ύπνος

Και ποιος δεν απολαμβάνει μία συνεδρία μασάζ για να σηκωθεί λίγο αργότερα νιώθοντας “άλλος άνθρωπος”; Δεν έχει σημασία ποιον τύπο προτιμάει ο καθένας, αν είναι ένα απλό χαλαρωτικό, λεμφικό, σιάτσου ή ένας συνδυασμός τεχνικών, η αίσθηση είναι ίδια: σα να έφυγε ένα βάρος από επάνω μας. Όμως πέρα από τη χαλάρωση, το μασάζ προσφέρει ακόμη περισσότερα, κάνοντας το κάτι παραπάνω από μία “μικρή πολυτέλεια”.

01 Ανακουφίζει από το άγχος. Το νευρικό σύστημα του σώματός μας χωρίζεται σε δύο υποσυστήματα: το συμπαθητικό και το παρασυμπαθητικό. Το πρώτο είναι εκείνο που διαχειρίζεται λειτουργίες του σώματος που σχετίζονται με την εγρήγορσή του, όπως αύξηση των παλμών, άρα κατά συνέπεια επηρεάζει την κατάσταση “fight-or-flight”. Το παρασυμπαθητικό σύστημα από την άλλη είναι εκείνο που καταστέλλει αυτές τις λειτουργίες με αποτέλεσμα το σώμα να χαλαρώνει. Στη διάρκεια ενός μασάζ ενεργοποιείται το παρασυμπαθητικό σύστημα, γι’ αυτό και μετά από τη συνεδρία νιώθουμε πιο ήρεμοι. Μάλιστα αυτή η επίδραση μπορεί να έχει και διάρκεια που, σύμφωνα με ανεπίσημη έρευνα, μπορεί να αγγίξει και τους δώδεκα μήνες!

               02 Κοιμόμαστε πιο βαθιά (κι άρα αναπόσπαστα). Ειδικά για όσους πάσχουν από διαταραχές ύπνου, το μασάζ μπορεί να το διορθώσει αυτό. Ο ύπνος είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με τη δραστηριότητα του νευρικού συστήματος. Εφόσον, λοιπόν, το μασάζ την εξομαλύνει, σχεδόν αυτόματα βελτιώνεται η ποιότητα του ύπνου μας. Επιπλέον, ο ύπνος μπορεί να μειώσει τα επίπεδα των νευροδιαβιβαστών που σχετίζονται με το αίσθημα του πόνου.

               03 Καταπολεμά την κόπωση. Η κόπωση μπορεί να προκληθεί απ’ ο,τιδήποτε: τον κακό ύπνο, το άγχος την καθημερινότητας, κάποια ασθένεια ή ακόμη και την κακή διατροφή. Όπου κι αν οφείλεται, όμως, μπορεί να αντιμετωπιστεί σε σημαντικό βαθμό με ένα μασάζ, ειδικά όταν αυτό προγραμματίζεται σε εβδομαδιαία βάση.

               04 Συμβάλλει στην αντιμετώπιση ασθενειών. Η ομαλή λειτουργία του ανοσοποιητικού μας συστήματος βασίζεται στην κυτταρική ισορροπία Th1/Th2. Επιγραμματικά, τα κύτταρα Th1 αντιμετωπίζουν ιούς και βακτήρια, ενώ τα Th2 μικρόβια, αλλεργίες και τοξίνες. Αν αυτή η ισορροπία διαταραχθεί, τότε κινδυνεύουμε να βρεθούμε αντιμέτωποι κυρίως με αυτοάνοσα νοσήματα. Με το μασάζ, μειώνονται οι ορμόνες που προκαλούν στρες, καταπολεμώντας έτσι τον πόνο και την κόπωση, με αποτέλεσμα να διατηρείται η ισορροπία Th1/Th2.

               05 Ενισχύει τη συγκέντρωση. Όταν οι καρδιακοί παλμοί είναι αυξημένοι, η δυνατότητά μας να εστιάσουμε σε μία δραστηριότητα μειώνεται. Όπως προαναφέραμε, το μασάζ επιδρά στο νευρικό σύστημα μειώνοντας τους παλμούς, οπότε μπορούμε να συγκεντρωθούμε στην εργασία μας (άρα γινόμαστε και πιο παραγωγικοί) ή ακόμη και στο να διαβάσουμε ένα βιβλίο χωρίς να αποσπάται η προσοχή μας.

