αφυδάτωση

Γνωρίζουμε καλά πως η σωστή κι επαρκής ενυδάτωση του οργανισμού είναι βασικός πυλώνας της καλής μας υγείας…Έτσι προσπαθούμε να τηρούμε τον κανόνα της κατανάλωσης 2 λίτρων νερού την ημέρα. Γνωρίζουμε, επίσης πως όσο περισσότερο ιδρώνουμε ,είτε λόγω της σωματικής μας δραστηριότητας είτε λόγω θερμοκρασίας …Τόσο πιο αναγκαία είναι η άμεση αναπλήρωση του νερού που “χάνει” το σώμα μας. Είναι, λοιπόν, λογικό να υποθέτει κανείς πως η ενυδάτωση είναι πιο σημαντική την περίοδο του καλοκαιριού.

               Στην πραγματικότητα, όμως, το σώμα αφυδατώνεται με τους ίδιους (αν όχι με μεγαλύτερους) ρυθμούς και κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, το σώμα εξακολουθεί να χάνει υγρά, ακόμη κι όταν δεν ιδρώνουμε. Πώς μπορεί αν συμβαίνει αυτό όταν δεν εκτιθέμεθα σε θερμοκρασίες και δραστηριότητες που προκαλούν έντονη εφίδρωση;

• Πρώτος “ένοχος” είναι η θέρμανση. Σε έναν κλειστό χώρο, όπως το σπίτι και το γραφείο μας, κυριαρχεί ο ξηρός αέρας. Η πολύωρη έκθεση, επομένως, σε ένα ξηρό και ζεστό περιβάλλον αναγκάζει το σώμα να αποβάλλει υγρά πάλι μέσω του ιδρώτα…Με τη διαφορά πως αυτός εξατμίζεται πιο γρήγορα. Έτσι, χωρίς να αντιλαμβανόμαστε πως όντως ιδρώνουμε, αμελούμε να πιούμε την απαραίτητη ποσότητα νερού για αναπλήρωση.
• Στη συνέχεια, είναι λογικό το χειμώνα που οι θερμοκρασίες μειώνονται, να φοράμε περισσότερα ρούχα για να προστατευτούμε από το κρύο. Ιδιαίτερα λογικό αν δεν είμαστε και συνηθισμένο σε δραστηριότητες όπως η γυμναστική σε εξωτερικό χώρο ακόμη και το χειμώνα. Το σώμα εξακολουθεί να ιδρώνει όμως, επειδή δεν αισθανόμαστε πως ζεσταινόμαστε, και πάλι δεν το αντιλαμβανόμαστε.
• Τέλος, το χειμώνα δεν είναι τόσο έντονο το αίσθημα της δίψας, κυρίως λόγω των θερμοκρασιών που κυριαρχούν τη χειμερινή περίοδο. Επομένως, δε θεωρούμε αναγκαίο το να έχουμε ένα μπουκάλι με νερό μαζί μας. Εντούτοις, το ότι δεν αισθανόμαστε δίψα δε σημαίνει πως το σώμα μας δεν εξακολουθεί να χρειάζεται νερό.

Ο “ύπουλος” ιδρώτας του χειμώνα

Αυτομάτως, λοιπόν, πρέπει να κατανοήσουμε πως η αφυδάτωση κατά τη διάρκεια του χειμώνα μπορεί να αποδειχθεί πιο ύπουλη. Εδώ, λοιπόν, πρέπει να θυμόμαστε πως συμπτώματα όπως η έλλειψη ενέργειας, η ξηροδερμία, η ξηροστομία, οι πονοκέφαλοι, οι ζαλάδες και η αδυναμία συγκέντρωσης είναι χαρακτηριστικά της αφυδάτωσης.

   Επιγραμματικά, δεν ξεχνάμε ούτε το χειμώνα να πίνουμε αρκετό νερό έχοντας κοντά μας πάντα ένα θερμός για νερό ή ένα μπουκάλι, καταναλώνοντας φρούτα και λαχανικά όπως ντομάτες, σέλινο και πορτοκάλι και προσθέτοντας ένα επιπλέον ποτήρι νερού για κάθε φλυτζάνι καφέ που πίνουμε μέσα στη μέρα.

   Πηγή: Everyday Health

Featured image: unsplash.com/@bluewaterglobe

Η ξηροστομία ή αλλιώς το «στεγνό στόμα» περιγράφει την κατάσταση κατά την οποία οι σιελογόνοι αδένες του στόματος δεν παράγουν αρκετό σάλιο, ώστε να κρατήσουν το στόμα υγρό. Το σάλιο επιτελεί πολύ σημαντικούς ρόλους, όπως την προστασία των δοντιών από την τερηδόνα, τον περιορισμό των βακτηριακών λοιμώξεων και την ενίσχυση της γεύσης που διευκολύνει το μάσημα και την κατάποση του φαγητού.

