρήσιμες υπό την επίβλεψη του επικεφαλής ειδικού!

Τέλος, δείτε πως ακούγονται (γράφονται) κάποιες από τις δυσκολίες που μπορεί να αντιμετωπίζει κάποιο παιδί:
-Δυσκολία στη γραφή ή στην ανάγνωση (αυτό που άλλοι λένε: «το παιδί έχει πρόβλημα στα μαθήματα»)
-Δυσκολία στην εκφορά κάποιον φωνημάτων (αυτό που άλλοι λένε: «το παιδί έχει πρόβλημα, δε μιλάει καθαρά»)
-Δυσκολία στην έναρξη ομιλίας (αυτό που άλλοι λένε: «το παιδί έχει πρόβλημα, δε μπορεί να μιλήσει»)
-Δυσκολία συντονισμού κινήσεων/έκφρασης/λεξιλογίου (συχνά για παιδιά με μια ή κάποιες από αυτές τις δυσκολίες κάποιοι λένε: «το παιδί έχει κάποιο πρόβλημα, δε παίζει με τα άλλα παιδιά και είναι κι επιθετικό»)
Και άλλα πολλά..

Είτε αναφερόμαστε σε μία είτε σε πολλές δυσκολίες, καλό είναι να ξεκινούμε τη διαδικασία της παροχής βοήθειας άμεσα. Πολλές φορές ο φόβος ότι κάτι σοβαρό μπορεί να συμβαίνει στο παιδί είναι μόνο στο μυαλό μας και οι δυσκολίες ξεπερνιούνται αρκετά γρήγορα. Από την άλλη πλευρά, όταν ένα παιδί λέμε ότι αντιμετωπίζει κάποια σοβαρή διαταραχή τελικά με πολλαπλές δυσκολίες, η πρόγνωση είναι σαφώς καλύτερη και η πρόοδος εξαιρετικά ανοδική όταν η παρέμβαση και η παροχή βοήθειας ξεκινάει νωρίς!

Η Φανή Βαγγελάτου είναι λογοθεραπεύτρια κι έχει ιδρύσει τον “Πλανήτη της Φανής”

Σχετικά άρθρα:

–Επάγγελμα Γονέας: Τι δώρο να πάρω στο παιδί;, από την Φανή Βαγγελάτου

–Τι Σημαίνει Ποιοτικός Χρόνος με το Παιδί μου; από την Έφη Νικολοπούλου

–Τα παιδιά αναζητούν την αυτονομία τους, από την Έφη Νικολοπούλου

–Τα παιδιά δεν έρχονται με οδηγίες χρήσης, από τη Νέτη Φίλια

από τη Φανή Βαγγελάτου-Λογοθεραπεύτρια*

Πολλοί γονείς ανησυχούν μήπως το παιδί τους αντιμετωπίζει κάποια μαθησιακή δυσκολία (γράψαμε γι’ αυτές σε προηγούμενο κείμενο). Οι σχολικές επιδόσεις, τα επαναλαμβανόμενα λάθη, η δυσκολία συγκέντρωσης και ο χρόνος μελέτης αποτελούν δείγματα μαθησιακών δυσκολιών, αποτελούν όμως και τυπικές συμπεριφορές μάθησης..

Διαβάστε το παρακάτω ερωτηματολόγιο, απαντήστε στις ερωτήσεις και μάθετε πώς να αντιμετωπίσετε τις δυσκολίες του παιδιού (ή του μαθητή σας).

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ: Απαντήστε στις παρακάτω ερωτήσεις με ΝΑΙ ή ΟΧΙ. Έπειτα, διαβάστε προσεκτικά στο τέλος του ερωτηματολογίου τι μπορεί να σημαίνουν οι απαντήσεις που δώσατε.

1. Αντιμετώπισε το παιδί έντονες δυσκολίες στην άρθρωση σε μικρότερη ηλικία (παρέλειπε/αντικαθιστούσε περισσότερα από ένα γράμματα, μπέρδευε συλλαβές, άργησε να «καθαρίσει» ο λόγος του);

2. Υπάρχει γονέας ή άλλος στην οικογένεια με διαγνωσμένες μαθησιακές δυσκολίες ή γενικώς δυσκολίες κατά τη φοίτησή του στο σχολείο (συχνά παππούδες και γιαγιάδες αναφέρουν «δεν έπαιρνα τα γράμματα», «δε μου άρεσε το σχολείο»);.

3. Το δωμάτιο/πράγματα του παιδιού είναι συνήθως ακατάστατα και ανοργάνωτα;

4. Συχνά πριν τελειώσει μια δραστηριότητα/ένα παιχνίδι, περνάει σε άλλο γρήγορα και απότομα.