               06 Ανακουφίζει από τραυματισμούς. Όταν υποφέρουμε από έναν τραυματισμό ή πόνο στις αρθρώσεις, δημιουργούνται οι αποκαλούμενοι μαλακοί ιστοί, οι οποίο μπορούν να εντείνουν το αίσθημα του πόνου. Ένας φυσικοθεραπευτής ή ένας θεραπευτής μασάζ με εξειδίκευση στους τραυματισμούς μπορεί να μας βοηθήσει να αντιμετωπίσουμε καταστάσεις όπως οι παραπάνω και σε βάθος χρόνου να αποφύγουμε περαιτέρω επιπλοκές στο μυοσκελετικό μας.

               Βεβαίως φροντίζουμε πάντα να επιλέγουμε το κατάλληλο θεραπευτή, αναλόγως τις ανάγκες μας, πράγμα που σημαίνει πως ενδείκνυται η έρευνα. Τέλος, δεν παραλείπουμε να αναφέρουμε τυχόν προβλήματα υγείας ή να δώσουμε ένα ιατρικό ιστορικό. Ο διάβολος (ως γνωστόν) κρύβεται στις λεπτομέρειες, οπότε το καλύτερο είναι να τις γνωρίζει ο θεραπευτής μας, ακόμη κι αν εμείς τις θεωρούμε ανούσιες.

Πριν μόλις λίγες μέρες σας παρουσιάσαμε ένα σετ διατάσεων που ξυπνούν το σώμα και το προετοιμάζουν για τη μέρα μας. Αυτή τη φορά σας έχουμε ένα νέο σετ που αποσυμφορίζει το σώμα ανεξάρτητα από το αν γυμναζόμαστε τακτικά ή όχι και που θα μας βοηθήσει να αποκοιμηθούμε ευκολότερα και φυσικά κάνουν τον ύπνο πιο ποιοτικό. Το μόνο που χρειαζόμαστε είναι λίγα λεπτά κι ένα λάστιχο αντίστασης.

• Ξαπλώνουμε ανάσκελα με το ένα γόνατο λυγισμένο και το πέλμα του ποδιού σταθερό στο έδαφος. Τεντώνουμε το άλλο πόδι προς τα πάνω και τυλίγουμε ένα λάστιχο αντίστασης γύρω από το πέλμα και χρησιμοποιώντας και τα δύο χέρια τραβάμε απαλά προς το πρόσωπο το λάστιχο νιώθωντας το “τέντωμα” του ποδιού στο πίσω μέρος. Μετά από μερικές επαναλήψεις (το 5 είναι ένας ιδανικός αριθμός), αλλάζουμε πόδι.
• Παραμέμοντας σε ύπτια θέση κρατάμε το ένα πόδι τεντωμένο και σηκώνουμε το άλλο φέρνοντας το γόνατο προς το στήθος. Όταν πλησιάσει, κρατάμε τη γάμπα και τον αστράγαλο με τα χέρια και τραβάμε πλησιάζοντας το γόνατο στο στήθος μέχρι να αισθανθούμε το τέντωμα στο γλουτό. Κάνουμε συνολικά πέντε επαναλήψεις προτού αλλάξουμε πόδι.
• Καθόμαστε με την πλάτη ίσια και τα πόδια σταυρωμένα, πιάνουμε το ένα χέρι λίγο πάνω από τον αγκώνα και το τραβάμε προς την πλευρά του άλλου χεριού μέχρι να νιώσουμε τον ώμο να “τραβάει” – φανταζόμαστε την κίνηση σα να προσπαθούμε να αγκαλιάσουμε με το χέρι τον εαυτό μας. Κάνουμε πέντε επαναλήψεις κι αλλάζουμε χέρι. Σε αυτήν την άσκηση φροντίζουμε ο αγκώνας να είναι στο ύψος του ώμου.