Η ξηροστομία, όμως, είναι μία πάθηση που πρέπει να προσέξουμε, καθώς σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να υποδηλώνει την ύπαρξη άλλων προβλημάτων.

Μερικές από τις πιο συνήθεις αιτίες ξηροστομίας είναι:

1. Αφυδάτωση: Μία από τις πιο κοινές αιτίες της ξηροστομίας είναι η αφυδάτωση που προκαλείται από τη μη κατανάλωση επαρκούς ποσότητας νερού από τον οργανισμό.
2. Φάρμακα: Συγκεκριμένες φαρμακευτικές αγωγές, όπως το Adderall καιτο Sudafed, μπορούν να προκαλέσουν ξηροστομία, λόγω του τρόπου με τον οποίο περιορίζουν τα αιμοφόρα αγγεία.
3. Ροχαλητό: Εάν ροχαλίζετε όλο το βράδυ κι αναπνέετε από το στόμα, πολλές φορές το στόμα έχει την τάση να «στεγνώνει» και το πρωί καταλήγετε να ξυπνάτε με την ενοχλητική αίσθηση της ξηρότητας.
4. Αυτοάνοσο νόσημα: Πιθανή ιατρική εξήγηση είναι ένα προϋπάρχοναυτοάνοσο νόσημα, όπως το σύνδρομο Sjogren που προσβάλλει κυρίως τους εξωκρινείς αδένες (σιελογόνοι, δακρυϊκοί, κ.α.) κι έχει σαν κύριο αποτέλεσμα την ξηροστομία και την ξηροφθαλμία.
5. Κάπνισμα και ποτό: Τοκάπνισμα μπορεί να μειώσει την παραγωγή σάλιου και σαν αποτέλεσμα να κάνει το στόμα ξηρό. Το ίδιο και το ποτό.
6. Πρόβλημα στη ρινική κοιλότητα: Η ύπαρξη ρινικών πολύποδων ή ενός αποκλίνοντος διαφράγματος μπορεί να οδηγήσει στην αναπνοή από το στόμα λόγω της δυσκολίας αναπνοής από τη μύτη. Προβλήματα της ρινικής κοιλότητας μπορεί να επίσης να συμβάλλουν στο ροχαλητό.

Σε κάθε περίπτωση, εάν η ξηροστομία επιμένει σημαντικό θα ήταν να επισκεφθείτε έναν γιατρό που θα μπορέσει να σας κατευθύνει σωστά για τα μέτρα που πρέπει να πάρετε, ώστε να καταπολεμήσετε αυτήν και την αιτία από την οποία προκαλείται.

Η επαρκής ενυδάτωση του σώματος είναι απαραίτητη για την ομαλή λειτουργία του και το καλοκαίρι είναι ακόμη πιο σημαντικό να αναπληρώνουμε τα ποσοστά υγρών, καθώς το σώμα ιδρώνει περισσότερο. Αν και η συνήθης συνιστώμενη ποσότητα που πρέπει να καταναλώνουμε ημερησίως είναι τα οκτώ ποτήρια νερό τη μέρα (με τα παιδιά και τους ηλικιωμένους να έχουν ανάγκη για ακόμη μεγαλύτερη ποσότητα), η αλήθεια είναι πως αυτό ο αριθμός μπορεί να διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο κι είναι απόλυτα λογικό, καθώς παίζουν ρόλο μεταξύ άλλων ο σωματότυπος και το ιατρικό ιστορικό του καθενός.

Γιατί είναι το νερό τόσο απαραίτητο για το σώμα μας;

Καταρχήν το μεγαλύετρο μέρος του σώματός μας αποτελείται από νερό. Συγκεκριμένα τα ποσοστά του νερού που περιέχονται στο αίμα είναι 85%, στα οστά 24%, στον εγκέφαλο και στους μύες 75%, στους πνεύμονες 90% και στο δέρμα 80%.

Πολύ νερό, έτσι; Πράγμα που μας επιβεβαιώνει πως μας είναι απόλυτα αναγκαίο. Παρ’ όλα αυτά δεν είναι λίγες οι φορές που ξεχνάμε να αναπληρώσουμε τα υγρά που χάνουμε με την εφίδρωση, την ενούρηση κι ακόμη και την αναπνοή. Κι αν και το αίσθημα δίψας σηματοδοτεί ένα ποσοστό αφυδάτωσης της τάξης του 2%, υπάρχουν κι άλλα συμπτώματα που μας προειδοποιούν.