5. Έχει φυσική κλίση προς κάποιο άθλημα ή γενικότερα προς τον αθλητισμό;

6. Έχει φυσική κλίση προς τη ζωγραφική ή κάποια άλλη καλλιτεχνική δραστηριότητα;

7. Έχει φυσική κλίση σε δραστηριότητες που απαιτούν καλό χειρισμό λεπτής κινητικότητας (μαστορέματα, βίδωμα/ξεβίδωμα, υπολογιστές, κλπ.);

8. Θεωρείτε πως οι σχολικές του επιδόσεις δε συμφωνούν με τους χρόνους μελέτης του;

9. Δυσκολεύεται/μοιάζει να ξεχνάει απλούς ορθογραφικούς κανόνες, όπως καταλήξεις ρημάτων, ουσιαστικών και επιθέτων;

10. Δυσκολεύεται να αποδώσει γραπτά ή/και προφορικά ένα κείμενο που γνωρίζετε πως έχει μελετήσει/μια ιστορία που θέλει να αφηγηθεί;

11. Δυσκολεύεται σε απλές μαθηματικές πράξεις (ξεχνάει κρατούμενα, μπερδεύει τα σύμβολα, μπερδεύεται στον προσανατολισμό στις κάθετες πράξεις);

12. Δυσκολεύεται στην επίλυση προβλημάτων (να αναγνωρίσει ποιά/ποιές πράξεις θα οδηγήσουν στη λύση του προβλήματος);

13. Χρησιμοποιεί περιορισμένο λεξιλόγιο για την ηλικία του;

14. Έχει έντονα αρνητικά συναισθήματα για το διάβασμα ή το σχολείο;

15. Έχουν υπάρξει επεισόδια επιθετικής συμπεριφοράς από/προς τους συμμαθητές του;

16. Μιλάει με άσχημα λόγια σε εσάς για τη δασκάλα/δάσκαλό του;

17. Έχει προβληματιστεί ο δάσκαλος/α για τις επιδόσεις του;

18. Προβληματίζεστε εσείς για τις επιδόσεις του παιδιού στο σχολείο;

Στην περίπτωση που έχετε απαντήσει περισσότερες από 6 ερωτήσεις με ΝΑΙ, τότε καλό θα ήταν να αρχίσετε να αναρωτιέστε αν το παιδί σας όντως αντιμετωπίζει κάποια μαθησιακή δυσκολία που τον δυσκολέυει στις επιδόσεις του στο σχολείο.

Το ερωτηματολόγιο αυτό ΔΕΝ μπορεί να αποτελέσει διαγνωστικό εργαλείο, όμως αν εσείς που είστε γονέας και γνωρίζετε το παιδί σας καλύτερα από οποιονδήποτε, έχετε ανησυχία ή έστω και κάποιον προβληματισμό καλό θα ήταν να απευθυνθείτε αμέσως σε κάποιον ειδικό.

Ο δημόσιος φορέας διάγνωσης και αξιολόγησης μαθησιακών δυσκολιών είναι τα ΚΕΔΔΥ (μέχρι σήμερα που γνωρίζουμε) και ο ρόλος τους είναι να αξιολογούν τους μαθητές και να τους εφοδιάζουν με τις κατάλληλες επίσημες γνωματεύσεις, αλλά και να δίνουν οδηγίες για την αντιμετώπισή τους στο σχολικό περιβάλλον. Δυστυχώς, λόγω της ρευστότητας της κατάστασης στη χώρα μας, η καλύτερη και ορθότερη διαδικασία για να ενημερωθείτε πώς να κλείσετε ραντεβού, θα ήταν να τηλεφωνήσετε στο ταμείο σας (προ ΕΟΠΠΥ) και να ρωτήσετε εκεί ποια διαδικασία θα πρέπει να ακολουθήσετε. Επειδή ο χρόνος αναμονής στα ΚΕΔΔΥ (όπως μέχρι τώρα γνωρίζουμε) είναι αρκετά μεγάλος, καλό θα ήταν να κλείσετε (με τον ίδιο τρόπο) και μια αξιολόγηση σε κάποιο ιατροπαιδαγωγικό κέντρο ή δημόσιο νοσοκομείο που έχει την κατάλληλη διεπιστημονική ομάδα. Σε τέτοια περίπτωση – και επειδή συνήθως τα νοσοκομεία έχουν μικρότερο χρόνο αναμονής – δεν παίρνετε τη λεπτομερή αξιολόγηση των δυσκολιών του παιδιού, αλλά έχετε στα χέρια σας ένα χαρτί από δημόσιο φορέα, το οποίο μπορείτε να χρησιμοποιήσετε στο σχολείο μέχρι να περάσετε και από τα ΚΕΔΔΥ τα οποία είναι τα καθ’ ύλην αρμόδια.

Μέχρι να ολοκληρωθεί η διαδικασία της επίσημης αξιολόγησης, το παιδί θα ήταν φρονιμότερο να ξεκινήσει ήδη να υποστηρίζεται από ειδικό δάσκαλο για να το βοηθήσει να καλύψει τα κενά του και να ανακτήσει την αυτοπεποίθηση που ίσως έχει χάσει εξαιτίας των δυσκολιών του.

Κάποιες φορές, τα σχολεία (ανάλογα με το διευθυντή και το δάσκαλο) δέχονται και τη γνωμάτευση και τη συνεργασία ιδιωτών για να τους διαφωτίσει για τις δυσκολίες του παιδιού, αφού γνωρίζουν πόσο χρονοβόρα είναι η διαδικασία μιας επίσημης διάγνωσης.
Μη διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μας για τις απορίες σας! Σε μας η αξιολόγηση ήταν πάντα χωρίς καμία οικονομική επιβαρυνση και η συνεργασία μας με όποια σχολεία το επιτρέπουν, δεδομένη. Κλείστε ραντεβού και ελάτε να συζητήσουμε για τα ατομικά και τα ομαδικά μας προγράμματα από κοντά.

*Η Φανή Βαγγελάτου είναι Λογοθεραπεύτρια-Ειδ. Παιδαγωγός M.A. Περισσότερες πληροφορίες στο:
www.planitis.eu