Οι παραπάνω ασκήσεις ανακουφίζουν τα πόδια, τους γλουτούς και τους ώμους από τη σωρευμένη ένταση της ημέρας – ειδικά αν αυτήν την περνάμε καθισμένοι σ’ ένα γραφείο – και γίνονται ακόμη και με τις πυτζάμες μας! Μία εξαιρετική συνήθεια λίγο πριν το βραδινό βούρτσισμα  των δοντιών, τι λέτε κι εσείς;

Ο ύπνος είναι αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μας κι αυτό όχι μόνο επειδή αποτελεί βιολογική ανάγκη αλλά γιατί προσφέρει πολλά οφέλη, που πολλές φορές δεν μπορούμε καν να καταλάβουμε ότι απολαμβάνουμε χάρη σ’ αυτόν. Για παράδειγμα, ο ύπνος αυξάνει την παραγωγικότητά μας μέσα στη μέρα, δημιουργεί ένα συναίσθημα αισιοδοξίας και βοηθά στο να βλέπουμε τα πράγματα με διαύγεια και καθαρό μυαλό.

Εάν ανήκετε στους ανθρώπους που αισθάνονται ότι θα μπορούσαν να κάνουν και καλύτερους ύπνους και που ψάχνουν τρόπους ώστε να βελτιώσουν την κατάσταση, τότε θα χαρείτε στο άκουσμα αυτής της πληροφορίας. Υπάρχουν κάποιοι ήχοι, που ονομάζονται “binaural beats” κι ανακαλύφθηκαν το 1839 από τον φυσικό Heinrich Wilhelm Dove. Αυτοί, ουσιαστικά έχουν την ικανότητα να συνδυάζουν δύο ελαφρώς διαφορετικές συχνότητες ήχου και, σαν αποτέλεσμα, να είναι σα να δημιουργείται ένας καινούργιος -“τρίτος”- τόνος.

Ο νέος τόνος συχνότητας συμβάλλει στην παραγωγή κυμάτων χαμηλών συχνοτήτων, που αυξάνουν την πιθανότητα να έχετε έναν πιο ήρεμο και χαλαρό ύπνο, επιβραδύνοντας τη δραστηριότητα των εγκεφαλικών κυμάτων.

Ακριβώς επειδή υπάρχουν πολλοί που πιστεύουν στην αποτελεσματικότητα των “binaural beats”, υπάρχουν πολλά βίντεο στο YouTube για να διαλέξει κάποιος αυτό που θέλει. Εμείς, βρήκαμε δύο από αυτά που έχουν επιλεγεί περισσότερο από τους χρήστες: Ένα για καλύτερο ύπνο και μείωση του άγχους, κι ένα για ενίσχυση της ευτυχίας.

               Θεωρητικά το να κοιμηθούμε καλά το χειμώνα δεν ακούγεται και τόσο δύσκολο: οι νύχτες διαρκούν περισσότερο, τα σκεπάσματα είναι ιδανικά για να κουρνιάσουμε και να αποκοιμηθούμε. Στην πράξη, όμως, η εποχή του χειμώνα μπορεί για κάποιους να σημαίνει νύχτες όπου το συνεχές στριφογύρισμα είναι σύνηθες και βεβαίως ανεπιθύμητο. Τι πρέπει να προσέξουμε αν ανήκουμε σε αυτήν την κατηγορία;

               01 “Κυνηγάμε” περισσότερο φως. Το χειμώνα το φυσικό φως είναι σαφώς λιγότερο κι αυτό μπορεί να επηρεάσει την παραγωγή μελατονίνης στο σώμα μας. Φροντίζουμε, λοιπόν να εκτεθούμε όσο περισσότερο γίνεται σ’ αυτό, είτε φεύγοντας από το σπίτι κατά τις πρώτες ώρες της ανατολής είτε, αν την ώρα που φεύγουμε για τη δουλειά μας δεν έχει ακόμη ξημερώσει, να βγαίνουμε μέσα στη μέρα, για παράδειγμα για το διάλειμμά μας για φαγητό.

               02 Αντιστεκόμαστε στον απογευματινό “υπνάκo”.  Το χειμώνα είναι πιθανό να αισθανόμαστε περισσότερο κουρασμένοι, όμως η ανάγκη για ξεκούραση που αυτή η αίσθηση προκαλεί είναι περισσότερο πλασματική κι όχι βιολογική. Επομένως, αποφεύγουμε να ξαπλώσουμε, ακόμη κι αν δεν έχουμε σκοπό να κοιμηθούμε, αλλά να δούμε μία ταινία ή να δουλέψουμε στο laptop. Είναι προτιμότερο να βγούμε για έναν περίπατο ή  ακόμη και να κάνουμε τη γυμναστική μας. Το δεύτερο μάλιστα, αν το θέσουμε σαν αναπόσπαστο τμήμα της μέρας μας τουλάχιστον για κινητοποίηση μισής ώρας,  θα μας βοηθήσει να καταναλώσουμε περισσότερη ενέργεια και θα διευκολύνει τον ύπνο μας τη νύχτα.