01 Ξηροστομία. Όταν το σώμα δεν είναι επαρκώς ενυδατωμένο, παράγονται λιγότερα υγρά, κι άρα και σάλιο, ενώ επίσης μπορεί να παρατηρηθεί κακοσμία στόματος. Αντί να μασήσουμε τσίχλα για να ενεργοποιήσουμε τους αδένες που παράγουν το σάλιο, καλύτερα να πιούμε ένα ή και δύο ποτήρια νερό.

02 Θολά ούρα με σκούρα απόχρωση και μειωμένη ενούρηση. Όσο περισσότερο νερό πίνουμε, τόσο πιο διαυγή και καθαρά είναι τα ούρα μας. Μία πιο θολή εικόνα τους και το σκούρο χρώμα τους σηματοδοτεί την ανάγκη του σώματος για αναπλήρωση υγρών. Επίσης όταν το σώμα δεν ενυδατώνεται επαρκώς, τα νεφρά (που με τη βοήθεια του νερού “φιλτράρουν” το αίμα καθαρίζοντάς το από απόβλητες ενώσεις) δε λειτουργούν σωστά κι οι ενώσεις αυτές παραμένουν στο αίμα, λόγω της μειωμένης ενούρησης μέσα στη μέρα. Αν αυτή η κατάσταση γίνει χρόνια έχει μεγαλύτερες επιπλοκές, με αρχή τις νεφρολιθιάσεις, δηλαδή μάζες μεταλλικών αλάτων που δεν αποβλήθηκαν.

03 Ξηρότητα στο δέρμα. Όταν παρατηρούμε πως το σώμα μας είναι ξαφνικά ασυνήθιστα ξηρό, δεν είναι η ενυδατική σώματος που θα μας καλύψει, αλλά η σωστή ενυδάτωση με νερό. Το δέρμα είναι το μεγαλύτερο όργανο του σώματος και, όπως όλα τα υπόλοιπα οργανά, χρειάζεται τη σωστή ποσότητα αίματος για να λειτουργήσει σωστά.

04 Χαμηλή αρτηριακή πίεση. Το πλάσμα αποτελεί πάνω από τη μισή ποσότητα του άιματος που υπάρχει στο σώμα μας κι είναι αυτό που το κάνει ρευστό – αυτό με τη σειρά του αποτελείται από νερό, πρωτεΐνες κι αλάτι. Όταν τα επίπεδα του νερού στο πλάσμα μειώνεται, το αίμα τείνει να πήζει κι άρα η ροή του γίνεται πιο αργή στη διαδρομή του για τα οργάνα του σώματος. Γι’ αυτό κι όταν μας λείπει νερό μπορεί να νιώσουμε ζαλάδα, πονοκέφαλο, αίσθημα κόπωσης, ή και ημικρανία, καθώς μειώνεται η ροή του αίματος και στον εγκέφαλο.

05 Μυϊκές κράμπες. Όταν η κυκλοφορία του αίματος στο σώμα μειώνεται εξαιτίας της έλλειψης νερού στο σώμα, ανακλαστικά αυτό “αποφασίζει” ποια όργανα έχουν μεγαλύτερη ανάγκη για αίμα. Εκ των πραγμάτων προτεραιότητα έχει η καρδιά, έτσι μειώνεται η ροή του αίματος στους μύες κι ως συνέπεια μπορεί να ταλαιπωρούμαστε από κράμπες.

06 Δυσκοιλιότητα. Όπως συμβαίνει με το ουρικό σύστημα, έτσι και για το πεπτικό το νερό είναι απαραίτητο για την κυκλοφορία των τροφών και στη συνέχεια την απομάκρυνση των περιττών ενώσεων από το σώμα μέσω των εντέρων. Η δυσκοιλιότητα είναι ένα “καμπανάκι” που μας προειδοποιεί πως το σώμα δεν έχει αρκετά υγρά για την ομαλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος.

Καθώς το προλαμβάνειν είναι πάντα καλύτερο του θεραπεύειν, ας μάθουμε να αναγνωρίζουμε τα συμπτώματα και να τα αντιμετωπίζουμε φροντίζοντας να καταναλώνουμε συνεχώς νερό, αλλά και χυμούς. Σε περίπτωση που κάποια συμπτώματα επιμένουν, τότε συνίσταται η ιατρική συνδρομή.

Περίπου το 60% του σώματός μας αποτελείται από νερό. Για να συνεχίσει να λειτουργεί σωστά, είναι σημαντική η λήψη έξτρα νερού σε καθημερινή βάση. Η ενυδάτωση είναι το κλειδί για την αποτελεσματική λειτουργία όλων των οργάνων στο σύστημά μας. Ακριβώς όπως η ενυδάτωση βοηθάει τα πάντα να κυλούν ομαλά, η αφυδάτωση – που συμβαίνει όταν λαμβάνουμε λιγότερα υγρά από ό, τι χρησιμοποιούμε ή χάνουμε κατά την διάρκεια της ημέρας – μπορεί να οδηγήσει σε διάφορες βλάβες στις σωματικές μας διαδικασίες.

Πόσο νερό πρέπει να πίνουμε λοιπόν; Ο μέσος άνθρωπος θα πρέπει να πίνει περίπου δύο λίτρα νερό την ημέρα. Ποσότητα η οποία αυξάνεται σε υψηλές θερμοκρασίες ή εάν είστε ιδιαίτερα δραστήριοι. Η αφυδάτωση μπορεί να προκληθεί από την κατανάλωση λιγότερων από αυτό, αλλά και από πράγματα όπως διάρροια, έμετος, πυρετός, υπερβολική εφίδρωση και αυξημένη ούρηση (ως αποτέλεσμα του διαβήτη ή ορισμένων φαρμάκων, για παράδειγμα). Αλλά τι πραγματικά συμβαίνει στο σώμα μας όταν φτάσουμε στο σημείο της αφυδάτωσης;

1. Πολλές φορές, οι άνθρωποι συγχέουν την αφυδάτωση με την πείνα. Σίγουρα αυτό το αίσθημα, είναι σε όλους μας γνώριμο. Εάν έχετε φάει αλλά παρ’όλα αυτά, δεν αισθάνεστε χορτασμένοι, δοκιμάστε να πιείτε ένα ποτήρι νερό, για να δείτε αν το σώμα σας, χρειάζεται όντως κάποιο σνακ. Οι ειδικοί μας συμβουλεύουν, να πίνουμε ένα ποτήρι νερό πριν από κάθε γεύμα μας. Με αυτόν τον τρόπο, θα καταναλώσουμε πολύ λιγότερο φαγητό, και θα μας βοηθήσει να καταλάβουμε πόσο πεινασμένοι, όντως ήμασταν.

2. Αν το σώμα σας δεν έχει αρκετό νερό, τα αποτελέσματα μπορεί σίγουρα να εμφανίζονται στο δέρμα σας. Όπως έχουμε ξαναπεί, το ξηρό δέρμα, το οποίο στερείται ελαίων, είναι διαφορετικό από το αφυδατωμένο δέρμα, το οποίο στερείται νερού. Ωστόσο, υπάρχουν μερικά παρόμοια συμπτώματα, όπως η φαγούρα, η ευαισθησία, το τράβηγμα και η θαμπάδα. Το αφυδατωμένο δέρμα μπορεί επίσης να είναι επιρρεπές σε ξεσπάσματα και ταυτόχρονα εναλλαγών από ξηρότητα σε λιπαρότητα.

3. Το νερό είναι απαραίτητο για τη σωστή λειτουργία της καρδιάς και όταν παρατηρηθεί σοβαρή έλλειψη – τα πράγματα μπορούν να γίνουν ιδιαιτέρως σοβαρά στο καρδιαγγειακό μας σύστημα. Η αφυδάτωση συσφίγγει τα αιμοφόρα αγγεία μας και κάνει το αίμα μας παχύτερο, πράγμα που σημαίνει ότι η καρδιά μας πρέπει να δουλέψει πολύ σκληρά για να το αντλήσει μέσω του σώματος. Σε αρκετά σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να βάλει το σώμα σε καρδιογενές σοκ, μια απειλητική για τη ζωή κατάσταση στην οποία η καρδιά μας δεν καταφέρνει να αντλήσει αρκετό αίμα μέσα από το σώμα μας. Η αφυδάτωση μπορεί επίσης να προκαλέσει μείωση του όγκου του αίματος στον οργανισμό μας, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε κάτι που ονομάζεται υποβιομικό σοκ (ή σοκ χαμηλού όγκου αίματος), μια άλλη επικίνδυνη για τη ζωή επιπλοκή.

4. Τα νεφρά και το νερό έχουν ένα είδος συμβιωτικής σχέσης. Τα νεφρά δουλεύουν για να ρυθμίζουν την ισορροπία του νερού του σώματός μας, αλλά επίσης ξεπλένουν τα απόβλητα από την κυκλοφορία του αίματος, έτσι, μαζί με το συκώτι μας αποτελούν το φυσικό σύστημα φιλτραρίσματος του σώματός μας. Χρειάζονται νερό για να λειτουργούν σωστά και αν δεν έχουν αρκετό για να κάνουν τη δουλειά τους, θα μπορούσαμε να καταλήξουμε με λοιμώξεις της ουροδόχου κύστης και των ουροφόρων οδών. Επιπλέον, το αλάτι το οποίο λαμβάνουμε από τις διάφορες τροφές, απαιτεί νερό προκειμένου να διασπαστεί. Χωρίς αυτό, αυτές οι φυσικές διαδικασίες, μπορούν να μετατραπούν σε πολύ οδυνηρές πέτρες στα νεφρά.