               03 Δεν υπερβάλλουμε με το φαγητό και το αλκοόλ. Ακριβώς επειδή οι χειμερινές συνθήκες μπορεί να μας αποτρέψουν από το να γυμναστούμε, μπορούν και να μας κάνουν να τρώμε περισσότερο – για να μην υπολογίσω και τις εορταστικές περιόδους. Ειδικά αν τρώμε μεγάλα γεύματα πριν το φαγητό, είναι πολύ πιθανό ο ύπνος μας να χαλάσει εξαιτίας της καούρας και της δυσπεψίας. Ακόμη, το αλκοόλ μπορεί να δίνει την αίσθηση πως μας χαλαρώνει όταν το καταναλώνουμε, όμως όταν αρχίζει κι αποβάλλεται από το σώμα, αποκτά ακριβώς αντίθετη δράση κι έτσι μπορεί να μας κάνει να ξυπνήσουμε μέσα στη νύχτα και πιθανότατα να δυσκολευτούμε να αποκοιμηθούμε ξανά.

               04 Δεν το παρακάνουμε με τη θέρμανση. Είναι λογικό να θέλουμε στο σπίτι μας θερμοκρασία που να προκαλεί θαλπωρή κι όχι να θυμίζει τις χαμηλές θερμοκρασίες που επικρατούν έξω από αυτό. Για να καταφέρουμε να αποκοιμηθούμε, όμως, η θερμοκρασία του σώματός μας πρέπει να πέσει κατά έναν με δύο βαθμούς. Όταν ο θερμοστάτης στο υπνοδωμάτιο είναι ρυθμισμένος σε υψηλή θερμοκρασία, το κλίμα είναι αποθαρρυντικό για το σώμα να αποκοιμηθεί.

05 Προστατευόμαστε σωστά από γρίπη και κρυολογήματα. Όταν  ταλαιπωρούμαστε από βήχα, συνάχι και πυρετό, εκ των πραγμάτων ο ύπνος μας γίνεται τουλάχιστον άστατος. Άρα παίρνουμε όλα τα απαραίτητα μέτρα υγιεινής, εμβολιαζόμαστε (ειδικά αν ανήκουμε σε ευάλωτη ομάδα) κι αποφεύγουμε την επαφή με άτομα που ήδη νοσούν. Αλλά ακόμη κι αν τελικά αρρωστήσουμε, καλό είναι να έχουμε κατά νου πως κάποια σκευάσματα, όπως αντιβηχικά σιρόπια, περιέχουν συστατικά που προκαλούν διέγερση κι άρα μπορεί να μας εμποδίζουν να αποκοιμηθούμε εύκολα το βράδυ.

               06 Αποφεύγουμε όσο γίνεται περισσότερο το άγχος. Η φράση “winter blues” κρύβει και μία δόση αλήθειας, μια που ο χειμώνας (λίγο οι γιορτές, λίγο αυτά τα άτιμα resolutions) μπορεί να δημιουργήσει αισθήματα θλίψης, ειδικά σε όσους πάσχουν από εποχιακή διαταραχή διάθεσης. Και βέβαια το αίσθημα άγχους για όσα μας προβληματίζουν δεν έχουν ποτέ θέση στην κρεβατοκάμαρά μας, ειδικά το χειμώνα. Επομένως στρεφόμαστε σε μεθόδους που μπορούν να μας χαλαρώσουν (διαλογισμός, hobby, γυμναστική κοκ) ή ακόμη μπορούμε να αναζητήσουμε κι επαγγελματική υποστήριξη, αν αυτό κρίνεται απαραίτητο.

               Αν, λοιπόν, είστε από εκείνους που βιάζεστε να φύγει ο χειμώνας μήπως και καταφέρετε να κοιμηθείτε, ελέγξτε μήπως υπάρχει κάποιο λάθος στην καθημερινότητά σας. Από κει κι έπειτα… όνειρα γλυκά!